Ο ΣΥΡΙΖΑ διανύει εποχή εσωστρέφειας, εκνευρισμού και ανούσιας αντιπολίτευσης
Του Γιάννη Ξένου
Μετά τις εκλογές του Ιουλίου του 2019, στις σχετικές εκλογικές αναλύσεις πολλοί φίλοι τόνιζαν το πολύ υψηλό ποσοστό (31,5%) που είχε λάβει ο ΣΥΡΙΖΑ και ότι, παρά την ήττα του, παρέμενε ο δεύτερος ισχυρός πόλος του πολιτικού συστήματος. Η θέση του Άρδην τότε ήταν ότι το υψηλό ποσοστό του αποτελούσε μια εικόνα της στιγμής που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα, γιατί «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διαθέτει το πραγματικό κοινωνικό βάθος που θα του επέτρεπε να κινηθεί ηγεμονικά στην ελληνική πολιτική σκηνή»[1]. Εκτίμηση που επιβεβαιώθηκε πλήρως στο διάστημα των δεκαπέντε μηνών που μεσολάβησε.
Θυμίζουμε πως μετά τις εθνικές εκλογές, ο Τσίπρας διακήρυττε ότι θα προβεί σύντομα σε ανοιχτό συνέδριο και μέχρι να γίνει αυτό, στόχος του κόμματος ήταν το 10% των ψηφοφόρων του να εγγραφούν ως μέλη του κόμματος. Δηλαδή, το κόμμα, από τα 20.000 μέλη, να εκτοξευόταν στα 170.000! Τα μέλη, τα προερχόμενα από το Πασόκ, ζητούσαν η εκλογή του προέδρου να γίνει απευθείας από τα μέλη, κάτι που θα άλλαζε εντελώς τις εσωκομματικές ισορροπίες, μιας και θα σαρώνονταν οι +53.
Από όλα αυτά τα υπεραισιόδοξα τίποτα δεν έγινε. Σύντομα ο ίδιος έκαψε το σενάριο της απευθείας εκλογής του από τα μέλη, φοβούμενος ότι στη διαδικασία θα συμμετείχαν λιγότεροι από όσοι στις πρόσφατες εκλογές του ΚΙΝΑΛ για εκλογή αρχηγού. Το συνέδριο, μετά τις πρώτες εβδομάδες της σχετικής αισιοδοξίας, μεταφέρθηκε για την άνοιξη του 2020, μετά προέκυψε η πανδημία και πρόσφατα ο Τσίπρας το μετέθεσε για το δεύτερο εξάμηνο του 2021.
Αυτό που έχει παγώσει τις εξελίξεις στο κόμμα είναι η εικόνα των δημοσκοπήσεων. Σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τις εκλογές η ψαλίδα μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να ανοίγει επικίνδυνα, οι 8,5 μονάδες των εκλογών έγιναν 15 και μετά 20, όπου έχουν σταθεροποιηθεί εδώ και αρκετό καιρό. Από το 31,5% των εκλογών, ο ΣΥΡΙΖΑ πια κινείται μεταξύ του 18% έως 22% αναλόγως της εταιρείας δημοσκοπήσεων. Η εικόνα του Τσίπρα στους ψηφοφόρους γίνεται όλο και πιο απωθητική και σε πρόσφατη δημοσκόπηση της Opinion Poll, στο ερώτημα ποιος είναι πιο κατάλληλος, η επιλογή κανένας εκ των Μητσοτάκη/Τσίπρα εκφράζει το 23% των ερωτηθέντων και ο Τσίπρας το 19,4% (η επιλογή Μητσοτάκης εκφράζει το 52%)!
Αλλά, πέρα από τις δημοσκοπήσεις, η εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτή ενός κόμματος στον αυτόματο πιλότο. Έχει στραμμένη την προσοχή του στο παρελθόν για το πώς θα δικαιολογήσει τις επιλογές του (μόνιμο άγχος επιδεικνύει να αποδείξει πόσο θετική ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών), πώς θα καταχωνιάσει στην ντουλάπα διάφορους σκελετούς όπως ο Παππάς, ο Παπαγγελόπουλος, ο Καλογρίτσας, ο Πετσίτης κ.ά. και από την πλευρά των +53 ο στόχος είναι διατηρήσουν εντός κόμματος την ηγεμονική τους θέση, χωρίς να τους σαρώσει η συμμαχία «προεδρικών- πασοκογενών».
