του R. Means, από το Άρδην τ. 50, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2004
Πρεπει εδω να ξεκαθαρίσω κάτι γύρω από το οποίο υπάρχει αρκετή σύγχυση. Όταν μιλάω για ευρωπαίους ή για διανοητικούς ευρωπαίους, δεν επιτρέπω απατηλές διακρίσεις. Δεν λεω πως απ’ τη μια μεριά υπάρχουν τα δευτερεύοντα παράγωγα μερικών χιλιετιών γενοκτονικής αντιδραστικής ευρωπαϊκής διανοητικής ανάπτυξης πράγμα που είναι κακό, και πως από την άλλη υπάρχει μια κάποια νέα επαναστατική διανοητική ανάπτυξη πράγμα που είναι καλό. Αναφέρομαι εδώ στις λεγόμενες μαρξιστικές, αναρχικές και “αριστερές” γενικά θεωρίες. Δεν πιστεύω πως αυτές οι θεωρίες μπορούν να διαχωριστούν από τις υπόλοιπες της ευρωπαϊκής διανοητικής παράδοσης. Είναι απλά το ίδιο παλιό τροπάρι. Η διαδικασία άρχισε πολύ νωρίτερα. Ο Νεύτωνας, για παράδειγμα, “έφερε την επανάσταση” στις λεγόμενες φυσικές επιστήμες με το να περιστείλει το φυσικό σύμπαν σε μια γραμμική μαθηματική εξίσωση. Ο Ντεκάρτ έκανε το ίδιο με τον πολιτισμό. Ο Τζον Λοκ με την πολιτική και ο Άνταμ Σμιθ με τα οικονομικά. Ο κάθε ένας από αυτούς τους “στοχαστές” πήρε ένα κομμάτι της πνευματικότητας της ανθρώπινης ύπαρξης και το μετέτρεψε σε κώδικα, σε αφαίρεση. Συνέχισαν από εκεί που σταμάτησε ο χριστιανισμός. Κοσμικοποίησαν τη χριστιανική θρησκεία, όπως αρέσκονται να λένε οι λόγιοι, και μ’ αυτόν τον τρόπο έκαναν τους Eυρωπαίους πιο ικανούς και έτοιμους να ενεργούν ως επεκτατικός πολιτισμός. Κάθε μια από αυτές τις διανοητικές επαναστάσεις εξυπηρέτησε έτσι ώστε να αποσπαστεί η ευρωπαϊκή διανόηση ακόμη περισσότερο, και έτσι να αφαιρέσει την υπέροχη πολυπλοκότητα και πνευματικότητα του σύμπαντος και να την αντικαταστήσει με μια λογική ακολουθία: ένα, δύο, τρία. Απάντηση! Έτσι έχει καταλήξει να ορίζεται η “ικανότητα” στο ευρωπαϊκό μυαλό. Οτιδήποτε μηχανικό είναι τέλειο. Ο,τιδήποτε φαίνεται να δουλεύει προς στιγμήν δηλαδή οτιδήποτε αποδεικνύει πως το μηχανικό μοντέλο είναι το σωστό_ θεωρείται σωστό, ακόμη κι όταν είναι φανερά εσφαλμένο. Αυτός είναι ο λόγος που η “αλήθεια” αλλάζει τόσο γρήγορα στο ευρωπαϊκό μυαλό. Οι απαντήσεις που προκύπτουν από μια τέτοια διαδικασία είναι μόνο προσωρινά μπαλώματα που πρέπει συνεχώς να αποβάλλονται για χάρη των νέων παραγεμισμάτων που θα στηρίξουν τα μηχανικά μοντέλα και θα τα κρατήσουν ζωντανά.
