784 
Του Βασίλη Γαλούπη από το Ποντίκι
Την… κάψα του για επίλυση του Κυπριακού έδειξε με κάθε τρόπο για μια ακόμα φορά ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι στη διπλή επίσκεψή του σε Ελλάδα και Κύπρο.
Η πρόοδος των διαπραγματεύσεων ήταν πολύ ψηλά στην ατζέντα του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στις συνομιλίες που είχε σε Λευκωσία και Αθήνα, δίνοντας ταυτόχρονα ιδιαίτερη βαρύτητα και στα ενεργειακά θέματα, που έτσι κι αλλιώς συνδέονται. Εύλογα η Ουάσιγκτον έδειξε το ενδιαφέρον της και για τις –γεωπολιτικά– κρίσιμες τριμερείς συναντήσεις Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου κι Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.
Τα μηνύματα του Κέρι, σαφή:
◆ «Τους τελευταίους μήνες υπάρχει χειροπιαστή πρόοδος που πρέπει να συνεχιστεί».
◆ «Η λύση στο Κυπριακό δεν θα γίνει αυτόματα, αλλά θα γίνει».
◆ «Μια βιώσιμη λύση θα βοηθήσει ώστε να γίνει η Κύπρος ένα επιχειρηματικό κέντρο. Αυτή η προοπτική μπορεί να λειτουργήσει ως μοντέλο και για άλλους τόπους που χρειάζονται πολυεθνικό μέλλον».
◆ «Δεν πρέπει να είμαστε φυλακισμένοι του παρελθόντος».
Όλος ο καλός ο κόσμος
Ο Κέρι συναντήθηκε και με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί, που είχε το μυαλό του περισσότερο στο… ρευστό, αναφέροντας δημοσίως πως «ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δεν ανέφερε κάποιο συγκεκριμένο ποσό σε ό,τι αφορά την υποστήριξη της λύσης από την οικονομική σκοπιά». Με το χέρι απλωμένο περίμενε ο Τουρκοκύπριος.
Ο Ακιντζί, πάντως, είχε «φάει πόρτα» νωρίτερα από τον Λαβρόφ, αφού ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών απαίτησε οι συνομιλίες να γίνουν στην Πράσινη Γραμμή κι όχι στα Κατεχόμενα. Ο Λαβρόφ τα είπε κανονικά κι εγκάρδια με τον Νίκο Αναστασιάδη, με τον τελευταίο να έχει συνομιλίες στην Κύπρο και με τον Ολάντ. Είχαν προηγηθεί οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας Στανμάγερ και της Βρετανίας Χάμοντ.
Εν ολίγοις, η Κύπρος ζει μέρες «διπλωματικής απόβασης» κι έρχεται όλο και περισσότερο στο προσκήνιο, αφού οι πιέσεις για επίλυση αυξάνονται. Ωστόσο, ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος όχι μόνο δεν κάνει πίσω στις πάγιες θέσεις του, αλλά ρίχνει και το θέμα των εποίκων στο τραπέζι.
Ο Χρυσόστομος, ισχυρός παίκτης στη ζωή στην Κύπρο, έδωσε πρόσφατα μεγάλη συνέντευξη στην αυστριακή «Wiener Zeitung», μια εκ των αρχαιοτέρων εφημερίδων του κόσμου, αφού πρωτοκυκλοφόρησε το 1703. Η εφημερίδα, μάλιστα, θεωρείται η πιο σοβαρή της χώρας, με εκδότη την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Αυστρίας.
Η «βαριά» παρέμβαση Χρυσόστομου, μάλιστα, δεν έχει δει το φως μέχρι σήμερα στα ελληνικά ΜΜΕ. Η συνέντευξη που έδωσε στον δημοσιογράφο Φέρρυ Μπατζόγλου αναδεικνύει τις αντιστάσεις του αρχιεπισκόπου, ο οποίος παραμένει πολύ επιφυλακτικός και μάλλον βλέπει πιο θετικά την προοπτική ομοσπονδιοποίησης.
