του Θ. Ντρίνια, από το Άρδην τ. 71, Αύγουστος-Οκτώβριος 2008
Τα γεγονότα στην Οσετία και στην ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου κατέδειξαν και την καταθλιπτική πολιτική και ιδεολογική κατάσταση στην οποία βρίσκεται στο σύνολό της η ελληνική Αριστερά.
Με εξαίρεση, ίσως, την τροτσκιστικών επιρροών «Συμμαχία σταματήστε τον Πόλεμο», η οποία αμέσως κατήγγειλε το ΝΑΤΟ και την επιχείρηση περικύκλωσης της Ρωσίας και μάλιστα διοργάνωσε και πορεία (!), ο κύριος όγκος της πολιτικής Αριστεράς κινήθηκε λιγότερο ή περισσότερο στο μοτίβο «φταίει το ιμπεριαλιστικό ΝΑΤΟ, αλλά και η Ρωσία είναι ιμπεριαλιστική δύναμη». Πόλεμος δηλαδή μεταξύ ιμπεριαλιστών, οπότε εμείς οργανώνουμε τα «αντιπολεμικά μας καθήκοντα»! Οπότε ήταν φυσικό η «αντι-ιμπεριαλιστική πάλη» να εκδηλωθεί μόνο στο σύνηθες πεδίο των καταγγελτικών δελτίων Τύπου. Για τον ΣΥΡΙΖΑ και την πλειοψηφία της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς δεν περίμενε κανένας κάτι καλύτερο. Είναι γνωστή η προϊούσα απέχθειά τους προς την εξίσωση ιμπεριαλισμός = ΗΠΑ, οπότε, αν βρεθεί και κανένας ακόμη ιμπεριαλιστής πρόχειρος (βλ. Ρωσία) ακόμη καλύτερα για τη «θεωρία»!
Η πραγματικά δυσάρεστη έκπληξη ήταν το ΚΚΕ. Διαβάζουμε στην πρώτη ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του κόμματος (9/8): …Οι πολεμικές συγκρούσεις στη Νότια Οσετία είναι αποτέλεσμα του σκληρού ανταγωνισμού των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για τον έλεγχο της περιοχής του Καυκάσου και της Κασπίας Θάλασσας, του φυσικού πλούτου και των δρόμων διέλευσης των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου…, ενώ σε μεταγενέστερη ανακοίνωση (26/8): …Τη σημερινή κατάσταση την δημιουργούν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια και πρώτα απ’ όλα τα σχέδια ένταξης της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και η προσπάθεια της καπιταλιστικής Ρωσίας να ανακτήσει θέσεις σε όλα τα επίπεδα της ιμπεριαλιστικής «πυραμίδας»…!!
Δυστυχώς, η θέση του ΚΚΕ στις πρόσφατες εξελίξεις στον Καύκασο αποτελεί μνημείο ασάφειας και συσκότισης των πραγμάτων.
Κατ’ αρχάς δεν γίνεται, με την οφειλόμενη ένταση, η διάκριση μεταξύ επιτιθέμενου και αμυνόμενου. Ένα τεράστιας στρατηγικής σημασίας σχέδιο περικύκλωσης και εξουδετέρωσης της Ρωσίας, που μας πάει πολύ πίσω, ήδη στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και της Σοβιετικής Ένωσης, βρίσκεται σε εξέλιξη από τη μεριά των ΗΠΑ και των «προθύμων» συμμάχων τους. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του τόσο παλιού, αλλά και τόσο επίκαιρου σχεδίου ήταν η αποδιάρθρωση της τότε Σοβιετικής Ένωσης στη βάση των εθνικών αλυτρωτισμών στο εσωτερικό της και η απόσπαση των ζωνών επιρροής της επί του ευρωπαϊκού εδάφους (Ανατολική Ευρώπη). Έτσι, ενώ οι Αμερικάνοι και οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές μένουν συνεπείς σε αυτό το σχέδιο (εθνικός κατακερματισμός του τέως σοβιετικού χώρου, ένταξη στο ΝΑΤΟ των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, εγκατάσταση αντιπυραυλικής ασπίδας και αύριο πυρηνικών πυραύλων σε Τσεχία, Πολωνία, κ.λπ.) ακόμα και μετά την εξαφάνιση της Σοβ. Ένωσης, εμείς καλούμαστε να κλείσουμε τα μάτια, επειδή η Ρωσία έγινε «καπιταλιστική» και «ιμπεριαλιστική»! Δηλαδή, ενώ οι ιμπεριαλιστές αναγνωρίζουν εν τοις πράγμασιν τη Ρωσία ως γεωπολιτικό (αλλά και πολιτικό και ιδεολογικό, για όσους διαβάζουν τις αναλύσεις του Χάντιγκτον και των αμερικάνικων «δεξαμενών σκέψης») διάδοχο της τέως Σοβ. Ένωσης και την αντιμετωπίζουν ως τέτοια, εμείς θα πρέπει να αποδεχτούμε μια γεωπολιτική παρθενογένεση στον χώρο της σημερινής Ρωσίας!
