του Patrick Bèle Le figaro 5 Φεβρουαρίου 2024
Με πάνω από το 85% των ψήφων, ο «cool δικτάτορας» –όπως του αρέσει να αυτοαποκαλείται– κέρδισε με μεγάλη διαφορά τις προεδρικές εκλογές την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου. Το κόμμα του, Nuevas Ideas, έχει εγγυημένη μεγάλη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.
Ο Ναγίμπ Μπουκέλε κέρδισε μια σαρωτική νίκη στις προεδρικές εκλογές του Ελ Σαλβαδόρ την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με το exit poll της CID-Gallup, κέρδισε το 87% των ψήφων. Το ινστιτούτο τόνισε ότι «δεν είχε παρατηρήσει ποτέ διαφορά αυτού του μεγέθους σε εκλογές».
«Αυτή είναι η πρώτη φορά που υπάρχει δημοκρατία στη χώρα», δήλωσε ο Nayib Bukele. «Δεν υπάρχει δικτατορία, ο κόσμος ψηφίζει δημοκρατικά. Ο λαός λέει: Δεν καταπιέζομαι, είμαι ευτυχισμένος».
Η αδιαμφισβήτητη δημοτικότητα του «ψύχραιμου δικτάτορα» συνδέεται με την δρακόντεια πολιτική ασφαλείας που επέβαλε κατά την πρώτη του θητεία. Ένα απλό νούμερο δείχνει την αποτελεσματικότητα αυτής της πολιτικής: Ο αριθμός των ανθρωποκτονιών μειώθηκε από 87 ανά 100.000 το 2019, το έτος που ανέλαβε την εξουσία, σε 2,41 το 2023.
Για χρόνια, η χώρα μαστιζόταν από δύο μαράδες (συμμορίες) που σκόρπιζαν τον τρόμο στους δρόμους της χώρας: τη Salvatrucha και το Barrio 18. Τα μέλη τους, συχνά με τατουάζ μέχρι το πρόσωπό τους για να μπορούν να αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον, έλεγχαν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, αποσπώντας χρήματα, δολοφονώντας και δημιουργώντας ένα κλίμα ακραίας βίας. Το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών τους συχνά κατέληγε με τον διαμελισμό ή τον αποκεφαλισμό του αντιπάλου. Η μετακίνηση στους δρόμους του Σαν Σαλβαδόρ απαιτούσε μερικές φορές τεράστιες παρακάμψεις, αν το ταξί σας δεν είχε πληρώσει στους σωστούς ανθρώπους το σωστό ποσό. Η έξοδος στους δρόμους όταν έπεφτε το σκοτάδι ήταν αδύνατη, χωρίς την προστασία μιας από τις συμμορίες.
«Το Ελ Σαλβαδόρ είχε έναν καρκίνο που είχε κάνει μετάσταση. Το 85% της επικράτειας κυριαρχούνταν από συμμορίες», θυμάται ο Nayib Bukele. «Υποβληθήκαμε σε χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία και θα βγούμε από αυτό θεραπευμένοι, χωρίς τον καρκίνο των συμμοριών. Εξαλείψαμε αυτό που μας σκότωνε. Αυτό που περιμένει τώρα το Ελ Σαλβαδόρ είναι μια περίοδος ευημερίας».
Κρατούμενοι από μια από τις δύο συμμορίες που λυμαίνονταν το Ελ Σαλβαδόρ
75.000 συλλήψεις
Η θεραπεία ήταν ιδιαίτερα δραστική: τον Μάρτιο του 2022, ο πρόεδρος Μπουκέλε κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία επέτρεπε την εγκατάσταση του στρατού στους δρόμους του Σαλβαδόρ και συλλήψεις χωρίς ένταλμα σύλληψης. Από τότε έχουν γίνει συνολικά 75.000 συλλήψεις, για έναν πληθυσμό 6,5 εκατομμυρίων. Ο πρόεδρος έχτισε μια μεγα-φυλακή, την οποία αποκαλεί «κέντρο ανάσχεσης της τρομοκρατίας». Κανένας δικηγόρος δεν μπορεί να εισέλθει σε αυτό το συγκρότημα. Καμία επαφή δεν είναι δυνατή με τον έξω κόσμο.
Αλλά τα αποτελέσματα είναι προφανή και ο λαός του Σαλβαδόρ έδειξε την ευγνωμοσύνη του ψηφίζοντας ξανά με πολύ μεγάλη πλειοψηφία αυτόν τον νεαρό 42χρονο πρόεδρο. Αυτή η επανεκλογή θα ήταν κανονικά αδύνατη βάσει του Συντάγματος. Αλλά ο «ψύχραιμος δικτάτορας» κατάφερε να παρακάμψει το εμπόδιο παραιτούμενος στις αρχές Δεκεμβρίου, έξι μήνες πριν από τη λήξη της θητείας του. Ενώ πολλοί νομικοί εμπειρογνώμονες αμφισβήτησαν τον ελιγμό, ο πληθυσμός δεν του το καταλόγισε.
