Του Αντώνη Βενέτη
Κύριε διευθυντά
Με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του βιβλίου «Ο δικός μου Πούσκιν» της σπουδαίας Ρωσίδος συγγραφέως και κορυφαίας ποιήτριας Μαρίνας Τσβετάγιεβα (1892-1941), αναφερόμενο στον μέγιστο ποιητή της Ρωσίας Αλέξανδρο Πούσκιν (1799-1837), θα ήθελα να αναφερθώ στον έκδηλο θαυμασμό που εξέφραζε ο Αλ. Πούσκιν για την ελληνική γλώσσα.
Ετσι η αθηναϊκή εφημερίδα «Νέα Εφημερίς» της 16.2.1884 έγραφε:
«Επιστέλλουσιν εξ Οδησσού. Την 2αν Φεβρουαρίου 1884 εωρτάσθη πανηγυρικώς υπό των Ρώσων λογίων η εκατονταετηρίς της γεννήσεως του ποιητού Νικολάου Γνεδίτσου, όστις απέθανε εν Πετρουπόλει την 2αν Φεβρουαρίου 1833. Ο ανήρ κατέκτησε επιφανή θέσιν εν τη ρωσική φιλολογία δι’ άλλων μεν έργων του, αλλ’ ιδίως διά της μεταφράσεως της “Ιλιάδος” εις ην αφιέρωσεν 20 έτη του βίου του. Περί της μεταφράσεως ταύτης έγραψε ο μέγας ποιητής Πούσκιν.
– Αισθάνομαι τα θέλγητρα της ουρανίου γλώσσης, εν η ο Ελλην έμελπε μεθ’ αρμονίας τόσης».
Επειδή ουδέν εγνώριζον περί του μεταφραστού της «Ιλιάδος» εις την ρωσικήν γλώσσα, ερώτησα περί τούτου τον διδάκτορα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ της Μόσχας, Γεώργιο Σοφ. Δημητρακόπουλο, ο οποίος μου ενεχείρησε σχετικό σημείωμα, κατά το οποίο «Νικολάι Γκνέτιτς (1784-1833), Ρώσος ποιητής και επιφυλλιδογράφος, περισσότερο γνωστός ως μεταφραστής της “Ιλιάδος” στη ρωσική γλώσσα (…)».
Τη μετάφραση υποδέχθηκαν θερμά οι καλύτεροι συγγραφείς, ιδιαίτερα ο Πούσκιν, αλλά και ο σπουδαιότερος κριτικός λογοτεχνίας της Ρωσίας Βησσαρίων Μπελίνσκι, ο οποίος έγραψε μεταξύ άλλων για τη μετάφραση της «Ιλιάδος» του Γκνέτιτς:
«Να συλλάβει το πνεύμα, τη θεϊκή απλότητα και πλαστική ομορφιά των αρχαίων Ελλήνων έμελλε στη Ρωσία μόνο στον Γκνέτιτς».
Και ο Πούσκιν έγραψε στη «Λογοτεχνική εφημερίδα:
– Ακούω τον σιγασμένο ήχο της θεϊκής ελληνικής γλώσσας. Του μεγάλου γέροντα τη σκιά αισθάνομαι με ψυχή αναστατωμένη».
– Η μεγάλη και ευαίσθητη ποιήτρια Μαρίνα Τσβετάγιεβα προέβλεψε το τέλος της στη Ρωσία των Μπολσεβίκων, των οποίων η υπέρτατη αρετή ήταν η μπολσεβίκικη τραχύτητα. Ετσι έγραφε:
«Πώς σκοτεινιάζει ο ουρανός,
σε ποιαν αχτίδα να πιστέψω –
Ηρθε ο καιρός, ήρθε ο καιρός
το εισιτήριο στον πλάστη να επιστρέψω».
Η Μαρίνα Τσβετάγιεβα, εξόριστη στο εσωτερικό, της «Μεγάλης χώρας των Σοβιέτ» αυτοκτόνησε το 1941…
Αντώνης Ν. Βενέτης,Μοναστηράκι Δωρίδος
