Tου Σπύρου Κουτρούλη από τη Ρήξη φ. 119
Νέα Ευθύνη
τεύχος 29 Μάιος-Ιούνιος 2015
τεύχος 30 Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2015
Ως περιοδικό ελευθερίας και γλώσσας χαρακτηρίζεται στον υπότιτλό του η «Νέα Ευθύνη», φιλοδοξώντας να συνεχίσει τη σπουδαία παράδοση που δημιούργησε η πολυετής πορεία της «Ευθύνης». Με μεγαλύτερη έκταση η «Νέα Ευθύνη» από τη συνήθως ολιγοσέλιδη «Ευθύνη» και εκλεκτή αισθητική επιμέλεια, μπορούμε να πούμε ότι επάξια στέκεται στην «πνευματική αγορά» μας, ενώ κρατά πιστά τη βαριά κληρονομιά της.
Στο τεύχος 29 Μάιος – Ιούνιος 2015 περιλαμβάνεται ποίημα του Νάσου Βαγενά με τον τίτλο Ruit Hora, μικρό διήγημα του Δημήτρη Νόλλα και συνέντευξη στον Δημήτρη Κοσμόπουλο. Ο Θεοδόσης Πυλαρινός γράφει για «επτά επιστολές του Στρατή Δούκα στον Αντώνη Μυστακίδη για την ιστορία ενός αιχμαλώτου». Ο Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος ερανίζει δημοσιεύματα και μελέτες για τον Παπαδιαμάντη του 2014. Ο π. Χρυσόστομος Κουτλουμουσιάνος, με αφετηρία προφανώς τη σκέψη του Ντοστογιέφσκι, γράφει, «Κάλλος, ποια ομορφιά θα σώσει τον κόσμο;». Ο Ε. Γαραντούδης δημοσιεύει επτά ποιήματα με τον τίτλο, «Επτά εξωπλανήτες- η σελήνη και η γη». Ο Μιχαήλ Πασχάλης γράφει για τον Κάλβο και η Βασιλική Δ. Λαμπροπούλου γράφει συγκριτικά για το «φάντασμα του βασιλιά στην Ερωφίλη του Γ. Χορτάτση και στον Άμλετ του W.Shakespeare». Επίσης μεταφράστηκε από τον Αντώνη Μακρυδημήτρη μέρος από έργο του Ο.Μ. Γέητς, «Διάλογος της ψυχής με το πνεύμα», και ο π. Ανανίας Κουστένης τμήμα από το έργο του Ρωμανού Μελωδού «Ύμνος των Αγίων Αποστόλων», και από τον Δ. Κοσμόπουλο ποιήματα του Ρίτσαρντ Μπερενγκάρτεν, από τη συλλογή του, «Σονέττα για το τίποτα». Διηγήματα δημοσιεύουν ο Τ. Κώτσιας και ο Γ. Μπράμος.
Στους Προσανατολισμούς, με τους οποίους κλείνει το τεύχος, περιλαμβάνεται συνέντευξη του Π. Τέτση και δοκίμια του Δ Μαυρόπουλου, του Γ.Ι. Μπαμπασάκη, του π.Κ.Καλλιάνου, του Κ. Ασημακόπουλου, του Κ. Ζωιτόπουλου, του Β. Χατζηβασιλείου, του Γ. Παγάνου, του Σ. Γουνελά, του Λ. Παπαλεοντίου και του Π. Μακρή.
Το τεύχος 30/Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2015, κατά ένα μεγάλο μέρος γράφεται από στοχαστές που κατάγονται από την Κύπρο. Δημοσιεύονται ποιήματα (και συνεντεύξεις αντίστοιχα) της Πίτσας Γαλάζη και του Νίκου Ορφανίδη, του Κυριάκου Χαραλαμπίδη, του Γ. Χαριτωνίδη, της Νάσας Παταπίου, του Ρήσου Χαρίση, του Γ. Κορφιάτη, του Παναγιώτη Νικολαΐδη, της Χάρης Σπανού. Δημοσιεύονται διηγήματα και συνέντευξη του Σάββα Παύλου, ο Λ. Παπαλεοντίου δημοσιεύει επιστολές του Γ.Φ. Πιερίδη προς τον Σ. Τσίρκα. Συγκλονιστικό είναι το κείμενο του Λεύκιου Ζαφειρίου για την κηδεία του αγνοούμενου Γιαννάκη Λιάση. Ο Θεοδόσης Πυλαρινός δημοσιεύει πέντε ανέκδοτες επιστολές του Αντώνη Μυστακίδη σε Κύπριους λογοτέχνες. Η Αφροδίτη Αθανασοπούλου γράφει για την ελληνική γλώσσα με αφορμή ένα ποίημα του Κώστα Μόντη..
Στους Προσανατολισμούς περιλαμβάνεται συνέντευξη του Κύπριου ζωγράφου Αδαμάντιου Διαμαντή στον Ρήσο Χαραλαμπίδη, διάλεξη του Κ. Χαραλαμπίδη με τον τίτλο «Διαμαντής εν ύδατι» και δοκίμιο του Γιώργη Μυλωνά με τον τίτλο «Φωνή πατρίδας στον καμβά του Αδαμάντιου Διαμαντή». Σημειώνω την αναλογίες που ανακαλύπτει ο Α. Διαμαντής ανάμεσα στον Δ. Σολωμό και στον Β. Μιχαηλίδη.
