Του Κώστα Ράπτη από το capital.gr
Την 11η ώρα, κυριολεκτικά, της τελευταίας διαθέσιμης ημέρας για την κατάρτιση του σχεδίου προϋπολογισμού της Ιταλίας, ο κύβος ερρίφθη.
Στην συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου τα συγκυβερνώντα κόμματα των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας επέβαλαν την απόφαση που είχαν λάβει αμέσως πρωτύτερα για διατήρηση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 2,4% του ΑΕΠ κατά την επόμενη τριετία.
Οπαδοί των Πέντε Αστέρων βρίσκονταν ήδη έξω από το Παλάτσο Κίτζι, την έδρα του Πρωθυπουργού Κόντε, απαιτώντας την υλοποίηση εμβληματικών προεκλογικών δεσμεύσεων, όπως η θέσπιση του “επιδόματος του πολίτη”, δηλαδή του κατώτατου εγγυημένου εισοδήματος για απόρους και ανέργους.
Εισακούστηκαν και σε αυτό και σε ό,τι αφορά την μερική αναστολή των προβλέψεων της εργασιακής μεταρρύθμισης που είχε εκπονήσει η άλλοτε υπουργός Εργασίας της κεντροαριστεράς, Έλσα Φορνέρο.
Αυτός που δεν εισακούστηκε ήταν ο τεχνοκράτης Υπουργός Οικονομικών Τζοβάνι Τρία, ο οποίος, ως κατεξοχήν συνομιλητής των Βρυξελλών, εισηγούνταν τον περιορισμό του ελλείμματος στο 1,6% ή έστω στο 2% του ΑΕΠ.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, υπουργός Εσωτερικών και ηγέτης της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι θριαμβολογεί: “Μείωση του φορολογικού συντελεστή στο 15% για τουλάχιστον ένα εκατομμύριο Ιταλούς εργαζόμενους, θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για τουλάχιστον 400.000 άτομα και δημιουργία άλλων τόσων θέσεων εργασίας για τους νέους μας με το ξεπέρασμα του νόμου Φορνέρο. Επενδύσεις για τα σχολεία, τους αυτοκινητόδρομους και τους δήμους. Καμία αύξηση του ΦΠΑ”.
Ο έτερος αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, υπουργός Εργασίας και ηγέτης των Πέντε Αστέρων, Λουίτζι Ντι Μάιο δεν έμεινε πιο πίσω. “Φέραμε” δήλωσε πανηγυρικά “τον προϋπολογισμό του λαού, που πρώτη φορά στην ιστορία αυτής της χώρας καταργεί την φτώχεια, χάρη στο επίδομα του πολίτη, για το οποίο θα διατεθούν 10 δις., ενώ επανεκκινουμε την αγορά εργασίας και με την μεταρρύθμιση των κέντρων εύρεσης εργασίας. Δίνουμε μέλλον σε 6,5 εκατ. ανθρώπους. Ανοίγουμε το δρόμο και για την σύνταξη του πολίτη ενώ με το ξεπέρασμα του νόμου Φορνέρο όποιος έχει εργαστεί για μία ζωή θα μπορεί επιτέλους να συνταξιοδοτείται, απελευθερώνοντας θέσεις εργασίας για τους νέους μας, που δεν θα ναι πια υποχρεωμένοι να αφήνουν τη χώρα μας για να βρουν ευκαιρίες”.
Επιφορτισμένος να ενημερώσει τηλεφωνικά τον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζο Ματταρέλλα για την έκβαση της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε έκανε λόγο για προϋπολογισμό “επεξεργασμένο, λογικό και θαρραλέο”, ο οποίος δρομολογεί “το πιο συνεκτικό σχέδιο δημοσίων επενδύσεων που θα έχει υλοποιηθεί ποτέ στην Ιταλία”.
Άπαντες οι εμπλεκόμενοι διαβεβαιώνουν ότι στις μαραθώνιες διαβουλεύσεις της Πέμπτης επικράτησε φιλικό κλίμα και πνεύμα συνεργασίας – σαν να μην είχαν προηγηθεί ανταλλαγές πυρών διά των μέσων ενημέρωσης και σαν να μην είχε δηλώσει απειλητικά ο επικεφαλής της Λέγκας στην Βουλή, Ρικάρντο Μολινάρι ότι “αν ο Τρία δεν συμφωνεί, μπορεί να βρεθεί ένας άλλος υπουργός Οικονομικών”.