Ο Χέγκελ και ο Μαρξ ήταν κληρονόμοι της σκέψης του Νεύτωνα, του Ντεκάρτ, του Λοκ και του Σμιθ. Ο Χέγκελ αποτελείωσε τη διαδικασία της αποθρησκειοποίησης της θεολογίας. Με τους όρους που χρησιμοποιεί ο ίδιος, εγκοσμιοποίησε τη θρησκευτική σκέψη μέσω της οποίας οι Ευρωπαίοι κατανοούσαν το σύμπαν. Κατόπιν, ο Μαρξ έθεσε τη φιλοσοφία του Χέγκελ με τους όρους του “υλισμού”, δηλαδή σαν να λέμε, ο Μαρξ αποπνευματικοποίησε το έργο του Χέγκελ στο σύνολό του. Ξανά, αυτοί είναι οι όροι που χρησιμοποιεί ο ίδιος ο Μαρξ. Και αυτό είναι που τώρα θεωρείται ως η μελλοντική επαναστατική δυνατότητα της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι ίσως το θεωρούν επαναστατικό, οι Αμερικανοί Ινδιάνοι, όμως, το βλέπουν απλά σαν τη συνέχεια της ίδιας παλιάς ευρωπαϊκής σύγκρουσης ανάμεσα στο να “είσαι” και στο να “κερδίζεις”. Οι διανοητικές ρίζες του νέου μαρξιστικού τύπου του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού βρίσκονται στους δεσμούς του Μαρξ και των συνεχιστών του με την παράδοση του Νεύτωνα, του Χέγκελ και των άλλων.
Το να “είσαι” είναι μια πνευματική πρόταση. Το να “κερδίζεις” είναι μια υλική πράξη. Εκ παραδόσεως, οι Αμερικανοί Ινδιάνοι επιχειρούσαν πάντα να είναι οι καλύτεροι άνθρωποι που μπορούσαν. Μέρος αυτής της πνευματικής διαδικασίας ήταν και είναι να αποδιώχνουν τον πλούτο, να τον απορρίπτουν έτσι ώστε να μην κερδίζουν. Το υλικό κέρδος αποτελεί ένδειξη ψευδούς κατάστασης για τους παραδοσιακούς ανθρώπους, ενώ για τους Ευρωπαίους αποτελεί απόδειξη πως το σύστημα δουλεύει. Όπως είναι φανερό, υπάρχουν δύο εντελώς αντιτασσόμενες οπτικές σ’ αυτό το ζήτημα, και ο μαρξισμός βρίσκεται πολύ μακριά, πέρα στην άλλη πλευρά, από την Αμερικανική Ινδιάνικη οπτική. Ας δούμε όμως μια σημαντικότερη συνεπαγωγή αυτού. Δεν πρόκειται απλά για μια διανοητική διαφωνία.
Η ευρωπαϊκή υλιστική παράδοση της αποπνευματικοποίησης του σύμπαντος είναι πολύ όμοια με τη διανοητική διαδικασία που υπεισέρχεται στην απανθρωποποίηση ενός άλλου προσώπου. Και ποιοι μοιάζουν πιο ειδικοί στην απανθρώπιση άλλων λαών; Και γιατί; Οι στρατιώτες που έχουν δει πολλές μάχες μαθαίνουν να το κάνουν στον εχθρό, πριν ξαναμπούν στη μάχη. Οι δολοφόνοι το κάνουν πριν βγουν να διαπράξουν φόνο. Οι SS φύλακες των ναζί το έκαναν στους έγκλειστους των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Οι μπάτσοι το κάνουν. Οι αρχηγοί των εταιρειών το κάνουν στους εργάτες που στέλνουν στα ορυχεία ουρανίου και στα εργοστάσια χαλυβουργίας. Οι πολιτικοί το κάνουν σε οποιονδήποτε εν όψει. Και αυτό που είναι κοινό στις διαδικασίες με τις οποίες κάθε μια από αυτές τις ομάδες πραγματοποιεί την απανθρωποποίηση, είναι πως καθιστούν σωστό το να σκοτώνεις και να καταστρέφεις άλλους ανθρώπους. Μια από τις χριστιανικές εντολές λεει “Ου φονεύσεις”, τουλάχιστον ανθρώπους, έτσι το κόλπο είναι να μετατρέψεις νοερά τα θύματα σε μη ανθρώπινα. Μετά μπορείς να προκηρύσσεις την παραβίαση της ίδιας σου της εντολής ως αρετή.
