Τη γείτονα Τουρκία δεν πρέπει να την υποτιμούμε, ούτε να την υπερεκτιμούμε. Έχει μία θαυμαστή σταθερότητα στις επιδιώξεις της και θέτει στόχους που υπηρετούνται ανεξαρτήτως προσώπων ή κομμάτων. Αξίζει να προσέξουμε ότι το κεμαλικό κόμμα της αντιπολίτευσης (CHP) κατηγορεί τον Ερντογάν ως ενδοτικό στο Αιγαίο και στο Κυπριακό και του θυμίζει ότι η εισβολή του 1974 ήταν αποτέλεσμα συνεργασίας Κεμαλικών (Ετσεβίτ ως Πρωθυπουργός) και Ισλαμιστών (Ερμπακάν ως Αντιπρόεδρος).
Υπάρχουν, όμως, και οι διπλωματικές ήττες. Ο Ερντογάν προσπάθησε να αξιοποιήσει τον Οργανισμό των Τουρκογενών Κρατών (OTS) για να κερδίσει έστω και μία αναγνώριση του ψευδοκράτους των Τουρκοκυπρίων. Μάλιστα έβαλε αυτή την μη αναγνωρισμένη οντότητα να γίνει παρατηρητής στον Οργανισμό με το όνομα «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου». Παρά τις προσδοκίες του τρία τακτικά μέλη και ένα κράτος – παρατηρητής υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την οποία αναγνωρίζουν ως μόνη νόμιμη κυβέρνηση την Κυπριακή Δημοκρατία και αποδέχονται ότι η Τουρκία είναι εισβολέας στην Κύπρο. Η Κιργιζία, το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν (μέλη) και το Τουρκμενιστάν (παρατηρητής) έκαναν μία δυσάρεστη έκπληξη στον Ερντογάν. Τούτο οφείλεται στην ανάγκη τους να έχουν οικονομικές και διπλωματικές σχέσεις με την Ε.Ε., αλλά και στους ορθούς διπλωματικούς χειρισμούς της Λευκωσίας και της Αθήνας.
Στον τομέα της ανάπτυξης στρατιωτικών δυνάμεων εκτός Τουρκίας η Άγκυρα υπερεπεκτείνεται και ριψοκινδυνεύει να υποστεί ζημία. Όχι απλώς μία ακόμη διπλωματική ήττα. Τουρκικός στρατός (περίπου 30.000) βρίσκεται στην Κύπρο ως δύναμη κατοχής από το 1974, στη Λιβύη, στη Σομαλία και στο Τσαντ, στο πλαίσιο ενός εντόνου ενδιαφέροντος για την Αφρική, στο Βόρειο Ιράκ και στη Συρία, με κύρια δικαιολογία την αντιμετώπιση των Κούρδων. Κατά καιρούς βλέπουμε τουρκική παρουσία και στον Καύκασο.
Στο Κατάρ η Τουρκία έχει δημιουργήσει μία μεγάλη στρατιωτική βάση κοντά στην πρωτεύουσα Ντόχα και έτσι βρέθηκε στο αντίθετο στρατόπεδο από την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία.
Η παρουσία στη Σομαλία βαίνει αυξανόμενη με εντυπωσιακούς στόχους, όπως η δημιουργία ναυτικής βάσης, η μελλοντική δημιουργία διαστημικού σταθμού, η εκπαίδευση των Σομαλικών Ενόπλων Δυνάμεων, η δυνατότητα ελέγχου των θαλασσίων διαδρομών κ.ά.
Είναι εμφανής η εφαρμογή της νεο-Οθωμανικής ιδεολογίας, αλλά και η ανασφάλεια που οδηγεί σε πολυπλόκαμη στρατιωτική παρουσία. Στη Συρία και στο Ιράκ η Άγκυρα προσπαθεί να εμποδίσει τη διασύνδεση των εκεί Κούρδων με τους Κούρδους εντός Τουρκίας. Σε άλλες περιοχές επιδιώκει οικονομικά οφέλη, πχ την εδραίωση Τούρκων επιχειρηματιών και κατασκευαστών σε αναπτυσσόμενες αφρικανικές αγορές. Δεν είναι κρυφή και μία προσπάθεια να φανεί ότι μπορεί να κινείται ανεξάρτητα από το ΝΑΤΟ.
Αυτή η διασπορά δυνάμεων είναι αναμενόμενο να δημιουργεί αντιδράσεις και αντισυσπειρώσεις. Όπως έχει γίνει σαφές από δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων, το κράτος του Ισραήλ είναι λίαν προβληματισμένο και ενοχλημένο από την τουρκική κινητικότητα. Άλλωστε ο Ερντογάν στηρίζει ξεκάθαρα την Χαμάς, η οποία προκάλεσε τα τραγικά γεγονότα της 7.10.2023. Και δεν είναι μόνο το Ισραήλ που ενοχλείται.
Χώρες με πολύ μεγαλύτερες στρατιωτικές και οικονομικές δυνατότητες πλήρωσαν το τίμημα της ανάμιξης σε επικίνδυνες περιοχές. Θυμίζω το Βιετνάμ για τις ΗΠΑ, το Αφγανιστάν για τη Σοβιετική Ένωση. Θεωρώ πολύ πιθανόν η Τουρκία να βγει ζημιωμένη από αυτές τις δραστηριότητες.
