του Σ. Γαβριηλίδη, από το Άρδην τ. 25-26, Μάιος-Ιούλιος 2000
To βιογραφικό του σημείωμα αναφέρει ότι γεννήθηκε στο Μοντεβίδεο πριν από 59 χρόνια και υπήρξε αρχισυντάκτης του εβδομαδιαίου περιοδικού Marcha και της εφημερίδας Epoca στη χώρα του καθώς και του περιοδικού Crisis στο Μπουένος Άιρες.
Η συμβολή του στα έντυπα αυτά, τα οποία σίγουρα έδιναν την ευκαιρία να ειπωθούν αλήθειες και να καταγγελθούν αθλιότητες και στις δύο πλευρές του Ριο ντε λα Πλάτα, δεν αντιπροσωπεύει όλα όσα σημαίνει για τα γράμματα και τη συνείδηση της Λατινικής Αμερικής το όνομα του Εδουάρδο Γκαλεάνο. Τα έργα του “Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής”, “Μνήμες φωτιάς”, “Το βιβλίο των εναγκαλισμών”, “Περιπλανώμενα λόγια ” ανάμεσα σε άλλα, έχουν αφήσει βαθιά σφραγίδα στην ηθική και πολιτική συγκρότηση πολιών γενεών που τον ευγνωμονούν για την λεπτή ειρωνεία του και τον ακατάβλητο ζήλο του στην καταγγελία της οικουμενικής αδικίας. Γι’ αυτό και δεν προκάλεσε έκπληξη η επιτυχία που είχε το τελευταίο βιβλίο του “Patas arriba. La escuela del mundo al reves ” (“Τα πόδια πάνω. To σχολείο του ανάποδου κόσμου”), στο οποίο, όπως πάντα, “σε πείσμα των πεισμάτων”, όπως λέει, επικαλείται και πάλι την ουτοπία.
Το τελευταίο σας βιβλίο, “Με τα πόδια πάνω”, ήταν για σας ένας καθαρτήριος αποχαιρετισμός στο τέλος ενός ταραγμένου αιώνα; Κάτι που ήταν απαραίτητο να αποτιμήσετε και να μοιραστείτε;
Είναι μια απόπειρα σκιαγράφησης του κόσμου στο τέλος του αιώνα. Περιέχει φρίκη και ελπίδα, μια πρόθεση να βοηθήσω για να αποκαλυφθεί αυτός ο κόσμος όπως είναι. 0 κόσμος αυτός έχει γυρίσει ανάποδα, με το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω, και προσπαθούμε να δούμε αν μπορούμε να τον φέρουμε στη θέση του.
Με χιούμορ;
Με χιούμορ και με αγάπη. Δεν είναι ένα μοιρολατρικό βιβλίο που να λέει ότι αυτή είναι η πραγματικότητα, αυτό είναι το πεπρωμένο, εμπρός να αυτοκτονήσουμε όλοι. Είναι ένα βιβλίο που θέλει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα όπως είναι, χωρίς μεταμφιέσεις, χωρίς μάσκες, αλλά με την πρόθεση να βοηθήσει στην αλλαγή της. Η ιστορική εμπειρία του 20ού αιώνα μας διδάσκει να μην πιστεύουμε στα μεγάλα και θεαματικά γεγονότα, μας λέει ότι ίσως οι αλλαγές που αξίζουν τον κόπο έρχονται βαθμιαία, αθροιστικά, με μια αδιάκοπη συσσώρευση μικρών συμβολών. Γι αυτό πιστεύω – ή ελπίζω να είναι έτσι-πως ένα βιβλίο μπορεί να γίνει μια από αυτές τις μικρές συμβολές, με όπλο το χιούμορ, γιατί είναι ο καλύτερος τρόπος να θέτουμε επί τάπητος αυτά τα καταθλιπτικά θέματα. Χιούμορ, ειρωνεία και μια γλώσσα που να μην είναι βαρετή, εναλλάσσοντας τα μεγάλα με τα πιο μικρά κείμενα.