Παρά το συνεχές μετεκλογικό “στρογγύλεμα” των θέσεων των συγκυβερνώντων κομμάτων και την εμφανή διαχειριστική αδυναμία τους να προωθήσουν ακόμα και στοιχεία του προγράμματός τους χωρίς δημοσιονομικό αντίκτυπο, η στιγμή της αλήθειας ήρθε.
Με πρωτεργάτη το Κίνημα Πέντε Αστέρων, που έβλεπε όλο το προηγούμενο διάστημα να υποσκελίζεται (μέχρι του σημείου της δημοσκοπικής ισοδυναμίας) από τη Λέγκα του Σαλβίνι, εφόσον η δική της θορυβώδης αντιμεταναστευτική ατζέντα δεν προσέκρουε στις αντιρρήσεις Ε.Ε. και αγορών, η καταγγελία της λιτότητας ήρθε και πάλι στο προσκήνιο – και οι ακροδεξιοί έσπευσαν να συνταχθούν.
Ντι Μάιο και Σαλβίνι δείχνουν να κωφεύουν στις προειδοποιήσεις που τους απηύθυνε το προηγούμενο διάστημα η Ιταλική Ένωση Βιομηχανιών, οι οίκοι αξιολόγησης. το ΔΝΤ και η ΕΚΤ. Ακόμη και η Ιταλική Συνέλευση Επισκόπων αισθάνθηκε την ανάγκη να προειδοποιήσει δια του Προέδρου της, καρδιναλίου Γκουαλτιέρο Μπασσεέτι ότι δεν μπορούν να επιβαρυνθούν οι μελλοντικές γενεές με μεγαλύτερο δημόσιο χρέος.
Η αντιπολίτευση μαίνεται. Για “προϋπολογισμό της ανευθυνότητας” και για “ελληνικό σενάριο” έκαναν λόγο στελέχη της Φόρτσα Ιτάλια. “Απορροφημένοι απ τα δικά τους παιχνίδια εξουσίας Πέντε Αστέρες και Λέγκα μας πήγαν χρόνια πίσω” ακούγεται από την πλευρά της κεντροαριστεράς.
Είναι σε θέση οι κυβερνητικοί εταίροι της Ιταλίας να υπερασπιστούν τις επιλογές τους ενώπιον των κοινοτικών οργάνων ή απλώς παίζουν ένα τυπικό ιταλικό θέατρο; Έχουν υπόψη τους κάποιο σχέδιο με αναπτυξιακό αντίκρισμα, πέρα από τις παροχές στο εκλογικό τους κοινό; Πώς θα πορευτούν από το νέο έτος, οπότε λήγει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ; Και πώς θα καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες του δημοσίου, όταν, σε μία διεθνή συγκυρία ούτως ή άλλως δύσκολη, η νευρικότητα περισσεύει στις αγορές σε σχέση με οποιαδήποτε πιθανή ιταλική δημοσιονομική παρεκτροπή;
Στο τελευταίο αυτό ερώτημα οι απαντήσεις αναμένεται να προκύψουν πολύ σύντομα, καθώς οι χθεσινοβραδινές αποφάσεις προεξοφλείται ότι θα εκτινάξουν το spread, που ήδη είχε αυξηθεί κατά 175 μονάδες βάσης από τον Απρίλιο μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ στο άκουσμα των τελευταίων νέων και το ευρώ υποχωρεί.
Από το προηγούμενο του 2011 γνωρίζουμε ότι μετά την περιοχή των 300 μ.β. η κατάσταση κινδυνεύει να καταστεί ανεξέλεγκτη – και πανευρωπαϊκά αισθητή.
Όμως η αντίφαση είναι βαθύτερη, αφού από το τέλος του καλοκαιριού η Ιταλία φλερτάρει και πάλι με μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Η βιωσιμότητα του χρέους (132% του ΑΕΠ) της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης απειλείται τόσο από την συρρίκνωση του “παρονομαστή”, όσο και από τους κλυδωνισμούς που θα επιφέρει οποιαδήποτε πείραμα πολιτικών τόνωσης της ζήτησης. Είναι δύο δρόμοι διαφορετικοί, που όμως αμφότεροι μοιάζει να οδηγούν στο “ατύχημα”.
