Συνάντηση των δύο δημάρχων και των επιτελείων τους για τον προγραμματισμό του έργου.
Συνέντευξη του δημάρχου Συκεών Σίμου Δανιηλίδη στη Ρήξη
Η πρωτοβουλία του Δήμου Νεάπολης-Συκεών για τη δημιουργία ενεργειακής κοινότητας με τον Δήμο Σιθωνίας αποτελεί ένα πρωτοποριακό παράδειγμα για την ενεργοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης ως προς την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το αντικείμενο της κοινής σας επένδυσης, τις πηγές χρηματοδότησης, καθώς και τη φάση υλοποίησης στην οποία βρίσκεται;
Αρκετά πριν ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση, λόγω του πολέμου στη Ρωσία, είχαμε αντιληφθεί ότι πρέπει να δράσουμε με τα διαθέσιμα θεσμικά εργαλεία προκειμένου να βρούμε τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσουμε να συμπιέσουμε τα κόστη μας που αφορούν στις δαπάνες της ηλεκτρικής ενέργειας. Μέσα από την έρευνα που κάναμε, διαπιστώσαμε ότι ο καλύτερος τρόπος για να συμβεί αυτό είναι η ενεργειακή κοινότητα. Η έρευνά μας βασίστηκε σε μελέτη μας για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών σε όλες τις στέγες των δημοτικών κτηρίων. Σύμφωνα με αυτή την μελέτη, στις στέγες 82 δημοτικών κτηρίων μπορούν να τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά με ισχύ 1.869 KWp, τα οποία μπορούν να παράγουν περίπου 2,8 GWh ηλεκτρικής ενέργειας τον χρόνο. Παράλληλα στον δήμο διαπιστώσαμε πως τοποθετώντας φ/β σε όλα τα δημοτικά κτήρια θα καλύψουμε περίπου το 30% των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια. Καθώς ο δήμος μας είναι αστικός και ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένος, οι διαθέσιμοι χώροι δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών για ηλεκτρική ενέργεια.
Αναζητήσαμε λοιπόν συνεργασίες με άλλους δήμους, ώστε από κοινού να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το θέμα. Συζητήσαμε με το συνάδελφο και φίλο δήμαρχο Σιθωνίας, Κυπαρίσση Ντέμπλα, και συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε για να μελετήσουμε πιο συστηματικά την ίδρυση διαδημοτικής ενεργειακής κοινότητας. Στόχος αυτής της συνεργασίας είναι η κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων των δύο δήμων. Τώρα γίνεται η διαστασιολόγηση της επένδυσης που απαιτείται, και ο εντοπισμός των χώρων στους οποίους θα μπορούσε να υλοποιηθεί η επένδυση. Επίσης εξειδικευμένος σύμβουλος έχει αναλάβει εκ μέρους των δυο δήμων την προετοιμασία του φακέλου για τη σύσταση του νομικού προσώπου της Ενεργειακής Κοινότητας.
Η επένδυση έχει τέσσερα σημαντικά πλεονεκτήματα. Το πρώτο είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η παραγωγή πράσινης ενέργειας. Το δεύτερο είναι η συμβολή στην εθνική και ευρωπαϊκή προσπάθεια απεξάρτησης από συγκεκριμένες μορφές ενέργειας, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται και γεωστρατηγικά. Το τρίτο είναι η τεράστια οικονομία για τουλάχιστον 25 χρόνια στα έξοδα των δύο δήμων. Το κόστος ενέργειας στον δήμο μας με τιμές 2020 είναι 1,5 εκατομμύριο ευρώ, ενώ με τις σημερινές τιμές αυτό υπολογίζεται σε 2,5 εκατομμύρια ετησίως. Η αντίστοιχη εξοικονόμηση μπορεί να συγκριθεί με τη χρηματοδότηση δύο μεγάλων έργων ετησίως ή να συμβάλει στη μείωση των δημοτικών τελών. Τέταρτον, συνιστά ουσιαστική κοινωνική πολιτική για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
Οι πηγές χρηματοδότησης είναι ποικίλες και συνεχώς ανακοινώνονται και άλλες. Θα αξιοποιηθούν ποσά από την εξοικονόμηση των δαπανών του δήμου για την πληρωμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης εξετάζεται η δανειοδότηση είτε από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, είτε από τις εμπορικές τράπεζες μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Γενικά θα χρησιμοποιήσουμε ένα μείγμα χρηματοδοτήσεων, καθώς η δαπάνη είναι σημαντική, της τάξης των 8 εκατομμυρίων ευρώ, και θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.
Με το κοινό σας έργο, προβλέπεται ότι ο Δήμος σύντομα θα καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες. Πώς ακριβώς θα γίνει αυτό και πού σχεδιάζετε να ανακατευθύνετε τις δαπάνες που κατέβαλλε ο οργανισμός σας για την ενέργεια;
Αυτό θα συμβεί με τον εικονικό συμψηφισμό παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας. Δηλαδή, η ενεργειακή κοινότητα θα παράγει ενέργεια σε ένα ή περισσότερα σημεία με φωτοβολταϊκά πάρκα, θα μεταφέρεται στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ και θα συμψηφίζεται με τις καταναλώσεις των δημοτικών νομικών προσώπων που συμμετέχουν στην Ενεργειακή Κοινότητα.
Όσον αφορά στις δαπάνες, αυτό που θέλουμε πρώτα να κάνουμε είναι να αποσβέσουμε την επένδυση. Στη συνέχεια, θα προβούμε σε δραστική μείωση των σχετικών δημοτικών τελών. Για τις υπόλοιπες κατηγορίες δαπανών, που δεν εμπίπτουν σε ανταποδοτικά τέλη, θα πρέπει να τα δούμε ανά περίπτωση.
