Προκήρυξη της Κίνησης Πολιτών Άρδην για τη ΔΕΘ
Μετά από δυόμιση‘θερμά’ χρόνια κοινωνικής αντιπαράθεσης γύρω από την επέλαση του μνημονίου και την υποδούλωση της χώρας, οι λαϊκές αντιστάσεις –πρόσκαιρα, ελπίζουμε– έχουν κάνει μια μεγάλη κοιλιά.
Η Τρόικα και οι ντόπιοι συνεργάτες της συνεχίζουν μεθοδικά το ξεπάτωμα της χώρας, αλλά ο κόσμος έχει λουφάξει. Φοβάται, ίσως, τα χειρότερα, μια ασύντακτη χρεοκοπία που θα εκμηδενίσει τα εισοδήματα και θα ρίξει την χώρα σε τέλμα αντίστοιχο των μετασοβιετικών Ανατολικών χωρών.
Σε αντίθεση με τον κυρίαρχο όλα αυτά τα χρόνια οικονομισμό εμείς του «Άρδην» επιμέναμε από την αρχή πως το ζήτημα των συμφερόντων δεν είναι απλά ένας οικονομικός ισολογισμός κερδών και ζημιών, αλλά εμπλέκει περισσότερους παράγοντες, γεωπολιτικά και πολιτισμικά δεδομένα – εν τέλει συσχετισμούς δυνάμεων. Επιμέναμε πως είναι διαφορετική η αντιμετώπιση της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας από τους «εταίρους», όχι εξαιτίας των διαφορετικών οικονομικών προβλημάτων, αλλά διότι η Ελλάδα ανήκει σε μια διαφορετική –ορθόδοξη και βαλκανική– πολιτισμική σφαίρα. Επιμέναμε πως η συστηματική καταδίωξη της Ελλάδας από τους Γερμανούς δεν συναρτάται μόνον με την πραγματική θέληση της Γερμανίας για μια Ευρώπη δύο ή περισσότερων ταχυτήτων, αλλά και από την συλλογική ιδεολογία, το «εθνικό DNA» των Γερμανών, που δεν μπορεί να δεχθεί εύκολα τη διαφορετικότητα των Βαλκανίων «υπανθρώπων». Τονίζαμε τέλος, πως το ζήτημα της εξόδου από τη ζώνη του ευρώ θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε συνάρτηση με τη γεωπολιτική θέση της χώρας και τον κίνδυνο να βρεθούμε σε ένα θανάσιμο τετ -α-τετ με τη νεοθωμανική Τουρκία.
Όμως, ο στενός οικονομισμός και η λογική του μπεζαχτά που κυριάρχησε στη δημόσια συζήτηση για δυόμισι χρόνια, απαγόρευε να ληφθούν υπόψη τόσο οι πολιτισμικοί όσο και οι ακόμα σοβαρότεροι γεωπολιτικοί παράγοντες. Ακόμα και στο εσωτερικό των δυτικών κυβερνήσεων συγκρούονται διαφορετικές γεωπολιτικές στρατηγικές: Άραγε η Ελλάδα θα πρέπει να μείνει στο σκληρό πυρήνα της δυτικής Ευρώπης, ή θα πρέπει να συγκυβερνάται με την ανερχόμενη νεοθωμανική Τουρκία; Ή μήπως, από την αντίθετη πλευρά, σε μια στιγμή που κινδυνεύει με ανάφλεξη όλη η Μ. Ανατολή με τη Συρία και το Ιράν, θα έπρεπε αντίθετα η Ελλάδα να παραμείνει ως προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης, παρά το οικονομικό κόστος;
Γύρω από αυτά τα ζητήματα δεν υπάρχει μία και μόνη στρατηγική των δυτικών κυβερνήσεων, αλλά πολλά σενάρια και πολλά αντιμαχόμενα συμφέροντα. Το ζήτημα λοιπόν της οικονομικής πορείας της Ελλάδας στο άμεσο μέλλον και της παραμονής ή όχι στην ευρωζώνη, δεν είναι σε καμία περίπτωση στενά οικονομικό. Κι όμως, η συζήτηση είτε από τους νεοφιλελεύθερους, που δεν βλέπουν πέρα από τον ορίζοντα του πορτοφολιού τους, είτε από «μαρξιστές» που ανάγουν τα πάντα σε στενά οικονομικά συμφέροντα, επέμενε να την εγκλωβίζει σ’ ένα αποκλειστικά οικονομίστικο πεδίο.