Ένα άλλο οξύμωρο συμβαίνει και με τον «ιμπεριαλιστικό» χαρακτήρα της Ρωσίας. Όσοι τον επικαλούνται, θα πρέπει να μας εξηγήσουν πώς αυτός γεννήθηκε μόλις μέσα σε 17 χρόνια, εκ των οποίων τα οκτώ πρώτα η χώρα βρισκόταν σε πλήρη διάλυση υπό τον άμεσο έλεγχο των Αμερικάνων και των ντόπιων μαφιόζων/ολιγαρχών, που επιδόθηκαν σε ένα απίστευτο όργιο εξάρθρωσης των υποδομών και καταλήστευσης του δημόσιου και ορυκτού πλούτου της χώρας υπό το απαθές βλέμμα του μεθύστακα Γέλτσιν; Με ποιον τρόπο, δηλαδή, η (όντως) καπιταλιστική παραγωγική διαδικασία στη Ρωσία αρθρώνεται ή ενσωματώνεται στη σημερινή παγκόσμια διαδικασία δημιουργίας υπερεθνικών μονοπωλιών και πανίσχυρων και ανεξέλεγκτων ροών χρηματιστηριακού κεφαλαίου (κύριων χαρακτηριστικών της τάσης της παγκοσμιοποίησης του κεφαλαίου); Πώς ακριβώς συμμετέχει στο δίπολο «κυρίαρχη/εξαρτημένη» οικονομία (κύριο χαρακτηριστικό της ιμπεριαλιστικής φάσης του καπιταλισμού εδώ και ενάμιση αιώνα); Σε ποιους κυρίαρχους υπερεθνικούς πολιτικούς και οικονομικούς οργανισμούς (έτερο χαρακτηριστικό της παγκοσμιοποιημένης διακυβέρνησης) συμμετέχει ισότιμα η Ρωσία, ώστε να αποφασίζει για τις πολιτικές και οικονομικές τύχες του κόσμου; Πώς είναι δυνατόν τα μοναδικά μονοπώλια στη Ρωσία, μέσω των οποίων «ανέκτησε μέρος της χαμένης της ισχύος» και μπορεί να «παίζει» στα γεωπολιτικά παιχνίδια, το ενεργειακό («Γκασπρόμ»), το στρατιωτικό και το τραπεζικό να είναι κρατικά ή κρατικοποιημένα επί Πούτιν (όταν τα άρπαξε με τη βία από τους ολιγάρχες στα οποία τα είχε δωρίσει ο Γέλτσιν); Κοντολογίς, όταν το ΚΚΕ μιλάει για «ιμπεριαλιστική Ρωσία» περιμένουμε (ειδικά από αυτό) μια στοιχειώδη μαρξιστική ανάλυση που να αποδεικνύει αυτή την πραγματικότητα και όχι βολικούς αφορισμούς. Γιατί, στην αντίθετη περίπτωση, και επειδή δεν μπορεί να αποδεχτεί ο κοινός νους μια τέτοια επιτάχυνση του ιστορικού και οικονομικού χρόνου η οποία να καθιστά μια χώρα «ιμπεριαλιστική» μέσα σε 8-10 χρόνια, όταν οι υπόλοιποι ιμπεριαλιστικοί σχηματισμοί χρειάστηκαν δεκαετίες ή αιώνες για να δημιουργηθούν, μπαίνουμε στον πειρασμό να αποδεχτούμε εκείνη την παλαιά αριστερίστικη κριτική που θεωρούσε τη Σοβιετική Ένωση «ιμπεριαλιστική δύναμη», επομένως και τη διάδοχο Ρωσία…
Η πιο σημαντική, όμως, αδυναμία της θέσης του ΚΚΕ είναι το γεγονός ότι βαπτίζοντας τη σύγκρουση στον Καύκασο «ιμπεριαλιστική διαμάχη», αθωώνει στην ουσία αυτόν που πραγματικά ήρξατο χειρών αδίκων, τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Αφού ιμπεριαλιστής ο ένας, ιμπεριαλιστής και ο άλλος, τι δουλειά έχουμε εμείς στον καβγά τους; Όταν τα πάντα βαπτίζονται ιμπεριαλισμός και οι πάντες ιμπεριαλιστές, τότε ο πραγματικός ιμπεριαλιστής, αυτός που επηρεάζει και καταστρέφει τις ζωές εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο, υποβιβάζεται σε έναν από τους πολλούς και ο πολιτικός στόχος της ήττας και της συντριβής του ξεθωριάζει και θολώνει. Η ηγεσία του ΚΚΕ δείχνει, τηρουμένων των αναλογιών, να επαναλαμβάνει τον τόσο ανόητο και επικίνδυνο συμψηφισμό που επιχείρησαν τα κομμουνιστικά κόμματα στην Ευρώπη κατά τον Μεσοπόλεμο, όταν υποτιμούσαν την ανερχόμενη ναζιστική απειλή θεωρώντας την έναν απλό ιμπεριαλισμό παρόμοιο με τους υπόλοιπους. Ευτυχώς για την ανθρωπότητα, όταν κατάλαβαν το λάθος τους συμμάχησαν ακόμη και με τον κομμουνιστοφάγο Τσόρτσιλ για να αντιμετωπίσουν τον ναζισμό.
