Η επιτροπή του νέου «Σχεδίου προγραμμάτων σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας»
Του Τάσου Χατζηαναστασίου* από την Ρήξη φ. 133
Το πρώτο που ελέγχει κανείς σε μία επιστημονική επιτροπή είναι την ακαδημαϊκή συγκρότηση των μελών της. Πέραν αυτού, σε μία επιτροπή για ζητήματα Παιδείας ελέγχονται και οι απόψεις των μελών της καθώς το ιδανικό θα είναι σε αυτήν να εκπροσωπούνται ει δυνατόν όλες ο τάσεις, οι σχολές και τα ρεύματα.
Η εν λόγω επιτροπή, ωστόσο, δεν χαρακτηρίζεται ούτε από τον επιστημονικό ούτε από τον ιδεολογικό πλουραλισμό. Στην επιτροπή για τη σχολική Ιστορία απουσιάζουν εντελώς ιστορικοί της Αρχαίας (ελληνικής και ρωμαϊκής) και Μεσαιωνικής (Βυζαντινής και Δυτικής) Ιστορίας! Εκτός από ένα μέλος με διδακτορικό στην Προϊστορική Αρχαιολογία, όλοι οι υπόλοιποι είναι ειδικοί της Νεότερης και Σύγχρονης και της Διδακτικής της Ιστορίας. Τυχαίο; Φοβάμαι πως όχι. Η αντιμετώπιση του ελληνικού έθνους ως «κατασκευής» του νεοελληνικού κράτους και η απόρριψη της συνέχειάς του από την αρχαιότητα, όπως μαρτυρούν η γλώσσα και άλλα στοιχεία, αλλά και η μόνιμη κατοίκηση στον ίδιο τόπο, υπαγορεύει την υποβάθμιση της αρχαίας και βυζαντινής περιόδου του ελληνικού έθνους στη σχολική Ιστορία. Όπως όλα δείχνουν, λοιπόν, έχουμε την προσπάθεια «να κερδηθεί η ρεβάνς» για την ήττα που υπέστησαν οι εθνομηδενιστικές απόψεις στην αντιπαράθεση σχετικά με το περίφημο βιβλίο Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού της Ρεπούση. Εξάλλου, η κυβέρνηση έχει επιλέξει εδώ και καιρό ως τακτική την αντιστάθμιση των μέτρων που λαμβάνει εις βάρος του λαού και της χώρας με την ανάδειξη ζητημάτων που συσπειρώνουν ένα υποτιθέμενο «προοδευτικό» ακροατήριο και την –με το αζημίωτο– «δέσμευση» ενός τμήματος των διανοουμένων, που από τη μεταπολίτευση και ειδικά από την εποχή Σημίτη και μετά, πάσχει από αθεράπευτη… εθνοφοβία.
Η επιτροπή αποτελείται από δέκα μέλη, με πρόεδρο τον αναπληρωτή καθηγητή σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Πολυμέρη Βόγλη, χαμηλών τόνων γενικά και με αξιόλογο έργο, που κυρίως αφορά τις περιπέτειες της αριστεράς μεταπολεμικά και τη δεκαετία του ’40 γι’ αυτό και ιδανικός για τη θέση, αντί των περισσότερων από τα υπόλοιπα μέλη, γνωστά για τη στράτευσή τους στον …αγώνα για την αποδόμηση του ελληνικού έθνους.
