Παρουσιάζουμε σε αυτό το φύλλο της Ρήξης σ’ έναν φάκελο την υπόθεση του εργοστασίου ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ, με μια μεγάλη συνέντευξη των εργατών που έχουν κάνει κατάληψη στο εργοστάσιο και μια εκτεταμένη αναφορά στον βίο και την πολιτεία της εργοδοσίας.
Η ιστορία είναι χαρακτηριστική: Μια περίπτωση εργοδοσίας αεριτζίδικης – που μετά τον θάνατο του ιδρυτή της εταιρείας που είχε όντως γνώση του αντικειμένου – αδυνατεί να συνεχίσει. Ένα κράτος-προστάτη όλων των παράνομων δραστηριοτήτων της ‘ιδιωτικής πρωτοβουλίας’. Και μια εργατική τάξη αφημένη στις τύχες της, ξεχασμένη απ’ όλο τον κόσμο, καταδικασμένη να παλεύει στη σιωπή.
Ποιά θα ήταν η εναλλακτική λύση; Ο ελληνικός λαός πρέπει να πάρει τις τύχες στα χέρια του. Δεν μπορεί να περιμένει από κανέναν, πόσο μάλλον από αυτούς που μας οδήγησαν μέχρι εδώ.
Το εργοστάσιο πιθανώς θα μπορούσε να λειτουργήσει από τους εργαζόμενους σ’ ένα πλαίσιο αυτοδιεύθυνσης. “Τα λεφτά δεν υπάρχουν” λένε οι εργάτες. Εδώ μπαίνει η ανάγκη της αλληλεγγύης: Η κοινωνία της πόλης, και πρώτοι απ’ όλους όλοι οι δήθεν αλληλέγγυοι στην εργατική τάξη, θα μπορούσαν να φτιάξουν ένα ταμείο, μια ‘τράπεζα των ανέργων’, ώστε να βρεθούν τα κεφάλαια που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της εταιρίας. Και το πανεπιστήμιο, τι καλύτερη ευκαιρία για ν’ αποδείξει το κοινωνικό του ρόλο, θα μπορούσε να παρέχει την τεχνογνωσία για να λειτουργήσει η παραγωγή. Βέβαια όλα αυτά προϋποθέτουν τη δημιουργία ενός ανάλογου νομοθετικού πλαισίου που να επιτρέπει και να διευκολύνει την ανάληψη των επιχειρήσεων. Επομένως πρόκειται για ένα ζήτημα που πρέπει να τεθεί σε ευρύτερη κλίμακα την περίδο που έρχεται, διότι οι ανάλογες περιπτώσεις είναι ήδη πολλές και θα πληθύνουν ακόμα περισσότερο.
Ρήξη
Την Τετάρτη, 4 Μαΐου, βρεθήκαμε στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου Θεσσαλονίκης για να συναντηθούμε με τους εργαζόμενους στο εργοστάσιο Πετζετάκη. Η άλλοτε τόσο ζωντανή περιοχή, με 450 εταιρείες και γύρω στους 40.000 εργαζόμενους, έχει πέσει θύμα της αποβιομηχάνισης στην Ελλάδα και μοιάζει με έρημο τοπίο. «Κάποτε εδώ ήταν σαν την Τσιμισκή, τώρα δουλεύουν μόνο 7.000 άτομα. Tις νύχτες που μένουμε στην κατάληψη φοβόμαστε να κυκλοφορήσουμε», μας δήλωσαν.
