Αρχική » Μεταπολίτευση: Η συντριβή των προσδοκιών

Μεταπολίτευση: Η συντριβή των προσδοκιών

από Άρδην - Ρήξη
φωτογραφία: pixnio.com

του Γιώργου Παπασίμου

Διακόσια χρόνια από την μεγάλη εθνικοαπελευθερωτική Επανάσταση του 1821, η Ελλάδα διανύει μια από τις χειρότερες περιόδους στην ιστορία της. Η οικονομική της χρεωκοπία και η επιβληθείσα οικονομική κηδεμονία από το 2010 κατέδειξε το ευάλωτο και εύθραυστο της σύγχρονης πορείας της, καθώς και τη συντριβή των προσδοκιών, που δημιουργήθηκαν στην Μεταπολίτευση για ριζική αλλαγή σελίδας. Οι διαχρονικές πληγές και στρεβλώσεις, που διατρέχουν όλη την σύγχρονη ιστορία της, ουδέποτε εξαλείφθησαν, απλώς μεταμορφώθηκαν με σύγχρονο προσωπείο, κρατώντας την χώρα πίσω.

Γίνεται αποδεκτό από τους περισσότερους μελετητές ότι η πρώτη περίοδος της Μεταπολίτευσης διήρκησε από το 1974 ως το 1989 και χαρακτηρίζεται ως η περίοδος σημαντικών τομών εν σχέσει με τον εκδημοκρατισμό της χώρας και την άρση των μετεμφυλιακών διαιρέσεων, η δεύτερη από το 1990 ως το 2010 (ύστερη μεταπολίτευση), που θεωρείται η περίοδος των μεγάλων αβελτηριών του πολιτικού συστήματος, που έσπρωξε την χώρα στη χρεωκοπία και η τρίτη από το 2010 ως το 2019, που η χώρα εισήλθε στο «μνημονιακό λεβιάθαν». Η τελευταία μόνο τύποις έχει λήξει το 2019, αφού οι δρακόντειες μνημονιακές νόρμες  κρατούν την Ελλάδα δεσμευμένη, οικονομικό και εθνικό επίπεδο για πολλές μελλοντικές δεκαετίες. Μάλιστα στα εθνικά ζητήματα, τα σημάδια τους είναι πολύ έντονα εξαιτίας της υπονόμευσης της αποτρεπτικής δύναμης της χώρας απέναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό, που απειλεί ευθέως για μια ακόμα φορά τον Ελληνισμό.

Οι αιτίες αυτής της αρνητικής εξέλιξης και της απώλειας μιας μεγάλης ευκαιρίας για την ισχυροποίηση της χώρας κατά τη περίοδο της Μεταπολίτευσης, που υπήρξε αντικειμενικά η μεγαλύτερη ιστορικά ήρεμη περίοδος με μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα είναι πολλές και σύνθετες και έχουν να κάνουν κυρίως με τις διαχρονικές πληγές του σύγχρονου ελληνικού κράτους (έλλειψη αστικής εθνικής τάξης, πελατειακό κράτος, ασθενική κοινωνία πολιτών, εργαλειακή αντιμετώπιση των θεσμών, κλπ). Τη μεγαλύτερη όμως ευθύνη φέρει το πολιτικό σύστημα και το πολιτικό προσωπικό, που κυβέρνησε όλη αυτή τη περίοδο, μετατρεπόμενο σε «σάρκα εκ της σαρκός» της παρασιτικής οικονομικής ολιγαρχίας και σε αυτοτελές βαρίδι, που επικάθεται ως γάγγραινα στα πλευρά τα κοινωνίας.