Σκεφτήκατε πως το βιβλίο αυτό απευθύνεται στις νέες γενιές που δεν διάβασαν τις “Ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής”;
Ίσως να είναι έτσι. Στην πραγματικότητα, δεν σκέφτηκα ένα συγκεκριμένο κοινό, απλώς ένιωσα πως ήταν σημαντικό να επιχειρήσω ένα είδος σκιαγράφησης του κόσμου από την ανάποδη. Γράφτηκε στα μέσα του ’98 και βλέπω στις εφημερίδες και στα δελτία ειδήσεων τη συνέχειά του, καθώς τα μεταγενέστερα γεγονότα δεν κάνουν άλλο από το να το επιβεβαιώνουν.
Ξαναδιαβάζοντας τα κείμενα σας της περιόδου ’60-’70καιαυτό το τελευταίο βιβλίο, μπορεί κανείς να δει μια γραμμή ιδεολογικής συνοχής. Ποια είναι η συνταγή που σας έχει επιτρέψει να αποκτήσετε ανοσία απέναντι στη φθορά των ιδεών και των αρχών που έπληξε τον χώρο της αριστεράς;
Είναι αλήθεια πως εκδηλώθηκε ένα είδος μετάνοιας σε παγκόσμια κλίμακα. Όχι σε όλους, αλλά σε πολύ κόσμο. Σε μερικές περιπτώσεις πρόκειται για καιροσκοπισμό, όμως σε άλλες ήταν μια έντιμη και σεβαστή αλλαγή, κόσμος που έπαψε να πιστεύει σε αυτό που πίστευε και που άλλαξε ιδέες όπως κάποιος αλλάζει σπίτι. Εγώ εξακολουθώ να είμαι πιστός στις ιδέες μου και στους φίλους μου. Αυτά είναι τα δύο πράγματα που με βοηθούν να ζήσω και να επιζήσω. Αυτές οι ιδέες προέρχονται συγχρόνως από την καρδιά και τη λογική. Συνδέονται στενά με αυτό που νιώθει κανείς μέσα του, προέρχονται από αυτές τις μυστηριώδεις φωνές που η λογική ενίοτε δεν μπορεί να καταλάβει αλλά που μπορεί να οργανώσει. Η λογική μας βοηθάει, όμως αν ήταν μόνο αυτή, θα ήμασταν κατεψυγμένοι.
Από εκεί ξεκινά η συνοχή;
Αυτό εξηγεί μια συνοχή που ανταποκρίνεται σε μια προσπάθεια να ζήσει κανείς αισθηματο-διανοητικά. Είναι ιδέες που έρχονται επίσης από το συναίσθημα. Εγώ αισθάνομαι ότι έχω την ίδια ικανότητα να εκπλήσσομαι και να αγανακτώ όπως όταν ξεκίνησα να γράφω πριν από κάμποσα χρόνια. Υπήρξε μια αλλαγή στον τρόπο έκφρασης, θέλω να λεω περισσότερα με λιγότερα λόγια, αλλά στην ουσία υπάρχει μια συνέχεια για την οποία δεν μετανοώ. Αν αυτό σημαίνει ότι είναι κανείς προϊστορικός, όπως λένε, τότε είμαι προϊστορικός. Όμως είμαι σίγουρος ότι δεν ισχύει αυτό, είναι ένας τρόπος να δηλωθεί ότι η πραγματικότητα αλλάζει, η ζωή αλλάζει, ο καθένας μας αλλάζει, μπορείς όμως να παραμείνεις πιστός σε ορισμένες βασικές αρχές. Εγώ εξακολουθώ να πιστεύω ότι υπάρχει ταυτοσημία ανάμεσα στην ηθική και την αισθητική, ανάμεσα στη δικαιοσύνη και την ομορφιά.
