Το ελληνοαμερικανικό λόμπι

Κύ­ριε Κου­φου­δά­κη, δε­δο­μέ­νης της ε­να­σχό­λη­σής σας με τις δρα­στη­ριό­τη­τες του Ελ­λη­νο­α­με­ρι­κα­νι­κού λό­μπυ, α­πό τις αρ­χές της δε­κα­ε­τί­ας του 1970, θα μπο­ρού­σα­τε να μας δώ­σε­τε μια πε­ρι­γρα­φή του λό­μπυ, ό­σον α­φο­ρά το αν­θρώ­πι­νο δυ­να­μι­κό του, τους οι­κο­νο­μι­κούς του πό­ρους, τις δρα­στη­ριό­τη­τές του και την ορ­γα­νω­σια­κή του ω­ρι­μό­τη­τα;
Το ού­τως α­πο­κα­λού­με­νο «Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κό» λό­μπυ δεν εί­ναι μο­νο­λι­θι­κό. Α­πο­τε­λεί­ται α­πό έ­ναν α­ριθ­μό χα­λα­ρά δια­συν­δε­δε­μέ­νων ορ­γα­νώ­σε­ων, ό­πως το Α­με­ρι­κα­νι­κό Ελ­λη­νι­κό Ιν­στι­τού­το (American Hellenic In­sti­tute), το Η­νω­μέ­νο Ελ­λη­νι­κό Α­με­ρι­κα­νι­κό Κον­γκρέσ­σο (UHAC) [Σημ. Ορ­γά­νω­ση του ση­με­ρι­νού Προ­έ­δρου του Συμ­βου­λί­ου Α­πο­δή­μου Ελ­λη­νι­σμού, κ. Αν­δρέ­α Ά­θεν­ς], την Α­ΧΕ­ΠΑ (American Hellenic Educational and Pro­gressive Asso­ciation), την Κυ­πρια­κή Ο­μο­σπον­δί­α (Cyprus Fed­eration), τη Δυ­τι­κή Ο­μά­δα Πο­λι­τι­κής (West­ern Policy Group), η ο­ποί­α δρα­στη­ριο­ποιεί­ται εκ μέ­ρους του κ. Άγ­γε­λου Τσα­κό­που­λου [Σημ. Ο Άγ­γε­λος Τσα­κό­που­λος α­πό την Κα­λι­φόρ­νια, εί­ναι και βα­σι­κός χρη­μα­το­δό­της του ε­ρευ­νη­τι­κού Ι­δρύ­μα­τος Βρυώ­νη του Σα­κρα­μέ­ντο στην Κα­λι­φόρ­νια], κλπ. Α­κό­μη, υ­πάρ­χουν ορ­γα­νώ­σεις, που δη­μιουρ­γού­νται μό­λις τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια, ό­πως το Ε­θνι­κό Συμ­βού­λιο (Na­tional Council) [Σημ. Ορ­γα­νι­σμός «ο­μπρέλ­λα» των το­πι­κών Ελ­λη­νο­α­με­ρι­κα­νι­κών ο­μο­σπον­διών και ε­θνι­κο­το­πι­κών σω­μα­τεί­ων].
Για τις οι­κο­νο­μι­κές δυ­να­τό­τη­τες των Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων μπο­ρού­με να κά­νου­με μό­νο υ­πο­θέ­σεις. Ω­στό­σο, εί­ναι σα­φές ό­τι κα­μί­α α­πό τις ο­μά­δες αυ­τές δεν έ­χει ε­παρ­κή χρή­μα­τα και συ­νε­πώς και ε­παρ­κή ε­πάν­δρω­ση, ώ­στε να πραγ­μα­το­ποιεί α­πρό­σκο­πτα τις λει­τουρ­γί­ες της. Αυ­τό γί­νε­ται φα­νε­ρό, ό­ταν κά­ποιος ε­πι­χει­ρή­σει να συ­γκρί­νει το «Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κό» λό­μπυ με άλ­λα ε­θνι­κά λό­μπυ, ό­πως π.χ. αυ­τό της Ε­βραιο­α­με­ρι­κα­νι­κής κοι­νό­τη­τας.