Ανάμεσά τους, η Βασιλική Σακκά, σχολική σύμβουλος φιλολόγων Μεσσηνίας, που θέτει μετ’ επιτάσεως το ερώτημα γιατί να εορτάζεται η 28η Οκτωβρίου 1940, δηλαδή το «Όχι» και όχι η 12η Οκτωβρίου 1944, δηλαδή η απελευθέρωση της Αθήνας. (1) Ο έτερος σχολικός σύμβουλος, μέλος της επιτροπής, Παναγιώτης Πυρπυρής, έχει άλλον καημό: πώς θα «απαλλαγούν» τα σχολικά βιβλία από την «εθνικιστική» εικονογράφηση! (2) Από την «αποδόμηση» της 28ης Οκτωβρίου στην «αποδόμηση» της 25ης Μαρτίου από τους σχολικούς συμβούλους στους οποίους έχουν ανατεθεί τα αναλυτικά προγράμματα για το μάθημα της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση! Από τόσους συμβούλους, επελέγησαν οι δύο συγκεκριμένοι όλως τυχαίως…
Από τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής, όσα έχουν γνωστό έργο τουλάχιστον, ο καθηγητής Γιώργος Κόκκινος είχε απασχολήσει σχετικά πρόσφατα την κοινή γνώμη, όταν το σχολικό εγχειρίδιο νεότερης Ιστορίας του οποίου ήταν ο επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας ενώ είχε εκτυπωθεί, τελικά αποσύρθηκε. Ο λόγος ήταν ο απαξιωτικός τρόπος με τον οποίον αντιμετωπιζόταν ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας των Κυπρίων για αυτοδιάθεση-ένωση: Το ότι ολόκληρος ο ελληνισμός είχε συγκλονιστεί από τον αγώνα, όχι απλώς μίας μικρής οργάνωσης, αλλά ενός ολόκληρου λαού και διαδήλωνε μαχητικά στην Αθήνα και αλλού υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, ουδόλως ενδιέφερε τους συντάκτες του βιβλίου. Αντί να προβάλλονται ως πρότυπα αυτοθυσίας και ανιδιοτελούς προσφοράς οι ηρωικοί νεκροί της ΕΟΚΑ, από τους Καραολή και Δημητρίου και τον Αυξεντίου έως τον μαθητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη, συκοφαντούνται ως «υπερσυντηρητικοί εθνικιστές»!
Γνωστή επίσης για τις θέσεις της είναι η καθηγήτρια Χριστίνα Κουλούρη. Υπήρξε υπεύθυνη για τη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για τη βαλκανική Ιστορία στο πλαίσιο ενός προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (3) που χρηματοδοτήθηκε από διάφορα κρατικά, αλλά και ιδιωτικά ιδρύματα της Βρετανίας, των ΗΠΑ, της Γερμανίας και άλλων χωρών, που έχουν αποδείξει εμπράκτως το ενδιαφέρον τους για την … ειρήνη στα Βαλκάνια. Μεταξύ αυτών, βεβαίως, και το παράρτημα του «Ιδρύματος για μία Ανοιχτή Κοινωνία της Μακεδονίας (sic)» του μεγιστάνα Τζορτζ Σόρος. Όλως τυχαίως, το υλικό ξεκινούσε από τα «οθωμανικά» Βαλκάνια και όχι από το Βυζάντιο, όταν και διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό η εθνολογική και πολιτισμική σύσταση της χερσονήσου. Έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, αφενός διαγράφεται η τουρκοκρατία ως κοινή μοίρα των χριστιανικών βαλκανικών λαών, αφετέρου επιχειρείται η εμπέδωση της ιδέας των «ειρηνικών» Βαλκανίων υπό την οθωμανική κυριαρχία, μίας «ευτυχούς κατάστασης» που ήρθε να διαταράξει ο «κακός εθνικισμός» των βαλκανικών λαών.
Με αυτήν τη σύνθεση, λοιπόν, που αφενός στερείται επιστημονικού πλουραλισμού, αφετέρου αποτελείται κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, από εκπροσώπους της εθνομηδενιστικής σχολής σκέψης, επιχειρείται η αναμόρφωση των προγραμμάτων της σχολικής Ιστορίας. Όσο για το περιεχόμενο, θα επανέλθουμε σε επόμενο σημείωμα.
Σημειώσεις:
1. «Να γιορτάσουμε την απελευθέρωση και όχι την κήρυξη του πολέμου. Πώς προσεγγίζουμε τραυματικά και δύσκολα θέματα;» Τίτλος εισήγησης της Β. Σακκά σε σειρά σεμιναρίων το φθινόπωρο του 2016. http://www.ert.gr/ekpedeftikes-draseis-i-athina-eleftheri/ (τελευταία επίσκεψη: 23.4.2017).
2. http://ppirpiris.blogspot.gr/ (τελευταία επίσκεψη, 23.4.2017)
3. http://cdrsee.org/projects/education-projects/joint-history-project
* δρ Ιστορίας, εκπαιδευτικός