Πως εκφράζεται η αποκαλούμενη “μονόδρομη σκέψη” στον χώρο της λογοτεχνίας;
Υπάρχει τώρα μια μόδα εξύμνησης της αγοράς που εκφράζεται σε όλα τα πεδία. Είναι ένα είδος νέας θρησκείας με θεό το χρήμα… και διευκρινίζω ότι δεν έχω τίποτα εναντίον του χρήματος. Το πρόβλημα είναι όταν το χρήμα γίνεται ο άξονας του σύμπαντος ή όταν τα δικαιώματα του χρήματος φτάνουν να γίνουν πιο σημαντικά από τα δικαιώματα των προσώπων. Αυτό ακριβώς είναι ο νεοφιλελευθερισμός. Και αυτό έχει τις εκφράσεις του στον χώρο της λογοτεχνίας. Είναι περίεργο: από τη σκοπιά των ΜΜΕ, της τεχνολογίας, των πληροφοριών και της επικοινωνίας ποτέ δεν είχαμε τόσες ευκαιρίες να ενημερωνόμαστε. Ωστόσο ο κόσμος αυτός μοιάζει επικίνδυνα με έναν κόσμο κωφαλάλων γιατί υπάρχει μία τάση προς την μονόδρομη σκέψη. Αυτό προέρχεται από την συγκέντρωση εξουσίας στην οικονομία αλλά και στην κουλτούρα. Για παράδειγμα, η ανεξάρτητη δημοσιογραφία ήταν περισσότερο εφικτή πριν από 30 χρόνια απ’ ό,τι σήμερα. Σήμερα είναι μια τρελή περιπέτεια και ευτυχώς υπάρχουν άνθρωποι που επιλέγουν να την ακολουθήσουν.
Εκπλήσσει η διαφωνία;
Κάθε μέρα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η διαφωνία με την μονόδρομη σκέψη. Παραδόξως, σε ένα σύστημα που επιβλήθηκε στο όνομα της σωτηρίας της δημοκρατίας, έπειτα από όλους εκείνους τους ύμνους υπέρ της διαφωνίας προς τη γραφειοκρατία και τον αυταρχισμό των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, σήμερα καταστέλλεται η διαφωνία. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που συνέβη με τον Πέτερ Χάντκε, τον αυστριακό συγγραφέα, σχετικά με τον πρόσφατο πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας. Είχε την τόλμη να διαφωνήσει με την “κυρίαρχη συναίνεση” και τον καταδίκασαν με τον πιο βάναυσο τρόπο.
Υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ;
Υπάρχουν πολλές πηγές ελπίδας. Ευτυχώς υπάρχουν πολλοί, πάρα πολλοί άνθρωποι που αρνούνται να δεχτούν σαν μοναδικό οικουμενικό πεπρωμένο την κουλτούρα της βίας και της κατανάλωσης. Άνθρωποι που κάνουν πράγματα για να υποστηρίξουν τα πραγματικά ανθρώπινα δικαιώματα, που δεν είναι μόνο το δικαίωμα να τρώμε – το οποίο ακόμη στερείται μια μεγάλη μερίδα του παγκόσμιου πληθυσμού- αλλά επίσης το δικαίωμα να δουλεύουμε για να ζούμε αντί να είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε για να δουλεύουμε. Το δικαίωμα να έχουμε μια δική μας κουλτούρα, μια δική μας μνήμη. Το δικαίωμα να αναπνέουμε και να βαδίζουμε. Υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός από κινήματα που σε όλα τα μέρη της γης αγωνίζονται ενάντια στην εξόντωση του πλανήτη και τη χειροτέρευση της ποιότητας ζωής. Αυτός ο κόσμος που γίνεται όλο και πιο άνισος, γίνεται επίσης όλο και πιο ισοπεδωτικός. Άνισος στις ευκαιρίες που προσφέρει και ισοπεδωτικός στις συνήθειες που επιβάλλει. Ένας κόσμος που σε καταδικάζει να πεθάνεις από πείνα ή από πλήξη. Εμείς δεν τον δεχόμαστε σαν πεπρωμένο, δεν είναι ο μόνος δυνατός κόσμος. Η πραγματικότητα είναι μια πρόκληση, γεννιέται ξανά κάθε πρωί. Ποιος θα το έλεγε ότι την 1η Γενάρη του ’94 θα ξεπηδούσαν από τα σωθικά της γης οι Ζαπατίστας; Κανείς δεν το είχε προβλέψει. Κι αυτό σημαίνει ότι πάντα υπάρχει ζωή, όρεξη και θέληση ανυπακοής.