Πα­ρά το γε­γο­νός ό­τι οι Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κές ορ­γα­νώ­σεις έ­χουν ι­κα­νές η­γε­σί­ες και ε­παρ­κή ορ­γα­νω­τι­κά δί­κτυα κλπ, τεί­νουν να εί­ναι α­να­πο­τε­λε­σμα­τι­κές. Αφ’ ε­νός υ­πάρ­χουν δια­φο­ρές προ­σω­πι­κό­τη­τας α­νά­με­σα στους η­γέ­τες των ορ­γα­νώ­σε­ων και αφ’ ε­τέ­ρου φαί­νε­ται ό­τι πολ­λοί η­γέ­τες ι­κα­νο­ποιού­νται στα αι­τή­μα­τά τους α­πλώς με φω­το­γρα­φή­σεις στον Λευ­κό Οί­κο μα­ζί με τον Πρό­ε­δρο των Η­ΠΑ. Αυ­τοί εί­ναι ο­ρι­σμέ­νοι α­πό τους λό­γους της έλ­λει­ψης ε­πιρ­ρο­ής των Ελ­λη­νο­α­με­ρι­κα­νών στην Α­με­ρι­κα­νι­κή Ε­ξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή.

 Πό­σο α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό εί­ναι το Ελ­λη­νι­κό λό­μπυ, αν το συ­γκρί­νου­με με άλ­λα λό­μπυ, ό­πως το Τουρ­κι­κό, το Αρ­με­νι­κό ή το Ε­βρα­ϊ­κό;
Κα­ταρ­χήν ας ξε­κα­θα­ρί­σου­με έ­να θέ­μα: οι δρα­στη­ριό­τη­τες του λε­γό­με­νου «Τουρ­κι­κού Λό­μπυ» πη­γά­ζουν α­πό ορ­γα­νι­σμούς, ό­πως οι «Α­με­ρι­κα­νοί Φί­λοι της Τουρ­κί­ας» αλ­λά και α­πό την ε­πιρ­ρο­ή που ε­ξα­σκεί­ται έμ­με­σα υ­πέρ της Τουρ­κί­ας α­πό Υ­πη­ρε­σί­ες της Ε­κτε­λε­στι­κής Ε­ξου­σί­ας των Η­ΠΑ, ό­πως τα Υ­πουρ­γεί­α Α­μύ­νης και Ε­ξω­τε­ρι­κών. Πο­λι­τι­κή ε­πιρ­ρο­ή εκ μέ­ρους της Τουρ­κί­ας α­σκεί­ται ε­πί­σης και α­πό Ε­ται­ρεί­ες Δη­μο­σί­ων Σχέ­σε­ων, οι ο­ποί­ες έ­χουν συμ­βό­λαια με την Τουρ­κι­κή κυ­βέρ­νη­ση ή με υ­πη­ρε­σί­ες της. Το κα­θε­αυ­τό μέ­γε­θος της Τουρ­κο-Α­με­ρι­κα­νι­κής κοι­νό­τη­τας εί­ναι σχε­τι­κά μι­κρό.
Η α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα των Τουρ­κι­κών λό­μπυ θα μπο­ρού­σε να με­τρη­θεί με βά­ση τον α­ντί­κτυ­πό τους στην πο­λι­τι­κή της Ε­κτε­λε­στι­κής ε­ξου­σί­ας των Η­ΠΑ και στη νο­μο­θε­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα του Κο­γκρέσ­σου. Λαμ­βά­νο­ντας υ­πό­ψη το κρι­τή­ριο αυ­τό, μπο­ρού­με π.χ. να κρί­νου­με το λό­μπυ του AIPAC (American Is­raeli Public Affairs Committee) ως α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό, ό­σον στα α­φο­ρά θέ­μα­τα που ε­πη­ρε­ά­ζουν το Ισ­ρα­ήλ.
Το Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κό λό­μπυ έ­χει πράγ­μα­τι ση­μειώ­σει ο­ρι­σμέ­νες νί­κες: ε­μπάρ­γκο πω­λή­σε­ως ό­πλων στην Τουρ­κί­α 1975-78, α­να­λο­γί­α 7/10, κα­θυ­στέ­ρη­ση της α­να­γνώ­ρι­σης α­πό τις Η­ΠΑ της Πρώ­ην Γιου­γκο­σλα­βι­κής Δη­μο­κρα­τί­ας της Μα­κε­δο­νί­ας και εν τέ­λει α­να­γνώ­ρι­σή της σαν FYROM πα­ρά σαν «Δη­μο­κρα­τί­α της Μα­κε­δο­νί­ας». Ω­στό­σο, ο πραγ­μα­τι­κός πο­λι­τι­κός α­ντί­κτυ­πος της Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κής κοι­νό­τη­τας εί­ναι πε­ριο­ρι­σμέ­νος.
