Του Σπύρου Κουτρούλη
Φτάνοντας κατά τα φαινόμενα στην αρχή του τέλους της πανδημίας που μας ταλαιπώρησε το τελευταίο διάστημα, τα δοκίμια του Γιώργου Καραμπελιά θα συνεχίσουν θα μας συντροφεύουν τώρα και στο μέλλον και να μας υπενθυμίζουν τις πολλαπλές και αντιφατικές καταστάσεις που αυτή προκάλεσε. Στην χώρα μας υπήρξε ένα ρεύμα συνωμοσιολογίας που συναντήθηκε με τους υποστηρικτές του άγριου φιλελεύθερου ατομικισμού και του αριστερού δικαιωματισμού με στόχο να ερμηνεύσουν κάθε προσπάθεια να τιθασευτεί η πανδημία ή ως συνωμοτικό σχέδιο κάποιων σκοτεινών δυνάμεων ή ως απόπειρα να μεταβληθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε διαρκή κανονικότητα (Αγκαμπέν). Ακόμη και για τα εμβόλια, δεν αναπτύσσουν μια έλλογη κριτική πάνω στις πιθανές παρενέργειες και στην έκταση αυτών αλλά τα θεωρεί δεδομένο ή ότι έχουν τσιπάκια ή ότι είναι μέθοδος ευγονικής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι παρόμοιες αφετηρίες είχε η ιδεοληψία που κυριάρχησε πάνω στους αγανακτισμένους και η οποία ως πολιτικό αποτέλεσμα είχε μόνο την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Ο Γ. Καραμπελιάς δεν δυσκολεύεται να μας υποδείξει τις περιπτώσεις που αντί της στοιχειώδους σοβαρότητας και υπευθυνότητας κυριάρχησαν οι ιδεοληψίες, οι μονομέρειες, τα μισόλογα.
Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι η διαμάχη σχετικά με τον εγκλεισμό που επέβαλε ο Καποδίστριας για να αντιμετωπίσει την πανδημία πανώλης. Ο υπερφιλελεύθερος Αριστείδης Χατζής αποκρύπτει ότι η πανώλη μεταφέρθηκε από στρατιώτες του Ιμπραήμ, ενώ επιμένει ότι ο Καποδίστριας έκλεισε μόνο τις εκκλησίες ενώ στην πραγματικότητα αυτός σταμάτησε κάθε κοινωνική δραστηριότητα. Από την άλλη πλευρά οι ορθόδοξοι ιδεοληπτικοί προσπαθούν να αμφισβητήσουν την εγκυρότητα των στοιχείων που δείχνουν τον εγκλεισμό που επέβαλε ο Καποδίστριας, παρότι μας τον μνημονεύει ένας κατ’ εξοχήν ορθόδοξος της εποχής εκείνης ο Α.Μάμουκας.
Ένα μη επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της κρίσης υπήρξε η στροφή στην πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγή που έκλεισε σημαντικά τα αντίστοιχα ισοζύγια με το εξωτερικό καλύπτοντας μάλιστα με αυτόν τον τρόπο τα ανοίγματα που δημιούργησε η σημαντική πτώση του τουρισμού.
Εξαιρετική είναι η ανάλυση του Γ. Καραμπελιά επάνω στο φαινόμενο Αγκαμπέν και τις υποχωρήσεις του τελευταίου από τις αρχικές του θέσεις. Εξίσου τεκμηριωμένη είναι η κριτική στις απόψεις του καθηγητή Ιωαννίδη και της ομάδας του που χρησιμοποιήθηκαν από την πολιτική Τράμπ ως μέσο νομιμοποίησης.
Ο Γ. Καραμπελιάς περιγράφει αδρά και ιδιαίτερα εύστοχα την κακοδαιμονία που επέτεινε την κρίση της χώρας: «Μέσω εισαγωγών και υπερχρέωσης επιβίωνε το σύστημα, μέσω μιας αιφνίδιας και μαγικής εισόδου ρευστών θα ερχόταν η απάντηση- η κατάργηση των μνημονίων σε μια μέρα, με έναν νόμο. Γι’ αυτό και ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της μνημονιακής κρίσης, αυτή η νέα λαϊκή πλειοψηφία αναζητούσε κατ’ εξοχήν την επιστροφή στον χαμένο παράδεισο του παρασιτικού καταναλωτισμού» (σελ. 190). Για να καταλήξει «μήπως λοιπόν κατά βάθος ένας μεγάλος αριθμός τους, παρά τα ανταγωνιστικά ιδεολογικά προσωπεία, εμφορείται από μια αντιπατριωτική, εν τέλει, και αναρχο-φιλελεύθερη ιδεολογία, πίσω από τα όποια αντικαπιταλιστικά, ορθόδοξα ή πατριωτικά επιχρίσματα; Μια ιδεολογία που δεν προτάσσει το απολύτως προφανές στην παρούσα περίπτωση εθνικό συμφέρον, αλλά ιδιαίτερα μικροσυμφέροντα, ιδιαίτερες μικρο-ευαισθησίες, ιδιαίτερες εξαρτήσεις, ιδιαίτερες εμμονές;» (σελ. 196).
