Η μοιραία έλξη του Αμερικανισμού

450

του Γ. Καραμπελιά, από το Άρδην τ. 43, Ιούλιος 2003

Οι κοι­νοί θνη­τοί ό­ταν α­να­φέ­ρο­νται σή­με­ρα σε «Αυ­το­κρα­το­ρί­α» εν­νο­ούν το imperium της νέ­ας πα­γκό­σμιας τά­ξης που έ­χει ως ε­πί­κε­ντρο τις Η­ΠΑ και ε­ξι­κνεί­ται στα πέ­ρα­τα του πλα­νή­τη. Και ί­σως την α­νά­λυ­ση αυ­τών των μη­χα­νι­σμών πε­ρί­με­ναν πολ­λοί α­να­γνώ­στες α­πό το βι­βλί­ο των Νέ­γκρι και Χαρ­τ «Αυ­το­κρα­το­ρί­α», δε­δο­μέ­νης μά­λι­στα της φή­μης του Α­ντό­νιο Νέ­γκρι, ε­νός πα­γκό­σμιας φή­μης θε­ω­ρη­τι­κού και α­κτι­βι­στή της «αμ­φι­σβή­τη­σης». Ω­στό­σο, οι Νέ­γκρι και Χαρ­τ μας προ­ει­δο­ποιούν ό­τι δεν α­να­φέ­ρο­νται σε μια αυ­το­κρα­το­ρί­α που δια­θέ­τει κά­ποιο «υ­πο­στα­τό και ε­δα­φι­κά προσ­διο­ρί­σι­μο κέ­ντρο» αλ­λά στην πε­ρι­γρα­φή μιας νέ­ας δι­κτυα­κής πα­γκο­σμιό­τη­τας η ο­ποί­α α­πο­τε­λεί, εν τέ­λει, και την ελ­πί­δα για την οι­κο­δό­μη­ση ε­νός κα­λύ­τε­ρου κό­σμου:
Πρώ­τα απ’ ό­λα, η ε­περ­χό­με­νη Αυ­το­κρα­το­ρί­α δεν εί­ναι α­με­ρι­κα­νι­κή και οι Η­νω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες δεν α­πο­τε­λούν το κέ­ντρο της. Η θε­με­λια­κή αρ­χή της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας[ ] εί­ναι ό­τι η ε­ξου­σί­α της δεν έ­χει κά­ποιο υ­πο­στα­τό και ε­δα­φι­κά προσ­διο­ρί­σι­μο πε­δί­ο ή κέ­ντρο. Η αυ­το­κρα­το­ρι­κή ε­ξου­σί­α κα­τα­νέ­με­ται σε δί­κτυα, δια­μέ­σου ευ­κί­νη­των και αρ­θρω­τών μη­χα­νι­σμών προ­στάγ­μα­τος. [ ] Οι Η­νω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες α­σφα­λώς κα­τέ­χουν προ­νο­μια­κή θέ­ση στις πα­γκό­σμιες κα­τα­τμή­σεις και ιε­ραρ­χί­ες της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Ω­στό­σο, κα­θώς οι ε­ξου­σί­ες και τα σύ­νο­ρα των ε­θνι­κών κρα­τών κα­ταρ­ρέ­ουν, οι δια­φο­ρές με­τα­ξύ των ε­θνι­κών ε­δα­φών σχε­τι­κο­ποιού­νται ο­λο­έ­να και πιο πο­λύ. Δεν πρό­κει­ται πλέ­ον για δια­φο­ρές φύ­σε­ως (ό­πως συ­νέ­βαι­νε, λό­γου χά­ριν, με τις δια­φο­ρές με­τα­ξύ του ε­δά­φους της μη­τρό­πο­λης και του ε­δά­φους της α­ποι­κί­ας), αλ­λά για δια­φο­ρές βαθ­μού.

[ ] Ε­δώ α­κρι­βώς ε­πα­νεμ­φα­νί­ζε­ται η ι­δέ­α της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας, ό­χι ως ε­δά­φους, ό­χι στις κα­θο­ρι­σμέ­νες χω­ρο­χρο­νι­κές της δια­στά­σεις, και ό­χι α­πό την ά­πο­ψη ε­νός λα­ού και της ι­στο­ρί­ας του, αλ­λά μάλ­λον α­πλώς ως ο ι­στός μιας ο­ντο­λο­γι­κής αν­θρώ­πι­νης διά­στα­σης η ο­ποί­α τεί­νει να γί­νει οι­κου­με­νι­κή.1 
Σύμ­φω­να με αυ­τή την πα­ρα­δο­χή, η αυ­το­κρα­το­ρί­α κα­λύ­πτει ο­λό­κλη­ρο τον πλα­νή­τη με «δι­κτυα­κό» τρό­πο και α­φο­ρά μια «ο­ντο­λο­γι­κή αν­θρώ­πι­νη διά­στα­ση». Για τους Νέ­γκρι και Χαρ­τ δεν πρό­κει­ται λοι­πόν για μια αυ­το­κρα­το­ρί­α μιας συ­γκε­κρι­μέ­νης χώ­ρας, ού­τε καν ο­λό­κλη­ρης της Δύ­σης, αλ­λά για έ­να νέ­ο κοι­νω­νι­κό στά­διο, με­τά τον ι­μπε­ρια­λι­σμό, το ο­ποί­ο α­να­λαμ­βά­νουν να πα­ρου­σιά­σουν στις βα­σι­κές δια­γραμ­μα­τι­κές του αρ­χές. Το ι­μπε­ρια­λι­στι­κό στά­διο, κα­θώς και οι α­ντα­γω­νι­σμοί ε­θνών και κρα­τών βρί­σκο­νται πλέ­ον στο πα­ρελ­θόν και έ­χου­με ει­σέλ­θει σε μια νέ­α ε­πο­χή –υ­περ-ι­μπε­ρια­λι­στι­κό θα το έ­λε­γε ο Κά­ου­τσκυ– ό­που οι α­ντα­γω­νι­σμοί υ­πο­χω­ρούν έ­να­ντι της δι­κτυα­κής συ­νερ­γα­σί­ας και ε­γκα­θι­δρύ­ε­ται μια διαρ­κής ει­ρή­νη που δια­κό­πτε­ται μό­νον α­πό «α­στυ­νο­μι­κού τύ­που» ε­νέρ­γειες της αυ­το­κρα­το­ρί­ας, στον Κόλ­πο, τη Γιου­γκο­σλα­βί­α, κ.λπ. [το βι­βλί­ο έ­χει γρα­φτεί πριν την 11η Σε­πτεμ­βρί­ου του 2001].