Γι’ αυτό ακριβώς, όλη αυτή την περίοδο, δεν έγιναν καθόλου απόπειρες για μια πολιτική διέξοδο από την κρίση και τα πάντα περιορίστηκαν στην οικονομική της πλευρά. Έτσι, η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν ανοίχτηκε καθόλου όπως θα έπρεπε, προς τη Ρωσία, την Κίνα και σημαντικές χώρες του αναδυόμενου Τρίτου Κόσμου, όπως η Βραζιλία ή η Ινδία, ή προς τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, γεγονός που θα αναβάθμιζε τη γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας και επομένως θα δυσκόλευε και την οικονομική συντριβή της. Δεν έγιναν καθόλου, οι αναγκαίες συστηματικές προσπάθειες προς την κατεύθυνση των χωρών της Ν. Ευρώπης, ώστε να οικοδομηθεί ένα εσωτερικό ευρωπαϊκό μέτωπο, ευνοϊκό για μας. Δεν αναλήφθηκαν πρωτοβουλίες στο χώρο του πολιτισμού και της προβολής του πολιτισμικού βάρους της χώρας.
Μια εναλλακτική κοινωνική πρακτική
Σε αυτή τη στρεβλή οικονομίστικη κατεύθυνση επένδυσε κατεξοχήν και το αντιμνημονιακό μέτωπο. Μπορεί αυτή η στρατηγική να απέδωσε σε ένα εκλογικό επίπεδο, ωστόσο, αμέσως μετά τις εκλογές φάνηκε το κενό. Δυστυχώς, η μόνη πολιτική δύναμη που πραγματικά κέρδισε ήταν η… Χρυσή Αυγή. Επιμένοντας σ’ ένα ζήτημα που συνδέει την οικονομία με την κοινωνική πραγματικότητα, δηλαδή το μεταναστευτικό, κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί το κενό που άφησαν μετά τις εκλογές όλες οι πολιτικές δυνάμεις∙ ενόσω αυτοί… βρισκόταν σε διακοπές, αυτή επένδυσε και οργάνωσε τον φόβο και το μίσος των πιο απαίδευτων λαϊκών στρωμάτων. Γιατί το πεδίο της αντιπαράθεσης δεν είναι απλώς και μόνο το τι πρόκειται να συμβεί με το μνημόνιο, αλλά το πώς αυτό μεταφράζεται στην κοινωνική και πολιτική καθημερινότητα των ανθρώπων.
Αν οι δυνάμεις που επιδιώκουν μια ριζική ανασυγκρότηση της ελληνικής κοινωνίας δεν κατανοήσουν πως πλέον δεν αρκεί, ούτε έχει κάποιο νόημα μια μονοδιάστατη διαμαρτυρία, αλλά θα πρέπει να οργανώνεται σε όλα τα πεδία μια εναλλακτική κοινωνική πρακτική, που θα αφορά σε όλα τα ζητήματα της καθημερινότητας των ανθρώπων, τότε ως μόνη πρακτική διέξοδος θα εμφανίζεται η στρατηγική του μίσους και του ρατσισμού των ναζιστών, οι οποίοι και θα εκτοξευθούν στο προσκήνιο της πολιτικής σκηνής, ή η αναμονή και η κατάθλιψη, όπως επιθυμούν η τρόικα και οι υπηρέτες της.