Την ίδια ώρα, οι διανοούμενοι του κόμματος ολοκληρώνουν την ανάλυση με τις γνωστές παραινέσεις προς το πόπολο (25/8):
…Οι εργαζόμενοι στη χώρα μας δεν πρέπει να τρέφουν αυταπάτες για τον ρόλο της σημερινής Ρωσίας, που έχει σαφώς διαφορετικό κοινωνικό – ταξικό περιεχόμενο απ’ αυτόν που είχε στο παρελθόν η ΕΣΣΔ. Η σημερινή καπιταλιστική Ρωσία, όπως άλλωστε κι η Ε.Ε., δεν μπορούν να αποτελέσουν «αντίπαλο δέος» στις ΗΠΑ, ούτε παράγοντα διεθνούς ισορροπίας κι ασφάλειας, γιατί είναι φτιαγμένες από τα ίδια «υλικά», αυτά της σκληρής ταξικής εκμετάλλευσης κι αδικίας, της κυριαρχίας του κεφαλαίου και της καταδυνάστευσης των εργαζομένων. Η άρχουσα τάξη της Ρωσίας συγκρούεται με τους ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ και της ΕΕ υπερασπίζοντας τα συμφέροντα των δικών της μονοπωλίων…
Να μην ανησυχούν οι σύντροφοι και φίλοι της ηγεσίας του ΚΚΕ. Οι εργαζόμενοι δεν τρέφουν καμία αυταπάτη για τον ρόλο της Ρωσίας. Κυρίως όμως δεν τρέφουν καμία αυταπάτη και δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να ονομάσουν και να καταδικάσουν τον ένοχο των τραγικών γεγονότων στον Καύκασο: ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, δηλαδή. Οι εργαζόμενοι, ευτυχώς, αρνούνται την παραμικρή ιδέα συμψηφισμού μεταξύ επιτιθέμενου και αμυνόμενου και αδιαφορούν για μια ανάλυση που ασχολείται με το «φύλο των αγγέλων» και ξεχνά τον πραγματικό πολιτικό στόχο σήμερα, που είναι η συντριβή του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Γι’ αυτό δεν χρειάζονται δημοσκοπήσεις παρά μια βόλτα στους χώρους δουλειάς, τα καφενεία και τις παρέες ώστε να διαπιστώσει ο καθένας ότι το 95% του λαού μας ήταν με τη Ρωσία και ευχαριστήθηκε το στραπάτσο των ΗΠΑ και των πρακτόρων τους στην περιοχή, όπως πριν από 15 χρόνια ήταν με τη Σερβία. Όχι γιατί τρέφει αυταπάτες για την πολιτική του Πούτιν, ούτε επειδή είχε συμπαθήσει τον Μιλόσεβιτς και την κλίκα του. Αλλά επειδή, πολύ απλά, γνωρίζουν το αυτονόητο συμφέρον κάθε μικρού λαού: Την εξάρθρωση της ισχύος του μέγιστου ιμπεριαλιστή-δολοφόνου, των ΗΠΑ. Σε κάθε σημείο του πλανήτη, στον Καύκασο, στο Ιράκ, στις Άνδεις, στο Αφγανιστάν, στην Κύπρο, στην Παλαιστίνη, κάθε ήττα των Αμερικάνων είναι αντικειμενικά μια μικρή νίκη των λαών. Κάθε υποχώρησή τους είναι αντικειμενικά ένα βήμα εμπρός για έναν κόσμο διαφορετικό. Η μετατροπή του κόσμου από μονοπολικό σε πολυπολικό, η οποία περνάει μόνο μέσα από την ήττα των ΗΠΑ σε όλα τα διεθνή πεδία αντιπαράθεσης, διευρύνει τις δυνατότητες για τις καινούριες «εφόδους στον ουρανό» της εποχής μας. Μέσα από νέες συγκρούσεις, ίσως, μέσα από νέους αντιπάλους που θα θελήσουν να πάρουν τη θέση του παλιού ηγεμόνα, μέσα από νέους αγώνες. Όμως, φίλοι της ηγεσίας του ΚΚΕ, έναν έναν θα «φάμε» τους ιμπεριαλιστές, ξεκινώντας από τους πλανητικά κυρίαρχους, απ’ αυτούς που έχουν το πάνω χέρι τα τελευταία 20 χρόνια, την αμερικάνικη αυτοκρατορία. Να τους «φάμε» όλους μαζί είναι και αδύνατον και δημιουργεί κλίμα ανημπόριας και ηττοπάθειας. Δεν είναι η εποχή για «αριστερίστικο μαξιμαλισμό»…
