Από το Μόναχο του 2007 στο Μόναχο του 2024 – Γιατί ο θάνατος του Ναβάλνι είναι ένα ακόμη καμπανάκι ότι η ΕΕ πρέπει να αλλάξει πορεία.
Η ανακοίνωση την Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου 2024 ότι ο ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι πέθανε στη φυλακή, συνέπεσε με τη 17η επέτειο της ομιλίας που εκφώνησε ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου – μια ομιλία που πολλοί τη χαρακτηρίζουν ως κήρυξη πολέμου στη Δύση.
Τότε, ο Πούτιν, ο οποίος είχε εκλεγεί το 2000 με το σύνθημα «Να κάνουμε τη Ρωσία σπουδαία ξανά» (Make Russia great again), είπε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι προσπαθούν να διδάξουν τη Ρωσία για τη δημοκρατία αυτοί που δεν τηρούν τις αρχές της. Τον Φεβρουάριο του 2007 στο Μόναχο ο Πούτιν προειδοποίησε ενάντια στην οιαδήποτε επέκταση του ΝΑΤΟ, ενώ απέρριψε τις προσπάθειες της Δύσης να συμπεριλάβει τη Ρωσία σε μια νέα δομή ασφάλειας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Κατηγορησε τις ΗΠΑ ότι προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν κόσμο «στον οποίο θα υπάρχει ένας κυρίαρχος», θυμάται ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Ρωσία Michael McFaul σε δηλώσεις του στο NBCnews.
«Θυμάμαι εκείνη την ομιλία και θυμάμαι ότι η αντίδραση της κυβέρνησης Μπους, της οποίας ήμουν μέλος, ήταν να υποβαθμίσει τις εικασίες ότι επρόκειτο για την κήρυξη ενός νέου πολέμου κατά της Δύσης» προσθέτει ο ίδιος. (Η ομιλία του όπως την είχε μεταδόσει η WashingtonPost)
Έκτοτε οι πολιτικοί αντίπαλοι του Πούτιν εξαφανίζονταν. Το 2014 η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία και το 2022 εισέβαλε στην Ουκρανία. Σήμερα, 17 χρόνια μετά, η ανακοίνωση για το θάνατο του Ναβάλνι έγινε εκεί όπου ο Πούτιν είχε οριοθετήσει το παιχνίδι, στο Μόναχο, και συγκεκριμένα στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου την ώρα που είχαν μαζευτεί οι ηγέτες των κρατών μελών της Δύσης, της ΕΕ και ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ, λίγα λεπτά πριν ανέβει στο βήμα η σύζυγος του Ναβάλνι, η Γιούλια Ναβάλναγια.
Εάν δεν είναι σατανική σύμπτωση, τότε δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας σαδιστικά σχεδιασμένος πολιτικός συμβολισμός: ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν νοιάζεται, ότι είναι αδίστακτος και πως πρέπει να τον φοβούνται.
Επίσης η χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης του θανάτου του Ναβάλνι γίνεται λίγο πριν τις εκλογές στη Ρωσία στις 17 Μαρτίου 2024. Ο Πούτιν είδε ότι ο Ναβάλνι παρέμενε επικίνδυνος και στη φυλακή. Ο θάνατός του είναι ένα πλήγμα στο ηθικό των Ρώσων αντιφρονούντων. Οδηγεί στην αποπολιτικοποίηση του πληθυσμού καθώς δεν υπάρχει άλλη ουσιαστική φωνή, για την ώρα, που να θέτει τα σωστά ερωτήματα αφύπνισης των πολιτών. Δημιουργεί την αίσθηση του αναπόφευκτου όπου, όπως στη Σοβιετική Ένωση, ο ηγέτης και το κράτος φαντάζουν παντοδύναμα. Η σαθρότητα όμως του συστήματος και αυτών που το υπηρετούν είναι δεδομένη, όταν νιώθουν τόσο μεγάλη απειλή από έναν άνθρωπο και πρέπει να τον εξοντώσουν ηθικά και βιολογικά.
