του Τ. Χατζηαναστασίου, από το Άρδην τ. 82
Η πολιτική της σημερινής κυβέρνησης στο χώρο της Παιδείας έχει δύο κυρίως χαρακτηριστικά: το ένα είναι η εναγώνια προσπάθεια να δειχθεί στους ξένους επιτηρητές της χώρας πως εφαρμόζονται στο ακέραιο οι πρόνοιες του μνημονίου, δηλαδή η σκληρή λιτότητα και σ’ αυτόν τον χώρο, και το άλλο είναι η ολοκλήρωση της εφαρμογής της «εκπαίδευσης της αμάθειας» που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια μέσα από «στοχευμένες δράσεις», κατά την φρασεολογία του Υπουργείου, με κύριο άξονα τον αφελληνισμό της Παιδείας και την κατάργηση οποιουδήποτε θεσμού αντισταθμιστικής αγωγής και ελέγχου της εμπέδωσης της παρεχόμενης γνώσης.
Οι περικοπές στις απολαβές του διδακτικού προσωπικού και τις λειτουργικές δαπάνες των σχολείων, η αναστολή των αποσπάσεων εκπαιδευτικών σε σχολεία και κοινότητες του εξωτερικού, το κλείσιμο σχολείων και η συγχώνευση τμημάτων, η μαζική απόρριψη αιτήσεων εκπαιδευτικών αδειών, η ουσιαστική κατάργηση της Ενισχυτικής Διδασκαλίας και της Πρόσθετης Διδακτικής Στήριξης, η υποστελέχωση Γραφείων και Διευθύνσεων και βέβαια τα «βερεσέδια» σε αμοιβές ωρομισθίων, επιτροπών, οδοιπορικών κτλ. είναι ορισμένα από τα μέτρα που λήφθηκαν φέτος προκειμένου να «γίνει οικονομία». Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος δόθηκαν λιγότερα από τα μισά χρήματα στα σχολεία για τις λειτουργικές τους δαπάνες και όλοι εύχονται ο καλός Θεός της Ελλάδας να προνοήσει έτσι ώστε να μην παγώσουμε το χειμώνα αφού τα χρήματα για την αγορά πετρελαίου θέρμανσης δεν επαρκούν.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σκέλος της κυβερνητικής πολιτικής, εφαρμόζεται για πρώτη φορά φέτος η διδασκαλία της Αγγλικής και της Πληροφορικής από την Α΄ Δημοτικού (!), αλλάζουν (ξανά!) βιβλία και αναλυτικά προγράμματα ενώ η ουσιαστική εγκατάλειψη της παιδείας των ομογενών αποτελεί εθνική ντροπή. Στα περίφημα 800 «πιλοτικά» Δημοτικά Σχολεία όπου εφαρμόζονται «πρωτοποριακά» αναλυτικά προγράμματα, οι μικροί μαθητές έχουν χάσει κυριολεκτικά τον μπούσουλα αφού, αντί για τη δασκάλα τους, μπαινοβγαίνουν καθημερινά διδάσκοντες διαφόρων ειδικοτήτων (Θεατρικής Παιδείας, Αγγλικών, Γυμναστές, Πληροφορικής, Καλλιτεχνικών) και το ωράριό τους έχει γίνει εξαντλητικό και οι ρυθμοί υπερεντατικοί. Από την άλλη πλευρά, απουσιάζουν τόσο οι υποδομές όσο και η διαθεματική σύνδεση όλων αυτών των διαφορετικών αντικειμένων σε παιδιά που δεν έχουν μάθει ακόμη να γράφουν και να διαβάζουν! Έτσι, το νέο πρόγραμμα σπουδών το μόνο που εγγυάται για τους μαθητές είναι η αγραμματοσύνη για όσους έχουν την ατυχία να μην τους διαβάζουν το απόγευμα στο σπίτι οι γονείς τους.
Αντίστοιχο μνημείο αντιπαιδαγωγικής πολιτικής, όπου επικρατούν λογικές σούπερ μάρκετ, αποτελεί και το σχέδιο προγράμματος για το «Νέο Λύκειο» που είδε το φως της δημοσιότητας στις αρχές Οκτωβρίου: οι πολλές επιλογές διαλύουν τη συνοχή της γνώσης σε μια σειρά από αντικείμενα, τα μαθήματα προσφέρονται σε καλάθια «προσφορών» ενώ η Βυζαντινή και Νεότερη Ιστορία… απουσιάζουν παντελώς και τα Θρησκευτικά υποβαθμίζονται ως επιλεγόμενο μάθημα. Την ίδια στιγμή, όσοι επιλέξουν το μάθημα της Φυσικής, δεν μπορούν να επιλέξουν Χημεία ή Βιολογία! Τέλος, η δεύτερη ξένη γλώσσα γίνεται υποχρεωτική εκτός αν κάποιος επιλέξει τα… Λατινικά!
