από το Άρδην τ. 32, Νοέμβριος 2001
1. ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ
Εκταση: 447.400 τ.χλμ. Πληθυσμός: 24,3 εκ. κάτοικοι
Αποτελεί την πολυπληθέστερη πρώην δημοκρατία της Σοβιετικής Ένωσης στην Κεντρική Ασία. Κυβερνάται από τη σιδηρά χείρα του Ισλάμ Καρίμοφ, πρώην ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος του Ουζμπεκιστάν, εκλεγμένου πρόεδρου από το 1991 και εξής. Το καθεστώς εξαφανίζει κάθε είδους αντιπολίτευση και συνεχίζει εδώ και έξη χρόνια έναν άγριο διωγμό ενάντια στους ισλαμιστές, πραγματικούς ή υποτιθέμενους. Οι αντάρτες του Ισλαμικού Κινήματος του Ουζμπεκιστάν φτάνουν τα 1500 άτομα και δρουν κυρίως στον βορρά και στα δυτικά της χώρας. Όπως και ο αρχηγός τους Ντζοϋμα Ναμαγκάνι, εκπαιδεύτηκαν στα στρατόπεδα του Οσάμα μπιν Λάντεν στο Αφγανιστάν. Οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ουζμπεκιστάν (50.000) είναι οι πιο ισχυρές της περιοχής. Το Ουζμπεκιστάν επιθυμεί να συμμετέχει σοβαρά στην “αντιτρομοκρατικό συνασπισμό” που καθοδηγείται από τις Η ΠΑ.
2. ΤΟΥΡΚΜΕΝΙΣΤΑΝ
Εκταση: 488.100 τ.χλμ. Πληθυσμός: 4,4 εκ. κάτοικοι
Πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου και 4η σε παραγωγή φυσικού αερίου στον κόσμο, η πρώην αυτή σοβιετική Δημοκρατία είναι στο μεγαλύτερο μέρος της έρημη. Την εξουσία ελέγχει από το 1990 ο πρώην γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος του Τουρκμενιστάν Σαπαρμουράτ Νιγιάζοφ, ο οποίος επανεκλέχθηκε στην προεδρία το 1999 ισόβιος πρόεδρος, δημιουργώντας ταυτόχρονα προσωπολατρία ανάλογη με αυτή της σταλινικής περιόδου. Κάθε είδος αντιπολίτευσης -περιλαμβάνοντας και τους ισλαμιστές- εξολοθρεύτηκε ανελέητα από εκείνον που αποκαλείται “Τουρκμεν-μπαχτσί”, ο πατέρας του τουρκμενι-κού λαού.
3. ΙΡΑΝ
Εκταση: 1.633.000 τ.χλμ. Πληθυσμός: 66,2 εκ. κάτοικοι
Η ισλαμική Δημοκρατία ιδρύθηκε το 1979 μετά την ανατροπή του Σάχη. Από το 1997 ο μεταρρυθμιστής Μοχάμετ Χατάμι επιδιώκει ένα οικονομικό άνοιγμα και έναν δειλό εκδημοκρατισμό.
Το Σύνταγμα δίνει εντούτοις ουσιαστική εξουσία στη θρησκευτική ηγεσία και συγκεκριμένα στον αγιατολλάχ Αλί Χαμενεΐ, ηγέτη των συντηρητικών. Ο πληθυσμός της χώρας είναι στην πλειοψηφία του σιίτες και οι σχέσεις τους με τους Ταλιμπάν ήταν πάντα συγκρουσιακές. Οι τελευταίοι είναι φονταμενταλιστές αλλά σουνίτες και δεν δίστασαν να σφάξουν δέκα ιρανούς διπλωμάτες κατά την κατάληψη της Μαζάρ ι Σαρίφ. Το εμπόριο ναρκωτικών αλλά και η πλημμυρίδα των προσφύγων στα σύνορα των 950 χιλιομέτρων δυσχεραίνουν τα προβλήματα αλλά οι Ιρανοί είναι ενάντιοι στην αμερικανική επέμβαση.
4. ΤΑΤΖΙΚΙΣΤΑΝ
Εκταση: 143.100 τ.χλμ. Πληθυσμός: 6,6 εκ. Κάτοικοι.
Η μόνη δημοκρατία στην οποία μιλούν έναν τύπο της περσικής γλώσσας, ενώ βρίσκεται ανάμεσα σε τουρκόφωνες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Κυβερνάται, από το 1992, από τον πρόεδρο ΕμοναλΙ Ραχμόνοφ, πρώην κομμουνιστή. Ο Ραχμόνοφ στηρίχτηκε από την Μόσχα για να ανατρέψει την κυβέρνηση των “ισλαμο-δημοκρατών”. Ο μακρύς εμφύλιος πόλεμος που ακολούθησε προκάλεσε τον θάνατο περίπου 50.000 ανθρώπων. Οι συμφωνίες ειρήνευσης, τον Ιούνιο του 1997, προσέφεραν στους ισλαμιστές το ένα τρίτο των κυβερνητικών θέσεων. Περίπου 11.000 Ρώσοι στρατιώτες βρίσκονται στην συνοριακή γραμμή του Τατζικιστάν με το Αφγανιστάν, ενώ και μια μεραρχία 6.500 ανδρών του ρωσικού στρατού βρίσκεται σε επιφυλακή από την αρχή του πολέμου.
5. ΚΙΝΑ
Εκταση: 9,6 εκ. τ.χλμ. Πληθυσμός: 1,27 δισεκατομμύρια κάτοικοι.
Παραδοσιακός σύμμαχος του Πακιστάν ενάντια στην Ινδία -έχοντας μερικές δεκάδες χιλιόμετρα κοινά σύνορα με το Αφγανιστάν-ανησυχεί από την άνοδο του ριζοσπαστικού ισλαμισμού ανάμεσα στους τουρκόφωνους μουσουλμάνους, τους Ουϊγούρους, οι οποίοι βρίσκονται στην επαρχία Ξιν Κιανγκ (κινεζικό Τουρκμενιστάν) η αυτονομία της οποίας περιορίστηκε από το κομμουνιστικό καθεστώς. Το Πεκίνο ακολουθεί πολιτική αυξανόμενης κινεζοποίησης του πληθυσμού της συγκεκριμένης επαρχίας όπου οι Χαν αποτελούν πια τους μισούς από τα 16,9 εκατομμύρια κατοίκους.
6. ΙΝΔΙΑ
Εκταση: 3,3 εκατομμύρια τ.χλμ. Πληθυσμός: 1 δισεκατομμύριο κάτοικοι.
Η μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του Πακιστάν -του μεγάλου προστάτη των Ταλιμπάν- εναντίον του οποίου πολέμησε δύο φορές από το 1949, χρονιά της επίσημης κατάργησης της βρετανικής αποικιοκρατίας και διαίρεσης των Ινδιών στα δύο αυτά κράτη.
Η φιλονικία των δύο αυτών πυρηνικών δυνάμεων επικεντρώνεται στο ζήτημα του Κασμίρ (13 εκατομμύρια κάτοικοι). Το Κασμίρ παραχωρήθηκε κατά 37% στο Πακιστάν και το υπόλοιπο στην Ινδία αν και η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι. Ένα αντάρτικο των μουσουλμάνων δρα από το 1989 με την υποστήριξη ισλαμιστών από το Πακιστάν. Ως αποτέλεσμα των συγκρούσεων και της βίας οι νεκροί ξεπερνούν τις 30.000.