Ω­στό­σο, σε κραυ­γα­λέ­α α­ντί­φα­ση με αυ­τή την ά­σαρ­κη εκ­δο­χή μιας αυ­το­κρα­το­ρί­ας χω­ρίς κέ­ντρο, ο­λό­κλη­ρο το θε­ω­ρη­τι­κό σχή­μα των Νέ­γκρι και Χαρ­τ θε­με­λιώ­νε­ται α­κρι­βώς στην ι­διαι­τε­ρό­τη­τα της Α­με­ρι­κής. Πρό­κει­ται για μια χώ­ρα που συ­γκρο­τή­θη­κε εξ αρ­χής ως «α­νοι­κτή» κοι­νω­νί­α, και σε «αυ­το­κρα­το­ρι­κά» με­τα­ε­θνι­κά πλαί­σια, η ο­ποί­α διευ­ρύ­νει διαρ­κώς τα σύ­νο­ρά της – και εξ αυ­τού α­κρι­βώς α­πο­τέ­λε­σε τον θε­μέ­λιο τό­πο της «νε­γκρια­νής» αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Οι Νέ­γκρι και Χαρ­τ, ό­ταν θέ­λουν να πε­ρι­γρά­ψουν συ­γκε­κρι­μέ­να τη γέ­νε­ση της αυ­το­κρα­το­ρί­ας, α­να­φέ­ρο­νται δια μα­κρών στην αμε­ρι­κα­νι­κή ε­μπει­ρί­α και συ­νε­χί­ζο­ντας στην κα­τεύ­θυν­ση του Τοκ­βίλ, ό­χι α­πλώς βλέ­πουν στις Η­ΠΑ την αυ­θε­ντι­κή κοι­τί­δα της δη­μο­κρα­τί­ας, αλ­λά με κά­ποια «μι­κρή» προ­έ­κτα­ση (sic) ί­σως και μιας ε­ναλ­λα­κτι­κής κοι­νω­νι­κής πρό­τα­σης. Θα προ­σπα­θή­σου­με λοι­πόν μέ­σα α­πό τα ί­δια τα κεί­με­να των συγ­γρα­φέ­ων να δεί­ξου­με πως και οι ί­διοι α­να­φέ­ρο­νται εν τέ­λει στην ί­δια Αυ­το­κρα­το­ρί­α στην ο­ποί­α α­να­φε­ρό­μα­στε και οι υ­πό­λοι­ποι, την α­με­ρι­κα­νι­κή, μό­νο που την ε­πι­φορ­τί­ζουν με μια πα­γκό­σμια α­πο­στο­λή και λει­τουρ­γί­α. Ό­χι α­πλώς, λοι­πόν, η «Αυ­το­κρα­το­ρί­α» έ­χει ως ε­πί­κε­ντρο τις Η­ΠΑ αλ­λά η ί­δια η ι­στο­ρί­α της α­νά­πτυ­ξής της εί­ναι η ι­στο­ρί­α των Η­νω­μέ­νων Πο­λι­τειών:

[ ]…η α­με­ρι­κα­νι­κή έν­νοια της κυ­ριαρ­χί­ας δεν συ­νί­στα­ται στη ρύθ­μι­ση του πλή­θους αλ­λά προ­κύ­πτει μάλ­λον ως α­πο­τέ­λε­σμα των πα­ρα­γω­γι­κών συ­νερ­γιών του πλή­θους. Η ου­μα­νι­στι­κή ε­πα­νά­στα­ση της Α­να­γέν­νη­σης και οι συ­να­κό­λου­θες ε­μπει­ρί­ες του σχι­σμα­τι­κού Προ­τε­στα­ντι­σμού α­νέ­πτυ­ξαν αυ­τή την ι­δέ­α της πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τας. Α­κο­λου­θώ­ντας τις κα­τευ­θύν­σεις της προ­τε­στα­ντι­κής η­θι­κής, θα έ­λε­γε κα­νείς ό­τι μό­νο η πα­ρα­γω­γι­κή δύ­να­μη του πλή­θους κα­τα­δει­κνύ­ει την ύ­παρ­ξη του θε­ού και την ε­πί γης πα­ρου­σί­α του θεί­ου. Η ε­ξου­σί­α δεν εί­ναι κά­τι που μας δια­φε­ντεύ­ει ά­νω­θεν, αλ­λά κά­τι που ε­μείς μπο­ρού­με να το δη­μιουρ­γή­σου­με. Η α­με­ρι­κα­νι­κή Δια­κή­ρυ­ξη της Α­νε­ξαρ­τη­σί­ας α­πο­θε­ώ­νει τη νέ­α ι­δέ­α της ε­ξου­σί­ας με τη με­γα­λύ­τε­ρη δυ­να­τή σα­φή­νεια. Η χει­ρα­φέ­τη­ση της αν­θρω­πό­τη­τας α­πό κά­θε υ­περ­βα­τι­κή ε­ξου­σί­α θε­με­λιώ­νε­ται στη δύ­να­μη του πλή­θους να οι­κο­δο­μεί τους δι­κούς του πο­λι­τι­κούς θε­σμούς και να συ­γκρο­τεί κοι­νω­νί­α.2 
Και για να μη μεί­νει κα­μί­α αμ­φι­βο­λί­α ως προς την «ε­θνι­κό­τη­τα» της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας πα­ρά τους πε­ρί του α­ντι­θέ­του ι­σχυ­ρι­σμούς:

Η υ­λο­ποί­η­ση της αυ­το­κρα­το­ρι­κής έν­νοιας της κυ­ριαρ­χί­ας συ­νι­στά μια μα­κρο­χρό­νια δια­δι­κα­σί­α η ο­ποί­α ε­ξε­λί­χθη­κε μέ­σα α­πό τις διά­φο­ρες φά­σεις της πο­λι­τεια­κής ι­στο­ρί­ας των Η­ΠΑ.

Οι Η­ΠΑ εί­ναι ο χώ­ρος ό­που ό­χι α­πλώς έ­χει πραγ­μα­το­ποι­η­θεί η χει­ρα­φέ­τη­ση του «πλή­θους» αλ­λά και η θε­με­λί­ω­ση της κυ­ριαρ­χί­ας ε­ρεί­δε­ται πά­νω στις «πα­ρα­γω­γι­κές συ­νέρ­γιές» του. Αν ό­ντως στις Η­ΠΑ η κυ­ριαρ­χί­α δεν δια­με­σο­λα­βεί­ται α­πό το κρά­τος, ού­τε πα­ρε­μπο­δί­ζε­ται α­πό ο­ποια­δή­πο­τε «προ­κα­πι­τα­λι­στι­κή» πα­ρά­δο­ση, αυ­τό συμ­βαί­νει διό­τι α­πε­τέ­λε­σαν μια «κα­θα­ρή» μορ­φή της κα­πι­τα­λι­στι­κής κυ­ριαρ­χί­ας, η ο­ποί­α θε­με­λιώ­νε­ται στην α­πό­λυ­τη λο­γι­κή της ι­σχύ­ος και του χρή­μα­τος. Οι συγ­γρα­φείς α­πο­σιω­πούν πως αυ­τή η κοι­νω­νί­α, που έ­χει α­πε­λευ­θε­ρω­θεί α­πό κά­θε υ­περ­βα­τι­κή ε­ξου­σί­α, ε­γκα­θί­δρυ­σε μια νέ­α πα­νί­σχυ­ρη ε­ξου­σί­α, ε­κεί­νη του δο­λα­ρί­ου, που στην προ­τε­στα­ντι­κή ταύ­τι­ση με το θεί­ο –την ο­ποί­α ε­πι­ση­μαί­νουν οι Νέ­γκρι και Χαρ­τ– θα μπο­ρέ­σει να εκ­δι­πλω­θεί χω­ρίς κα­νέ­να ε­μπό­διο, να ε­ξο­ντώ­σει τους Ιν­διά­νους και να κρα­τή­σει δού­λους τους μαύ­ρους μέ­χρι το 1867. Εί­ναι αυ­τή η α­δια­με­σο­λά­βη­τη ι­σχύς η ο­ποί­α θα διο­γκώ­σει τη βί­α στο ε­σω­τε­ρι­κό της κοι­νω­νί­ας –α­πό τους ι­διω­τι­κούς στρα­τούς των βιο­μη­χά­νων έ­ως τον Αλ Κα­πό­νε– και θα ε­πι­τρέ­ψει την Χι­ρο­σί­μα και το Να­γκα­σά­κι στο ε­ξω­τε­ρι­κό.
[ ] Το τρί­το χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό αυ­τής της έν­νοιας της κυ­ριαρ­χί­ας εί­ναι η τά­ση για έ­να α­νοι­χτό, ε­πε­κτα­τι­κό σχέ­διο που θα λει­τουρ­γεί σε α­πε­ριό­ρι­στο πε­δί­ο. [ ] Η αρ­χή της ε­πέ­κτα­σης α­ντι­μά­χε­ται διαρ­κώς τις δυ­νά­μεις της νο­μι­μο­ποί­η­σης και του ε­λέγ­χου.