Αυτό απεικονίζεται απόλυτα από την περιοδολόγηση της Μεταπολίτευσης, όπου κυριάρχησαν κομματικά και πολιτικά η ανανεωμένη από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή συντηρητική παράταξη της Ν.Δ. και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. μέσω της ριζοσπαστικής σοσιαλιστικής διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη 1974 από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Οι διακηρυγμένες, παντελώς αποκλίνουσες ιδεολογικές και πολιτικές αρχές αυτών των παρατάξεων, που αποτέλεσαν και το πλαίσιο της πολιτικής τους κυριαρχίας για 36 περίπου χρόνια, κατέληξαν ιδιαίτερα κατά την περίοδο της ύστερης Μεταπολίτευσης σε ουσιαστική ενοποίηση κάτω από τα προτάγματα της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας σε συνδυασμό με την έντονα πελατειακή πρακτική, την «σήψη» και την διαφθορά που διαχύθηκαν σε όλους τους «αρμούς» της ελληνικής κοινωνίας.

Καθ’ όλη αυτή την περίοδο, το κράτος μετατράπηκε σε αποκλειστικό «λάφυρο» των κομμάτων εξουσίας, τα οποία χρησιμοποιούν κατά το δοκούν προς εξυπηρέτηση της κομματικής «πελατείας». Κυρίαρχο στοιχείο στη λειτουργία του είναι η έλλειψη αξιοκρατίας, που επιδρά διαβρωτικά τόσο ως προς την αποτελεσματική λειτουργία του σε όλους τους τομείς και εν δυνάμει αναπτυξιακού πόλου, όσο και ως προς το παράδειγμα προς την κοινωνία, που εθίζεται σε αυτές τις λογικές.

Η αυτονόμηση αυτής της νοσηρής κομματοκρατίας έχει καταλήξει να λειτουργεί ως δυνάστης στη χώρα. Από τον κλασσικό δικομματισμό της μεταπολιτευτικής περιόδου (ΠΑ.ΣΟ.Κ.-Ν.Δ.) οδηγηθήκαμε στη συνεχή εναλλαγή κομμάτων κατά την περίοδο της μνημονιακής κηδεμονίας. Αρχικά η κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., το 2009, χωρίς καμία αντίσταση στους διεθνείς δανειστές και χωρίς αναπτυξιακό σχέδιο έβαλε τη χώρα στο μνημονιακό ζυγό. Αλλά και από την πλευρά της Ν.Δ., που αρχικά επιδόθηκε σε αντιμνημονιακούς «θεατρινισμούς» υπό την ηγεσία Σαμαρά, συνέπραξε στη συνέχεια με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τη ΔΗΜ.ΑΡ. τον Ιούνιο του 2012, υλοποιώντας τις  σκληρές μνημονιακές πολιτικές. Συνέπεια αυτών ήταν η άνοδος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στην εξουσία το 2015 ως έκφραση του αντιμνημονιακού κινήματος, που συνέπραξε με τους ΑΝ.ΕΛ. της άκρας λαϊκής Δεξιάς. Η ολοκληρωτική μνημονιακή μετάλλαξη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. το 2016, η πρόδηλη διαχειριστική του υστέρηση και η πλήρης αφομοίωσή του στο κράτος και την αλώβητη διαπλοκή, φόρτωσε στους Έλληνες πολίτες ένα τρίτο μνημόνιο. Μέσω δε της υπερφορολόγησης ολοκληρώθηκε η συντριβή των μεσαίων στρωμάτων και των αντίστοιχων παραγωγικών αρμών διαλύοντας τις ελπίδες, που είχαν δημιουργηθεί στον λαό από τον αντιπολιτευτικό βερμπαλιστικό λόγο του. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής διαχείρισης ήταν η επανάκαμψη της Ν.Δ. στην εξουσία τον Ιούλιο του 2019 και η νεκρανάσταση ενός ιδιότυπου «μεταμνημονιακού» δικομματισμού στο θολό κάδρο της επανόδου της «κανονικότητας». Εικονικό πλαίσιο που κατακρημνίσθηκε και από τις τραγικές συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού. Πρόκειται για ένα οδυνηρό τοξικό δικομματισμό που επιβάλει στη χώρα να κινείται στις ράγες της παρακμής. Ο δημόσιος λόγος περιορίζεται στην ρηχή αντιπαλότητα, όπου πρωταγωνιστούν οι ασύνδετες και άναρθρες κραυγές εντυπωσιασμού, χωρίς την προοπτική οποιοδήποτε σχεδίου για το μέλλον της χώρας. Ειδικά η κυβέρνηση της Ν.Δ., πέραν των ελλείψεων και σφαλμάτων, κατά την αντιμετώπιση της πανδημίας του covid-19 και της μη ουσιαστικής ενίσχυσης του Ε.Σ.Υ., βαρύνεται με τη συνέχιση της αδιέξοδης νεοφιλελεύθερης παρασιτικής αντίληψης ειδικότερα ως προς τη κατεύθυνση των χρημάτων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, που αποτελεί και τη τελευταία ευκαιρία της χώρας για αλλαγή παραγωγικού υποδείγματος, τη στιγμή που σε παγκόσμιο επίπεδο με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ (Μπάιντεν), επιστρατεύονται οι πολιτικές του νεοκεϋνσιανισμού (οικονομική ανάπτυξη μέσω εκτεταμένων κρατικών επενδύσεων).