Με τους όρους της αποπνευματικοποίησης του σύμπαντος, η διανοητική διαδικασία δουλεύει έτσι ώστε η καταστροφή του πλανήτη να γίνεται ενάρετη. Όροι όπως η πρόοδος και η ανάπτυξη χρησιμοποιούνται σαν λέξεις κάλυψης εδώ, όπως οι όροι νίκη και ελευθερία δικαιώνουν τις σφαγές στη διαδικασία της απανθρωποποίησης. Για παράδειγμα, ένας κερδοσκόπος ακίνητης περιουσίας ίσως αναφέρεται στην “ανάπτυξη” ενός μέρους του εδάφους, ανοίγοντας ένα λατομείο για χαλίκια. Η ανάπτυξη εδώ σημαίνει ολική και μόνιμη καταστροφή, με τη γη την ίδια να μετακινείται. Αλλά η ευρωπαϊκή λογική έχει κερδίσει μερικούς τόνους χαλίκια με τα οποία περισσότερη γη μπορεί να “αναπτυχθεί” μέσω της κατασκευής οδοστρωμάτων. Τελικά, όλο το σύμπαν είναι ανοιχτό –σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οπτική_ σ’ αυτού του είδους τον παραλογισμό.
Το πιο σημαντικό εδώ είναι ίσως το γεγονός πως οι Ευρωπαίοι δεν έχουν μια αίσθηση απώλειας μέσα σ’ όλα αυτά. Μετά απ’ όλα αυτά, οι φιλόσοφοί τους έχουν αποπνευματικοποιήσει την πραγματικότητα, έτσι οι ίδιοι δεν κερδίζουν καμιά ικανοποίηση από την απλή παρατήρηση του θαύματος ενός βουνού, μιας λίμνης ή της ύπαρξης ενός λαού. Όχι, η ικανοποίηση μετριέται με τους όρους του υλικού κέρδους. Έτσι το βουνό γίνεται λατομείο, η λίμνη γίνεται ψυκτικό υγρό για εργοστάσιο, και οι άνθρωποι μαντρώνονται για να εξελιχθούν μέσω των εργοστασίων κατήχησης που οι Ευρωπαίοι αρέσκονται να αποκαλούν σχολεία.
Μα με κάθε νέο κομμάτι αυτής της “προόδου” ακολουθεί ένα νέο χτύπημα στον αληθινό κόσμο. Πάρτε τα καύσιμα των βιομηχανικών μηχανών, για παράδειγμα. Λίγο περισσότερο από δύο αιώνες πριν, σχεδόν όλοι χρησιμοποιούσαν ξύλα ένα αναπληρώσιμο, φυσικό στοιχείο ως καύσιμο για τις πολύ ανθρώπινες ανάγκες του μαγειρέματος και της θέρμανσης. Τότε εμφανίστηκε η βιομηχανική επανάσταση και το κάρβουνο έγινε το επικρατέστερο καύσιμο, όπως η παραγωγή έγινε η κοινωνική επιταγή για την Ευρώπη. Η μόλυνση άρχισε να γίνεται πρόβλημα στις πόλεις και η γη ξεσκίστηκε για να παρέχει κάρβουνο, ενώ το ξύλο μαζευόταν πάντα με απλή συλλογή ή συγκομιδή, χωρίς μεγάλη επιβάρυνση στο περιβάλλον. Αργότερα, το πετρέλαιο έγινε το σπουδαιότερο καύσιμο καθώς η τεχνολογία της παραγωγής τελειοποιήθηκε μέσω μιας σειράς επιστημονικών “επαναστάσεων”. Η μόλυνση αυξήθηκε δραματικά και κανείς δεν ξέρει ακόμη ποια θα είναι μακροπρόθεσμα τα περιβαλλοντικά κόστη της άντλησης όλου αυτού του πετρελαίου από το έδαφος. Τώρα υπάρχει “ενεργειακή κρίση” και το ουράνιο γίνεται επικρατέστερο καύσιμο.
Οι καπιταλιστές, τουλάχιστον, θα αναπτύξουν το ουράνιο ως καύσιμο στο βαθμό που μπορούν να αποκομίσουν ένα καλό κέρδος. Αυτή είναι η ηθική τους, και ίσως εξαγοράσουν λίγο χρόνο. Οι μαρξιστές, από την άλλη, θα αναπτύξουν το ουράνιο ως καύσιμο όσο πιο γρήγορα γίνεται, απλά και μόνο γιατί είναι το πιο “αποδοτικό” διαθέσιμο καύσιμο παραγωγής. Αυτή είναι η ηθική τους, και αδυνατώ να κατανοήσω ποιά είναι προτιμητέα. Όπως είπα, ο μαρξισμός είναι ένα σκαστό φιλί ακριβώς στη μέση της ευρωπαϊκής παράδοσης. Είναι το ίδιο παλιό τροπάρι.