Η συνέντευξη δόθηκε στο περιοδικό “Resumen Latinoamericano
Μετάφραση Στέλιος Γαβριηλίδης
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΔΟΥΑΡΔΟ ΓΚΑΛΕΑΝΟ
Μαθημα αδικίας
Ογδοο θαύμα του κόσμου, δέκατη συμφωνία του Μπετόβεν, ενδέκατη εντολή του Κυρίου: από παντού ακούγονται ύμνοι για την ελεύθερη αγορά, πηγή ευημερίας και εγγύηση δημοκρατίας. Η ελευθερία του εμπορίου διαφημίζεται σαν κάτι καινούργιο, όμως έχει πολύ μακριά ιστορία. Και η ιστορία αυτή έχει μεγάλη σχέση με τις ρίζες της αδικίας, η οποία στους καιρούς μας βασιλεύει σάμπως να βγήκε ξαφνικά μέσα από ένα λάχανο, ή να την έφερε ο πελαργός.
Πριν από τρεις – τέσσερεις αιώνες, η Αγγλία, η Ολλανδία και η Γαλλία ασκούσαν την πειρατεία στο όνομα της ελευθερίας του εμπορίου, χρησιμοποιώντας τις καλές υπηρεσίες του Σερ Φράνσις Ντρέικ, του Χένρι Μόργκαν, του Πίετ Χέιν, του Φρανσίς Λολοβουά και άλλων νεοφιλελεύθερων της εποχής.
Όταν οι ΗΠΑ κέρδισαν την ανεξαρτησία τους από την Αγγλία, το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν ν’ απαγορεύσουν την ελευθερία του εμπορίου, και τα αμερικανικά υφάσματα, ακριβότερα και πιο άσχημα από τα αγγλικά, έγιναν υποχρεωτικά, από την πάνα του μωρού ως το σάβανο του νεκρού.
Αργότερα, ωστόσο, οι ΗΠΑ άρχισαν να κραδαίνουν την ελευθερία του εμπορίου για να υποχρεώσουν πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής να καταναλώνουν τα εμπορεύματά τους, τις πιστώσεις τους και τις στρατιωτικές δικτατορίες τους.
Τυλιγμένοι στις πτυχές της ίδιας σημαίας, οι Βρετανοί στρατιώτες επιβάλανε, με κανόνια, την κατανάλωση οπίου στην Κίνα, ενώ ο πειρατής Γουίλιαμ Γουόκερ εδραίωνε και πάλι τη δουλεία, επίσης με κανονιοβολισμούς και στο όνομα της ελευθερίας, στην Κεντρική Αμερικη.
Τιμώντας την ελευθερία του εμπορίου, η Βρετανία καταδίκασε την Ινδία στην έσχατη αθλιότητα και η βρετανική τράπεζα βοήθησε να χρηματοδοτηθεί η εξόντωση της Παραγουάης η οποία, μέχρι το 1870, ήταν η μοντ. λατινοαμερικάνικη χώρα ur πραγματική ανεξαρτησία.
Πέρασε ο καιρός και συνέβη στη Γουατεμάλα, το 1954 να ασκήσει την ελευθερία του εμπορίου αγοράζοντας πετρελαιο από τη Σοβιετική Ενωση, τότε οι ΗΠΑ οργάνωσαν μια τρομακτική εισβολή που έβαλε τα πράγματα στη θέση τους.
Και λίγο αργότερα, η Κουρ αγνόησε ία αυτή ότι η εμπορική ελευθερία της συνίστατο στο να αποδέχεται τις τιμές που της επιβάλλονταν, αγόρασε το αηαγορευμένο ρωσικό πετρέλαιο κι έτσι πυροδοτήθηκε η εισβολη στον Κόλπο των Χοίρων και μπήκε μπρος ο ατέρμων οικονομικός αποκλεισμός.
Προδοσία και υπόσχεση του τέλους της χιλιετίας
Το 1902, η Rationalist Press Association δημοσίευσε στο Λονδίνο τη “Νέα κατήχηση”: Ο 20ός αιώνας βαφτίστηκε με τα ονόματα Ειρήνη, Ελευθερία, Πρόοδος και οι νονοί ευχήθηκαν το νεογέννητο ν’ απελευθερώσει τον κόσμο από τη δεισιδαιμονία, τον υλισμό, την αθλιότητα και τον πόλεμο.
Πέρασαν τα χρόνια, ο αιώνας πεθανε. Ποιος είναι ο κόσμος που άφησε; Ένας κόσμος χωρίς ψυχή, προσηλυτισμένος στη μεταφυσική των μηχανών και την ειδωλολατρία των όπλων: ένας κόσμος ανάποδος, με την αριστερά στη δεξιά, τον αφαλό στην πλάτη και το κεφάλι στα πόδια.