Με­τά α­πό 20 χρό­νια Τουρ­κι­κού α­να­θε­ω­ρη­τι­σμού στο Αι­γαί­ο και την Κύ­προ, έ­χου­με τον Πρό­ε­δρο Κλί­ντον να αμ­φι­σβη­τεί εμ­μέ­σως την Ελ­λη­νι­κή κυ­ριαρ­χί­α στο Αι­γαί­ο, να δια­συν­δέ­ει την πο­λι­τι­κή ε­πί­λυ­ση του Κυ­πρια­κού προ­βλή­μα­τος με την πο­ρεί­α της Κυ­πρια­κής αί­τη­σης γιά έ­ντα­ξη στην Ε.Ε., κλπ.

Ποιά εί­ναι τα κυ­ριό­τε­ρα προ­βλή­μα­τα που α­ντι­με­τω­πί­ζει σή­με­ρα το Ελ­λη­νο-α­με­ρι­κα­νι­κό λό­μπυ;
Α­νά­με­σα στα βα­σι­κό­τε­ρα προ­βλή­μα­τα έ­χου­με την έλ­λει­ψη πό­ρων (τό­σο έμ­ψυ­χων ό­σο και ά­ψυ­χων), την α­που­σί­α συ­ντο­νι­σμού, τις προ­σω­πι­κές α­ντι­πα­λό­τη­τες α­νά­με­σα σε Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νούς «η­γέ­τες», την ι­κα­νο­ποί­η­ση των αι­τη­μά­των ο­ρι­σμέ­νων α­πό αυ­τούς τους η­γέ­τες με ευ­και­ρί­ες φω­το­γρά­φι­σης στο Λευ­κό Οί­κο, την α­που­σί­α εν­δια­φέ­ρο­ντος α­πό πλευ­ράς της Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κής κοι­νό­τη­τας, την α­προ­θυ­μί­α της πλειο­ψη­φί­ας των Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νών να ερ­γα­στούν για πο­λι­τευ­τές, να συ­νει­σφέ­ρουν χρή­μα­τα κλπ.
Τα προ­βλή­μα­τα που α­ντι­με­τω­πί­ζει το λό­μπυ δεν μπο­ρούν α­πλά να ε­πι­λυ­θούν με τη δη­μιουρ­γί­α ε­νός ορ­γα­νι­σμού-«ο­μπρέλ­λας» ή με τον ε­ξα­να­γκα­σμό σε έ­νω­ση των ο­μά­δων που το α­πο­τε­λούν. Η πο­λυ­φω­νί­α δεν εί­ναι πρό­βλη­μα, εφ’ ό­σον ό­λοι τρα­γου­δούν στον ί­διο σκο­πό!
Τέ­λος, τα προ­βλή­μα­τα που α­ντι­με­τω­πί­ζει το Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κό λό­μπυ μπο­ρούν να α­ντι­με­τω­πι­σθούν μό­νο ε­δώ, α­πό την Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κή κοι­νό­τη­τα, και ό­χι με ο­ποια­δή­πο­τε ε­ξω­τε­ρι­κή α­νά­μει­ξη.

Πώς κρί­νε­τε την πρό­ο­δο που έ­χει συ­ντε­λε­σθεί μέ­χρι σή­με­ρα α­πό το Συμ­βού­λιο Α­πο­δή­μου Ελ­λη­νι­σμού; Πι­στεύ­ε­τε ό­τι οι δρα­στη­ριό­τη­τες του ΣΑ­Ε βρί­σκο­νται στη σω­στή κα­τεύ­θυν­ση;
Το ΣΑ­Ε δεν έ­χει κά­νει με­γά­λη πρό­ο­δο ε­κτός α­πό τον το­μέ­α της ε­πι­φα­νεια­κής δια­φή­μι­σης των δι­κών του ε­πι­φα­νεια­κών δρα­στη­ριο­τή­των.