Ρήξη: Καλημέρα, βρισκόμαστε έξω από το προαύλιο του εργοστασίου πλαστικών Πετζετάκης Α.Ε., στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, το οποίο έχει αναστείλει τη λειτουργία του από τον Σεπτέμβριο του 2010. Γύρω μας, οι εργαζόμενοι που βρίσκονται εδώ από τις 24/3. Πείτε μας, τι έχει γίνει μέχρι σήμερα;
Εργαζ. Α΄: Το ιστορικό είναι όπως το είπατε. Από τον Αύγουστο του 2010 δεν έχουμε πάρει ούτε ένα ευρώ, μόνο το δώρο των Χριστουγέννων, μετά από καταγγελία στην επιθεώρηση εργασίας. Η εργοδοσία εξακολουθεί να μας κοροϊδεύει, λέγοντας ότι θα μας εξοφλήσει μέσω των επενδυτών, οι οποίοι θα βάλουν χρήματα στην εταιρεία και μέσω αυτών να εξοφληθούμε και εμείς. Από τις 24/3 ξεκινήσαμε εδώ με απεργία πείνας, η οποία σταμάτησε μετά από τέσσερις μέρες γιατί κάποια παιδιά είχαν προβλήματα υγείας. Συνεχίζουμε όμως να είμαστε εδώ από εκείνη την ημέρα, είμαστε εδώ γύρω στις σαράντα μέρες, περιμένουμε και θα είμαστε εδώ συνέχεια, μέχρι να αναγκαστεί και να υποχρεωθεί ο εργοδότης αυτός, αν είναι ο κύριος Πετζετάκης, αν είναι οι επενδυτές απ’ έξω, θα περιμένουμε εδώ μέχρι να πληρωθούμε και να μπούμε να δουλέψουμε. Αυτό που ζητάμε είναι η ασφάλιση των θέσεων εργασίας, να μην απολυθούμε, και, φυσικά, τα δεδουλευμένα.
Από κει και πέρα έχουμε κάνει και νομικές κινήσεις, έχουμε κερδίσει και τα ασφαλιστικά μέτρα, που κάναμε εναντίον της εταιρείας, τα οποία είναι άμεσα απαιτητά, κι αν σε ένα εύλογο διάστημα δεν καταβληθούν, θα προχωρήσουμε σε επόμενες ενέργειες, που είναι μέχρι πλειστηριασμός της περιουσίας της εταιρείας.
Ρ: Πόσοι εργάζεστε εδώ;
Εργ: Εδώ είμαστε περίπου ενενήντα, στη Θήβα διακόσιοι πενήντα και άλλοι εξήντα στα γραφεία της εταιρείας στην Αθήνα. Τετρακόσια άτομα περίπου.
Ρ: Είστε από τον Αύγουστο του 2010 απλήρωτοι. Υπάρχει, φανταζόμαστε, ζήτημα επιβίωσης για εσάς.
Εργαζ. Α΄: Βεβαίως, το πρόβλημα είναι φοβερό: Εξώσεις συναδέλφων από σπίτια που νοικιάζουν, διαμαρτυρημένα δάνεια, ακόμα και για την εξασφάλιση των βασικών αγαθών διαβίωσης δυσκολευόμαστε. Όλα αυτά τα καταφέρνουμε με δανεικά από τους γονείς, απ’ τα παιδιά, δουλεύουν ίσως και κάποιοι στις οικογένειές μας… Υπάρχουν και άλλοι συνάδελφοι, όμως, που δεν έχουν κανένα εισόδημα μέσα στην οικογένεια. Απ’ ό,τι καταλαβαίνετε, η κατάσταση είναι τραγική. Κόβεται το ρεύμα στα σπίτια, το τηλέφωνο, είναι φοβερή η κατάσταση.
Εργ. Β΄: Διατροφές δεν πληρώνονται, εργαζόμενοι δεν βλέπουν τα παιδιά τους, ή αυτά αναγκάζονται να σταματήσουν τα φροντιστήρια, ενώ άλλα παιδιά που σπουδάζουν αναγκάζονται να γυρίσουν στα σπίτια τους, γιατί οι γονείς δεν μπορούν να πληρώσουν τα ενοίκια.
Ρ: Σκέφτεστε να προχωρήσετε με κάποιον τρόπο από δω και μπρος; Όπως αυτό που είπατε προηγουμένως, για την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων;
Εργ: Σύντομα, ναι. Ποια είναι τα αιτήματα; Να πάρουμε τα δεδουλευμένα ή ένα μέρος αυτών και να ρυθμίσουμε τα υπόλοιπα* να μπούμε και για δουλειά. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ν’ ανοίξει το εργοστάσιο για να μπούμε και για δουλειά. Εάν δεν γίνει τίποτα από αυτά, προχωράμε στην επόμενη κίνηση φυσικά, στις κατασχέσεις. Και άμεσα κιόλας.