«Δεν φαίνεται λύση»
«Όχι, δεν βλέπω λύση του Κυπριακού, δεν βλέπω να θέλουν και οι δύο πλευρές την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Κύπρου», δηλώνει ο Χρυσόστομος, χτυπώντας το καμπανάκι και σε Άγκυρα, Βρυξέλλες: «Το να συνδέσουν το προσφυγικό με το Κυπριακό, όσον αφορά το σκέλος της Τουρκίας (σ.σ.: και τη δρομολόγηση της τουρκικής ένταξης στην Ε.Ε.), δεν θα το επιτρέψω ποτέ, αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο. Εμείς δεν θα θυσιάσουμε ποτέ το Κυπριακό για μια τυχόν λύση στο προσφυγικό. Ξεχάστε το».
Μεγάλη σημασία, όμως, δίνει και στο θέμα της απογραφής στα Κατεχόμενα: «Θεωρώ απαραίτητο να διεξαχθεί μια απογραφή του πληθυσμού και ειδικά στοχευμένα στο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου.
Η Κύπρος απαριθμεί 870.000 Ελληνοκύπριους. Εδώ υπάρχουν απογραφές πληθυσμού. Αντίθετα, όμως, στα Κατεχόμενα δεν υπήρχε ώς τώρα καμία απογραφή. Μπορεί κανείς να θεωρήσει ότι σήμερα ζούνε εκεί περί τους 400.000 Τούρκους εποίκους. Αυτοί είναι προερχόμενοι εκ Τουρκίας.
Οι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν στα Κατεχόμενα για να αυξήσουν το ποσοστό των εκεί κατοίκων σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό στο νησί, από το 18% που ήταν το 1974. Αντίθετα από τους 150.000 Τουρκοκύπριους το 1974, δηλαδή τους εξ αρχής αυτόχθονες, οι μισοί περίπου έχουν μεταναστεύσει. Άρα, σήμερα ζούνε περίπου 80.000 πραγματικοί Τουρκοκύπριοι στα Κατεχόμενα. Η δική μου θέση είναι ξεκάθαρη: Θα δώσω την ευλογία μου σε μια λύση του Κυπριακού μόνο όταν η αρχική σχέση του ποσοστού Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων θα αποκατασταθεί».
Να φύγουν οι έποικοι
Στην ερώτηση «και πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό;», ο Χρυσόστομος απαντά: «Οι έποικοι από την Τουρκία, αλλά και τα παιδιά τους που γεννήθηκαν στο νησί, πρέπει να φύγουν από την Κύπρο. Μόνο όποιος από τους εποίκους παντρεύτηκε έναν πραγματικό νησιώτη ή μια πραγματική νησιώτισσα, θα επιτρέπεται να παραμείνει εδώ, δηλαδή συνολικά 50.000 άτομα από τους εποίκους. Αν προσθέσετε σ’ αυτόν τον αριθμό κι εκείνους τους μετανάστες Τουρκοκυπρίους που ύστερα από μια επίλυση του Κυπριακού μάλλον θα επιστρέψουν στο νησί, τότε θα έχουμε ξανά πάλι ένα ποσοστό 20% Τουρκοκυπρίων στην Κύπρο».
Για να ολοκληρώσει ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου: «Δεν είναι δυνατόν να παράγει δίκαιο μια πράξη βίας όπως η εισβολή της Τουρκίας το 1974, που είχε επακόλουθο την εγκατάσταση εποίκων από την Τουρκία στα Κατεχόμενα. Αν θα αφήναμε αυτούς τους εποίκους λόγω μιας λύσης του Κυπριακού στο νησί, τότε σε ένα διάστημα που δεν είναι μακρινό θα είχαμε ως αποτέλεσμα την τουρκοποίηση όλου του νησιού. Κι αυτό διότι το ποσοστό των γεννήσεων μεταξύ των εποίκων είναι παρά πολύ υψηλό. Γεννάνε ακόμα και 8, 10, 12 παιδιά. Παρεμπιπτόντως, οι ‘‘παλιοί’’ Τουρκοκύπριοι είναι κι αυτοί ‘‘αδύναμοι’’ στις γεννήσεις, όπως είμαστε κι εμείς».