Μαθήματα της καταναλωτικής κοινωνίας
Το μαρτύριο του Ταντάλου βασανίζει τους φτωχούς. Καταδικασμένοι στη δίψα και την πείνα, είναι επίσης καταδικασμένοι να βλέπουν τις λιχουδιές που προσφέρει η διαφήμιση. Όταν πλησιάζουν το στόμα ή απλώνουν το χέρι, τα θαύματα απομακρύνονται. Κι αν αρπάξουν κανένα απ’ αυτά, θα καταλήξουν στη φυλακή ή στο νεκροταφείο.
Λιχουδιές από πλαστικό, όνειρα από πλαστικό. Πλαστικός είναι ο παράδεισος που η τηλεόραση υπόσχεται σε όλους και προσφέρει σε λίγους. Είμαστε στην υπηρεσία της. Σ’ αυτό τον πολιτισμό, όπου τα πράγματα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία και τα πρόσωπα όλο και μικρότερη, οι σκοποί έχουν αιχμαλωτιστεί από τα μέσα: τα εμπορεύματα σε αγοράζουν, το αυτοκίνητο σε οδηγεί, το κομπιούτερ σε προγραμματίζει, η τηλεόραση σε βλέπει.
Οι Ζαπατίστας
Η ομίχλη είναι η κουκούλα που χρησιμοποιεί η ζούγκλα για να κρύβει τα κυνηγημένα παιδιά της. Από την ομίχλη βγαίνουν, στην ομίχλη επιστρέφουν: οι ινδιάνοι του Τσιάπας φορούν πανέμορφα ρούχα, περπατούν ανάλαφρα, σιωπούν ή μιλούν με σιωπηρό τρόπο. Οι πρίγκιπες αυτοί, καταδικασμένοι στην υποτέλεια, υπήρξαν οι πρώτοι και είναι οι τελευταίοι. Τους εξόρισαν από τη γη και από την ιστορία και βρήκαν καταφύγιο στην ομίχλη στο μυστήριο. Από κει βγήκαν μασκοφορεμένοι, για να τραβήξουν τη μάσκα από το πρόσωπο της εξουσίας που τους ταπεινώνει.
Οι δίχως γη Ο Σεμπαστιάο Σαλγκαντο τους φωτογράφισε. Ο Τσίκο Μπου-άρκετους τραγούδησε. Ο Ζοζέ Σαραμάνγκο έγραψε γι αυτούς. Πέντε εκατομμύρια οικογένειες αγροτών χωρίς γη περιπλανώνται “βαδίζοντας ανάμεσα στο όνειρο και την απόγνωση” στις απέραντες ερημιές της Βραζιλίας. Πολλοί απ’ αυτούς τους ανθρώπους οργανώθηκαν στο Movimento Sem Terra, στο Κίνημα των Ακτημόνων. Από τους πρόχειρους καταυλισμούς στις όχθες των αυτοκινητόδρομων, ανθρώπινα ποτάμια ξεχύνονται και βαδίζουν μέσα στη νύχτα προς τα άδεια λατιφούντια. Σπάνε τα λουκέτα, ανοίγουν τις μπάρες, μπαίνουν μέσα. Συχνά τους υποδέχονται με πυροβολισμούς οι μπράβοι ή οι στρατιώτες, οι μόνοι που δουλεύουν σ’ αυτά τα αδούλευτα χωράφια.
Το Κίνημα των Ακτημόνων είναι ένοχο: όχι μόνο δεν σέβεται το δικαίωμα στην ιδιοκτησία των κηφήνων, αλλά από πάνω δεν σέβεται ούτε τις εθνικές υποχρεώσεις. Οι Δίχως Γη καλλιεργούν τρόφιμα στη γη που κατακτούν, παρόλο που η Παγκόσμια Τράπεζα επιτάσσει στους φτωχούς του Νότου να μην παράγουν αυτά που τρώνε και να είναι υποτακτικοί ζητιάνοι της διεθνούς αγοράς.
