ΧΡΙΣΤΟΣ ΔΑΛΚΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ ΠΩΣ ΘΑ ΓΛΥΤΩΣΟΥΜΕ;
Ἡ σύσταση τοῦ κ. Μπαμπινιώτη στόν κ. Τσιόδρα νά χρησιμοποιῇ ἀντί τοῦ lockdown τόν ὅρο «ἀπαγορευτικό», ἡ ἀμηχανία τοῦ πρωθυπουργοῦ γιά τήν χρήση ἑνός ἀμετάφραστου ὅρου ὅπως silver economy,[1] ἡ ἀναφορά τοῦ ὑφυπουργοῦ Πολιτικῆς Προστασίας σέ ὁμάδες high risk καί low risk κ.λπ. ἀποτελοῦν ἐνδείξεις γιά ἕνα μεῖζον πρόβλημα πού χρήζει συντονισμένης ἀντιμετώπισης, καί πού εἶναι ἡ μαζική εἰσροή ἀμετάφραστων ὅρων στήν γλῶσσα μας.
Εἶναι ἑπομένως φανερό ὅτι χρειάζεται ἡ σύσταση ἑνός -ὄχι ἀπαραιτήτως πολυμελοῦς- ὀργάνου πού νά ἀναλαμβάνῃ τό ἔργο τῆς μεταγλώτισσης τῶν νέων ὅρων, ὅταν ἀκόμα δέν ἔχουν διαδοθῆ ἐν εἴδει κορωνοϊοῦ στήν κοινωνία, ὁπότε εἶναι δύσκολο -ἄν καί ὄχι ἀδύνατο- νά τούς ἀποσύρῃ κανείς ἀπό τήν κυκλοφορία.
Ἡ διευθέτηση αὐτή δέν εἶναι οὔτε χρηματοβόρα οὔτε μοχθοβόρα, θά ἔλεγα μάλιστα ὅτι μπορεῖ νά βασισθῇ στήν δραστηριότητα ἑνός καί μόνο ἀτόμου πού νά διαθέτῃ εὐαισθησία, γνώση καί φαντασία, καί νά ὑπηρετῇ στό κέντρο τῆς ἐξακτίνωσης τῶν νέων ὅρων (τ.ἔ. τήν ἑλληνική ραδιοτηλεόραση). Ἐλπίζω πώς τό ἄτομο μέ τά ἀπαραίτητα αὐτά προσόντα θά ἀνήκῃ ἤδη στό προσωπικό τῆς ΕΡΤ –διότι ἄν δέν ὑπάρχῃ εἶναι καιρός νά πᾶμε νά πνιγοῦμε ὁμαδικῶς-, ὁπότε τό μόνο πού ἔχει νά κάνῃ ἡ κυβέρνηση εἶναι νά ὁρίσῃ ἕναν ὑπεύθυνο μεταγλώττισης νέων ὅρων καί ὁ ὁποιοσδήποτε κυβερνητικός φορέας νά ἀπευθύνεται σ᾿ αὐτόν καί νά λαμβάνῃ τήν ἀπάντηση αὐθημερόν.
Σέ περίπτωση πού ὑπάρχει μεταφραστική ἀμηχανία, θά εἶναι δυνατόν ὁ ὑπεύθυνος μεταγλώττισης νά προστρέχῃ στίς συμβουλές καμμιά δεκαριά «εἰδικῶν», πού θά εἶναι διατεθειμένοι νά διατυπώσουν τήν γνώμη τους – ἀμισθί βεβαίως. Ἄς κάνουμε κάτι γιά τήν γλῶσσα μας, ὅσο εἶναι ἀκόμα καιρός, γιατί οἱ δυσοίωνες ἐξελίξεις τείνουν νά πάρουν τήν μορφή χιονοστιβάδας.
[1] Ὁ ὅρος, κατά τήν ταπεινή μου ἄποψη, θά μποροῦσε νά μεταγλωττισθῇ ὡς «πρεσβοικονομία», ὁ ὅρος silver tourism ὡς «πρεσβυτουρισμός» κ.λπ., πρβλ. πρέσβυς, πρεσβύτης (= γέρων).