Να σημειωθεί ότι πρόσφατα ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της κυπριακής στατιστικής υπηρεσίας, σύμφωνα με την οποία ο πληθυσμός στις περιοχές ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας μειώθηκε πέρυσι κατά 1,3% σε σχέση με το 2013. Ο αριθμός των γεννήσεων το 2014 ήταν 9.258 σε σύγκριση με τις 9.341 τον προηγούμενο χρόνο.
3 ΣΧΟΛΙΑ
Σας παρακαλώ, μην προβάλλετε τον αρχιεπίσκοπο ως “αντιστασιακό”. Έχει πολύ βαριά προσωπική ευθύνη για το ότι σήμερα έχουμε ως πρόεδρο τον Ν. Αναστασιάδη. Ο αρχιεπίσκοπος σας, προσωπικά, σε συμπαιγνία με δυο τρείς άλλους “κορυφαίους” της παράταξης του ΟΧΙ (Γιάννος Χαραλαμπίδης, Φανούλα Αργυρού και Σάββας Ιακωβίδης) συνειδητά τορπίλησαν την υποψηφιότητα του υποψηφίου της παράταξης με το γνωστό αποτέλεσμα. Αυτοί οι τέσσερεις έχουν το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για την εκλογική αποτυχία του Γ. Λιλλήκα. Υπάρχουν ευθύνες και στην πλευρά της εκστρατείας του (λάθη και ηλιθιότητες που εκθέσαμε δημοσίως στο παρελθόν), αλλά η στάση των τεσσάρων που αναφέρω εδώ ήταν ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ.
Πιο συγκεκριμένα, η στάση του Γ. Χαραλαμπίδη και του Σ. Ιακωβίδη εξηγείται κάπως από τα ιδεολογικά τους κίνητρα (απώτατος βαθμός σαχλού και θλιβερού αντικομμουνισμού, αληθινά “πίστευαν” πως ο Λιλλήκας θα φέρει αντεθνικό κομμουνισμό στην Κύπρο). Η δε στάση του αρχιεπισκόπου σας και της Φ. Αργυρού ήταν ακόμα χειρότερη: καθαρός καιροσκοπισμός σε μείγμα με βαθιά ανοησία.
Σας παρακαλώ δοκιμάστε να μιλήσετε με τον παναγιώτατο σας: εκεί είναι που θα δείτε να ακτινοβολούν “αστεράκια” Θείου φωτός. Μην μας τον πλασάρετε ως αγωνιστή: είναι ένας αναιδέστατος αυταρχικός αλάζονας.
Και μην ανησυχείτε: δεν έχει νομική ευθύνη η ιστοσελίδα σας για αυτά που γράφω εδώ επωνύμως. Ας μου κινήσει αγωγή για λίβελο αν θέλει.
Πέτρος Ευδόκας, petros@cyprus-org.net
Ένα λεπτό δεν αγιοποιούμε κανέναν, ενα ρεπορτάζ αναδημοσιεύσαμε για την επίσκεψη του Κέρι στην Κύπρο και τι είπε ο αρχιεπίσκοπος σε μια αυστριακή εφημερίδα, ειδήσεις και στάσεις εντελώς άγνωστες στο ελλαδικό κοινό. Δεν έχει τόση δύναμη το Άρδην να “αγιοποίησει” έναν αρχιεπίσκοπο με μια αναδημοσίευση ενός άρθρου στο Ποντίκι. Και αυτά που γράφεις είναι πολύ ενδιαφέροντα για να γνωρίζουν όσοι διαβάζουν τη σελίδα και την άλλη πλευρά.
Ευχαριστώ. Τότε επίσης να προσθέσω τα εξής:
Οι προεδρικές εκλογές που έφεραν τον Αναστασιάδη στο θρόνο χαρακτηρίστηκαν από μια “παρά τρίχα” εκλογή του υποψηφίου της παράταξης του ΟΧΙ. Μιλούμε για μια διαφορά ψήφων που ήταν μόνο μερικές χιλιάδες, κυριολεκτικά, και η οποία διαφορά θα μπορούσε να είχε αλλάξει τον ρουν της ιστορίας.