Εί­ναι εκ­πλη­κτι­κό το πό­σο μοιά­ζει αυ­τό το α­με­ρι­κα­νι­κό πεί­ρα­μα με την αρ­χαί­α πο­λι­τεια­κή ε­μπει­ρί­α, και ι­διαί­τε­ρα με την πο­λι­τι­κή θε­ω­ρί­α που ά­ντλη­σε έ­μπνευ­ση α­πό την αρ­χαί­α Ρώ­μη! [ ] Πρέ­πει να δια­κρί­νου­με αυ­τή τη δη­μο­κρα­τι­κή ε­πε­κτα­τι­κή τά­ση [ ] α­πό άλ­λες, κα­θα­ρά ε­πε­κτα­τι­κές και ι­μπε­ρια­λι­στι­κές μορ­φές ε­πέ­κτα­σης. [ ] Με άλ­λα λό­για, ό­ταν ε­πε­κτεί­νε­ται, αυ­τή η νέ­α κυ­ριαρ­χί­α δεν προ­σαρ­τά ού­τε κα­τα­στρέ­φει τις ξέ­νες δυ­νά­μεις με τις ο­ποί­ες έρ­χε­ται α­ντι­μέ­τω­πη, αλ­λά α­ντί­θε­τα ε­πι­χει­ρεί έ­να ά­νοιγ­μα προς αυ­τές και τις πε­ρι­κλεί­ει στο δί­κτυο. Αυ­τό που διευ­ρύ­νε­ται εί­ναι η βά­ση της συ­ναί­νε­σης [ ]. Α­κρι­βώς λό­γω αυ­τής της ε­πε­κτα­τι­κής της τά­σης, η νέ­α έν­νοια της κυ­ριαρ­χί­ας εί­ναι βα­θιά ρε­φορ­μι­στι­κή. Μπο­ρού­με τώ­ρα να δια­κρί­νου­με σα­φώς την ε­πε­κτα­τι­κή τά­ση της δη­μο­κρα­τι­κής πο­λι­τεί­ας α­πό τον ε­πε­κτα­τι­σμό των υ­περ­βα­τι­κών η­γε­μό­νων –ή, ε­πει­δή πε­ρί αυ­τού κυ­ρί­ως πρό­κει­ται, α­πό τον ε­πε­κτα­τι­σμό των ε­θνι­κών κρα­τών της νε­ω­τε­ρι­κό­τη­τας. Η ι­δέ­α της κυ­ριαρ­χί­ας ως μιας ε­ξου­σί­ας η ο­ποί­α ε­πε­κτεί­νε­ται σε δί­κτυα ι­σορ­ρο­πεί στον αρ­μό που συν­δέ­ει την αρ­χή μιας δη­μο­κρα­τι­κής πο­λι­τεί­ας με την ι­δέ­α της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας. [ ] Αυ­τή η αυ­το­κρα­το­ρι­κή ε­πέ­κτα­ση δεν έ­χει κα­μιά σχέ­ση με τον ι­μπε­ρια­λι­σμό, ού­τε με ε­κεί­νους τους κρα­τι­κούς ορ­γα­νι­σμούς που έ­χουν σχε­δια­στεί για κα­τά­κτη­ση, διαρ­πα­γή, γε­νο­κτο­νί­α, α­ποι­κι­σμό και υ­πο­δού­λω­ση. Σε α­ντί­θε­ση με τέ­τοιου εί­δους ι­μπε­ρια­λι­στι­κές συ­μπε­ρι­φο­ρές, η Αυ­το­κρα­το­ρί­α ε­πε­κτεί­νει και ε­δραιώ­νει το μο­ντέ­λο της δι­κτυα­κής ε­ξου­σί­ας. [ ]Ί­σως το βα­σι­κό­τε­ρο χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό της αυ­το­κρα­το­ρι­κής κυ­ριαρ­χί­ας εί­ναι ό­τι ο χώ­ρος της εί­ναι πά­ντο­τε α­νοι­χτός. [ ]3 

Έ­τσι το αρ­χέ­τυ­πο του ι­μπε­ρια­λι­σμού, η Ρώ­μη, –το ο­ποί­ο α­πελ­πι­σμέ­να προ­σπα­θούν να προ­σεγ­γί­σουν ο Μπους και ο Γούλ­φο­βιτ­ς– κα­θώς και το σύγ­χρο­νο α­με­ρι­κα­νι­κό imperium, α­να­κη­ρύσ­σο­νται σε πρό­τυ­πα μιας «δη­μο­κρα­τι­κής ε­πε­κτα­τι­κής τά­σης» η ο­ποί­α δια­κρί­νε­ται α­πό τις «ι­μπε­ρια­λι­στι­κές μορ­φές ε­πέ­κτα­σης». Και ό­μως, η «ρε­φορ­μι­στι­κή» Ρώ­μη κα­τέ­στρε­ψε πρώ­τα ό­λες τις α­ντί­πα­λες δυ­νά­μεις στη λε­κά­νη της Με­σο­γεί­ου, μέ­χρι τα Βρε­τα­νι­κά νη­σιά, πραγ­μα­το­ποί­η­σε την πλέ­ον συ­στη­μα­τι­κή ι­μπε­ρια­λι­στι­κή ε­πέ­κτα­ση της ι­στο­ρί­ας για πά­νω α­πό τε­τρα­κό­σια χρό­νια, μέ­χρι την ε­πο­χή του Αυ­γού­στου του­λά­χι­στον, και μό­νο α­φού εί­χε κα­τα­λά­βει ο­λό­κλη­ρη την οι­κου­μέ­νη του «με­σο­γεια­κού» αρ­χαί­ου κό­σμου μπό­ρε­σε να ε­γκα­θι­δρύ­σει στη συ­νέ­χεια την pax romana. Ό­σο για τις Η­ΠΑ, α­φού πρώ­τα ε­ξό­ντω­σαν τους Ιν­διά­νους και διε­ξή­γα­γαν ε­πε­κτα­τι­κούς πο­λέ­μους ε­να­ντί­ον του μο­να­δι­κού τους γεί­το­να, του Με­ξι­κού, ε­πε­κτά­θη­καν με πο­λέ­μους στον Ει­ρη­νι­κό και την Κα­ρα­ϊ­βι­κή, ε­να­ντί­ον της Ι­σπα­νί­ας και της Ια­πω­νί­ας. ό­σο δε για γε­νο­κτο­νί­ες έ­χουν δια­πρά­ξει μί­α α­πό τη με­γα­λύ­τε­ρες της ι­στο­ρί­ας με την ε­ξό­ντω­ση δέ­κα ή εί­κο­σι ε­κα­τομ­μυ­ρί­ων Ιν­διά­νων και μά­λι­στα α­πό της συ­στά­σε­ώς τους, γε­νε­τι­κά θα μπο­ρού­σα­με να πού­με. Ω­στό­σο, για τους συγ­γρα­φείς, η «Αυ­το­κρα­το­ρί­α» «δεν έ­χει κα­μιά σχέ­ση με τον ι­μπε­ρια­λι­σμό, ού­τε με ε­κεί­νους τους κρα­τι­κούς ορ­γα­νι­σμούς που έ­χουν σχε­δια­στεί για κα­τά­κτη­ση, διαρ­πα­γή, γε­νο­κτο­νί­α, α­ποι­κι­σμό και υ­πο­δού­λω­ση»! Ι­διαί­τε­ρο εν­δια­φέ­ρον στη γε­νε­α­λο­γί­α της αυ­το­κρα­το­ρί­ας και την α­ντί­λη­ψη των συγ­γρα­φέ­ων έ­χει και η ι­διό­τυ­πη –«αυ­το­κρα­το­ρι­κή» ά­ρα­γε;– σχέ­ση την Α­με­ρι­κα­νών με τη φύ­ση την ο­ποί­α θε­ω­ρούν έ­να «δια­πε­ρα­τό α­ντι­κεί­με­νο».