Ο Ναβάλνι μπορούσε να ακουμπήσει τη ρωσική ψυχή, καθώς μεταξύ άλλων κατάφερνε να συνδυάζει τον εθνικισμό με τη δημοκρατία. «Συγκεκριμένα ο Ναβάλνι ισχυριζόταν ότι η Ρωσία έχει απόλυτη ανάγκη να αναπτύξει έναν «κανονικό εθνικισμό», εννοώντας με αυτόν τον όρο έναν εθνικισμό που δεν διολισθαίνει στον εξαιρετισμό αλλά, αντίθετα, επανεντάσσει τη Ρωσία στη χορεία των ευρωπαϊκών εθνικών κρατών. Αυτός ο συνδυασμός του εθνικισμού και της δημοκρατίας υπομνηματίζει την ευρωπαϊκότητα της ρωσικής ταυτότητας: «Ο εθνικιστής είναι ένα άτομο που προσανατολίζεται προς την Ευρώπη. Ο ρωσικός εθνικισμός αποτελεί μια ιδεολογία που βρίσκεται πολύ κοντά στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, πολύ εγγύτερα απ’ ό,τι θα νόμιζε κανείς» (Απόσπασμα από το βιβλίο της Μαρλέν Λαρυέλ: Ρωσία, Αυτοκρατορία ή έθνος κράτος; Ο Πούτιν, ο Ντούγκιν και ο Ναβάλνι Εναλλακτικές Εκδόσεις).
Με λίγα λόγια ο θάνατος του Ναβάλνι συντρίβει την ελπίδα στη Ρωσία. Η προδιαγεγραμμένη επανεκλογή του Πούτιν σηματοδοτεί την αρχή μιας ακόμη μεγαλύτερης καταστολής του ρωσικού λαού, αλλά και το ενδεχόμενο διεύρυνσης των επεκτατικών ρωσικών επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες.
Ο θάνατος του Ναβάλνι είναι η συνέχεια σε αυτή τη διαδοχική σειρά των «ατυχών» συμπτώσεων, καθώς συνέβη λίγες ημέρες μετά τις δηλώσεις του Τραμπ, που θεωρείται φαβορί να κερδίσει το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων για τις εκλογές του Νοεμβρίου, ότι «θα ενθαρρύνει» τη Ρωσία να επιτεθεί στις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ που δεν ξοδεύουν αρκετά χρήματα για τις στρατιωτικές τους δαπάνες.
Ο θάνατος του Ναβάλνι έγινε λίγες ημέρες μετά την προειδοποίηση και το σχετικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου ότι η διείσδυση του ρωσικού παράγοντα στην καρδιά της ΕΕ, δηλαδή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι γεγονός και ότι εκλεγμένοι πολιτικοί και κόμματα της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς στην Ευρώπη εξυπηρετούν συνειδητά τα συμφέροντα της Μόσχας, υπονομεύοντας την ενότητα και τη δημοκρατία της ΕΕ.
Η εξόντωση του Ναβάλνι στις φυλακές με την επωνυμία «Πολικός Λύκος», που προσδιορίζει τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησής του στην Αρκτική, είναι μια υπενθύμιση στις δυτικές δημοκρατίες και πολύ περισσότερο στην ΕΕ, για τις συνέπειες που έχει ο κατευνασμός προς τους δικτάτορες, ακόμη και εάν συγκαλύπτουν τη δράση τους με επιχρίσματα δημοκρατικών πεποιθήσεων.
Η οργισμένη καταδίκη του θανάτου του Ναβάλνι δεν αρκεί, ούτε τα ευχολόγια ότι ο θάνατός του δεν θα είναι μάταιος εάν παράλληλα δεν συνοδευτεί από πολιτικές οι οποίες θα επαναπροσδιορίζουν το ρόλο της ΕΕ απέναντι σε κάθε απολυταρχική ιδεολογία, εάν η ίδια δεν αποφασίσει την περαιτέρω ενίσχυσή της με τη συγκρότηση πλέον μια ενιαίας αμυντικής πολιτικής. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν εάν η θυσία του Ναβάλνι ήταν ή δεν ήταν μάταιη.
Ο ίδιος στο βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ «Ναβάλνι» ερωτάται ποιο μήνυμα θα ήθελε να στείλει σε περίπτωση που χάσει τη ζωή του και απαντά πως το μήνυμα του είναι απλό: «Δεν επιτρέπεται να τα παρατήσετε… Αν αποφασίσουν να με σκοτώσουν σημαίνει ότι είμαστε απίστευτα δυνατοί…. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη δύναμη. Το μόνο που χρειάζεται για τον θρίαμβο του κακού είναι να μένουν παθητικοί οι καλοί άνθρωποι».