Υπάρχει ο κανόνας του αντίχειρα που μπορεί να εφαρμοστεί εδώ. Δεν μπορείς να κρίνεις την πραγματική φύση ενός ευρωπαϊκού επαναστατικού δόγματος στη βάση των αλλαγών που προτείνει εντός της ευρωπαϊκής δομής και κοινωνίας. Μπορείς να το κρίνεις μόνο από τις επιδράσεις που θα έχει στους μη ευρωπαϊκούς λαούς. Κι αυτό γιατί κάθε επανάσταση στην ευρωπαϊκή ιστορία βοήθησε στο να ενδυναμώσει τις ευρωπαϊκές τάσεις και ικανότητες να εξάγουν καταστροφή στους άλλους λαούς, στους άλλους πολιτισμούς και στο περιβάλλον το ίδιο. Προκαλώ οποιονδήποτε να επισημάνει ένα παράδειγμα όπου αυτό να μην αληθεύει.
Έτσι τώρα, ζητάνε από εμάς τους Αμερικανούς Ινδιάνους να πιστέψουμε πως ένα “νέο” ευρωπαϊκό επαναστατικό δόγμα όπως ο μαρξισμός θα αντιστρέψει τις αρνητικές επιδράσεις της ευρωπαϊκής ιστορίας πάνω μας. Οι ευρωπαϊκές σχέσεις ισχύος πρόκειται να διευθετηθούν για άλλη μια φορά και αυτό υποτίθεται πως θα κάνει τα πράγματα καλύτερα για όλους μας. Μα τι σημαίνει αυτό στην πραγματικότητα;
Τώρα, σήμερα, εμείς που ζούμε στη ρεζέρβα του Pine Ridge, ζούμε σ’ αυτό που η κοινωνία των λευκών χαρακτηρίζει ως “Περιοχή Εθνικής Θυσίας”. Αυτό σημαίνει πως έχουμε πολλά αποθέματα ουρανίου εδώ, και ο πολιτισμός των λευκών (όχι εμείς) χρειάζεται αυτό το ουράνιο ως υλικό παραγωγής ενέργειας. Ο φθηνότερος και αποδοτικότερος τρόπος για τη βιομηχανία να εξάγει και να χειριστεί την επεξεργασία αυτού του ουρανίου, είναι να ξεφορτωθεί τα παραπροϊόντα ακριβώς εδώ, στις περιοχές εξόρυξης. Ακριβώς εδώ που ζούμε. Τα απόβλητα αυτά είναι ραδιενεργά και θα καταστήσουν ολόκληρη τη χώρα ακατοίκητη για πάντα. Το γεγονός αυτό θεωρείται από τη βιομηχανία, και από την κοινωνία των λευκών που δημιούργησε αυτή τη βιομηχανία, ως “αποδεκτό” κόστος για την ανάπτυξη των ενεργειακών πηγών. Στην πορεία, σχεδιάζουν επίσης να αποξηράνουν το υδάτινο στρώμα κάτω απ’ αυτό το κομμάτι της Νότιας Ντακότα ως μέρος της βιομηχανικής εξέλιξης, έτσι η χώρα θα γίνει διπλά ακατοίκητη. Το ίδιο συμβαίνει κάτω στη γη των Ναβάχο και των Χόοπι, πάνω στη γη των βορείων Τσεγιέν και των Κρόου, και αλλού. Τα τριάντα τοις εκατό του κάρβουνου στη Δύση και τα μισά αποθέματα ουρανίου στις ΗΠΑ έχουν βρεθεί κάτω από γη που ανήκει σε ρεζέρβες, έτσι δεν υπάρχει τρόπος να το αποκαλέσουμε ασήμαντο ζήτημα.
Αντιστεκόμαστε στο να μετατραπούμε σε Περιοχή Εθνικής Θυσίας. Αντιστεκόμαστε στο να μετατραπούμε σε λαό Εθνικής Θυσίας. Τα κόστη αυτής της βιομηχανικής εξέλιξης δεν […]