Νέος Ερμής ο Λόγιος τ. 5-6 | Aφιέρωμα «Κώστας Παπαϊωάννου»

1,K

ΝΕΟΣ ΕΡΜΗΣ Ο ΛΟΓΙΟΣ

ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 37, 106 77 Αθήνα, τηλ.: 210 3826319 fax: 210 3839930,

email: info@emep.gr, www.emep.gr

 

τεύχος 5^ο –6^ο (Mάιος – Δεκέμβριος 2012)

Αφιέρωμα: Κώστας Παπαϊωάννου

Πλάτων ο ειδώς – Η Δύση και η Ρωσία – Μάζα και Ιστορία

 

Κυκλοφορεί το νέο, διπλό τεύχος του περιοδικού νέος Ερμής ο Λόγιος, με αφιέρωμα στην ζωή και το έργο του Κώστα Παπαϊωάννου. Το τεύχος αρχίζει με την εναρκτήρια  ομιλία του Λάκη Προγκίδη στην τελευταία συνάντηση του λογοτεχνικού περιοδικού Atelier du Roman («Δημιουργώ άρα υπάρχω»), πριν αναστείλει την έκδοσή του και ένα απόσπασμα από το ποίημα Ελευθερία του Πέτρου Αρτάνη. Ο Μιχάλης Μερακλής γράφει για τη θέση της γυναίκας στην αρχαία ελληνική τραγωδία, ενώ ο Μάριος Κωνσταντίνου γράφει για την ανολοκλήρωτη επανάσταση του Ρήγα Βελεστινλή, με αφορμή τις ιστορικές μελέτες του Γιώργου Καραμπελιά. Ακολουθούν δύο γεωπολιτικές αναλύσεις, του Βασίλειου Μαρκεζίνη για την επαναπροσέγγιση Ε.Ε. και Ρωσίας και του Τσιχάν Τουγκάλ, για τον ρόλο της Τουρκίας στην Αραβική Άνοιξη.

 * * *

 Βασική επιδίωξη  του Παπαϊωάννου, σε όλη του τη ζωή, υπήρξε η μεγάλη «σύνθεση» ανάμεσα στην αρχαιοελληνική, τραγική σύλληψη του κόσμου, και την εσχατολογική οπτική που χαρακτηρίζει την ιουδαιοχριστιανική και την εγελο-μαρξιστική παράδοση. Στην σκέψη του, η τραγική σύλληψη δεν νοείται ως υποταγή στην κυκλικότητα και τη μοίρα, αλλά μπολιάζεται από το όραμα και την αναζήτηση μιας τελείωσης, η οποία όμως δεν νοείται ως τέλος ή «ολοκλήρωση» της ιστορίας ή της «προϊστορίας», σύμφωνα με την εγελειανή ή την μαρξική οπτική αντίστοιχα. Με αφετηρία αυτή την προβληματική προσπαθούμε να επισημάνουμε τις βασικές στιγμές της σκέψης του στα κείμενα που περιλαμβάνονται σε αυτό το μικρό αφιέρωμα. Κατ’ αρχάς δύο κείμενα του, το πρώτο φιλοσοφικό  –«Πλάτων ο ειδώς»– γραμμένο στη νεότητά του, μόλις στα εικοσιένα χρόνια του, και ένα άλλο της ωριμότητάς του, για την «ρωσοφοβία του Μαρξ» που περιλαμβάνεται στον τόμο Μαρξ και μαρξισμός ΙΙ, Τάξεις και Ιστορία, που μόλις κυκλοφόρησε από τις «Εναλλακτικές Εκδόσεις».  Ο Οκτάβιο Πας σε ένα υπέροχο ποίημα γραμμένο για τον φίλο του Κώστα, το 1982, αποδίδει εύστοχα την ουσία της σκέψης του, ενώ η Παναγιώτα Βάσση, που ολοκληρώνει τη διατριβή της για τον Κ. Παπαϊωάννου, παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του. Ο Ρεϋμόν Αρόν, στην Εισαγωγή του στο έργο Μαρξ και μαρξισμός, που εκδόθηκε μετά τον θάνατο του Κ.Π., καταγράφει ικανοποιητικά τη σχέση του Παπαϊωάννου με τον Μαρξ και τη μαρξιστική παράδοση.  Ο Γιώργος Καραμπελιάς  πραγματεύεται τη νεανική αισιόδοξη και ρηξικέλευθη αντίληψη του Κ.Π. για τον ρόλο των επαναστατικών μαζών στην ιστορία, καθώς και τη σχέση της ελληνικής παράδοσης με τη ιουδαιορωμαϊκή/δυτική, θέμα στο οποίο αναφέρεται από μια διαφορετική σκοπιά και ο  Σωτήρης Γουνελάς.

 * * *

 Στο τεύχος αυτό εγκαινιάζεται και μία σειρά άρθρων για την παρουσίαση στοχαστών και διανοουμένων του νεώτερου Ελληνισμού. Περιλαμβάνεται το πρώτο μέρος του άρθρου του Μελέτη Μελετόπουλου για τον Αβροτέλη Ελευθερόπουλο και του Σπύρου Κουτρούλη για τον Κωνσταντίνο Τσάτσο. Το τεύχος κλείνουν η μελέτη του Αστέριου Αργυρίου για την ελληνική πολεμική και απολογητική γραμματεία έναντι του Ισλάμ κατά την Τουρκοκρατία, ένα άρθρο του Χρίστου Δάλκου για την προέλευση και πρωταρχική σημασία του όρου «Αρβανίτης» και οι βιβλιοκρισίες των Δημήτρη Μπαλτά, Σπύρου Κουτρούλη, Παναγιώτας Βάσση και Χρίστου Δάλκου.

διαβάστε στην ιστοσελίδα της Ε.Μ.Ε.Π. τα περιεχόμενα του τεύχους.

Ο νέος Λόγιος Ερμής τ. 5-6 κυκλοφορεί σήμερα στα βιβλιοπωλεία της Αθήνας και την Τετάρτη 2-1-13 στα βιβλιοπωλεία και στα περίπτερα Θεσσαλονίκης και επαρχίας.

Το νέο Λόγιο Ερμή, εκτός από τα περίπτερα και τα κέντρα τύπου, μπορείτε να τον βρείτε στα παρακάτω βιβλιοπωλεία:

                          Αθήνα: Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο, Θεμιστοκλέους 37, Αθήνα, τηλ.: 210 38.02.644

Αθ. Χριστάκης, Ιπποκράτους 10, τηλ.: 210 36.07.876

Βιβλιοπωλείο Πολιτεία, Ασκληπιού 1, 210-3600235

Ελένη Τζεβελέκου, Ζαλόγγου 6, 10678, τηλ.: 210 3844588