Από την άλλη πλευρά, συνεχίζονται με τον πλέον απροκάλυπτο τρόπο η ευνοιοκρατική διαχείριση του διδακτικού προσωπικού και ο σκανδαλώδης τρόπος ορισμού των μελών των Υπηρεσιακών Συμβουλίων και των Προϊσταμένων («διαφάνεια παντού»!). Τραγέλαφος επικρατεί και στο ζήτημα των αποσπάσεων που αποτέλεσε ένα από τα πιο ισχυρά επικοινωνιακά όπλα της κυβέρνησης: «κανείς δεν παίρνει απόσπαση αν δεν υπάρχει αντικαταστάτης», διεμήνυε σε αυστηρό τόνο η Υφυπουργός. Κι όμως, σήμερα που μιλάμε, υπάρχουν δεκάδες κενά εκπαιδευτικών λόγω των καθυστερημένων αποσπάσεων που έγιναν σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, σε Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, σε Διευθύνσεις και Γραφεία και σε Πανεπιστήμια. Η καθυστέρηση οφείλεται στο ότι η κυβέρνηση ήθελε όλους τους εκπαιδευτικούς την 1η Σεπτεμβρίου στα σχολεία τους για να το εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά κι από κει και πέρα άρχισε να τους… σκορπίζει δεξιά και αριστερά προχωρώντας σε αποσπάσεις ακόμη και ενάμιση μήνα μετά την έναρξη των μαθημάτων. Η σημερινή κυβέρνηση μάλιστα έσπασε άλλο ένα…. ταμπού: προχώρησε, τον Οκτώβριο, σε τρίτη φάση αποσπάσεων, από Νομό σε Νομό, παρότι ακόμη και η δεύτερη φάση, τον Σεπτέμβριο, γίνεται κάθε χρόνο ουσιαστικά χωρίς καμία νομική κάλυψη.
Για όσους γνωρίζουν τα πράγματα της Εκπαίδευσης από κοντά, στην πραγματικότητα, υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στις προθέσεις του Υπουργείου και στην υλοποίηση των σχεδιασμών του. Για παράδειγμα, έχει πολυδιαφημιστεί η επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών και μάλιστα με κονδύλια από το ΕΣΠΑ. Κι όμως, ακόμη και τα καθιερωμένα προγράμματα εισαγωγικής επιμόρφωσης των νεοδιόριστων κινδυνεύουν να τιναχτούν στον αέρα αφού οι διδάσκοντες στα περσινά προγράμματα παραμένουν απλήρωτοι ενώ οι νεοδιόριστοι πρέπει να βάλουν από την τσέπη τους τα έξοδα μετακίνησης, διαμονής και διατροφής τους στον τόπο διεξαγωγής του προγράμματος, που συνήθως απέχει αρκετά χιλιόμετρα (ή ναυτικά μίλια) από τον χώρο διαμονής και εργασίας τους. Έτσι, η κυβέρνηση εφάρμοσε τη δοκιμασμένη συνταγή του εκβιασμού: απείλησε με μη μονιμοποίηση όσους αρνηθούν να συμμετάσχουν στα Προγράμματα Επιμόρφωσης.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, τα συνδικάτα μοιάζουν αμήχανα και ο εκπαιδευτικός κόσμος δείχνει να έχει περιπέσει σε αφασία και να επιλέγει ατομικές στρατηγικές επιβίωσης και διαχείρισης της κρίσης και, κυρίως, της μείωσης του εισοδήματός του. Μόνη αισιόδοξη νότα σ’ αυτήν την «έρημη χώρα», σχήματα και κινήσεις εκπαιδευτικών που κινούνται πέρα από τα κλασικά σχήματα της αριστεράς, ξεπερνώντας τα παρωχημένα σχήματά της και τη ρητορική της, δείχνουν να έχουν απήχηση και αποδοχή από το σύνολο των συναδέλφων και όχι μόνο από τον «κόσμο της αριστεράς».
Οι εκπαιδευτικοί του Άρδην και της Ρήξης θα πρέπει να εντείνουν στο επόμενο διάστημα τις παρεμβάσεις τους τόσο στο επίπεδο της ιδεολογικής πάλης (ιστολόγιο, έντυπα) όσο και στο συνδικαλιστικό επίπεδο. Η δημιουργία ενός πανελλαδικού σχήματος με αφορμή τα συνέδρια των ομοσπονδιών δασκάλων και καθηγητών είναι πλέον και ώριμη και εφικτή.
