του Κ. Α. Μοράρου
Πριν μερικές ημέρες πραγματοποιήθηκε επίσκεψη της προέδρου και μελών της Επιτροπής εορτασμού των 200 ετών από την Επανάσταση το 1821, στην γενέτειρα του Ρήγα Φεραίου το Βελεστίνο Μαγνησίας.
Σημειολογικά πολύ σημαντική η επίσκεψη αυτή, όμως λειψή. Οι σύμβουλοι της προέδρου, τα μέλη της Επιτροπής και γενικά αυτοί που αποφάσισαν αυτή την επίσκεψη, άφησαν το Πήλιο απ’ έξω! Το Πήλιο είναι συνυφασμένο με την Επανάσταση του 1821. Στους αναγνώστες είναι γνωστά τα γεγονότα και οι τόποι που πρωταγωνίστησαν. Οι Μηλιές, η Ζαγορά, το Τρίκερι και όλο το Πήλιο, που πολλά χωριά του λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν, τόποι καθοριστικοί στην Επανάσταση στην Θετταλομαγνησία. Οι άνθρωποι, όπως ο Άνθιμος Γαζής, ο Χριστόφορος Περραιβός, ο Γρηγόριος Κωνσταντάς, ο Γιάννης Δήμου, ο Δανιήλ Φιλιππίδης και όλη η οικογένεια, οι Μπασδέκηδες, Καρατάσος κλπ κλπ. Ευχή σε επόμενη φάση να αποκατασταθεί η αβλεψία. Δεν χάνει το Πήλιο από την απόκρυψή του, η αλήθεια χάνει, η Ιστορία και οι επόμενες γενιές.
Βέβαια η εν λόγω Επιτροπή, που καλόν λόγο δεν έχει κατορθώσει να αποσπάσει από κανέναν, πλήν της εξουσίας, του Συστήματος και του καταστημένου που την εγκαθίδρυσε, θα μας απασχολήσει στο επόμενο διάστημα, από την συγκρότησή της, από τις ενέργειές της, από αυτά που δεν έκανε και θα κάνει…
Στο Βελεστίνο λοιπόν ο Δήμαρχος Ρήγα Φεραίου, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, με αφορμή της επετείου των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, πρότεινε την υλοποίηση δυό σχεδίων. Το «πρώτο που στοχεύει ο Δήμος, είναι η υλοποίηση ενός προγράμματος ενεργειακής αυτονομίας του δήμου Ρήγα Φεραίου, όπου σε μία έκταση 14 στρεμμάτων θα στηθεί και θα παράγεται ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, αφού σχεδιάζεται να κατασκευαστεί ένα μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο». Σημαντικός ακούγετε αυτός ο στόχος, αλλά δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821! Μην μπερδεύουμε τα θέματα, προσοχή!
«Ο δεύτερος στόχος-σχέδιο που ανακοίνωσε ο δήμαρχος είναι η δημιουργία ιστορικού κέντρου τεκμηρίωσης με το όνομα Ρήγας Βελεστινλής». Ώπα, σιγά! Υπάρχει ο «Εκθεσιακός Χώρος «Ρήγας Βελεστινλής», που φιλοξενεί την Χάρτα του Ρήγα και στην χρηματοδότησή του προέβλεπε και Κέντρο Τεκμηρίωσης. Να δημιουργηθεί ένα ακόμα κτήριο, που δεν θα λειτουργεί; Το όνειρό του Δημάρχου, που τα αναφέρει χρόνια τώρα δεξιά και αριστερά, είναι να φτιάξει «το Σπίτι του Ρήγα» στον ομώνυμο χώρο, που σύμφωνα με το πρόγραμμα επισκέφτηκαν οι φιλοξενούμενοί του την περασμένη Δευτέρα, γιατί έχει εγκαταλειφθεί;
Εδώ πρέπει να μπεί και μια άλλη και πολύ σημαντική παράμετρος. Από το 1987 έχει δημιουργηθεί η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα, με σκοπό τη μελέτη, προβολή της ζωής και του έργου του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και της γενέτειράς του, του Βελεστίνου και των αρχαίων Φερών. Από την Εταιρεία έχουν διοργανωθεί μέχρι σήμερα, εάν δεν λαθεύω, επτά Διεθνή Συνέδρια με 250+ ανακοινώσεις για τις Φερές, το Βελεστίνο και τον Ρήγα, έχουν εκδοθεί όλα τα έργα του Ρήγα και έργα σε διάφορες γλώσσες, επίσης δεκάδες αυτόνομες ολοκληρωμένες μελέτες και άλλα πολλά. Να σημειωθεί ότι και το Ελληνικό Κοινοβούλιο, έχει εκδώσει τα άπαντα του Ρήγα, με την συνεργασία της εν λόγω Επιστημονικής Εταιρείας. Ο σεμνός Δημήτρης Καραμπερόπουλος, πρόεδρος της Εταιρείας, αυτές τις ημέρες έγραψε άρθρο με τίτλο «Γιατί τιμούμε τον μαρτυρικό θάνατο του Ρήγα Βελεστινλή (24 Ιουνίου 1798)», χωρίς να κάνει καμία αναφορά για την στάση του Δήμου Ρήγα Φεραίου να μην καλέσει την Εταιρεία στην Επίσκεψη της Επιτροπής για την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821. Μια Επιτροπή που μετάτρεψε τον τίτλο σε «ΕΛΛΑΔΑ 2021» και πουθενά δεν αναφέρετε το 1821!