Έ­να α­πε­ριό­ρι­στο έ­δα­φος α­νοί­γε­ται στην ε­πι­θυ­μί­α της αν­θρω­πό­τη­τας, η ο­ποί­α μπο­ρεί έ­τσι να α­πο­φύ­γει την κρί­ση που γεν­νά η σχέ­ση με­τα­ξύ α­ρε­τής και τύ­χης που εί­χε στή­σει ε­νέ­δρα στη δη­μο­κρα­τι­κή ε­πα­νά­στα­ση της Ευ­ρώ­πης και ή­ταν υ­πεύ­θυ­νη για τον ε­κτρο­χια­σμό της. Σύμ­φω­να με τη σκο­πιά των αρ­τι­γέν­νη­των Η­νω­μέ­νων Πο­λι­τειών, τα ε­μπό­δια στην αν­θρώ­πι­νη ε­ξέ­λι­ξη τί­θε­νται α­πό τη φύ­ση –και η φύ­ση δεν εμ­φα­νί­ζει α­νυ­πέρ­βλη­τους α­ντα­γω­νι­σμούς ή πα­γιω­μέ­νες κοι­νω­νι­κές σχέ­σεις. Εί­ναι έ­να πε­δί­ο πρό­σφο­ρο για με­τα­σχη­μα­τι­σμό και διά­σχι­ση.4 

Αυ­τή η «ε­λευ­θε­ρί­α» των Α­με­ρι­κα­νών έ­να­ντι της φύ­σεως, –την οποία τόσο θαυμάζει και ο Στ. Ράμφος– συ­στα­τι­κό στοι­χεί­ο της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας, έ­χει ο­δη­γή­σει σε έ­να «α­με­ρι­κανι­κό μο­ντέ­λο» δια­χεί­ρι­σης του πλα­νή­τη που έ­χει ε­πι­σω­ρεύ­σει μεί­ζο­νες οι­κο­λο­γι­κές κα­τα­στρο­φές [α­κό­μα και σή­με­ρα, οι Α­με­ρι­κα­νοί συ­νε­χί­ζουν να κα­τα­να­λώ­νουν σχε­δόν τρι­πλά­σια ε­νέρ­γεια α­πό τους Γάλ­λους π.χ., με α­νά­λο­γο βιο­τι­κό ε­πί­πε­δο]. Το γε­γο­νός πως αυ­τή η στά­ση έ­χει ι­στο­ρι­κούς λό­γους –η φύ­ση έ­μοια­ζε α­πε­ριό­ρι­στη για τους Α­με­ρι­κα­νούς α­ποί­κους, ό­πως εν μέ­ρει συ­νέ­βη και στις α­πέ­ρα­ντες ρω­σι­κές πε­διά­δες– δεν α­ναι­ρεί το ότι έ­χει σφρα­γί­σει την αμε­ρι­κα­νι­κή νο­ο­τρο­πί­α με μια λο­γι­κή κυ­ριαρ­χί­ας και κα­τα­στρο­φής της φύ­σης που ξε­περ­νά­ει κά­θε προ­η­γού­με­νο. Πρό­κει­ται για μί­α νο­ο­τρο­πί­α ό­χι με­τα­νε­ω­τε­ρι­κή, ό­πως ι­σχυ­ρί­ζο­νται οι Χαρ­τ και Νέ­γκρι, αλ­λά στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα υ­περ­νε­ω­τε­ρι­κή, που ο­δη­γεί στον πα­ρο­ξυ­σμό την καρ­τε­σια­νή αρ­χή της «κυ­ριαρ­χί­ας και της κα­το­χής της φύ­σης». Και αυ­τή η υ­περ­νε­ω­τε­ρι­κή πα­ρέκ­κλι­ση ση­μα­δεύ­ει στο σύ­νο­λό της την αμε­ρι­κα­νι­κή α­ντί­λη­ψη. Ε­δώ τα πά­ντα ο­δη­γού­νται στην α­κραί­α συ­νέ­πειά τους, η κυ­ριαρ­χί­α του ε­μπο­ρεύ­μα­τος, η α­το­μι­κο­ποί­η­ση, η ερ­γα­λεια­κή α­ντί­λη­ψη, κ.ο.κ. Θα λέ­γα­με πως η Α­με­ρι­κή εί­ναι α­κρι­βώς η με­τα­τρο­πή του δια­φω­τι­σμού σε ερ­γα­λεια­κό δια­φω­τι­σμό και η α­πώ­τα­τη εκ­δο­χή της νε­ω­τε­ρι­κό­τη­τας. Έ­τσι τα οι­κο­λο­γι­κά προ­βλή­μα­τα δεν α­ντι­με­τω­πί­ζο­νται με μια δια­φο­ρε­τι­κή δια­χεί­ρι­ση της φύ­σης αλ­λά με ε­πί­τα­ση των τε­χνο­λο­γι­κών με­τα­σχη­μα­τι­σμών. Το δια­τρο­φι­κό ζή­τη­μα α­ντι­με­τω­πί­ζε­ται με τα γε­νε­τι­κά τρο­πο­ποι­η­μέ­να τρό­φι­μα και ό­χι με την αλ­λα­γή του δια­τρο­φι­κού μο­ντέ­λου και την οι­κο­λο­γι­κή γε­ωρ­γί­α… Τα κοι­νω­νι­κά και αν­θρω­πο­λο­γι­κά προ­βλή­μα­τα που γεν­νά­ει η α­πο­ξέ­νω­ση, με χά­πια, ναρ­κω­τι­κά και ψυ­χο­θε­ρα­πευ­τές και ό­χι κοι­νω­νι­κούς με­τα­σχη­μα­τι­σμούς και, α­κό­μα πα­ρα­πέ­ρα, με τον δια­φαι­νό­με­νο με­τάν­θρω­πο. Σε κά­θε πρό­βλη­μα της φύ­σης –και του αν­θρώ­που– υ­πάρ­χει μια υ­περ-τε­χνο­λο­γι­κή α­πά­ντη­ση. Α­ντί­θε­τα, μια αυ­θε­ντι­κά με­τα­νε­ω­τε­ρι­κή α­ντί­λη­ψη θα έ­σπα­γε το μο­ντέ­λο της ά­λο­γης κα­τα­στρο­φής της φύ­σης και του τε­χνο­λο­γι­κού φα­σι­σμού και θα προ­σπα­θού­σε να χρη­σι­μο­ποι­ή­σει ε­ξε­λιγ­μέ­νες τε­χνο­λο­γί­ες συμ­βιω­τι­κές με τη φύ­ση και προ­πα­ντός να με­τα­σχη­μα­τί­σει το σύ­στη­μα των α­να­γκών και του μο­ντέ­λου α­νά­πτυ­ξης. Στον ση­με­ρι­νό υ­περ­φορ­τω­μέ­νο και πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά α­σθε­νή πλα­νή­τη μας, μό­νο μια οι­κο­λο­γι­κή «Αυ­το­κρα­το­ρί­α» θα εί­χε νό­η­μα και ό­χι βέ­βαια η πιο α­ντιοι­κο­λο­γι­κή πρό­τα­ση της ι­στο­ρί­ας, δη­λα­δή το α­με­ρι­κα­νι­κό μο­ντέ­λο. Και ό­μως ο Νέ­γκρι, που κα­τά βά­θος συμ­με­ρί­ζε­ται αυ­τή την α­ντιοι­κο­λο­γι­κή α­ντί­λη­ψη, πι­στός στη λο­γι­κή της προ­ό­δου α­να­κα­λύ­πτει στις Η­ΠΑ, μέ­σα α­πό έ­ναν λυ­ρι­σμό που θυ­μί­ζει α­με­ρι­κανι­κά προ­πα­γαν­δι­στι­κά φυλ­λά­δια μό­νον ε­λευ­θε­ρί­α και δη­μο­κρα­τί­α.