Συμπερασματικά, τη βασική ευθύνη για τη χρεοκοπία της Ελλάδος φέρει το πολιτικό σύστημα της χώρας και όχι κυρίως ο εξωτερικός παράγοντας (παγκοσμιοποίηση, παγκόσμια καπιταλιστική κρίση κ.λπ.), στον οποίο επιρρίπτονται από πολλούς οι ευθύνες, συγκαλύπτοντας όμως έτσι τις μεγάλες ευθύνες του εσωτερικού παράγοντα (σύστημα παρακμής που βρίσκεται στην εξουσία ως σήμερα). Επίσης, πέραν των προδήλων ευθυνών των δύο κομμάτων (Ν.Δ.-ΠΑ.ΣΟ.Κ.), που επί 36 χρόνια διαχειρίστηκαν εναλλάξ την εξουσία, βασική αιτία της οπισθοδρόμησης της χώρας αποτελεί το πολιτικό και θεσμικό σύστημα, οι δομές και η διάρθρωση του πολιτικού εποικοδομήματος της Μεταπολίτευσης, που μετεξελίχθηκε σταδιακά σε ιδιότυπη ολιγαρχική κομματοκρατία, καθορίζοντας τις επιλογές της χώρας και την πορεία της προς τη χρεοκοπία. Ενισχυτικό στοιχείο της άποψης αυτής αποτελεί η διακυβέρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. (2015-2019), όπου στον αντίποδα των ριζοσπαστικών αντιπολιτευτικών διακηρύξεων του η κυβερνητική του πορεία είχε ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά του προηγούμενου αποτυχημένου εξουσιαστικού πλαισίου.

Περαιτέρω, η υπεχρέωση της χώρας στη Μεταπολίτευση δεν έγινε γιατί δεν επαρκούσε ο παραγόμενος πλούτος για τις ανάγκες της κοινωνίας ή εξαιτίας μιας υπέρμετρης αναπτυξιακής προσπάθειας, που θα είχε αποτελέσματα έστω και στο μέλλον ή λόγω πολέμου (βλ. χρεοκοπία επί Τρικούπη-1893 και χρεοκοπία επί Βενιζέλου-1932), αλλά εξαιτίας της λεηλασίας του εθνικού πλούτου. Αποκαλυπτικό της συμπεριφοράς του πολιτικού προσωπικού εξουσίας είναι η διαχείριση της κρίσης στο πλαίσιο των μνημονίων κατά τη περίοδο 2010-2019. Προσχώρησαν και εκτέλεσαν άκριτα την καταστροφική πολιτική επιλογή των δανειστών (βίαιη υποτίμηση της ελληνικής οικονομίας) και δεν άγγιξαν καθόλου τους πυλώνες της καταστροφής, δηλαδή το πολιτικό σύστημα, τη δημόσια διοίκηση-Δικαιοσύνη και τη νομοθεσία, που οικοδομεί τη διαπλοκή και τη διαφθορά. Αυτά παρέμειναν ίδια, ωσάν η Ελλάδα να μην χρεωκόπησε με συντριβή του βιοτικού επιπέδου του λαού της και δραματική μείωση σε ποσοστό 25% του ΑΕΠ της. Η κομματική νομενκλατούρα αντιθέτως διατήρησε αλώβητα τα σκανδαλώδη προνόμιά της και τους μηχανισμούς της διαπλοκής και ατιμωρησίας, που αποτέλεσαν τους κεντρικούς άξονες της χρεοκοπίας και της παρακμής της χώρας.