Με την ευκαιρία αυτής της επίσκεψης και της τιμής στον Ρήγα Βελεστινλή είναι αφορμή να ενσκήψουμε στο πνεύμα του.
Ο Ρήγας αποτελεί ένα σύμβολο με αναγνώριση από όλες τις πνευματικές τάσεις. Όμως οι διαφορετικές ερμηνείες – πολλές φορές από τον ίδιο ιστορικό αλλά σε διαφορετικές χρονικές περιόδους – παρέχει τον χώρο για να διεξαχθεί ο πολιτικός αγώνας, όσο και να αναπτυχθούν διάφορες ιδεολογικές ερμηνείες με αφετηρία το πρόσωπο του Ρήγα. Όπως γράφει ο Γιώργος Καραμπελιάς, στο βιβλίο του «Η ανολοκλήρωτη επανάσταση του Ρήγα- κόψε το ρόδο πριν μαραθεί», (Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2011), για τον ιστορικό Γιάνη Κορδάτο, μία εποχή ο Ρήγας υπήρξε σύμβολο του ελληνικού ιμπεριαλισμού, ενώ σε μια άλλη –όταν παρεμπιπτόντως το ΚΚΕ προέτασσε τους εθνικοαπελευθερωτικούς στόχους- αναδείχθηκε σε μορφή της ελληνικής ανεξαρτησίας και της απόπειρας για βαλκανική συνεργασία.
Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα, όπου μια παγκοσμιοποιημένη ιστοριογραφία επιχειρεί να απαξιώσει τα εθνικά σύμβολα, ο Ρήγας μετατρέπεται σε έναν στοχαστή που προσπαθεί με μηχανιστικό τρόπο να εισάγει τον γαλλικό διαφωτισμό, ενώ σχεδόν μηδενίζονται οι Ορθόδοξες Χριστιανικές συνιστώσες της σκέψης, όπως και το γεγονός ότι το κύριο ενδιαφέρον του, ο κύριος πόθος του, υπήρξε η απελευθέρωση του ελληνισμού από την Οθωμανική κατοχή.
Σύμφωνα με τον Λέανδρο Βρανούση «τρείς κυρίως πηγές αρδεύουν το έδαφος όπου βλάστησε ο ευγενικός αυτός βλαστός της Ρωμιοσύνης: η βυζαντινή παράδοση, η κλασσική δόξα των προγόνων, και οι νεωτερικές ιδέες της επαναστατικής Γαλλίας». Ο Γ. Καραμπελιάς, στο παραπάνω έργο, προχωράει περισσότερο. Ο Ρήγας, ανάμεσα στον δυτικό πόλο του ελληνισμού, που σχηματικά εκπροσωπούσε ο Αδαμάντιος Κοραής και στον πόλο της ανατολικής παράδοσης που εκπροσωπούσαν οι Κολλυβάδες και ο Αθανάσιος Πάριος, αποτελεί μαζί με τους Δημ. Καταρτζή, Νικόλαο Μαυροκορδάτο, Ευγένιο Βούλγαρη και τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, το τρίτο συνθετικό πόλο.
Τηρουμένων των αναλογιών, η απάντηση στο αίτημα ενός τρίτου σύνθετου πόλου, που αφομοιώνει γόνιμα και κριτικά ότι μας έρχεται από έξω και ότι μας έρχεται από μέσα, εκπροσωπώντας εμπειρίες και γνώσεις μίας δοκιμασμένης στον χρόνο παράδοσης, αποτελεί σήμερα αναγκαία και πολύτιμη προϋπόθεση, για την ύπαρξή μας (Γ. Καραμπελιάς).