Ο Γ. Λιλλίκας, που για διάφορους λόγους βρέθηκε να είναι επικεφαλής εκείνης της παράταξης μπορεί να διέπραξε κάποια λάθη (για τα οποία τον έχουμε κρίνει δημοσίως, και έπονται και άλλες κριτικές), αλλά τα κτυπήματα που υπέστη η προεκλογική εκστρατεία της παράταξης “εκ των έσω” είχαν τις χειρότερες επιπτώσεις. Για αυτό ονομάζουμε ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ την στάση των τεσσάρων που αναφέρθηκαν πιο πάνω.
Η παράταξη του ΟΧΙ δεν θα μπορούσε να στήσει βιώσιμη υποψηφιότητα ή να διεξαγάγει αυτή την καταπληκτική προεκλογική εκστρατεία αν δεν είχαν προηγηθεί διάφορες παρεμβάσεις από το Άρδην κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς, αρχίζοντας από τον Χειμώνα του 2011/12 με επαφές και δημόσιες παρουσιάσεις από το Άρδην. Με την βοήθεια του Άρδην στήθηκαν διάφορες πολιτικές διαβουλεύσεις που βοήθησαν να κριθεί το ποιός θα αναλάμβανε τότε να είναι ο υποψήφιος της παράταξης.
Τα σημειώνω αυτά γιατί οι πλείστοι ελλαδίτες (και κάποιοι κύπριοι) συναγωνιστές ξεχνούν πως οι εκλογές στην Κύπρο τότε δεν ήταν κάποιο μακρυνό φαινόμενο, μα ήταν ένας αγώνας στον οποίο οι άνθρωποι του Άρδην στην Κύπρο δώσαμε σκληρές μάχες και στον οποίο ξεκολωθήκαμε εργαζόμενοι για την κατεύθυνση προς την οποία έδειξε η τότε πολιτική συναίνεση ανάμεσα μας.
Όταν μιλούμε λοιπόν για κάποιους από τους κεντρικούς χαρακτήρες εκείνου του δράματος, ας θυμούμαστε πως και το Άρδην είχε ζωντανή επένδυση και δυνατή εμπλοκή σε εκείνες τις κοινωνικές ζυμώσεις όπου αυτοί οι παλιοχαρακτήρες (“οι τέσσερεις”, συν κάποιοι άλλοι του χώρου) κατέστρεψαν μια πολιτική προσπάθεια που επέδειξε πολύ ισχυρές δυνατότητες τότε να αποτρέψει και την εγκατάσταση των ρατσιστών Διζωνιστών του ΔΗΣΥ στον προεδρικό θρόνο.
Επίσης θα ήθελα να υπενθυμίσω το βασικό στοιχείο του χώρου των δημοσιεύσεων: αν αναδημοσιεύσω κάτι χωρίς κριτική, γενικά θεωρείται πως το αγκαλιάζω. Εσείς θέλετε η εικόνα που έχει το Άρδην να είναι πως αναδημοσιεύει τα λόγια του αρχιεπίσκοπου χωρίς κριτική; Ο αρχιεπίσκοπος σε ένα κρίσιμο σημείο της ιστορίας, τορπίλισε ένα αγώνα που ήταν αγώνας ΚΑΙ του Άρδην. Θα περίμενα πως οι αναφορές σας στις δηλώσεις του δεν θα είχαν αυτό τον αδιάφορο αέρα που δείχνει το πιο πάνω άρθρο, αλλά θα περιείχαν μια έστω στοιχειώδη κριτική (ας είναι έστω και για την τιμή των λέξεων!) για τις πολιτικές ευθύνες του κου Χρυσόστομου. Είναι αδιανόητο να αναδημοσιεύετε τα λόγια του άκριτα!
Αλλά φοβούμαι πως σας εντυπωσιάζει το δήθεν “ορθόδοξο” σχήμα που υποτίθεται αντιπροσωπεύει. Ελπίζω να έχω λάθος.
Πέτρος Ευδόκας, petros@cyprus-org.net