Η πρόσφατη επιλογή του Τσίπρα να αλλάξει τον γραμματέα της ΚΕ, να προωθήσει σε θέσεις-κλειδιά τα γκόλντεν μπόις του κόμματος (Τζανακόπουλο, Αχτσιόγλου, Χαρίτση, Ζαχαριάδη, Ηλιόπουλο κ.ά.), η υποβάθμιση του Παππά, η τιμωρία του Τσακαλώτου σε πόστο χαμηλότερης συμβολικής αξίας ακόμα και από αυτό του Παππά, αλλά και η τοποθέτηση των πασοκογενών σε δευτερεύουσες θέσεις, σημαίνει μια αλλαγή πλάνων από τον Τσίπρα. Μη ανεχόμενος την εσωκομματική αντιπολίτευση από τους +53 ή ότι οι πασοκογενείς που εισήλθαν στο κόμμα μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών, π.χ. Μπίστης, Βαλντέν κ.ά., διαφοροποιούνται από το «ψευδοπατριωτικό» αφήγημα Τσίπρα στα ελληνοτουρκικά, πήρε όλο το κόμμα στα χέρια του. Πρόκληση που δεν μένει αναπάντητη πρώτα από τον ίδιο τον Τσακαλώτο που αμφισβητεί ανοιχτά πια τον Τσίπρα, αλλά και από μια σειρά στελέχη που διά της πλαγίως, π.χ. Φίλης και Λιάκος για την φωτιά στην Μόρια, αντιπολιτεύονται και την γραμμή του κόμματος
Στρυμωγμένος από τα χαμηλά ποσοστά του κόμματος και του ότι ο ίδιος δεν κάνει πια γκελ στους ψηφοφόρους ο Τσίπρας αποφάσισε να βγει μπροστά και να μεταλλάξει τον ΣΥΡΙΖΑ σε αρχηγικό κόμμα. Στην μάχη κατά των εσωκομματικών αντιπάλων επιστρατεύονται οι πιστοί στρατιώτες Πολάκης-Βαξεβάνης, που καθυβρίζουν σε κάθε ευκαιρία τον Τσακαλώτο, αλλά και η αδερφή του πρώην πρωθυπουργού, Ζανέτ Τσίπρα, που έδειξε την πόρτα της έξοδου στον Τσακαλώτο, ως το κόμμα να είναι η προσωπική επιχείρηση του αδερφού της. Ενδεχόμενη ήττα του στις επόμενες εθνικές εκλογές, που, αν δεν αλλάξουν δραματικά τα δεδομένα, είναι βέβαιη, θα σημάνει και το δικό του τέλος στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, άλλωστε θα έχει συμπληρώσει σχεδόν δεκαπέντε χρόνια στην αρχηγία του. Τότε, η νέα γενιά των γκόλντεν μπόις του κόμματος θα διαγκωνιστεί για την ηγεσία. Αλλά γι’ αυτά έχουμε καιρό. Μέχρι τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα διανύσει εποχή εσωστρέφειας, εκνευρισμού (είναι χαρακτηριστικός ο εκνευρισμός που εκφράζει σε κάθε ευκαιρία ο Τσίπρας) και ανούσιας αντιπολίτευσης. Αλλά το συμπέρασμα είναι ένα: δεύτερος πολιτικός πόλος δεν υφίσταται εν τοις πράγμασι, όσο και αν διάφορα κέντρα (πρεσβειών, επιχειρηματικά, δημοσιογραφικά κ.ά.) πασχίζουν να παρουσιάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως τέτοιον.
[1] Γιώργος Καραμπελιάς, «Μακρόν αλά ελληνικά».