4 ΣΧΟΛΙΑ
Συμφωνώ με τα παραπάνω. Χρειάζεται ένα Παρατηρητηριο Ελληνικής Γλώσσας διότι το κακό έχει παραγείνει.
Αξιότιμε κύριε Δάλκο, Χριστός Ανέστη.
Δεν μπορεί κανείς όντας καλοπροαίρετος άνθρωπος, παρά να συμφωνήσει με την άποψη που εκφράζετε και να μην αντιληφθεί αμέσως την άδολη αγωνία σας για τη “γλώσσα” και την διαχείριση των αμετάφραστων νεοεισερχομένων ξένων όρων που τα τελευταία χρόνια διαδίδονται με “εκθετική” ταχύτητα.
Από την άλλη δεν μπορεί να παρακαμφθεί εύκολα ο επιδερμικός “ωχαδερφισμός” των τεχνοκρατών -όπως τους λέμε- οι οποίοι για το μόνο που ενδιαφέρονταν τουλάχιστον προ κορωνοϊού, ήταν ο “καυγάς για το πάπλωμα” της γνωστής ελληνικής ταινίας και η όπως-όπως διαχείριση της οποιασδήποτε κρίσης…
Είμαι βέβαιος ότι θα τεθούν πλείστα ψευδοδιλήμματα…”Ποιός” , “γιατί αυτός”, “τίτλοι σπουδών”, και ένα σωρό άλλα , ώσπου στο τέλος θα χαθεί ο στόχος της διαφύλαξης του ιερού (αν θεωρείται ακόμη) γλωσσικού μας κοινού θησαυρού, από τη σαλαμοποιημένη διαμόρφωση μιας κακώς νοούμενης οινουμενιστικής “λαλιάς” σταδιακά.
Το καίριο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί και εδράζεται στην ελληνική παροιμία “άλλα τα μάτια του λαγού, κι άλλα της κουκουβάγιας”… είναι.
Θα συμπεριφερθούμε ως “σοφές κουκουβάγιες”; -ή “θα την κάνουμε…” σαν λαγοί…
Μένει να αποδειχθεί και πάλι, ότι στα δύσκολα μας “κόβει το νιονιό”.
Σωστά απολύτως τα γραφέντα! Απλώς σκέφτομαι, αγαπητοί, αν πρόκειται για “μεταφραστική αμηχανία” ή κάποιοι θεωρούν στοιχείο προβολής τη χρήση αγγλικών όρων ( εξαιρώ από αυτούς τον κ. Τσιόδρα που συνεμορφώθη με ειλικρίνεια προς τας υποδείξεις.
Οποιος νοιάζεται για την ελληνική μας δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει σε όλα όσα γράφετε, κύριε Δάλκο. Αυτά που προτείνετε έπρεπε να είχαν γίνει από καιρό.
Όμως θέτω εδώ και ένα πρόβλημα που εμένα (και όχι μόνον) με πονάει και με το οποίο πρέπει κάποτε να ασχοληθούμε: ανάμεσα στα “ανελλήνιστα” και “ανελληνιστικά” μεταξύ ελληνόφώνων, δεν μπορώ να αντέξω τον εξοβελισμό εκείνου του γλυκύτατου μ και του ν που ακούγεται εφόσον τα δίψηφα γκ, μπ, ντ, τζ βρίσκονται μεταξύ δύο φωνηέντων. Με θλίβει να ακούω έρχοdαι (έρχονται), συgραφέας (συγγραφέας), άgελος (άγγελος), γάdια (γάντια), εbρός (εμπρός), καραdίνα (καραντίνα), σύdαγμα (σύνταγμα), γάdzος (γάντζος) και να χάνεται η ομορφιά της προφορικής μας γλώσσας. Δεν έχουμε παρά να προφέρουμε με τους δύο τρόπους, για να ανακαλύψουμε πού βρίσκεται το αισθητικό αποτέλεσμα του λόγου μας (εξ ου και ο κανών).