Προβλέπεται επίσης ότι θα υπάρχει και ένα πλεόνασμα παραγόμενης ενέργειας, τα έσοδα από το οποίο θα διανέμονται για την ανακούφιση των φτωχών νοικοκυριών του δήμου. Με ποιον μηχανισμό θα επιτευχθεί αυτό;
Εδώ και χρόνια, οι κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων υποστηρίζουν τα φτωχά νοικοκυριά για να αποκτήσουν ή να διατηρήσουν πρόσβαση στην ενέργεια., συμβάλλοντας στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, η οποία διαρκώς οξύνεται. Οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι ένα επιπλέον, γιατί μπορούν να διανέμουν την ενέργεια που παράγουν σε ευάλωτα νοικοκυριά.
Λίγα χρόνια πριν, ο δήμος σας είχε καθιερώσει ένα άλλο εξαιρετικά σημαντικό πρόγραμμα ανακύκλωσης, για τη μετατροπή ελαιοαποβλήτων σε βιοκαύσιμα τα οποία χρησιμοποιούνταν έπειτα για θέρμανση ορισμένων από τις εγκαταστάσεις σας. Πως αξιολογείτε αυτή την εμπειρία; Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να καθιερωθεί σε συστηματική βάση;
Τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά λάδια, με ειδική επεξεργασία μπορούν να μετατραπούν σε βιοκαύσιμα και να αποτελέσουν μία πιο καθαρή μορφή ενέργειας. Η συλλογή και η ασφαλής διάθεση τους μειώνει τη βλάβη στο περιβάλλον. Ταυτόχρονα μειώνει την εξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. Με αυτό το σκεπτικό ξεκινήσαμε το δημοτικό πρόγραμμα συλλογής τηγανέλαιων. Το πρόγραμμα βρίσκεται στον 13ο χρόνο της υλοποίησής του. Περισσότερα από 2.000 νοικοκυριά συμμετέχουν στο πρόγραμμα και έχει καθιερωθεί στη συνείδηση της τοπικής κοινωνίας. Κάθε χρόνο συλλέγονται περίπου 10 τόνοι, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 9.500 λίτρα βιοντήζελ. Οι δημότες, στις περισσότερες περιπτώσεις, φέρνουν με δικά τους μέσα τα τηγανόλαδα στα σημεία συλλογής. Για το πρόγραμμα αυτό έχουμε συνεργαστεί με το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, για τη μετατροπή σε βιοκαύσιμο, και με Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, για τη μεταφορά και διάθεση των τηγανέλαιων, ενώ στην πρώτη πιλοτική εφαρμογή χρησιμοποιήσαμε το βιοκαύσιμο για τη θέρμανση σχολείων. Αποτελεί λοιπόν ένα εξαιρετικό παράδειγμα συνεργασίας τοπικών αρχών, πολιτών, πανεπιστημίων και κοινωνικών επιχειρήσεων. Όπως κάνουμε για όλες μας τις δράσεις, είμαστε στη διάθεση όλων όσοι ενδιαφέρονται για να μεταδώσουμε τις εμπειρίες μας και να υποστηρίξουμε την υλοποίηση και σε άλλους δήμους.
Με βάση την εμπειρία σας από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, ή και την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας στην οποία θητεύετε επί του παρόντος ως αντιπρόεδρος, πιστεύετε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να παίξει ευρύτερο ρόλο στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές;
Σε αρκετές χώρες οι τοπικές κοινωνίες έχουν ενεργό ρόλο στα θέματα της παραγωγής και της διάθεσης της ενέργειας. Τοπικές αρχές, σωματεία και συνεταιρισμοί διαχειρίζονται μονάδες παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, ώστε όλοι και όλες να έχουν πρόσβαση στο κοινωνικό αγαθό της ενέργειας, αλλά και στον τρόπο που αυτή παράγεται.
Με τον νόμο για τις ενεργειακές κοινότητες επιχειρείται να γίνει κάτι αντίστοιχο και στη χώρα μας. Μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει για τα θέματα της ενέργειας να αποφασίζει η ΔΕΗ και οι τοπικές κοινωνίες δεν είχαν τη δυνατότητα διατύπωσης άποψης ή συνδιαμόρφωσης αποφάσεων. Στη συνέχεια ήρθαν οι επενδυτές των ΑΠΕ όπου και πάλι οι τοπικές κοινωνίες έχουν μηδενικό έως ελάχιστο λόγο. Με τις ενεργειακές κοινότητες οι τοπικές κοινωνίες και οι δήμοι μπορούν να αποκτήσουν λόγο και ρόλο.
Η συμμετοχή των δήμων στα θέματα της παραγωγής και διάθεσης της ενέργειας πρέπει να γίνει με καθολικό και συστηματικό τρόπο. Δεν αρκούν οι λίγοι δήμοι και οργανισμοί που έχουν πάρει αντίστοιχες πρωτοβουλίες. Πρέπει να συμμετέχουν όλοι οι δήμοι με τέτοιο τρόπο ώστε να διαμορφώσουν ένα εθνικό πρόγραμμα με τοπικά χαρακτηριστικά. Σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει να είναι καθοριστική η συμβολή της ΚΕΔΕ και των ΠΕΔ.
Μετά την ανακοίνωση της διαδημοτικής συνεργασίας για την ίδρυση της ενεργειακής κοινότητας, πολλοί δήμοι έχουν επικοινωνήσει μαζί μας για ν’ ανταλλάξουμε απόψεις και εμπειρίες. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει πως όσο κορυφώνεται η ενεργειακή κρίση όλο και περισσότεροι δήμοι αναζητούν λύσεις. Εμείς παραμένουμε στη διάθεσή τους, οποιαδήποτε στιγμή, για να μεταφέρουμε την εμπειρία και την υποστήριξή μας.