Ή­δη στην πρώ­τη φά­ση, συ­νε­πώς, βε­βαιώ­νε­ται μια νέ­α αρ­χή κυ­ριαρ­χί­ας, δια­φο­ρε­τι­κή α­πό την ευ­ρω­πα­ϊ­κή: η ε­λευ­θε­ρί­α γί­νε­ται κυ­ρί­αρ­χη και η κυ­ριαρ­χί­α ο­ρί­ζε­ται ως ρι­ζι­κά δη­μο­κρα­τι­κή μέ­σα σε μια α­νοι­χτή και α­κα­τά­παυ­στη δια­δι­κα­σί­α ε­πέ­κτα­σης. Το σύ­νο­ρο εί­ναι έ­να σύ­νο­ρο ε­λευ­θε­ρί­ας. [ ] Α­πό τις α­κτές του Α­τλα­ντι­κού ως ε­κεί­νες του Ει­ρη­νι­κού ε­κτει­νό­ταν μια πε­ριο­χή πλού­του και ε­λευ­θε­ρί­ας, διαρ­κώς πρό­σφο­ρη για τη χά­ρα­ξη νέ­ων γραμ­μών δια­φυ­γής. [ ]5 

Ό­σο για τους Ιν­διά­νους, α­πο­τε­λούν α­πλώς μί­α προ­έ­κτα­ση της φύ­σης:

Το βο­ρειο­α­με­ρι­κα­νι­κό πε­δί­ο μπο­ρεί να εν­νο­η­θεί ως κε­νό μό­νον αν α­γνο­ή­σου­με η­θε­λη­μέ­να την ύ­παρ­ξη των αυ­το­χθό­νων κα­τοί­κων της Α­με­ρι­κής – ή μάλ­λον αν τους εν­νο­ή­σου­με ως αν­θρώ­πι­να ό­ντα μιας δια­φο­ρε­τι­κής τά­ξε­ως, ως υ­παν­θρώ­πους, ως μέ­ρος του φυ­σι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος. Ό­πως α­κρι­βώς η γη πρέ­πει να κα­θα­ρι­στεί α­πό τα δέ­ντρα και τις πέ­τρες για να καλ­λιερ­γη­θεί, έ­τσι και το βο­ρειο­α­με­ρι­κα­νι­κό πε­δί­ο πρέ­πει να κα­θα­ρι­στεί α­πό τους αυ­τό­χθο­νες κα­τοί­κους του. [ ]. Οι αυ­τό­χθο­νες Α­με­ρι­κα­νοί θε­ω­ρού­νταν α­πλώς ως έ­να ε­ξαι­ρε­τι­κά ο­χλη­ρό στοι­χεί­ο της φύ­σης, και ε­ξα­πο­λύ­θη­κε έ­νας διαρ­κής πό­λε­μος με σκο­πό την εκ­δί­ω­ξη και/ή την ε­ξά­λει­ψή τους. Ε­δώ βρι­σκό­μα­στε α­ντι­μέ­τω­ποι με μια α­ντί­φα­ση [ ]: οι αυ­τό­χθο­νες Α­με­ρι­κα­νοί δεν μπο­ρού­σαν να εν­σω­μα­τω­θούν στην ε­πε­κτα­τι­κή κί­νη­ση του συ­νό­ρου ως τμή­μα της συ­νταγ­μα­τι­κής τά­σης. έ­πρε­πε μάλ­λον να τε­θούν ε­κτός του πε­δί­ου για να εί­ναι δυ­να­τόν οι χώ­ροι του να πα­ρου­σια­στούν ως α­νοι­χτοί και να πραγ­μα­το­ποι­η­θεί η ε­πέ­κτα­ση.6

 
Θαυ­μά­ζου­με την ευ­γέ­νεια και τη με­τριο­πά­θεια αυ­τών των εκ­φρά­σε­ων. Οι Ιν­διά­νοι ως παι­διά της φύ­σης γνώ­ρι­σαν την ί­δια τύ­χη με τις… σε­γκό­γιες, εκ­χερ­σώ­θη­καν! Και το ί­διο ε­πι­χεί­ρη­μα ε­πα­να­λαμ­βά­νε­ται διαρ­κώς σε ό­λο το βι­βλί­ο. Η ύ­παρ­ξη των δού­λων δεν ή­ταν «συ­στα­τι­κή» του Α­με­ρι­κα­νι­σμού, η ι­μπε­ρια­λι­στι­κή πο­λι­τι­κή και το big stick του Θε­ό­δω­ρου Ρού­ζβελ­τ, στις αρχές του 20ού αιώνα, μια δευ­τε­ρεύ­ου­σα πα­ρέκ­βα­ση. Το ί­διο ι­σχύ­ει και με την ε­πέμ­βα­ση στο Βιετ­νάμ! Ω­στό­σο και η βρε­τα­νι­κή αυ­το­κρα­το­ρί­α, στον κο­λο­φώ­να της ι­σχύ­ος της, στον 19ο αιώ­να, προ­σπά­θη­σε ή­δη να ε­γκα­θι­δρύ­σει μια «δι­κτυα­κή», με τα δε­δο­μέ­να της ε­πο­χής, αυ­το­κρα­το­ρί­α, στην «ο­ποί­α ο ή­λιος δεν έ­δυε πο­τέ» –την ε­πο­χή που ας μη το ξε­χνά­με στις Η­ΠΑ υ­πήρ­χε δου­λο­κτη­σί­α– στη­ριγ­μέ­νη στο σι­δη­ρό­δρο­μο, το ε­λεύ­θε­ρο ε­μπό­ριο και το α­τμό­πλοιο, και η ο­ποί­α θα με­τα­σχη­μα­τι­στεί σε Κοι­νο­πο­λι­τεί­α ό­ταν η α­νοι­κτή α­ποι­κια­κή πε­ρί­ο­δος θα αρ­χί­σει να πνέ­ει τα λοί­σθια. μια κοι­νο­πο­λι­τεί­α α­νοι­κτή σε ό­λους τους υ­πη­κό­ους των χω­ρών της. Το δι­κτυα­κό ρω­μα­ϊ­κό σύ­στη­μα ε­δρα­ζό­ταν κατ’ ε­ξο­χήν στο σύ­στη­μα των με­γά­λων δρό­μων που έ­νω­ναν το σύ­νο­λο της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας και έ­πρε­πε να πε­ρά­σουν αιώ­νες –έ­ως τον Κα­ρα­κά­λα– για να γε­νι­κευ­τεί η ρω­μα­ϊ­κή υ­πη­κο­ό­τη­τα. Η Αυ­το­κρα­το­ρί­α των Η­ΠΑ στη­ρί­ζε­ται στο ε­λεύ­θε­ρο ε­μπό­ριο, την ε­πι­κοι­νω­νια­κή δι­κτύ­ω­ση, τη στρα­τιω­τι­κή υ­πε­ρο­πλί­α, ενώ χρη­σι­μο­ποί­η­σε την τε­ρά­στια ευ­και­ρί­α που α­πέ­κτη­σε με­τά την κα­τάρ­ρευ­ση της ΕΣ­ΣΔ για να α­πο­κτή­σει χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά μο­νο­κρα­το­ρί­ας που, έ­στω για με­ρι­κά χρό­νια, θα προ­σο­μοιά­ζει με ε­κεί­νη της Ρώ­μης, δη­λα­δή την έλ­λει­ψη α­ντι­πά­λου. Ω­στό­σο αυ­τή η ευ­τυ­χι­σμέ­νη ε­πο­χή κρά­τη­σε μόλις δέ­κα χρό­νια, τη δε­κα­ε­τί­α του 1990. Το ε­λεύ­θε­ρο ε­μπό­ριο α­πο­δεί­χτη­κε μπού­με­ραν­γκ και ε­κτί­να­ξε το ε­ξω­τε­ρι­κό έλ­λειμ­μα των Η­ΠΑ σε δυ­σθε­ώ­ρη­τα ύ­ψη, οι α­ντα­γω­νι­στές ε­πα­νεμ­φα­νί­ζο­νται, –η Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Έ­νω­ση, η Ρω­σί­α, και κυ­ρί­ως, με­σο­πρό­θε­σμα, η Κί­να– φαλ­κι­δεύ­ε­ται η φε­νά­κη της οι­κου­με­νι­κό­τη­τας, με την ι­σλα­μι­κή τρο­μο­κρα­τί­α που με­τα­βά­λλει την «α­νοι­κτή» αυ­το­κρα­το­ρί­α σε μια κλει­στή χώ­ρα η ο­ποί­α πρέ­πει να α­ντι­στα­θεί με νύ­χια και με δό­ντια α­πέ­να­ντι στους «μου­σουλ­μά­νους». Ό­σο για την πο­λι­τι­στι­κή η­γε­μο­νί­α του Χόλ­λυ­γου­ντ, α­πει­λεί­ται σε ό­λο τον Τρί­το Κό­σμο α­πό το ιν­δι­κό «Μπό­λυ­γου­ντ» και τον κι­νε­ζι­κό κι­νη­μα­το­γρά­φο που α­να­δύ­ε­ται. Γι’ αυ­τό και η αμε­ρι­κα­νι­κή αυ­το­κρα­το­ρί­α υ­πο­χρε­ώ­νε­ται να στέλ­νει στρα­τό στα πέ­ρα­τα του κό­σμου, να διε­ξά­γει ό­λο και πιο συ­χνά μεί­ζο­νες πο­λέ­μους, να υ­πο­βαθ­μί­ζει τους διε­θνείς ορ­γα­νι­σμούς, η λει­τουρ­γί­α των ο­ποί­ων α­πο­τε­λεί για τον Νέ­γκρι μί­α α­κό­μα α­πό­δει­ξη για τη δια­φο­ρε­τι­κή υ­φή της αμε­ρι­κα­νι­κής αυ­το­κρα­το­ρί­ας.

