του Β. Κρομμύδα, από το Άρδην τ. 53, Απρίλιος-Μάιος 2005
Δημητρίου Β. Μπαλτά
Φιλοσοφικά Μελετήματα
Σελ.98, Έκδοση του συγγραφέα (αυτοέκδοση), Αθήνα 2004
Είναι, πράγματι, ευτύχημα όταν έρχονται στη δημοσιότητα κάποια –λιγοστά μεν, ουσιαστικά δε– πορίσματα, τα οποία «προέρχονται» από δύσκολους επιστημονικούς κλάδους όπως η Βυζαντινή Φιλοσοφία. Αναφερόμαστε βεβαίως σε δημοσιεύματα προσιτά στο ευρύ κοινό και όχι σε μονογραφίες ή μελέτες που απευθύνονται στους ειδικούς επιστήμονες του συγκεκριμένου γνωστικού χώρου.
Αυτή η διαπίστωση ισχύει, σίγουρα, για τα «φιλοσοφικά Μελετήματα» του νέου φιλολόγου κ. Δημητρίου Β. Μπαλτά, τα οποία κυκλοφόρησε ο ίδιος προς τα τέλη του προηγούμενου χρόνου.
Τα κείμενα του βιβλίου έχουν δημοσιευτεί κατά τη περίοδο από το 1996 έως το 2004, αποτελώντας είτε συνεργασίες σε ειδικά επιστημονικά περιοδικά («Το πρόβλημα του κακού κατά τον Γεώργιον Παχυμέρην») είτε ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια («Το καλόν στα Γραμματικά του Κων/νου Οικονόμου») είτε, ακόμη, πρωτότυπες μεταφράσεις από τη γαλλική («Είναι δυνατόν να υπάρξει χριστιανική φιλοσοφία;») και τη ρωσική γλώσσα («Η φιλοσοφία της ιστορίας του Γρηγορά και του Παχυμέρη και η σύγχρονη πλγροφορική»).
Η προβληματική του Δ. Μπαλτά στρέφεται στο διαρκώς επίκαιρο ζήτημα της οντολογίας, το οποίο φυσικά, εξετάζεται μέσα από το πρίσμα της καθολικότητας του βυζαντινού φιλοσοφικού στοχασμού.
Αναλύοντας ο συγγραφέας τα επιμέρους θέματα με τα οποία καταπιάνεται (σχέση ονόματος και πράγματος, τρόπος σύνδεσης νοός και ύλης για τη θεμελίωση οντολογικής ενότητας, απόψεις περί κακού και της υπάρξεώς του) παρατηρούμε ότι η διαπραγμάτευση των επιχειρημάτων προωθείται με τρόπο συστηματικό και αναλυτικό, χωρίς όμως αυτή η τάση να κουράζει και να ενοχλεί τον αναγνώστη.
Επισημάνονται, με ακρίβεια, τα καίρια, χωρίς άσκοπους πλατειασμούς και ανούσιες περιττολογίες. Η ορθογραφία όλων των δημοσιευμάτων είναι εκείνη της πρώτης παρουσίασης, εστιασμένη στην πολυτονική στίξη και σε μια εύληπτη και καλαίσθητη καθαρεύουσα– όπου, βέβαια, χρησιμοποιείται το συγκεκριμένο γλωσσικό ιδίωμα.
Ο Δ. Μπαλτάς, επανειλημμένως, χρησιμοποιεί τα πνεύματα και τους τόνους για να «ντύσει» τα κείμενά του, ενώ η γλώσσα του φαντάζει, συχνά, ταιριαστή, μέσα στον ορυμαγδό των ανελλήνιστων ελληνικών και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ή την «greeκlish» του Διαδικτύου και της ηλεκτρονικής πληροφόρησης.
Προσωπικά δεν μας ξενίζουν και οι δύο προτιμήσεις του συγγραφέα, αφού αποδεικνύουν περίτρανα μια σπάνια ποιότητα και ένα ήθος συγγραφικό, που δεν βρίσκεται και τόσο εύκολα στην εποχή της lifestyle χυδαιότητας. Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζει ο γράφων στον συγγραφέα για την τιμή που του έκανε, αφιερώνοντας το βιβλίο του σε εκείνον.
Βασίλης Κρομμύδας