Ί­σως το ΣΑ­Ε να μπο­ρού­σε να α­σχο­λη­θεί με προ­βλή­μα­τα των παλ­λι­νο­στού­ντων στην Ελ­λά­δα. Ω­στό­σο, εί­ναι λαν­θα­σμέ­νη η προ­σπά­θειά του να ε­ντα­χθεί στην πο­λι­τι­κή α­ρέ­να! Κα­ταρ­χήν, οι προ­κλή­σεις που α­ντι­με­τω­πί­ζει η Ελ­λη­νο-Α­με­ρι­κα­νι­κή κοι­νό­τη­τα εί­ναι δια­φο­ρε­τι­κές α­πό αυ­τές των Ελ­λή­νων στον Κα­να­δά, τη Γερ­μα­νί­α ή την Αυ­στρα­λί­α. Δεύ­τε­ρον, γιά μας στις Η­ΠΑ, πα­ρα­μέ­νει το γε­γο­νός ό­τι το ΣΑ­Ε εί­ναι έ­νας ορ­γα­νι­σμός που δη­μιουρ­γή­θη­κε και χρη­μα­το­δο­τεί­ται α­πό μί­α ξέ­νη κυ­βέρ­νη­ση, αυ­τή της Ελ­λά­δος. Αυ­τό δη­μιουρ­γεί, στις Η­ΠΑ,  μια σύ­γκρου­ση συμ­φε­ρό­ντων, ό­ταν ο­ρι­σμέ­νοι Ελ­λη­νο­α­με­ρι­κα­νοί η­γέ­τες εμ­φα­νί­ζο­νται να μι­λούν και εκ μέ­ρους του ΣΑ­Ε και, ταυ­τό­χρο­να, ως Α­με­ρι­κα­νοί πο­λί­τες. Η σχέ­ση τους με το ΣΑ­Ε υ­πο­σκά­πτει την α­ξιο­πι­στί­α τους.
Τέ­λος, η Ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση πρέ­πει ν’ α­πο­φα­σί­σει τι θα κά­νει με το ΣΑ­Ε. Αν το θε­ω­ρεί ση­μα­ντι­κό, πρέ­πει να χρη­μα­το­δο­τή­σει τις δρα­στη­ριό­τη­τές του. Δια­φο­ρε­τι­κά, ας το δια­λύ­σει να τε­λειώ­νου­με. Η Ελ­λά­δα πρέ­πει να στα­μα­τή­σει τις φιέ­στες του ΣΑ­Ε, οι ο­ποί­ες συ­νι­στούν σπα­τά­λη χρη­μά­των και ε­ξυ­πη­ρε­τούν α­σή­μα­ντους, ί­σως και α­νύ­παρ­κτους, σκο­πούς.

 Βα­σι­κή πα­ρά­με­τρος της εκ­πε­φρα­σμέ­νης Α­με­ρι­κα­νι­κής ε­ξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής εί­ναι η δια­φύ­λα­ξη της ει­ρή­νης και της στα­θε­ρό­τη­τας. Ω­στό­σο, οι Η­ΠΑ υ­πο­στη­ρί­ζουν την Τουρ­κί­α, έ­να κρά­τος το ο­ποί­ο, με την α­να­θε­ω­ρη­τι­κή του πο­λι­τι­κή, δη­μιουρ­γεί πολ­λά προ­βλή­μα­τα στους γεί­το­νές του (Ελ­λά­δα, Συ­ρί­α, Αρ­με­νί­α, Βουλ­γα­ρί­α και Ρω­σί­α). Πως ε­ξη­γεί­τε αυ­τή την α­συ­νέ­πεια;
Η Α­με­ρι­κα­νι­κή ε­ξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή έ­χει ε­πί μα­κρόν υ­πάρ­ξει μια πο­λι­τι­κή α­ντι­φά­σε­ων. Κυ­ρήτ­του­με αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα και δη­μο­κρα­τί­α, αλ­λά δεν εί­χα­με κα­μιά δυ­σκο­λί­α να υ­πο­στη­ρί­ξου­με την Ελ­λη­νι­κή χού­ντα!
Α­πό την ε­πο­χή της δια­κή­ρυ­ξης του Δόγ­μα­τος Τρού­μαν, οι Η­ΠΑ έ­χουν δώ­σει πο­λύ με­γα­λύ­τε­ρη ση­μα­σί­α στην Τουρ­κί­α για διά­φο­ρους λό­γους, στους ο­ποί­ους συ­γκα­τα­λέ­γο­νται στρα­τη­γι­κές ε­κτι­μή­σεις για τη γε­ω­γρα­φι­κή θέ­ση της Τουρ­κί­ας, το μέ­γε­θος των Ε­νό­πλων της Δυ­νά­με­ων, τον έ­λεγ­χό της ε­πί των Στε­νών, την α­νε­ξάρ­τη­τη ε­ξω­τε­ρι­κή της πο­λι­τι­κή, κλπ.