Η γέν­νη­ση μια νέ­ας τά­ξης
Αν αυ­τή υ­πήρ­ξε η βο­ρειο­α­με­ρι­κα­νι­κή γε­νε­α­λο­γί­α της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας, η συ­νέ­χεια δεν α­φί­στα­ται α­πό αυ­τήν, α­ντι­θέ­τως μά­λι­στα, η ση­με­ρι­νή «αυ­το­κρα­το­ρί­α» πε­ρι­γρά­φε­ται ως συ­νώ­νυ­μη της Νέ­ας Τά­ξης, πα­ρά τη δει­λή α­πό­πει­ρα των συγ­γρα­φέ­ων να δια­φο­ρο­ποι­ή­σουν μια φα­ντα­στι­κή «Αυ­το­κρα­το­ρί­α» α­πό το πραγ­μα­τι­κό υ­λι­κό της πε­ριε­χό­με­νο.
Κα­τά τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια του ψυ­χρού πο­λέ­μου, οι Η­νω­μέ­νες πο­λι­τεί­ες «ε­πω­μί­στη­καν α­πο­κλει­στι­κά» την ευ­θύ­νη της ά­σκη­σης μιας διε­θνούς α­στυ­νο­μι­κής ε­ξου­σί­ας. Ο Πό­λε­μος του Κόλ­που ή­ταν η πρώ­τη φο­ρά που οι Η­νω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες μπό­ρε­σαν να α­σκή­σουν αυ­τή την ε­ξου­σί­α στην πλή­ρη μορ­φή της. Πράγ­μα­τι, ο πό­λε­μος αυ­τός ή­ταν μια ε­πι­χεί­ρη­ση κα­τα­στο­λής ε­λά­χι­στου εν­δια­φέ­ρο­ντος, αν κρί­νει κα­νείς α­πό τους στό­χους, τα το­πι­κά συμ­φέ­ρο­ντα και τις πο­λι­τι­κές ι­δε­ο­λο­γί­ες που δια­κυ­βεύ­ο­νταν .[ ] Το Ι­ράκ κα­τη­γο­ρή­θη­κε ό­τι εί­χε πα­ρα­βιά­σει το διε­θνές δί­καιο και συ­νε­πώς έ­πρε­πε να δι­κα­στεί και να τι­μω­ρη­θεί. Η σπου­δαιό­τη­τα του Πο­λέ­μου του Κόλ­που ο­φεί­λε­ται μάλ­λον στο ό­τι πα­ρου­σί­α­σε τις Η­νω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες ως τη μό­νη δύ­να­μη που ή­ταν ι­κα­νή να δια­χει­ρί­ζε­ται τη διε­θνή δι­καιο­σύ­νη, και τού­το ό­χι ως λει­τουρ­γί­α που ε­ξυ­πη­ρε­τεί τα δι­κά της ε­θνι­κά κί­νη­τρα, αλ­λά εν ο­νό­μα­τι του πα­γκό­σμιου δι­κτύ­ου. [ ] Η πα­γκό­σμια α­στυ­νο­μι­κή δρά­ση των Η­ΠΑ δεν ε­ξυ­πη­ρε­τεί ι­μπε­ρια­λι­στι­κά συμ­φέ­ρο­ντα αλ­λά αυ­το­κρα­το­ρι­κά. Υπ’ αυ­τήν την έν­νοια, ο Πό­λε­μος του Κόλ­που, ό­πως υ­πο­στή­ρι­ξε ο Τζωρ­τζ Μπους, α­νήγ­γει­λε πράγ­μα­τι τη γέν­νη­ση μιας νέ­ας παγ­κό­σμιας τά­ξε­ως.7 

Οι ε­πεμ­βά­σεις των Η­ΠΑ σε πε­ριο­χές τό­σο ζω­τι­κές γι’ αυ­τές χα­ρα­κτη­ρί­ζο­νται μάλ­λον α­σή­μα­ντες α­πό την ά­πο­ψη των ι­διαί­τε­ρων συμ­φε­ρό­ντων τους. Το γε­γο­νός πως το Ι­ράκ, κα­τα­λαμ­βά­νο­ντας το Κου­βέ­ιτ, θα με­τα­βαλ­λό­ταν στον με­γα­λύ­τε­ρο πα­ρα­γω­γό πε­τρε­λαί­ου και έ­θε­τε ά­με­ση υ­πο­ψη­φιό­τη­τα για την η­γε­σί­α του α­ρα­βι­κού κό­σμου, α­κό­μα και για την κα­τά­λη­ψη των πε­τρε­λαιο­πη­γών της Σα­ου­δι­κής Α­ρα­βί­ας, ή­ταν α­διά­φο­ρο για τις Η­ΠΑ! Ο πό­λε­μος διε­ξή­χθη «εν ο­νό­μα­τι του πα­γκό­σμιου δι­κτύ­ου» και μό­νον δε­δο­μέ­νου ό­τι α­πο­τε­λού­σε έ­να «ε­λα­χί­στου εν­δια­φέ­ρο­ντος» δια­κύ­βευ­μα και ό­χι ζω­τι­κού εν­δια­φέ­ρο­ντος για το α­με­ρι­κα­νι­κό imperium και το Ισ­ρα­ήλ!

Αν ό­ντως γεννήθηκε μια νέ­α πα­γκό­σμια τά­ξη με­τά τον πό­λε­μο του Κόλ­που, ή­ταν ε­κεί­νη της μο­νο­πο­λι­κής α­με­ρι­κα­νι­κής η­γε­μο­νί­ας με­τά το τέ­λος του δι­πο­λι­σμού, ό­πως ό­λοι γνω­ρί­ζου­με. Ό­σο για την ι­δε­ο­λο­γι­κή επίφαση του οι­κου­με­νι­σμού και της πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης με την ο­ποί­α ε­πεν­δύ­θη­κε η α­πό­πει­ρα των Η­ΠΑ να δη­μιουρ­γή­σουν μια πα­γκό­σμια ε­ξου­σί­α, κα­θό­λου δεν μειώ­νει την ι­μπε­ρια­λι­στι­κή υ­φή του εγ­χει­ρή­μα­τος, αλ­λά α­ντι­θέ­τως σηματοδοτεί μια νέα «υ­περ-ι­μπε­ρια­λι­στι­κή» εκστρατεία. Η αυ­το­κρα­το­ρί­α εί­ναι ο υ­περ-ι­μπε­ρια­λι­σμός και ό­χι βέ­βαια ο με­τα-ι­μπε­ρια­λι­σμός των συγ­γρα­φέ­ων.