Και αυτή η εναλλακτική πρακτική δεν πρέπει να εκφράζεται μόνο στην οργάνωση της κοινωνικής αλληλεγγύης, στη μεγαλύτερη δυνατή κλίμακα,. αλλά και σε ευρύτερα πολιτισμικά και κοινωνικά ζητήματα. Για παράδειγμα πρέπει να αντιστρατευτούμε συστηματικά στην τάση φυγής των νέων, ιδιαίτερα από τις μεγάλες πόλεις, προς το εξωτερικό και να ενισχύσουμε τις υπαρκτές ήδη τάσεις μετακίνησης προς την περιφέρεια κι την ύπαιθρο, με μορφωμένους ανθρώπους, που είναι διατεθειμένοι να δώσουν έναν αγώνα ανασυγκρότησης της υπαίθρου για μια καλύτερη ζωή. Γι’ αυτό, εξ άλλου, πρέπει να ενισχύουμε νέα συνεταιριστικά εγχειρήματα να ανθίζουν, νέες παραγωγικές πρωτοβουλίες, ή εγχειρήματα που συνδυάζουν όλα αυτά μ’ έναν ήπιο τουρισμό.
Στην πραγματικότητα, αυτά τα στοιχεία αποτελούν ψηφίδες εικόνας ενός εφικτού μέλλοντος. Διότι η χώρα μπορεί να ανασυγκροτηθεί μόνον αν πατήσει και ενισχύσει ένα τέτοιο κοινωνικό ρεύμα, το οποίο θα συνδυάζει την μικρή και μεσαία αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή, την οικολογία, την παιδευτική αναγέννηση και τη δημογραφική ισορροπία. Και μόνο σε μια τέτοια παραγωγική βάση μπορούμε να χτίσουμε και αυτόνομη οικονομία και εν τέλει αυτόνομη πολιτική. Τα παράσιτα δεν μπορούν ποτέ να είναι ανεξάρτητα.
Εν τέλει δε παρά τα δρακόντεια και αντιλαϊκά μέτρα που παίρνει η τρικομματική κυβέρνηση, υπάρχει σχετική σιγή και γενικευμένη κατάθλιψη, διότι η συζήτηση σ’ ένα μονοδιάστατο οικονομικό πεδίο έχει εξαντληθεί. Οι περισσότεροι Έλληνες μοιάζουν να έχουν παραδοθεί, τουλάχιστον προς στιγμή, στις βουλήσεις των ισχυρών.
Σύντομα όμως θα έρθει μια νέα έκρηξη. Διότι σε μερικούς μήνες θα έχει ολοκληρωθεί η παρούσα φάση της αβεβαιότητας. Θα συμβεί ένα από τα δύο, είτε η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρώ και θα πρέπει να ξεκαθαριστεί, στο εσωτερικό κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, ποιες τάξεις θα πληρώσουν εν τέλει την κρίση, τα λαϊκά στρώματα ή οι υπεύθυνες για την κρίση παρασιτικές ελίτ, είτε στη περίπτωση που θα περάσουμε στη δραχμή, θα τεθεί και πάλι το ζήτημα της ηγεμονίας, σε μια ριζικά νέα οικονομική και πολιτική συγκυρία. Πάντως, η κατάσταση της αβεβαιότητας και της αλαλίας δεν πρόκειται να κρατήσει για πολύ, και γι’ αυτό πρέπει από τα σήμερα να ετοιμαζόμαστε γι’ αυτή τη νέα ιστορική περίοδο, που σύντομα θα ανοίξει.
Θεσσαλονίκη 8 Σεπτεμβρίου 2012
Κίνηση Πολιτών Άρδην
Αθήνα, 210-3826319, ardin–rixi.gr, perardin@gmail.com
Θεσσαλονίκη, 2310-543751, ardinthess@gmail.com
