Του Αντώνη Ν. Βενέτη
Στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2022, του the books’ journal, θα ήθελα στο κείμενο του «οι Νεοζηλανδοί στην Ελλάδα (1941-1945)» να προσθέσω ένα άγνωστο, τουλάχιστον ευρέως, περιστατικό της παρουσίας τους στην Ανατολική Ρούμελη.
Έτσι, προ ετών, βρέθηκα, τυχαίως, θα έλεγα, στο Μοναστήρι της Δαμάστας, σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του Καλλίδρομου της Φθιώτιδας. Ένα επιβλητικό και επιμελημένο κτιριακό συγκρότημα με 15 μοναχές-τότε-και ηγουμένη την Ιωάννα (Χριστοφόρου) πρώην Ω.Ρ.Λ. Στο καλαίσθητο αρχονταρίκι έμαθα το κρυμμένο μυστικό του μοναστηριού.
Τον Ιανουάριο του 1942 περισσότεροι από 10 Νεοζηλανδοί, αξιωματικοί, αλεξιπτωτιστές και αεροπόροι, βρήκαν για μέρες καταφύγιο και περίθαλψη από τον ηγούμενο της Μονής Ευλόγιο Μόρφη, καταγόμενο από το χωριό Άγιος Βλάσιος, κοντά στη Χαιρώνεια Βοιωτίας.
Τελικά, οι Νεοζηλανδοί φυγαδεύτηκαν από το λιμάνι της Στυλίδας. Οι Ιταλοί κατακτητές όμως μετέβηκαν, κατόπιν προδοσίας, στο Μοναστήρι της Δαμάστας και, πλην άλλων, συνέλαβαν τον ηγούμενο Ευλόγιο Μόρφη. Καταδικάστηκε από Ιταλικό Στρατοδικείο δις εις θάνατον. Μετετράπη όμως η ποινή του σε ισόβια, μετά την σθεναρή παρέμβαση του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού και έτσι το υπόλοιπο της Κατοχής ο Ευλόγιος Μόρφης το πέρασε στις φυλακές Αβέρωφ.
Μετά το 1945, ο πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Πήτερ Φρέϊζερ (1940-1949) και ο θρυλικός στρατηγός Μπέρναρντ Φράϊμπεργκ, διοικητής των Συμμαχικών δυνάμεων στην Κρήτη, το 1941, απέστειλαν προς την Μονή Δαμάστας λίαν ένθερμο ευχαριστήριο, το οποίο κοσμεί το Αρχονταρίκι.
Ο ηγούμενος Ευλόγιος Μόρφης ουδέποτε πρόβαλε τα όσα έπραξε και υπέστη, ούτε διανοήθηκε να καυχηθεί ή να επιδιώξει την αναγνώριση και δημοσιότητα της χριστιανικής αλλά και αντιστασιακής του δράσης. Ίσως σκέφτηκα όταν ο Καβάφης έγραψε τον στίχο: «Όταν θα θέλουν οι Έλληνες να καυχηθούν. Τέτοιους βγάζει το έθνος μας, θα λένε….», να το έγραψε και για τον μακαριστό ηγούμενο της Μονής Δαμάστας, Ευλόγιο Μόρφη…
Μοναστηράκι Δωρίδος
Ενισχύστε την προσπάθειά μας κάνοντας μια δωρεά στο Άρδην πατώντας ΕΔΩ.
Γνωρίστε τα βιβλία των Εναλλακτικών Εκδόσεων
Ακολουθήστε το Άρδην στο Facebook
Εγγραφείτε στο κανάλι του Άρδην στο Youtube