Για να στη­ρι­χτεί ό­μως η ι­δε­ο­λο­γι­κή νο­μι­μο­ποί­η­ση των Α­με­ρι­κα­νών χρεια­ζό­ταν και την «πα­ρα­γω­γή διε­θνών δι­κα­ϊ­κών προ­τύ­πων»:

Η νο­μι­μο­ποί­η­ση της αυ­το­κρα­το­ρι­κής τά­ξε­ως δεν μπο­ρεί ε­ντού­τοις να στη­ρι­χτεί στην α­πλή α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα της νο­μι­κής κύ­ρω­σης και της στρα­τιω­τι­κής ι­σχύ­ος που κα­θι­στά δυ­να­τή την ε­πι­βο­λή της. Πρέ­πει να α­να­πτυ­χθεί μέ­σα α­πό την πα­ρα­γω­γή διε­θνών δι­κα­ΐ­κών προ­τύ­πων [ ].
Με το τέ­λος του ψυ­χρού πο­λέ­μου, οι Η­νω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες κλή­θη­καν να α­να­λά­βουν το ρό­λο αυ­τού που θα δια­σφα­λί­σει και θα προσ­δώ­σει δι­κα­ϊ­κή α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα στη σύν­θε­τη δια­δι­κα­σί­α του σχη­μα­τι­σμού ε­νός νέ­ου υ­πε­ρε­θνι­κού δι­καί­ου. [ ] Σή­με­ρα οι διε­θνείς ορ­γα­νι­σμοί (τα Η­νω­μέ­να Έ­θνη, οι διε­θνείς νο­μι­σμα­τι­κοί ορ­γα­νι­σμοί, α­κό­μη και οι αν­θρω­πι­στι­κές ορ­γα­νώ­σεις) ζη­τούν α­πό τις Η­νω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες να α­να­λά­βουν τον η­γε­τι­κό ρό­λο σε μια νέ­α πα­γκό­σμια τά­ξη. [ ] Α­κό­μη κι αν οι Η­ΠΑ δεν ε­πι­θυ­μού­σαν να ε­πέμ­βουν, ο στρα­τός τους θα έ­πρε­πε να α­ντα­πο­κρι­θεί στις εκ­κλή­σεις εν ο­νό­μα­τι της ει­ρή­νης και της τά­ξε­ως.[ ]

Υ­πάρ­χουν πολ­λοί λό­γοι που ε­ξη­γούν την προ­νο­μια­κή θέ­ση των Η­νω­μέ­νων Πο­λι­τειών στη νέ­α πλα­νη­τι­κή συ­γκρό­τη­ση της αυ­το­κρα­το­ρι­κής ε­ξου­σί­ας. [ ] Το Σύ­νταγ­μα των Η­ΠΑ, εί­ναι αυ­τό που εί­ναι κα­λύ­τε­ρα ρυθ­μι­σμέ­νο για να στη­ρί­ξει μια ε­κτε­τα­μέ­νη Αυ­το­κρα­το­ρί­α. Πρέ­πει να το­νί­σου­με γι’ άλ­λη μια φο­ρά ό­τι αυ­τό το Σύ­νταγ­μα εί­ναι αυ­το­κρα­το­ρι­κό και ό­χι ι­μπε­ρια­λι­στι­κό.[ ]8 
Οι Η­ΠΑ πα­ρεμ­βαί­νουν διό­τι «τους κα­λούν οι διε­θνείς ορ­γα­νι­σμοί» στα πλαί­σια ε­νός νέ­ου υ­πε­ρε­θνι­κού δι­καί­ου, το ο­ποί­ο, σύμ­φω­να με τους Ν & Χ, α­να­πτύσ­σε­ται με­τά το τέ­λος του ψυ­χρού πο­λέ­μου! Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα υ­πήρ­ξε δια­με­τρι­κά α­ντί­θε­τη. Η υ­παρ­κτή μο­νο-αυ­το­κρα­το­ρί­α των Η­ΠΑ με­τά την ε­ξα­φά­νι­ση της ΕΣ­ΣΔ θε­ω­ρεί τις διε­θνείς δε­σμεύ­σεις και ορ­γα­νι­σμούς ως ε­μπό­διο στην εκ­δί­πλω­ση της αυ­το­κρα­το­ρι­κής της βού­λη­σης. Και αυ­τό βιώ­σα­με σε ό­λη του την έ­κτα­ση με την τε­λευ­ταί­α κρί­ση στο Ι­ρακ. α­πό τη στιγ­μή που το διε­θνές δί­καιο και ορ­γα­νι­σμοί δυ­σχε­ραί­νουν αυ­τή την η­γε­μο­νί­α –α­κρι­βώς διό­τι η νε­γκρι­κή Αυ­το­κρα­το­ρί­α εί­ναι μί­α φε­νά­κη–, οι Α­με­ρι­κα­νοί τορ­πι­λί­ζουν τους διε­θνείς ορ­γα­νι­σμούς και ο­δη­γούν σε α­νυ­πο­λη­ψί­α ε­κεί­νο το σύ­στη­μα του διε­θνούς δι­καί­ου που εί­χε α­να­πτυ­χθεί την ε­πο­χή του δι­πο­λι­σμού. Και δεν πρό­κει­ται μό­νο για τον τε­λευ­ταί­ο πό­λε­μο ε­νά­ντια στο Ι­ράκ ή για τις α­πο­φά­σεις του Συμ­βου­λί­ου Α­σφα­λεί­ας: οι Α­με­ρι­κα­νοί δεν υ­πο­γρά­φουν το πρω­τό­κολ­λο του Κυό­το, σα­μπο­τά­ρουν την Ου­νέ­σκο, δεν κα­τα­βά­λλουν τις ο­φει­λές τους στους διε­θνείς ορ­γα­νι­σμούς, δεν α­να­γνω­ρί­ζουν το ποι­νι­κό δι­κα­στή­ριο της Χά­γης.

Ί­σως ό­μως συμ­βαί­νει κά­τι τέ­τοιο διό­τι, ό­πως μας α­να­λύ­ουν με γλα­φυ­ρό τρό­πο οι συγ­γρα­φείς, δεν υ­πάρ­χει πλέ­ον διά­κρι­ση ε­σω­τε­ρι­κού και ε­ξω­τε­ρι­κού δι­καί­ου και θα πρέπει ό­λοι μας να α­πο­δε­χθού­με το ε­σω­τε­ρι­κό δί­καιο των Η­ΠΑ ως διε­θνές δί­καιο! Ο­λό­κλη­ρος ο πλα­νή­της ε­σω­τε­ρι­κο­ποιεί­ται σε μί­α α­ποι­κί­α των Η­ΠΑ, «του ε­σω­τε­ρι­κού συ­νταγ­μα­τι­κού σχε­δί­ου» τους:
Η σύγ­χρο­νη ι­δέ­α της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας γεν­νά­ται μέ­σα α­πό την πα­γκό­σμια ε­ξά­πλω­ση του ε­σω­τε­ρι­κού συ­νταγ­μα­τι­κού σχε­δί­ου των Η­ΠΑ. Ου­σια­στι­κά, μέ­σω της ε­πέ­κτα­σης των ε­σω­τε­ρι­κών συ­νταγ­μα­τι­κών δια­δι­κα­σιών εί­ναι που μπο­ρού­με να ει­σέλ­θου­με σε μια συ­ντα­κτι­κή δια­δι­κα­σί­α Αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Το διε­θνές δί­καιο α­νέ­κα­θεν έ­πρε­πε να εί­ναι μια δια­δι­κα­σί­α που προ­έ­κυ­πτε α­πό τη δια­πραγ­μά­τευ­ση και ε­πι­κυ­ρω­νό­ταν α­πό συμ­βά­σεις με­τα­ξύ ε­ξω­τε­ρι­κών συμ­βαλ­λο­μέ­νων. Α­ντί­θε­τα, σή­με­ρα το δί­καιο προ­ϋ­πο­θέ­τει μια ε­σω­τε­ρι­κή και συ­ντα­κτι­κή θε­σμι­κή δια­δι­κα­σί­α. Τα δί­κτυα που οι­κο­δο­μούν οι συμ­φω­νί­ες και οι συ­νερ­γα­σί­ες, οι δί­αυ­λοι της δια­με­σο­λά­βη­σης και της άρ­σης των συ­γκρού­σε­ων, και ο συ­ντο­νι­σμός των ποι­κί­λων δυ­να­μι­κών των κρα­τών, ό­λα έ­χουν θε­σμο­θε­τη­θεί στο ε­σω­τε­ρι­κό της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Ζού­με μια πρώ­τη φά­ση του με­τα­σχη­μα­τι­σμού του πλα­νη­τι­κού συ­νό­ρου σε έ­ναν α­νοι­χτό χώ­ρο αυ­το­κρα­το­ρι­κής κυ­ριαρ­χί­ας.9 