Ρ: Έχει υπάρξει κάποια συνάντηση με τη διοίκηση;
Εργ. Α: Έχει υπάρξει μια συνάντηση, αλλά ήταν κωμωδία. Μια συνάντηση στο υπουργείο Εργασίας, με παράγοντες του υπουργείου, αλλά μείναμε στις υποσχέσεις. Μάλιστα όλα αυτά έγιναν ενώπιον του υφυπουργού. Κι εδώ βρίσκεται η απορία μας: Τι κάνει το υπουργείο Εργασίας για να αναγκάσει τον εργοδότη να πληρώσει; Διότι στο εξωτερικό τα εργοστάσια του Πετζετάκη λειτουργούν κανονικά.
Ρ: Τα εργοστάσια έξω δουλεύουν. Ο λόγος που επικαλείται η διοίκηση για να σταματήσουν εδώ τα εργοστάσια είναι ότι δεν υπάρχουν δουλειές;
Εργ. Α΄: Δουλειές υπήρχαν, ακόμα και σήμερα παίρνουν πελάτες τηλέφωνα για παραγγελίες. Από τη στιγμή όμως που οι παραγγελίες υπήρχαν, μπορούσε το εργοστάσιο να δουλέψει όπως δούλευε για να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του. Αλλά εσκεμμένα όμως θέλουν να φαίνεται ότι η εταιρεία δεν λειτουργεί.
Ρ: Βλέπουμε ότι η Ελλάδα περνάει μια οικονομική κρίση, η ανεργία συνεχώς αυξάνεται, υπάρχουν οικονομικά προβλήματα και τα μέτρα της κυβέρνησης πλήττουν όλο τον ελληνικό λαό. Εσείς βλέπετε τον αγώνα σας ως κομμάτι ενός ευρύτερου κινήματος και έχετε επαφές με άλλους εργαζόμενους;
Εργ. Α΄: Επαφές υπάρχουν με πολλά σωματεία και πολύ μεγάλα μάλιστα. Υπάρχουν επαφές με σωματεία τα οποία βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Άλλα κλειστά εργοστάσια, με εξαφανισμένους εργοδότες, επισχέσεις εργασίας, υπάρχουν πάρα πολλά. Θα πρέπει κάποια στιγμή όλοι αυτοί να ενωθούν σε ένα σκοπό. Καθένας από μας και οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που λειτουργούν πρέπει να ενωθούμε σε έναν κοινό σκοπό. Στην εργασία. Να μπορούμε να δουλεύουμε. Δεν ζητάμε τίποτα παραπάνω, να αφήνουν τον κόσμο να δουλεύει.
Εργ. Β΄: Το πιο σημαντικό είναι ότι εδώ είμαστε όλοι μαζί, ενενήντα άνθρωποι, και ο ένας βοηθάει τον άλλον, είμαστε μια γροθιά. Και εσείς οι νέοι πρέπει να κάνετε κάτι, όχι όμως με τα κόμματα, γιατί αυτά θέλουν να δείχνουν μόνο τη σημαία τους και να μας διασπούν, ή με σπασίματα, γιατί αυτά συμφέρουν μόνο αυτούς που μας κυβερνούν. Πρέπει όλοι μαζί να ενωθούμε και να αγωνιστούμε.
Εργ. Γ΄: Εδώ στην Σίνδο η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Στην ΕΛΒΟ τον άλλο μήνα μπορεί να μην τους πληρώνουν, θα βγουν και αυτοί στον δρόμο και όλοι μαζί θα το πάμε μέχρι τέλους.
