του Κώστα Στούπα από το capital.gr
Η είδηση πως μια κινέζικη εταιρεία κατάφερε ίδιο αποτέλεσμα με πολύ λιγότερη επεξεργαστική και ηλεκτρική ισχύ, λίγες ώρες μετά τις πομπώδεις αγγελίες του άρτι ορκισθέντα “Καίσαρα” πως οι ΗΠΑ θα δαπανήσουν πάνω από 500 δισ. δολάρια για να επικρατήσουν στην Τεχνητή Νοημοσύνη, μοιάζει με επιθετική κλιμάκωση σε μια πολεμική πρόκληση.
Το νέο μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης R1 της κινέζικης DeepSeek, φαίνεται να αποδίδει σε παρόμοιο επίπεδο με αυτά που αναπτύχθηκαν από αμερικάνικες εταιρείες όπως η OpenAI.
Για την ακρίβεια η DeepSeek υποστηρίζει πως ξόδεψε μόλις 5,6 εκατομμύρια δολάρια για την εκπαίδευση του βασικού μοντέλου πίσω από το πρόγραμμα της τεχνητής νοημοσύνης της.
Αυτό είναι ένα ελάχιστο κόστος σε σύγκριση με τα εκατοντάδες εκατομμύρια που έχουν δαπανήσει οι αμερικανικές εταιρείες για την ανάπτυξη δικών τους μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σε δισεκατομμύρια με την επόμενη γενιά της τεχνολογίας.
Είναι χαρακτηριστικό πως ο Marc Andreessen ένας διαχειριστής και επενδυτής της Silicon Valley που είναι και σύμβουλος του Τραμπ, επαίνεσε το μοντέλο R1 της DeepSeek και το αποκάλεσε “στιγμή του Σπούτνικ” σε μια ανάρτηση στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X.
Η “Στιγμή Σπούτνικ” αναφέρεται στην κατάσταση την περίοδο του ψυχρού πολέμου όπου η ΕΣΣΔ έθεσε πρώτη τον Οκτώβριο του 1957 σε τροχιά γύρω από τη Γη τον τεχνητό δορυφόρο που ονομαζόταν “Σπούτνικ”.
Στις ΗΠΑ τότε επικράτησε πανικός και στην ΝΑΣΑ προσφέρθηκαν τεράστια κονδύλια προκειμένου οι ΗΠΑ να καταφέρουν να στείλουν πρώτες άνθρωπο στο φεγγάρι. Τον Ιούλιο του 1969 ο Νιλ Άρμστρονγκ ήταν ο πρώτος άνθρωπός που πάτησε τη Σελήνη.
Ήταν η περίοδος που οι ΗΠΑ αιμορραγούσαν στο Βιετνάμ πριν αποχωρήσουν ηττημένες και η κατάκτηση της Σελήνης ήταν μια παρηγοριά για την υπερηφάνεια των δυτικών.
Βέβαια, περίπου 30 χρόνια μετά τη εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου στην ιστορία και 20 περίπου μετά την ήττα των ΗΠΑ στο Βιετνάμ η ΕΣΣΔ έχανε το πόλεμο στο Αφγανιστάν και κατέρρεε ολοσχερώς.
Τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια είναι πιθανό να υπάρξει πανικός στις ΗΠΑ και τη Δύση αλλά αυτή την φορά δεν υπάρχει καμιά βεβαιότητα για την πεποίθηση πως μακροπρόθεσμα οι δημοκρατίες της Δύσης θα κερδίζουν τον ανταγωνισμό με τις απολυταρχίες της Ασίας για κυριαρχία.
Το προβάδισμα στην τεχνητή νοημοσύνη ίσως αποδειχτεί καθοριστικό για όποιον το αποκτήσει.
Η DeepSeek εκπαίδευσε το μοντέλο της σε μονάδες επεξεργασίας γραφικών (GPU) της Nvidia και όχι σε κινεζικό υλικό και αυτό είναι μια αδυναμία της. Ο ιδρυτής της είπε στην κυβέρνηση του Πεκίνου ότι οι περιορισμοί των ΗΠΑ στις εξαγωγές τσιπ είναι ήδη ένα ζήτημα, σύμφωνα με την Wall Street Journal.
Την περασμένη εβδομάδα ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ένα σχέδιο ανάπτυξης Τεχνητής Νοημοσύνης από τις εταιρείες Oracle, OpenAI και SoftBank. Η κοινοπραξία, που ονομάζεται Stargate Project, θα δημιουργήσει υποδομή για την τροφοδοσία της επόμενης γενιάς τεχνητής νοημοσύνης, ξεκινώντας από ένα κέντρο δεδομένων στο Τέξας.
Η επένδυση υπολογίζεται πως θα μπορούσε στα επόμενα τέσσερα χρόνια να φτάσει τα 500 δισ. δολάρια. Στο εγχείρημα αυτό που χλευάστηκε από το Ελον Μασκ, η Nvidia αναφέρθηκε ως πολύτιμος συνεργάτης.
Την ημέρα που γνωστοποιήθηκε το κατόρθωμα της DeepSeek η μετοχή της Nvidia έχασε περίπου 600 δισ. δολάρια ή το περισσότερο από το ένα τέταρτο της αξίας της.
