Άνθρωπος από Μάρμαρο (Πολωνία 1977), Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2017, 19:30
Στον χώρο πολιτικής και πολιτισμού Ρήγας Βελεστινλής, Ξενοφώντος 4, Σύνταγμα
Αντρέι Βάιντα (Από τη Βικιπαίδεια)
Αντρέι Βάιντα (Andrzej Witold Wajda, 6 Μαρτίου 1926 – 9 Οκτωβρίου 2016) ήταν Πολωνός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός.
Γεννήθηκε το 1926 στο Σουβάλκι της Πολωνίας. Σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Κρακοβίας και σκηνοθεσία στην Σχολή Κινηματογράφου του Λοτζ. Τη δεκαετία του 1950 ξεκίνησε να γυρίζει ταινίες και ντοκιμαντέρ.
Το έργο του αναγνωρίστηκε παγκοσμίως και έλαβε πολλά βραβεία. Στο φεστιβάλ των Καννών το 1957 κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής για το Κανάλ και το 1978 το FIPRESCI για το Άνθρωπος από μάρμαρο. Το 1958 έλαβε το FIPRESCI στο φεστιβάλ της Βενετίας για το Στάχτες και διαμάντια. Το 1981 κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα για το Ο άνθρωπος από σίδερο. To 1983 κέρδισε το Βραβείο BAFTA Καλύτερης Μη Αγγλόφωνης Ταινίας και το βραβείο Σεζάρ καλύτερου σκηνοθέτη για το Υπόθεση Δαντών. Το 2009 κέρδισε το FIPRESCI στα Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου για το Γλυκιά έξαψη.
Το 1982 έλαβε το Τιμητικό Βραβείο Σεζάρ, το 1996 την Τιμητική Χρυσή Άρκτο, το 1998 τον Τιμητικό Χρυσό Λέοντα και το 2000 το Τιμητικό Όσκαρ για την προσφορά του στην Έβδομη Τέχνη.
Απεβίωσε το 2016 στη Βαρσοβία σε ηλικία 90 ετών.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ «ΣΩΜΑΤΟΦΥΛΑΚΕΣ»
(Από σινεκριτική του Πρώτου Θέματος)
Τρεις άνθρωποι είναι εκείνοι που άρχισαν να «ξηλώνουν» το τρύπιο «πουλόβερ» του «υπαρκτού σοσιαλισμού» στην Πολωνία. Κατά σειρά: Κάρολος Ιωσήφ Βοϊτίλα, Λεχ Βαλέσα, Αντρέι Βάιντα.
Ο πρώτος σκαρφαλώνει στο ύπατο αξίωμα της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας τον Οκτώβριο του 1978. Ο πρώτος Πολωνός Πάπας σε ηλικία μόλις 58 ετών. Με την ονομασία Ιωάννης Παύλος ο Β. Αναρριχάται αφού προηγουμένως μέσα σε 33 μέρες «εγκαταλείπει» τον μάταιο κόσμο ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο Α!
Ο δεύτερος Πολωνός, ο Λεχ Βαλέσα, ως αρχηγός της «Αλληλεγγύης». Που στη συνέχεια και μετά το γκρέμισμα, απομυθοποιήθηκε εντελώς.
Και ο τρίτος, ο Αντρέι Βάιντα, ο διάσημος σκηνοθέτης κινηματογράφου, με δύο υποψηφιότητες Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, πρώτα για την «Γη της επαγγελίας» (1975) και ύστερα για το «Κατίν» (2007)
Τρεις οι «σταθμοί» του Αντρέι Βάιντα.
Τα πρώτα φοιτητικά του χρόνια.
