του Σ. Μπεκατώρου, από το Άρδην τ. 50, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2004
Μέσα σε πόλεμο – φαντάσου,
ελληνικά ποιήματα.
Κ. Π. Καβάφης, “Ο Δαρείος”
Πόλεις ολόκληρες τώρα τοπία κι αγκάθια.
Η Σελεύκεια επί του Τίγρεως
τοπίο απέναντι στην Κτησιφώνα.
Τίποτε δεν απομένει είπε ο Γάλλος
Ποιητής και διπλωμάτης Περς
στον Έλληνα Σεφέρη.
Εγευμάτιζαν στο παστρικό
Λημέρι των Αμερικάνων
Πριν από σαράντα πέντε χρόνια.
Τίποτε, είπαν
Σηκώνοντας δυο κόκκινα ποτήρια.
Όλα γυρίζουνε
Στην σκοτεινή μήτρα.
Από εδώ δυτικά, μαύρο,
Υπόκωφο σέρνεται στο μύχιο χώμα. Άδειασαν
Τα μουσεία κι εγέμισαν κορμιά καρβουνιασμένα.
Τηλεφωνήστε όταν περάσετε πάλι,
είπε ο Γάλλος.
Ο Σεφέρης δεν παρέλειψε.
Σαράντα πέντε χρόνια
Μετά ήλθε για τη συνένωση της Κύπρου.
(Τότε σαν ήταν πέρα είχε μηνύσει
στον Ακεφάλωφ
Για το κακό. τον έδιωξαν οι κούφιοι άνθρωποι
Κι υπέγραψαν.
Είδε το αίμα να κυλάει σκοτωμένο.)
Πίνοντας εκοίταζαν οι ποιητές την υπέρογκη πόλη.
Ίσως εκεί απέναντι τα είχαν σχεδιάσει όλα
Οι Μαφιόζοι.
Πώς να στήσουνε τη δουλειά πώς
Να την ξετελειώσουν
ρημάζοντας γέρους, γυναίκες
Παιδιά, χρόνια τώρα χωρίς τροφή,
νερό και φάρμακο
Μ’ έναν τρόμο σφυρί στο κρανίο.
Το ήξεραν οι δύο:
Τούτες τις μέρες έσβηναν ζωές
στη Μεσοποταμία.
Το αίμα κρασί και οι φονιάδες σταυροφόροι
Πάνοπλοι με την υπεροψία και τη μέθη.
“Τι πόλη”
Είπε σιγά ο Σεφέρης.
Σημείο του τίποτα Σελεύκεια
Στις όχθες του Πότομακ Ρίβερ
όπου κυλάει αίμα
Σημεiωση:
Η συνάντηση έγινε το 1957 στην Ουάσινγκτον. Ο Σεφέρης την έχει καταγράψει στο ημερολόγιό του (Μέρες, τομ. Ζ’, 01/10/56 -27/12/60, φιλ. επιμ. Θεανώ Ν. Μιχαηλίδου, 1990, σσ. 31-38). Για τη στάση του στο κυπριακό ζήτημα ο Μ. Πιερής έχει ανακοινώσει άγνωστη ημερολογιακή εγγραφή του ποιητή (11/05/71), την τελευταία πριν από τον θάνατό του, όπου γίνεται αναφορά σε δύο πολύ σημαντικά υπηρεσιακά έγγραφά του προς τον υπουργό εξωτερικών της τότε κυβερνήσεως Καραμανλή, τα οποία είχαν ως συνέπεια, όπως γράφει ο ίδιος, να αποκλειστεί από την συνδιάσκεψη της Ζυρίχης (Μ. Πιερής, Συμβολή στο θέμα της κυπριακής εμπειρίας του Γ. Σεφέρη, βλ. Ο Σεφέρης στην Πύλη της Αμμόχωστου, Μ.Ι.Ε.Τ., 1987, σσ. 97-98). Από τις πηγές αυτές άντλησα στοιχεία, ακόμη και λέξεις από στίχους σεφερικού ποιήματος του ημερολογίου (όπ.π., σελ. 54). Ο Μ. Πιερής επισημαίνει στο κείμενό του Ο Σεφέρης και ο Δυτικός Κόσμος (από τη σκοπιά της Κυπριακής του εμπειρίας): “Η πρώτη επίσκεψη του Σεφέρη στην Κύπρο το […] 1953 υπήρξε, καθώς αποδείχτηκε, καθοριστική για το έργο του. […] Η ανθρώπινη και ποιητική εμπειρία ανακάλυψης μιας άλλης Ελλάδας στο ανατολικότερο νησί του μείζονος Ελληνισμού, συνέβαλε στο να συνειδητοποιήσει ο Σεφέρης βαθύτερα την παρακμιακή πολιτική στάση (και δράση) του ‘δυτικού κόσμου’ απέναντι σ’ έναν πολιτισμικό χώρο που κατά την αίσθησή του διατηρούσε αυθεντικούς τους αρχέγονους ρυθμούς της ρωμιοσύνης” (βλ. Μοντερνισμός και Ελληνικότητα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1997, σελ. 83). Έχοντας γράψει το ποίημα, διάβασα το κείμενο του Κυρ. Χαραλαμπίδη Δύο κράτη μία σημαία (περ. Άρδην, αρ. 40-41, Ιαν.-Μαρτ. 2003, σελ. 18 – αναδημοσίευση από την κυπριακή εφημ. Ελεύθερος, 26/03/00). Θα το συστήσω για τη διορατικότητά του σχετικά με τις πολύ πρόσφατες εξελίξεις του κυπριακού ζητήματος (σχέδιο Ανάν κ.λπ.).