Η κα­τάρ­γη­ση των δι­καιω­μά­των λα­ών και ε­θνών και κά­θε έν­νοιας ε­θνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας δεν α­ναγ­γέλ­λε­ται μό­νο α­πό τους ι­δε­ο­λό­γους της νέ­ας τά­ξης, τους «νε­ο-συ­ντη­ρη­τι­κούς» Περ­λ και Γούλ­φο­βιτ­ς, αλ­λά εκ­θειά­ζε­ται ως έ­να βή­μα προ­ό­δου στη «συ­γκρό­τη­ση της αυ­το­κρα­το­ρί­ας» που θα α­πο­τε­λέ­σει –βε­βαί­ως– τον προ­θά­λα­μο του… «κομ­μου­νι­σμού». Η κα­τάρ­γη­ση του δι-ε­θνούς δι­καί­ου (που διέ­πει δη­λα­δή σχέ­σεις με­τα­ξύ ε­θνών, «ε­ξω­τε­ρι­κών συμ­βαλ­λο­μέ­νων») και η α­ντι­κα­τά­στα­σή του από έ­να «πα­γκό­σμιο» αυ­το­κρα­το­ρι­κό δί­καιο, που α­πο­τε­λεί εν τέ­λει την προ­έ­κτα­ση του ε­σω­τε­ρι­κού δι­καί­ου των Η­ΠΑ, εί­ναι σή­με­ρα λοι­πόν α­να­γκαί­α και ε­φι­κτή! Γι’ αυ­τό ί­σως και οι Η­ΠΑ φυ­λα­κί­ζουν στο Γκουα­ντα­νά­μο πο­λί­τες άλ­λων χω­ρών, τους ο­ποί­ους συλ­λαμ­βά­νουν στα πέ­ρα­τα του πλα­νή­τη και τους δι­κά­ζουν, ε­νώ ταυ­τό­χρο­να αρ­νού­νται τη δι­καιο­δο­σί­α των ξέ­νων δι­κα­στη­ρί­ων για Α­με­ρι­κα­νούς πο­λί­τες.

Η διαρ­κής ει­ρή­νη
Και κλεί­νου­με με το τό­σο ε­πί­και­ρο –λό­γω Ι­ράκ– α­πό­σπα­σμα των συγ­γρα­φέ­ων πε­ρί ει­ρή­νης:
Τέ­λος, πρέ­πει να το­νί­σου­με ό­τι στη βά­ση της α­νά­πτυ­ξης και της ε­πέ­κτα­σης της Αυ­το­κρα­το­ρί­ας βρί­σκου­με μια ι­δέ­α ει­ρή­νης. Πρό­κει­ται για μια εμ­με­νή ι­δέ­α ει­ρή­νης που α­ντι­τάσ­σε­ται έ­ντο­να στην υ­περ­βα­τι­κή ι­δέ­α πε­ρί ει­ρή­νης, δη­λα­δή στην ει­ρή­νη που μό­νο ο υ­περ­βα­τι­κός κυ­ρί­αρ­χος μπο­ρεί να ε­πι­βά­λει σε μια κοι­νω­νί­α που η φύ­ση της κα­θο­ρί­ζε­ται α­πό τον πό­λε­μο.10 

Τω­ό­ντι ποια αυ­το­κρα­το­ρι­κή ε­ξου­σί­α δεν ε­πι­ζη­τεί την «ει­ρή­νευ­ση» και την σιω­πή των υ­πη­κό­ων της! Αλ­λά, προ­σο­χή, ε­δώ δεν πρό­κει­ται α­πλώς για την ει­ρή­νη των νι­κη­τών, την υ­περ­βα­τι­κή ει­ρή­νη, αλ­λά μια ει­ρή­νη «εμ­με­νή», σύμ­φυ­τη με το «ει­ρη­νι­κό πρό­τυ­πο» των Η­ΠΑ, σε ευ­θεί­α α­ντι­πα­ρά­θε­ση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, πα­ρελ­θού­σα και πα­ρού­σα.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, οι Η­ΠΑ α­πο­τε­λούν κυ­ριο­λε­κτι­κά το χο­μπσια­νό πρό­τυ­πο μιας κοι­νω­νί­ας θε­με­λιω­μέ­νης στον διαρ­κή πό­λε­μο ό­λων ε­να­ντί­ον ό­λων, α­πό τον πό­λε­μο ε­νά­ντια στους Ι­ρο­κέ­ζους της Α­να­το­λι­κής α­κτής των Η­ΠΑ, μέ­χρι τον ση­με­ρι­νό διαρ­κή πό­λε­μο του προ­έ­δρου Μπους ε­νά­ντια στην τρο­μο­κρα­τί­α και την ει­ρή­νη του Γκουα­ντα­νά­μο, για να μην α­να­φερ­θού­με στον κα­θη­με­ρι­νό ε­σω­τε­ρι­κό πό­λε­μο μιας έ­νο­πλης κοι­νω­νί­ας των πο­λι­τών.
Ό­σο δε για τη ση­με­ρι­νή συ­γκυ­ρί­α, η θε­ω­ρί­α της «εμ­με­νούς ει­ρή­νης» θα πρέ­πει να α­ντι­στρα­φεί: Οι Η­νω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες μπο­ρούν να δια­τη­ρούν την αυ­το­κρα­το­ρί­α τους μό­νο μέ­σω του διαρ­κούς πο­λέ­μου και της α­πει­λής ε­νός τέ­τοιου πο­λέ­μου και ό­χι μέ­σω κά­ποιας φα­ντα­στι­κής και ει­ρη­νι­κής δι­κτυα­κής αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Διό­τι, πλέ­ον, το μό­νο α­πο­φα­σι­στι­κό τους πλε­ο­νέ­κτη­μα εί­ναι η συ­ντρι­πτι­κή στρα­τιω­τι­κή τους υ­πε­ρο­πλί­α, η α­πει­λή του πο­λέ­μο και η πε­ριο­δι­κή υ­λο­ποί­η­ση της α­πει­λής. Αν οι Η­ΠΑ δεν δια­σφά­λι­ζαν μέ­σω των δύ­ο πο­λέ­μων του Κόλ­που τον έ­λεγ­χο των πε­τρε­λαί­ων –που έ­τει­νε να τους δια­φύ­γει– πώς θα υ­πο­χρέ­ω­ναν την Ευ­ρώ­πη να ευ­θυ­γραμ­μι­στεί μα­ζί τους και την Κί­να να υ­πο­τα­χτεί;

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Μ. Χαρ­τ – Α­ντό­νιο Νέ­γκρι, Αυ­το­κρα­το­ρί­α,
   Εκ­δό­σεις Scripta, σ. 508.
2. Ό.π. σ. 227.
3. Ό.π. σσ. 228-229.
4. Ό.π. σ. 232.
5. Ό.π. σ. 232.
6. Ό.π. σ. 233.
7. Ό.π. σσ. 246-247.
8. Ό.π. σσ. 27-249.
9. Ό.π. σ. 250.
10. Ό.π. σ. 230.