Ο Nayib Bukele είναι το πέμπτο παιδί μιας οικογένειας παλαιστινιακής καταγωγής. Ο πατέρας του, Αρμάντο, ήταν ένας επιχειρηματίας με επιρροή στη χώρα. Ίδρυσε τα πρώτα τζαμιά στην Κεντρική Αμερική. Ο Nayib Bukele εξελέγη για πρώτη φορά δήμαρχος το 2012 του μικρού δήμου Nuevo Cuscatlan, που είναι κρυμμένο στα βουνά, 13 χιλιόμετρα από το Σαν Σαλβαδόρ, την πρωτεύουσα. Εκείνη την εποχή ήταν μέλος του αριστερού κόμματος του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Farabundo Marti (FMLN), κληρονόμου του αντάρτικου κινήματος που πολέμησε εναντίον της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου τη δεκαετία του 1980. Στη συνέχεια έβαλε με επιτυχία υποψηφιότητα για δήμαρχος της πρωτεύουσας το 2015. Το 2019 θέλησε να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος, αλλά το κόμμα του θεώρησε ότι ήταν πολύ νέος. Αποχώρησε από το κόμμα και κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές στον πρώτο γύρο.
Ο Σαλβαδοριανός πρόεδρος κατηγορείται συχνά για υπερβολικό ναρκισσισμό. Στην πόλη όπου εξελέγη για πρώτη φορά, το Nuevo Cusctalan, το Ν στο μικρό του όνομα βρίσκεται σε κάθε γωνία του δρόμου. Στο αεροδρόμιο του Σαν Σαλβαδόρ, μια αναπαράσταση του γραφείου του με το πορτραίτο του ίδιου και της συζύγου του αποτελεί πόλο έλξης. Πολλοί Σαλβαδοριανοί θέλουν να φωτογραφηθούν σε αυτό το εικονικό προεδρικό σκηνικό.
Μια υποτονική οικονομία
Την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου, ο Nayib Bukele υποσχέθηκε μια περίοδο ευημερίας, «διότι δεν υπάρχει πλέον κανένα εμπόδιο για τη δημιουργία μιας επιχείρησης, κανένα εμπόδιο για τις σπουδές, κανένα εμπόδιο για την εργασία, κανένα εμπόδιο για τον τουρισμό». Ο ίδιος πιστεύει ότι με την αντιμετώπιση της ανασφάλειας, η οικονομία της χώρας θα μπορέσει επιτέλους να αναπτυχθεί. Οι Σαλβαδοριανοί το χρειάζονται αυτό. Το 70% των θέσεων εργασίας βρίσκονται στον άτυπο τομέα, ο οποίος δεν τους δίνει πρόσβαση σε παροχές υγείας και σύνταξης. Το 30% των Σαλβαδοριανών ζουν σε συνθήκες φτώχειας, σύμφωνα με την Cepal (Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική). Το 21% του ΑΕΠ παράγεται από τα remesas, τα εμβάσματα που στέλνουν οι ομογενείς στην πατρίδα τους. Σε αυτή τη δολαριοποιημένη οικονομία, ο Nayib Bukele φιλοδοξούσε να καταστήσει το bitcoin το επίσημο νόμισμα μέχρι το 2021. Το ΔΝΤ έχει προειδοποιήσει για τους κινδύνους αυτής της απόφασης, επισημαίνοντας την ακραία αστάθεια αυτού του χρηματοπιστωτικού μέσου. Το χρέος της χώρας ανέρχεται στο 80% του ΑΕΠ. «Η κατάσταση της ασφάλειας έχει βελτιωθεί, αλλά η οικονομία εξακολουθεί να είναι σε κακή κατάσταση», σημειώνει ο αναλυτής Michael Shifter της δεξαμενής σκέψης Inter-American Dialogue. «Πολλοί Σαλβαδοριανοί εγκαταλείπουν καθημερινά τη χώρα».
Η πολιτική ασφάλειας του Ναγίμπ Μπουκέλε και τα αποτελέσματά της παρακολουθούνται με περίσκεψη και ενίοτε με φθόνο από άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου η ανασφάλεια προκαλεί διαρκώς αυξανόμενη ανησυχία. Ο νέος πρόεδρος του Ισημερινού, Ντανιέλ Νομπόα, δήλωσε ότι θα ήθελε να εμπνευστεί από αυτή την πολιτική. Ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, έχει επίσης εκφράσει τον θαυμασμό του για τον Σαλβαδοριανό ομόλογό του.
Ενισχύστε την προσπάθειά μας κάνοντας μια δωρεά στο Άρδην πατώντας ΕΔΩ.
Γνωρίστε τα βιβλία των Εναλλακτικών Εκδόσεων
Ακολουθήστε το Άρδην στο Facebook
Εγγραφείτε στο κανάλι του Άρδην στο Youtube