Η συνειδητοποίηση και η σοβαρή ορθολογική ανάλυση των παραπάνω στοιχείων αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για την άρση όλων των στρεβλώσεων της χώρας μέσα από ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα εθνικής ανασυγκρότησης στο παραγωγικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Αυτή η συνολική θεώρηση απουσιάζει από όλα τα υπάρχοντα και εν λειτουργία κοινοβουλευτικά κόμματα. Η θεμελίωση ενός τέτοιου ριζοσπαστικού πολιτικού εθνικού σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης της Ελλάδος, με πρόταξη τις στρατηγικές πολιτικές για την οικονομική ανάταξη, τον ενδογενή παραγωγικό εκσυγχρονισμό, τη δημιουργία κράτους Δικαίου και Πρόνοιας και θεσμών για την αποτελεσματική προστασία των κοινωνικά ασθενέστερων στρωμάτων που ήδη βυθίζονται στην φτώχεια, συνιστά το άμεσο μείζον και επιτακτικό καθήκον όλων των δυνάμεων που κινούνται διάσπαρτες στον δημοκρατικό πατριωτικό προοδευτικό χώρο.

ΣΧΕΤΙΚΑ

1 ΣΧΟΛΙΟ

Σπύρος Καναβός 5 Αυγούστου 2021 - 08:44

Ωραίο άρθρο, με σημαντικές διαπιστώσεις. Λείπει όμως το ουσιώδες : Η σύμπραξη του λαού για την δημιουργία του πελατειακού κράτους, την διατήρησή του και την προώθηση όλων των παθογενειών του πολιτικού συστήματος, χάριν του ατομικού συμφέροντος και εις βάρος του γενικού καλού. Γράφετε  για «μηχανισμούς της διαπλοκής και ατιμωρησίας, που αποτέλεσαν τους κεντρικούς άξονες της χρεοκοπίας και της παρακμής της χώρας ». Ή γράφετε : «…μέσω δε της υπερφορολόγησης ολοκληρώθηκε η συντριβή των μεσαίων στρωμάτων… »
Θέλει ο λαός απόδοση δικαιοσύνης στην καθημερινή ζωή ; Όχι, θέλει ατιμωρησία : Μετά 10 χρόνια πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης εν καιρώ ειρήνης ερωτώ : Ξέρετε πολλούς γιατρούς μηχανικούς, δικηγόρους να δίνουν αποδείξεις παροχής υπηρεσιών ; Ξέρετε πολλούς εκπαιδευτικούς ΔΕ να μην έχουν ατιμωρητί το έργο πάρεργο και αντιστρόφως το πάρεργο έργο ;
Πολλοί γράφουν για την μεσαία τάξη, αλλά δεν ονοματίζουν τα επαγγέλματα των μελών της τάξης αυτής. Η παραγωγική μεσαία τάξη είναι μικρή. Συνήθως ο πλούτος της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα προέρχεται από τον εναγκαλισμό του κράτους, την κρατική εύνοια και την παραοικονομία.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