Μετά τον πόλεμο και υπό «σοσιαλιστικό» καθεστώς. Πρώτα σπουδάζει ζωγραφική και στην συνέχεια καταλήγει στην σπουδαία κινηματογραφική (πανεπιστημιακή) σχολή του Lodz. Απ αυτή την σχολή προέκυψαν μερικά από τα σπουδαιότερα κινηματογραφικά ταλέντα του παγκόσμιου μεταπολεμικού κινηματογράφου. Όπως, λόγου χάριν, ο Ρόμαν Πολάνσκι. Εφτά χρόνια νεώτερος του Βάιντα!
Ο δεύτερος σταθμός, χαρακτηρίζεται από μια «κριτική» συμμαχία με το καθεστώς. Απόδειξη η τριλογία του, με τις πρώτες τρεις σκηνοθεσίες του «Μια γενιά» (στην οποία παίζει και ο Πολάνσκι), «Κανάλ» και τρίτη και καλύτερη «Στάχτες και διαμάντια». Με πρωταγωνιστή τον Σμπίκνιεφ Σιμπούλσκι, τον λεγόμενο Τζέιμς Ντιν της Πολωνίας!
Τρεις ταινίες για την πολωνική αντίσταση εναντίον των Γερμανών. Επακολουθούν μερικές ιστορίες με την ίδια πολιτική προσέγγιση. Ανάμεσά τους το κορυφαίο «Η γη της επαγγελίας»!
Ο τρίτος και τελευταίος σταθμός του Αντρέι Βάιντα χαρακτηρίζεται από «πολεμική κριτική» εναντίον του «σοσιαλιστικού» καθεστώτος. Με εμβληματική ταινία, «Ο άνθρωπος από μάρμαρο». Το θρυλικό Czlowiek Z Marmuru. Έτος παραγωγής 1977. Ήδη η «Αλληλεγγύη» βρισκόταν σε οργασμό. Ήδη ο Κάρολος Ιωσήφ Βοϊτίλα βρισκόταν στο κατώφλι της ανώτατης Καθολικής ιεραρχίας. Και ήδη έτριζαν τα θεμέλια του Πολωνικού «υπαρκτού σοσιαλισμού». Τέσσερα χρόνια μετά από κυκλοφορία της εν λόγω ταινίας, τα τεθωρακισμένα του Πολωνικού στρατού έβγαιναν στους δρόμους και στρατιωτικός νόμος κατέλυε κάθε δημοκρατική διαδικασία!
Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΛΩΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
Εμείς οι Ελληνες, αγνοούμε τα επιτεύγματα του Πολωνικού Κινηματογράφου. Ανάμεσα στους κορυφαίους που άφησαν ανεξίτηλα ίχνη στην διαδρομή της 7ης Τέχνης, ο Αλεξάντερ Φορντ, ο Γέρζι Καβαλιέροβιτς, ο Αντρζέι Μουνκ, ο Γιέρζι Σκολιμόφσκι (που αργότερα διέφυγε και έκανε μεγάλη καριέρα στην Αγγλία με πιο χαρακτηριστική ταινία του «Η κραυγή»), ο Αντρέι Ζουλάφσκι με καριέρα στην Γαλλία, ο σκηνοθέτης της θρυλικής ερωτικής «Σημασία έχει ν’ αγαπάς» και φυσικά ο καλύτερος όλων, ο Ρόμαν Πολάνσκι, όπου τα δύο κορυφαία αριστουργήματά του «Το μωρό της Ρόζμαρι» και «Chinatown» εξακολουθούν να παραμένουν αξεπέραστα!
«Ο Άνθρωπος από Μάρμαρο» (Człowiek z marmuru – Man of Marble)
Σκηνοθεσία: Αντρέι Βάιντα Σενάριο: Aleksander Ścibor-Rylski
Διεύθυνση φωτογραφίας: Edward Kłosiński
Ηθοποιοί: Jerzy Radziwiłowicz, Krystyna Janda, Tadeusz Łomnicki, Bogusław Sobczuk Παραγωγή: Film Polski, Zespół Filmowy X
Πολωνία, 1977 – Διάρκεια: 165 Λεπτά