Ρ: Στην Αργεντινή, στις αρχές του 2000, υπήρχε και εκεί το ΔΝΤ και εργοστάσια έκλειναν. Οι εργαζόμενοι σκέφτηκαν να πάρουν τα εργοστάσια στα χέρια τους και να δουλέψουν αυτοί, γιατί είχαν ανάγκη για δουλειά, με σκοπό να επιβιώσουν. Το έχετε σκεφτεί εσείς αυτό, το έχετε συζητήσει;
Εργ.Α΄: Κοιτάξτε, αυτό έγινε στην Αργεντινή γιατί μπορεί εκεί να υπήρχαν οι προϋποθέσεις. Θα πρέπει τα εργοστάσια να ανήκουν στο κράτος, όπως στη Βενεζουέλα. Εδώ δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Όσο και να θέλουμε να το κάνουμε αυτό σαν εργαζόμενοι, δυνατότητα δεν υπάρχει να μπούμε μέσα στο εργοστάσιο και να το δουλέψουμε, γιατί δεν έχουμε κεφάλαιο και πρώτες ύλες, αλλά και γιατί οι μετοχές των εργοστασίων είναι υποθηκευμένες στους δανειστές. Υπάρχουν ομολογιακά δάνεια περίπου 140 εκατομμύρια ευρώ που έχουν διαμαρτυρηθεί και το κάθε εργοστάσιο ξεχωριστά είναι υποθηκευμένο σε έναν δανειστή. Με ποιον να έρθουμε σε επαφή; Αυτό είναι πολύ δύσκολο, δεν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Στην Ελλάδα υπάρχει φαύλος κύκλος. Πρέπει να υπάρχει συμπαράσταση από το κράτος, πράγμα αδύνατο γιατί το κράτος προστατεύει τους εργοδότες,
Εργ. Β΄: Υπάρχει μια παρανόηση για το τι σημαίνει εταιρεία. Στην Ελλάδα, όταν μιλάμε για εταιρεία, εννοούμε τον ιδιοκτήτη της. Ό,τι νόμοι βγαίνουν, αφορούν τον ιδιοκτήτη. Εταιρεία όμως δεν είναι μόνο ο ιδιοκτήτης, είναι μέρος της, όπως και εμείς. Στην Αργεντινή αυτό το ‘χουν καταλάβει και έχουν ψηφίσει νόμο που απαγορεύει την πτώχευση, όταν ο ιδιοκτήτης φτάνει σε αυτό το σημείο απλώς αποχωρεί και η εταιρεία περνάει στα χέρια των εργαζομένων. Εδώ δεν υπάρχουν τέτοιοι νόμοι, με αποτέλεσμα όταν αυτός αδυνατεί για οποιονδήποτε λόγο, η εταιρεία διαλύεται. Κάνει μια πτώχευση και γλιτώνει από όλα.
Ρ: Έχετε να μας πείτε κάτι άλλο;
Εργ. Β΄: Τα είπαμε όλα. Τα βλέπεις στην τηλεόραση; Χίλιοι άνεργοι κάθε μέρα. Το ξέρουμε όλοι.
Εργ. Α΄: Το πρόβλημα είναι ότι μόνο οι εργαζόμενοι σκέφτονται το εργοστάσιο, όπως αποδείχτηκε. Δεν το σκέφτονται καθόλου στη διοίκηση, γιατί τα πρόσωπα που έχουν περάσει από κει είναι τα μεγαλύτερα ονόματα στην Ελλάδα. Όποιος πέρασε από τον όμιλο Πετζετάκη δεν προσέφερε τίποτα. Ίσα ίσα έβαλε την εταιρεία ακόμα πιο μέσα.
Εργ. Γ΄: Για το καλό της εταιρείας φτάσαμε εδώ σήμερα. Απλήρωτοι εδώ και εννέα μήνες. Βάλαμε την εταιρεία πάνω από τις οικογένειές μας. Συνάδελφοι έχουν αρρωστήσει, όπως και μέλη των οικογενειών μας. Άλλοι παίρνουν ψυχοφάρμακα, όλοι έχουν προβλήματα υγείας Το καλό της εταιρείας το σκέφτονται μόνο οι εργαζόμενοι. Οι εργοδότες κοιτάν μόνο να κερδίσουν πάνω στις πλάτες μας.
Εργ Β: Είμαστε εδώ γιατί θέλουμε να δουλέψει το εργοστάσιο. Γι’ αυτό καθόμαστε τόσον καιρό καλή τη πίστει για να δουλέψει η εταιρεία πάλι.
Ρήξη: Ευχαριστούμε πολύ. Ελπίζουμε ο δίκαιος αγώνας σας να φέρει καρπούς και στο τέλος να βγείτε δικαιωμένοι.
Τη συνέντευξη πήραν οι Γ. Μπύρος και Κ. Διαλεκτόπουλος, και δημοσιεύθηκε στο 73ο φ. της Ρήξης
