Κι όμως, βρέχει στην Ανταρκτική!

Εμβρόντητη η επιστημονική κοινότητα

Από το περιοδικό Science δημοσιεύτηκε στην Ρήξη φ. 135

Επιστήμονες κατέγραψαν το δραματικό λιώσιμο του πάγου στην επιφάνεια της Δυτικής Ανταρκτικής, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει το προοίμιο σοβαρών μελλοντικών επιπτώσεων, καθώς ο πλανήτης εξακολουθεί να θερμαίνεται. Το καλοκαίρι του 2016, στην επιφάνεια του παγετώνα του Ρος, της μεγαλύτερης μάζας επιπλέοντος πάγου στη Γη, παρουσιάστηκαν λίμνες νερού που διήρκεσαν 15 μέρες. Η επιφάνεια της πληγείσας περιοχής ήταν 480.000 τετραγωνικά χλμ. – μεγαλύτερη δηλ. από την πολιτεία του Τέξας.
Οι επιστήμονες φοβούνται τώρα πως το επιφανειακό λιώσιμο των πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής έρχεται να προστεθεί στο λιώσιμο των πάγων που γειτνιάζουν με τον ωκεανό, απειλώντας άμεσα την ευρύτερη περιοχή.
«Το φαινόμενο μας δείχνει μια πιθανή εικόνα απ’ το μέλλον» δήλωσε ο Ντέιβιντ Μπρόμγουιτς, ειδικός στην Ανταρκτική, από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο, και ένας από τους ερευνητές που συνέταξαν τη μελέτη. «Έχετε πιθανώς διαβάσει τις αναλύσεις για τη Δυτική Ανταρκτική. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αποσυντίθεται σιγά-σιγά αυτήν τη στιγμή και ο λόγος είναι κυρίως τα θερμά νερά που κατατρώγουν τη βάση των όγκων πάγου της. Απ’ ό,τι φαίνεται, στο μέλλον θα δούμε το ταυτόχρονο λιώσιμο της επιφάνειας των πάγων, με αποτέλεσμα οι όγκοι αυτοί να γίνουν ακόμη πιο ασταθείς».
Οι ερευνητές παρατήρησαν το επιφανειακό λιώσιμο από έναν σταθμό καταγραφής στην καρδιά της Δυτικής Ανταρκτικής ο οποίος κατέγραψε την αύξηση της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας και την παρουσία σύννεφων που περιείχαν μεγάλες συγκεντρώσεις υγρασίας. Όταν η ομάδα του Μπρόμγουιτς χρησιμοποίησε σένσορες από μετεωρολογικούς δορυφόρους για να παρακολουθήσει καλύτερα το φαινόμενο, οι καταγραφείς μικροκυμάτων έδειξαν ότι λάμβανε χώρα ένα, άνευ προηγουμένου, επιφανειακό λιώσιμο των πάγων. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο παγετώνας του Ρος κατακλύστηκε από μικρές και μεγάλες λίμνες νερού ανάμεικτου με χιόνι.
Πιθανώς, το λιώσιμο προκλήθηκε από το φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο τείνει να προωθεί θερμές αέριες μάζες στην περιοχή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξε συγκέντρωση υγρού αέρα από τον ωκεανό ο οποίος προκάλεσε βροχόπτωση στον παγετώνα του Ρος και σε άλλες περιοχές της Ανταρκτικής.
«Η ιστορία του λιωσίματος του πάγου σε ολόκληρη την επιφάνεια του παγετώνα ταρακούνησε την επιστημονική κοινότητα» λέει ο Ρόμπιν Μπελ, ερευνητής σε θέματα Ανταρκτικής από το Ινστιτούτο Λαμόντ-Ντόχερτυ του Πανεπιστημίου Κολούμπια. «Πού ακούστηκε βροχή στην Ανταρκτική; Η Ανταρκτική είναι έρημος!».
Προς το παρόν, το αναφερθέν λιώσιμο δεν έχει μεγάλες επιπτώσεις αλλά, παρόλα αυτά, είναι άκρως ανησυχητικό. Επιβεβαιώνει επίσης μια μελέτη-υπόδειγμα της Ανταρκτικής που δημοσιεύθηκε πέρυσι η οποία χρησιμοποίησε μοντέλα κλίματος και στρώματος πάγου για να προβλέψει την πιθανότητα να υπάρξει λιώσιμο πάγου, μόνο από την Ανταρκτική, ικανού να προκαλέσει άνοδο του παγκοσμίου επιπέδου της επιφάνειας της θάλασσας κατά 1 μέτρο και 20 εκατοστά. Η μελέτη προβλέπει πως, μελλοντικά, οι πάγοι της Ανταρκτικής θα λιώνουν όχι μόνον από κάτω αλλά και από πάνω, προκαλώντας την περαιτέρω κατάτμησή τους από τον όγκο νερού που θα ρέει μέσα τους.
«Το μεγάλο λιώσιμο των πάγων που προσεγγίζουμε σ’ αυτήν τη μελέτη αφορά ακριβώς μία από τις υπό απειλή περιοχές στις οποίες προβλέπεται μεγάλη υποχώρηση στον όγκο πάγου από την προγενέστερη έρευνα των Ντε Κόντο και Πόλαρντ», δήλωσε ο Μπρόμγουιτς. «Το πιο σημαντικό είναι πως έχουμε πλέον αποδείξεις ότι αυτά τα πολύ σημαντικά φαινόμενα μπορεί να συμβούν στον πραγματικό κόσμο και όχι μόνο στον κόσμο των μοντέλων».
Ανησυχητικό επίσης είναι και το γεγονός ότι φαινόμενα τύπου Ελ Νίνιο μπορεί να γίνουν πολύ συχνότερα στο μέλλον.
«Το λιώσιμο σηματοδοτεί τον θάνατο των παγετώνων», συμπληρώνει ο Μπελ και «αυτό ήταν το πρώτο πλήρως καταγραμμένο φαινόμενο λιώσιμου πάγων το οποίο μπορέσαμε να παρατηρήσουμε τη στιγμή που συνέβαινε».

Μετάφραση: Κ.Μαυρίδης.