883

Πρόλογος

Το βιβλίο του Καθηγητή Ρόκκο Απρίλε, Κάτω Ιταλία: 0 ελληνισμός του Σαλέντο, πραγματεύεται ένα θέμα γοητευτικό και ταυτόχρονα εξαιρετικά ενδιαφέρον τόσο για το μέσο Έλληνα αναγνώστη, που έρχεται σε επαφή με μια σχετικά άγνωστη γωνιά του ελληνισμού, όσο και για τον ειδικό και τον ιστορικό. Ο Ρόκκο Α­πρίλε δεν μιλάει μόνον ως καθηγητής και ιστορικός αλλά και με το πάθος του δρώντος προσώπου, του υ­ποκειμένου αυτής της ιστορίας, διότι προέρχεται και ο ίδιος από την «Ελλάδα του Σαλέντο».

Ο ελληνισμός του Σαλέντο, στην Απουλία, μαζί με την ελληνόφωνη περιοχή της Καλαβρίας και τους ελ­ληνόφωνους της Σικελίας, αποτελεί ένα ιστορικό θαύμα, το οποίο επέζησε μέσα από αιώνες αντίξοων συνθηκών.

Πάνω στο θέμα της προέλευσης του υπάρχουν δύο μεγάλες ιστορικές σχολές:

Η μία με κυριότερο εκπρόσωπο τον Γερμανό Ρολφς καθώς και τους Έλληνες: Καψωμένο, Καραναστάση κ.ά. υποστηρίζει πως οι σημερινοί Έλληνες του Σαλέ­ντο είναι απ’ ευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων της Μεγάλης Ελλάδας. Η άποψή τους στηρίζεται κυ­ρίως στην παρουσία δωρικών στοιχείων στο σύγχρονο λεξιλόγιο των ελληνοφώνων περιοχών, που παρατη­ρούνται στην ελληνική γλώσσα ήδη από την εποχή του Ησίοδου και δεν απαντούνται στις μεταγενέστερες ελληνικές διαλέκτους.

Η δεύτερη «σχολή», στην οποία ανήκει ο Παρλα- ντζέλι, ο καθηγητής Απρίλε κ.ά., υποστηρίζει πως οι ελληνόφωνοι του σήμερα προέρχονται από αποικισμό των βυζαντινών χρόνων, και παραθέτει ένα σύνολο από στοιχεία και επιχειρήματα, κυρίως ιστορικής υ­φής, επιχειρήματα τα οποία εκτίθενται κατά ένα μέ­ρος και στο ανά χείρας βιβλίο.

Πάντως, πέρα από αυτή τη σοβαρή διαφοροποίη­ση, η οποία αποτελεί και θα αποτελεί αντικείμενο συ­ζήτησης μεταξύ των ειδικών, όλοι συμφωνούν πως η επιβίωση ενός ελληνικού πληθυσμού για τόσους αιώ­νες, χωρίς καμιά σύνδεση με την Ελλάδα, αποτελεί έ­να κυριολεκτικό θαύμα, ένα θαύμα το οποίο αναδει­κνύει το βιβλίο του Ρόκκο Απρίλε.

***

Ο καθηγητής Ρόκκο Απρίλε γεννήθηκε στο ελλη­νόφωνο χωριό Καλημέρα (0&1ίηι«Γ3) τον Αύγουστο του 1929. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι και δίδαξε φιλολογία και γλώσσα στη δευτε­ροβάθμια εκπαίδευση. Από τα πρώτα χρόνια των σπουδών του ενδιαφέρθηκε για την Ελλάδα και έ­γραψε το βιβλίο Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας το ο­ποίο κυκλοφόρησε το 1984. Το ενδιαφέρον του για την Ελλάδα βέβαια, δεν επισκίασε την αγάπη του για την ελληνόφωνη περιοχή του Σαλέντο, για την οποία οι ιστορικές και γλωσσολογικές του έρευνες τον κα­τατάσσουν μεταξύ των πιο επιφανών, αξιόλογων και καταξιωμένων μελετητών του θέματος των ελληνόφω­νων περιοχών της Κάτω Ιταλίας.
Η Ελλάδα του Σαλέντο, Προβλήματα και ντο­κουμέντα (δίτομη παρουσίαση του ελληνισμού στη χερσόνησο του Σαλέντο), εκδόσεις Capone. Στα πλαίσια της έρευνας για το γλωσσολογικό θέ­μα της ελληνόφωνης περιοχής του Σαλέντο έχει γρά­ψει, σε συνεργασία και με άλλους ερευνητές, τα βι­βλία:

1. Ήλιος και αλάτι (μυθιστόρημα), εκδόσεις Ghetonia 1987, Καλημέρα.
2. Το Σαλέντο από την εποχή των Μεσσάπιων μέ­χρι την ενοποίηση της Ιταλίας (ιστορική έρευνα) εκ­δόσεις Ghetonia 1984, Καλημέρα.

Η συγγραφική δραστηριότητα του καθηγητή Ρόκκο Απρίλε περιλαμβάνει ακόμη και δημοσιεύσεις με­γάλου αριθμού άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα! Πολυάριθμες επίσης είναι οι διαλέξεις και οι ομιλίες του καθηγητή και αναφέρονται πάντα στην ελληνικότητα της χερσο­νήσου του Σαλέντο.

Ιδιαίτερη απήχηση είχαν οι πρόσφατες ομιλίες του που έγιναν στα Πανεπιστήμια Πάτρας και Ιωαννίνων καθώς και η ομιλία στην Ένωση Δημάρχων Πειραιά.

Εναλλακτικές Εκδόσεις, Μάιος 1996