Το πλήγμα από την DeepSeek θα μπορούσε να αποδειχτεί πολλαπλάσιας ισχύος αν εξελιχτεί σε μια θρυαλλίδα που ταρακουνήσει γενικότερα τα αμερικάνικα και δυτικά χρηματιστήρια τα οποία έχουν εδώ και καιρό χαρακτηριστικά “φούσκας”. Ένα κραχ των αγορών εκτός της ύφεσης θα μπορούσε να ενεργοποιήσει την κυοφορούμενη κρίση χρέους.
Αν ποτέ συν-πέσουν αυτοί οι οικονομικοί τυφώνες με μια γεωπολιτική κρίση, οι εξελίξεις μεταξύ 1929 έως 1945 θα μοιάζουν με παιδικό πάρτι.
Η κίνηση της DeepSeek που ήρθε λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση του γιγαντιαίου αμερικανικού εγχειρήματος στην Τ.Ν. δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία αποτελεί ένα ακόμη κρίκο στην προσπάθεια των αναθεωρητικών δυνάμεων να ξηλώσουν την δυτική ισχύ στο πλανήτη.
Οι ΗΠΑ του Τραμπ φαίνεται πως σχεδιάζουν να αντεπιτεθούν όχι με την συμμαχία των δυτικών δημοκρατιών, κυριότερος πυρήνας των οποίων είναι η Ευρώπη, αλλά μην ολοσχερή επιβολή τους σε αυτές.
Η Ευρώπη όμως δεν βρίσκεται στην οικτρή κατάσταση που βρισκόταν μετά το πόλεμο και είναι πιθανό να αντιδράσει. Η Δύση στην περίπτωση αυτή ίσως βρεθεί πολυδιασπασμένη απέναντι στην Ανατολή.
Στο παρελθόν στη νεότερη ιστορία ο Μέγας Ναπολέων και ο Χίτλερ προσπάθησαν να ενώσουν δια της ωμής επιβολής το δυτικό στρατόπεδο και απέτυχαν.
Η Ευρώπη δεν είναι απούσα από το παιγνίδι του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Η γαλλική Mistral αποτελεί την αιχμή του ευρωπαϊκού δόρατος. Η παρακάτω συνέντευξη των δημιουργών στο Le Point είναι διαφωτιστική.
“Le Point : Και ποιο είναι το επιχειρηματικό σας μοντέλο ;
Για μας η πρόκληση ήταν να ακολουθήσουμε την αντίθετη προσέγγιση με τις εταιρείες όπου εργαζόμασταν στο παρελθόν (Deep Mind, Meta), οι οποίες είχαν επιλέξει να μην δημοσιεύουν ανοιχτά την πρόοδό τους. Αυτό δεν ήταν συνεπές με τις επιστημονικές μας αξίες και ήταν πολύ κακό για την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Η πρόκληση μας ήταν να δημιουργήσουμε μια κοινότητα παρέχοντας ανοιχτά μοντέλα. Πολλοί “παίκτες” τα χρησιμοποιούν σήμερα, είτε εταιρείες είτε μεμονωμένοι προγραμματιστές. Αυτή η κοινότητα είναι η μεγάλη δύναμη των μοντέλων Mistral, επειδή δοκιμάζονται, προσαρμόζονται και βελτιώνονται από χιλιάδες προγραμματιστές : αυτή είναι η δύναμη του ανοιχτού κώδικα (open source). Έχουμε παρόμοια προσέγγιση για τη διανομή των επιχειρηματικών μας μοντέλων με τους πελάτες μας : σε αντίθεση με τον ανταγωνισμό, ο οποίος παρέχει αδιαφανή interfaces, οι λύσεις Mistral αναπτύσσονται με διαφάνεια, πράγμα που σημαίνει ότι οι εταιρείες με τις οποίες συνεργαζόμαστε μπορούν να τις οικειοποιηθούν, να τις τροποποιήσουν και να τις αναπτύξουν με τις υποδομές τους – χωρίς να έχουμε πρόσβαση στα δεδομένα τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την κυριαρχία τους (sovereignity) και ευρύτερα στον βαθμό που οι εταιρείες επιθυμούν να ελέγχουν τον κύκλο δεδομένων τους.
Le Point : Δεν είναι ήδη μπλοκαρισμένη η τεχνητή νοημοσύνη από την Big Tech ; Είναι ακόμα ανοιχτή ;
Ο Timothée, ο Guillaume και εγώ (ιδρυτές της Mistral) φύγαμε από αυτές τις εταιρείες ακριβώς επειδή πιστεύουμε ότι το παιχνίδι είναι ανοιχτό. Μάθαμε πολλά στην Meta και στην Google, αλλά αν τις αφήσαμε, ήταν για να προσφέρουμε κάτι διαφορετικό, ανεξάρτητο αλλά και για να δείξουμε ότι μια ομάδα στην Ευρώπη ήταν ικανή να τους ανταγωνιστεί. Η ηττοπάθεια είναι κακός σύμβουλος : χρειάζεστε απλώς μια καλή ομάδα και τα μέσα για να πετύχετε τις φιλοδοξίες σας…” ( απόσπασμα από μετάφραση του Babis George Petrakis στα κοινωνικά δίκτυα).