Σπύρος Γεωργίου
Προσεγγίσεις στο στοχασμό του Ντίμη Αποστολόπουλου- διαφυγή απ’ το ειμαρτό,
(επιλεγόμενα Παναγιώτης Νούτσος, εκδόσεις Μανδραγόρα, Αθήνα 2014, σελ. 109)
Το πυκνό δοκίμιο του Σπύρου Γεωργίου μας ξαναφέρνει στον νου έναν εκλεκτό στοχαστή, τον Ντίμη Αποστολόπουλο, που πέθανε το 1962 σε ηλικία 53 ετών και για τον οποίο ο Κ. Δεσποτόπουλος σημείωσε ότι ήταν «εραστής και διάκονος της φιλοσοφίας, αφιερωμένος τριάντα χρόνια στη ζήτηση των αξιών του πνεύματος και αποτελεί μια ιδιαίτερη σελίδα στην ιστορία της νεοελληνικής φιλοσοφίας» (σελ. 13).
Επηρεάστηκε από τον Καζαντζάκη, τον Ντοστογιέφσκι, τον Σπένγκλερ, τον Τόυνμπη, τον Μ. Κρότσε, τον Φ. Νίτσε, τον Ε. Μπερξόν, τον Λ. Σεστώφ και τελικά από όλους τους υπαρξιστές φιλοσόφους.
Ο συγγραφέας παραθέτει κρίσεις και αξιολογήσεις του Γ. Θεοτοκά, του Κ. Δεσποτόπουλου, του Α. Καραντώνη, του Τ. Άγρα, του Κ. Παράσχου, του Κ. Τσάτσου, του Η. Βενέζη και του Γ. Κάρτερ. Έχει ερευνήσει εξονυχιστικά όλη την εργογραφία και κάθε σχετική πηγή. Παρουσιάζει τα έργα του Ν. Αποστολόπουλου όπως : Ο κύκλος των Στοχασμών, Οκτώ μεταφυσικά κεφάλαια, Η Λυρική Φιλοσοφία, Δοκίμια του εικοστού πρώτου έτους, Δοκίμια.
Ο Σπύρος Γεωργίου συμπεραίνει πως ο Ν.Α είναι «εκλεκτικιστής στοχαστής, επηρεασμένος κυρίως από το ρεύμα του υπαρξισμού και ιδιαίτερα τη γαλλική φιλοσοφία» (σελ. 65). Αλλά το στοιχείο εκείνο που τον χαρακτηρίζει και τον στοιχειώνει είναι το τραγικό αίσθημα: «Θα μπορούσε να θεωρηθεί γνήσιο υπόδειγμα τραγικού στοχαστή με ριζωμένο τον πόθο της αιωνιότητας» (σελ. 84).
Ο Π. Νούτσος στον επίλογο επιχειρεί με ένα σύντομο, αλλά περιεκτικό τρόπο, να αξιολογήσει την πορεία της νεοελληνικής φιλοσοφίας, επιλέγοντας, κατά το πρότυπο του Ε. Παπανούτσου, μία μέση οδό- τρίτη θέση τον ονομάζει που «ούτε υποτιμά ούτε υπερτιμά τη νεοελληνική φιλοσοφία: προσπαθεί, όσο γίνεται αντικειμενικά, να διερευνήσει τις σχέσεις της με τα ευρωπαϊκά φιλοσοφικά ρεύματα και να περιγράψει με ακρίβεια τα όρια της αυτοδυναμίας της» (σελ. 108).
Πανοπτικόν, τετράδια ολικής αντιπαράθεσης τεύχος 20
Με αφιέρωμα στον εκλεκτό στοχαστή Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο κυκλοφόρησε το Πανοπτικόν. Μαζί του μπορεί άλλοτε να συμφωνούμε και άλλοτε να διαφωνούμε, αλλά δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε την ποιότητα και πρωτοτυπία του λόγου του, ούτε τα προσεκτικά διατυπωμένα επιχειρήματα που αποκαλύπτουν μια βαθιά γνώση των θεμάτων με τα οποία καταπιάστηκε. Δραστήριος και κρίσιμος είναι ο ρόλος του στο περιοδικό Σημειώσεις και στις εκδόσεις Έρασμος.
Γράφουν ο Κώστας Δεσποινιάδης, ο Φώτης Τερζάκης, ο Βασίλης Αλεξίου, ο Γιώργος Μερτίκας, ο Στέφανος Ροζάνης, ο Τάσος Πορφύρης, ο Μάρκος Μέσκος, ο Γιάννης Πατίλης.
Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με κείμενα, ποιήματα και την εργογραφία του Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου. Επισημαίνω από το κείμενο του, Υπέρ πατρίδων: «διότι εάν το άλας μωρανθεί, ο πολιτισμός καταντάει μια ασήμαντη ‘‘λεπτομέρεια’’ ή υποκαθίσταται και ορίζεται από τα περιττώματά του: αυθεντικοί ερμηνευτές του γίνονται τότε οι ιέρακες των χρηματιστηρίων και οι κήρυκες των πετρελαίων. Σε ένα «παγκόσμιο χωριό» όπου η σκέψη δεν βρίσκει πλέον πατρίδα» (σελ. 111).
