του Αθανάσιου Γκότοβου, από το Άρδην τ. 99, Ιανουάριος-Μάρτιος 2015
Το Εθνικό Αλβανικό Συμβούλιο, συνεπώς, λειτουργεί κανονικά, μόνο που δεν επικοινωνεί για οδηγίες με τον Ράλλη, όπως θα έπρεπε να γίνει αν είχε αναλάβει νομάρχης ο Redzep ή ο Nuri Dino και η Θεσπρωτία ανήκε ακόμη στην ελληνική επικράτεια. Η «Ξίλια» επικοινωνεί κατά βάση με τη Βέρμαχτ και την αλβανική κυβέρνηση των Τιράνων. Η ισχύς της μειονότητας αναβαθμίζεται, περιορίζοντας στο ελάχιστο την πρώην χριστιανική πλειονότητα, η οποία τώρα γίνεται μειονοτική ομάδα, με τη βοήθεια ακριβώς της ισχύος των όπλων. Μια διαδικασία πολιτισμικής, γλωσσικής, θρησκευτικής και εθνοτικής ομογενοποίησης είναι καθ’ οδόν μέσω μιας εκτεταμένης εθνοκάθαρσης της περιοχής που βρίσκεται σε εξέλιξη, με εργαλεία τη στρατιωτική βία και την καθημερινή τρομοκρατία των ένοπλων ομάδων και των ποικίλων συνεργών τους από την πλευρά του μουσουλμανικού πληθυσμού. Η ευγνωμοσύνη της μουσουλμανικής κοινότητας, ειδικά της ηγεσίας της, εκδηλώνεται με την προετοιμασία μαχητών από τη Θεσπρωτία για την αντιμετώπιση του αντάρτικου κινήματος στις περιοχές της Βορείου Ηπείρου, ειδικά στην Κονίσπολη και το Αργυρόκαστρο. Για το Nuri Dino ανοίγει μια εναλλακτική προοπτική: να γίνει νομάρχης Αργυροκάστρου.
Η προετοιμασία ενός ευρύτερου σώματος μουσουλμάνων επιστράτων που θα συμβάλει στην καταστολή του αντάρτικου κινήματος στην νότια Αλβανία είχε αρχίσει ήδη από τα τέλη Δεκεμβρίου του 1943, όταν ο διοικητής της 100ης Μεραρχίας καταδρομών της Wehrmacht που εδρεύει στο Φίερι της Αλβανίας, στρατηγός Utz, σε επιστολές του στις 15 και 18/12/43 προς τον διοικητή του 22. Oρεινού Σώματος Στρατού, στρατηγό Lanz, του θέτει το ζήτημα. Ο Lanz με επιστολή του της 21/1/44 απαντά θετικά. Σε ένα σημείο, μάλιστα, της επιστολής αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Ο κύριος Nuri Dino μένει εδώ στην πόλη, πολύ κοντά σε μένα. Μεθαύριο θα επικοινωνήσω προσωπικώς μαζί του, προκειμένου να του προσφερθεί στήριξη στη συγκρότηση εθνικών αλβανικών στρατιωτικών τμημάτων. Το αποτέλεσμα αυτής της σύσκεψης θα σας το διαβιβάσω. Και στην περίπτωση αυτή είμαι διατεθειμένος να προωθήσω την υπόθεση κατά τη δική σας αντίληψη. Αυτά σε ό,τι αφορά τα υπηρεσιακά ζητήματα. Δράττομαι ωστόσο της ευκαιρίας, αγαπητέ Utz, να σας ευχηθώ ό,τι καλύτερο για τις εορτές και να σας στείλω συντροφικούς χαιρετισμούς.
Δικός σας πάντοτε
Lanz
Ως χριστουγενιάτικο δώρο σας στέλνω συνοδευτικά μια φρεσκοχτυπημένη αγριόπαπια».
Η απομάκρυνση μαχητών από τη Θεσπρωτία, όμως, αποδυναμώνει την ασφάλεια των μουσουλμάνων Τσάμηδων στην περιοχή. Οι ελληνικές ανταρτικές δυνάμεις νοτίως του Καλαμά κάνουν αισθητή την παρουσία τους, ενώ αρκετά από τα θύματα της εθνοκάθαρσης της Θεσπρωτίας κατά τη διάρκεια της προηγούμενης περιόδου επανδρώνουν τις ανταρτικές δυνάμεις στην περιοχή αυτή. Αυτό που θα αντισταθμίσει την απώλεια ασφάλειας και θα καλύψει το κενό είναι ο εξοπλισμός των χωριών. Όντως, δίνεται διαταγή για –δοκιμαστικό στην αρχή και συστηματικό στη συνέχεια– εξοπλισμό των μουσουλμανικών χωριών της Θεσπρωτίας. Στη διαταγή αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους κρίνεται αναγκαίο το μέτρο αυτό. Όπως φαίνεται από το σχετικό έγγραφο της Wehrmacht, οι λόγοι αφορούν την αυτοάμυνα:
«Η διαταγή για δοκιμαστικό εξοπλισμό του πληθυσμού για λόγους αυτοάμυνας έχει εκτελεστεί. Πέραν τούτου, στις κωμοπόλεις έχει εξοπλιστεί και η τοπική χωροφυλακή. Η Μεραρχία έχει κατά νου να εξοπλίσει και άλλες οργανώσεις αυτοάμυνας. Η τελική εκτέλεση επαφίεται στη Μεραρχία. Προς το παρόν αυτή εξαρτάται από την αποστολή ιταλικών όπλων που έχουν συγκεντρωθεί κατά τον αφοπλισμό [των ιταλικών μονάδων]
Χωριά όπως η Σαλίτσα, η Πέστιανη, η Δρυμίτσα, η Γκρίκα, η Σκουπίτσα, το Γκραικοχώρι και η –προφανώς ερημωμένη από τον χριστιανικό πληθυσμό μετά την πυρπόλησή της στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1943– Σέλιανη εξοπλίζονται πλέον επίσημα, όπως φαίνεται από τις αντίστοιχες αναφορές των υπηρεσιών της Wehrmacht .