Στην με­τα­ψυ­χρο­πο­λε­μι­κή ε­πο­χή η Τουρ­κί­α ε­πα­να­κα­θό­ρι­σε το ρό­λο της κα­τά τρό­πον ώ­στε αυ­τός να συ­μπί­πτει με τους Δυ­τι­κούς και Α­με­ρι­κα­νι­κούς στό­χους στα Βαλ­κά­νια, την Α­να­το­λι­κή Με­σό­γειο, τη Μέ­ση Α­να­το­λή και την Κε­ντρι­κή Α­σί­α. Η «φι­λο-τουρ­κι­κή» πο­λι­τι­κή θα συ­νε­χι­στεί. Οι Η­ΠΑ έ­χουν μιαν εκ­πλη­κτι­κή ι­κα­νό­τη­τα να ε­κλο­γι­κεύ­ουν τις σχέ­σεις τους με την Τουρ­κί­α, α­κό­μη και με τον Ερ­μπα­κάν στην ε­ξου­σί­α. Αυ­τό δεν θα αλ­λά­ξει.

Έ­να μή­να με­τά τις Α­με­ρι­κα­νι­κές ε­κλο­γές, ο εκ­πρό­σω­πος του Υ­πουρ­γεί­ου Ε­ξω­τε­ρι­κών των Η­ΠΑ δή­λω­σε ό­τι οι Η­ΠΑ δεν α­να­γνω­ρί­ζουν Ελ­λη­νι­κό ε­να­έ­ριο χώ­ρο 10 μιλ­λί­ων, πέ­ραν των 6 μιλ­λί­ων της αι­για­λί­τι­δας ζώ­νης. Γρά­φτη­κε ό­τι, για πρώ­τη φο­ρά, οι Η­ΠΑ έ­λα­βαν μια τό­σο ξε­κά­θα­ρη θέ­ση σε αυ­τό το θέ­μα. Α­ντι­προ­σω­πεύ­ει η δή­λω­ση αυ­τή μια αλ­λα­γή στην Α­με­ρι­κα­νι­κή πο­λι­τι­κή έ­να­ντι της Ελ­λά­δος;
Ό­χι, δεν υ­πάρ­χει τί­πο­τα και­νούρ­γιο ε­δώ. Οι Η­ΠΑ υ­πο­στη­ρί­ζουν τις Τουρ­κι­κές α­παι­τή­σεις στο Αι­γαί­ο (αι­για­λί­τι­δα ζώ­νη, ε­να­έ­ριος χώ­ρος, ΝΑ­ΤΟι­κές πε­ριο­χές ε­λέγ­χου) α­πό την ε­πο­χή που η Τουρ­κί­α ε­ξα­πέ­λυ­σε την α­να­θε­ω­ρη­τι­κή της πο­λι­τι­κή, στα τέ­λη του 1973. Οι πρό­σφα­τες δη­λώ­σεις του Νί­κο­λας Μπέρ­νς α­ντα­να­κλούν τις πραγ­μα­τι­κό­τη­τες της Α­με­ρι­κα­νι­κής πο­λι­τι­κής και α­πλώς έ­γι­ναν δη­μο­σί­ως.

Πι­στεύ­ε­τε ό­τι η ά­νο­δος του Ερ­μπα­κάν στην Τουρ­κί­α δύ­να­ται να αλ­λά­ξει την Α­με­ρι­κα­νι­κή πο­λι­τι­κή α­πέ­να­ντι στη χώ­ρα αυ­τή;
Ό­χι. Οι Η­ΠΑ έ­χουν προ­βάλ­λει διά­φο­ρες ε­κλο­γι­κεύ­σεις σχε­τι­κά με τη στά­ση τους α­πέ­να­ντι στο φαι­νό­με­νο Ερ­μπα­κάν και σχε­τι­κά με το τί πρέ­πει ή δεν πρέ­πει να γί­νει μ’ αυ­τόν. Οι Η­ΠΑ πι­στεύ­ουν ό­τι ο Ερ­μπα­κάν εί­ναι έ­να πα­ρο­δι­κό φαι­νό­με­νο της Τουρ­κι­κής πο­λι­τι­κής και ό­τι θα αυ­το­κα­τα­στρα­φεί. Συ­νε­πώς, ε­πι­μέ­νουν στην πο­λι­τι­κή της συν­διαλ­λα­γής με το κο­σμι­κό Τουρ­κι­κό κα­θε­στώς και στην α­πο­φυ­γή δη­μιουρ­γί­ας κα­τα­στά­σε­ων που θα μπο­ρού­σαν να ε­νι­σχύ­σουν τον Ερ­μπα­κάν. Οι Η­ΠΑ δεν θα ε­γκα­τα­λεί­ψουν την Τουρ­κί­α.