«Γουρούνια στο βούρκο»
Σ’ αυτό το σχόλιο θα ασχοληθούμε με τη φασαρία που προκάλεσε (όχι στη μακάρια χώρα μας, φυσικά) ένα άρθρο των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς της Δευτέρας, 1ης Σεπτέμβρη. Να σημειωθεί εδώ ότι η εν λόγω εφημερίδα θεωρείται από τις σοβαρότερες οικονομικές εφημερίδες του κόσμου, δεύτερη σε κυκλοφορία παγκοσμίως μετά την αμερικάνικη Γουόλ Στριτ Τζέρναλ, και στηρίζει με ζήλο την επέκταση του παγκόσμιου εμπορίου, την παγκοσμιοποίηση, τις μονεταριστικές πολιτικές, ενώ έχει διατελέσει υποστηρικτής της Θάτσερ και του Ρίγκαν τη δεκαετία του ’80 και των Νέων Εργατικών σήμερα.
Δημοσίευσε λοιπόν η καλή εφημερίδα ένα άρθρο με τίτλο «Γουρούνια στο βούρκο» (ή «στα σκ…», αν προτιμάτε αυτή τη μετάφραση – Pigs in muck ).
Και ποια ήταν τα «Γουρούνια»-Pigs»; Μα, το ακρωνύμιο για τις χώρες της Ε.Ε.: Πορτογαλία (Portugal), Ιταλία (Italy), Ελλάδα (Greece), Ισπανία (Spain)!! Σκοπός του άρθρου ήταν να επισημάνει τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν εσχάτως οι συγκεκριμένες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Και ο χιουμορίστας αρθρογράφος δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει τον «χαριτωμένο» αυτό χαρακτηρισμό!
Απ’ ό,τι φαίνεται, πρέπει να έγινε ένας μικρός χαμός με το άρθρο, γιατί η σύνταξη αναγκάστηκε σε τρεις μέρες να ζητήσει συγγνώμη και να παραδεχτεί ότι ο τίτλος ήταν προσβλητικός και παραπλανητικός.
Δεν έχω σκοπό να ασχοληθώ με το περιεχόμενο του άρθρου. Σκοπός του σχολίου μου ήταν να καταδείξω πώς αντιμετωπίζονται οι χώρες του Νότου σε σχέση με τις χώρες του Βορρά εκεί που λαμβάνονται οι πραγματικές οικονομικές αποφάσεις (π.χ. στο Σίτι του Λονδίνου). Πόσο απέχει από το να είναι ομοιογενής ο ευρωενωσιακός παράδεισος που μας τάζουν οι ηγέτες μας (δεξιοί και ροζ αριστεροί). Πώς σπαράσσεται από τις αντιθέσεις Βορρά-Νότου, δυτικών-ανατολικών, παλαιών-νέων χωρών, ατλαντιστών-ευρωπαϊστών, κ.λπ. Ο κακομοίρης (λέμε) ο αρθρογράφος απλώς έγραψε τους χαρακτηρισμούς που οι «ξανθοί» γιάπηδες του Σίτι κάνουν εις βάρος των «σκούρων» νότιων για να σπάνε πλάκα στα μπαράκια, μετά τη λήξη των χρηματιστηριακών συνεδριάσεων. Πίσω από αυτό βρίσκεται όμως μια ολόκληρη πολιτική και οικονομική άποψη για το μέλλον της Ευρώπης. Αλλά, δεν είναι επί του παρόντος να ασχοληθούμε και μ’ αυτό…
Ο Λοξός