Δικαίωμα στο παραλήρημα
Χαραξε κιόλας η αυγή της νέας χιλιετίας. Δεν είναι βέβαια και κανένα ζητημα που πρέπει να το παίρνουμε πολύ σοβαρά: στο κάτω-κάτω, το έτος 2001 των χριστιανών είναι το έτος 1379 των μουσουλμάνων, το 5114 των μάγια, το 5762 των εβραίων. Η νέα χιλιετία ξεκινά μια πρώτη του Γενάρη χάρη σ’ ένα καπρίτσιο των συγκλητικών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που, μια ωραία πρωία, αποφάσισαν να καταργήσουν το έθιμο που επέβαλλε τον εορτασμό της πρωτοχρονιάς στην αρχή της άνοιξης. Και το μέτρημα των χρόνων της χριστιανικής περιόδου προέρχεται από ένα άλλο καπρίτσιο: μια ωραία πρωία ο Πάπας της Ρώμης αποφάσισε να δώσει χρονολογία γεννήσεως στον Ιησού, αν και κανείς δεν γνωρίζει πότε γεννήθηκε.
Ο χρόνος κοροϊδεύει τα σύνορα που επινοούμε γι αυτόν, για να πιστέψουμε το παραμύθι ότι μας υπακούει. Ομως ο κόσμος ολόκληρος γιορτάζει και φοβάται αυτά τα σύνορα.
Χιλιετία φεύγει, χιλιετία έρχεται, η ευκαιρία είναι κατάλληλη για τους φλογερούς ρήτορες να αγορεύσουν περί του μέλλοντος της ανθρωπότητας και για τα φερέφωνα της οργής του θεού να αναγγείλουν το τέλος του κόσμου, ενώ ο χρόνος συνεχίζει σιωπηρά τον δρόμο προς την αιωνιότητα και το μυστήριο.
Η αλήθεια να λέγεται, όμως, κανείς δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στις επετείους. Μπαίνουμε στον πειρασμό να αναρωτηθούμε πώς θα είναι το μέλλον που έρχεται και που κανείς δεν ξέρει να μαντέψει. Έχουμε μια μόνη βεβαιότητα: τον 21ο αιώνα, όσο θα είμαστε παρόντες σ’ αυτόν, όλοι εμείς θα είμαστε άνθρωποι του περασμένου αιώνα, κι ακόμα χειρότερα, θα είμαστε άνθρωποι της περασμένης χιλιετίας.
Αν και δεν μπορούμε να μαντέψουμε πώς θα είναι οι καιροί που έρχονται, τουλάχιστον έχουμε το δικαίωμα να φανταστούμε πώς θα θέλαμε να είναι. Το 1948 και το 1976, τα Ηνωμένα Έθνη ανακοίνωσαν μακρές λίστες ανθρώπινων δικαιωμάτων, όμως οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο δεν έχουν παρά μόνο το δικαίωμα να κοιτάνε, ν ακούνε και να σωπαίνουν. Τί θα γίνει αν αρχίσουμε ν ασκούμε το δικαίωμα στο όνειρο, ένα δικαίωμα που ποτέ δεν προκηρύχθηκε; Αν αρχίσουμε να παραληρούμε λιγάκι;
Θα ρίξουμε το βλέμμα πέρα από την αθλιότητα για να μαντέψουμε έναν άλλο πιθανό κόσμο, όπου:
Ο αέρας θα είναι καθαρός από κάθε δηλητήριο που δεν προέρχεται από τους ανθρώπινους φόβους και τα ανθρώπινα πάθη.
στους δρόμους οι σκύλοι θα πατάνε τ’ αυτοκίνητα.
οι άνθρωποι δεν θα οδηγούνται από τ’ αυτοκίνητα, δεν θα προγραμματίζονται από τα κομπιούτερ, δεν θα αγοράζονται από τα σου-περμάρκετ, δεν θα παρακολουθούνται από την τηλεόραση.
η τηλεόραση θα πάψει να
είναι το σημαντικότερο μέλος της οικογένειας και θα της συμπεριφερόμαστε όπως στο μίξερ ή στο πλυντήριο.
οι άνθρωποι θα δουλεύουν για να ζουν αντί να ζουν για να δουλεύουν.
θα συμπεριληφθεί στους ποινικούς κώδικες το έγκλημα της βλακείας που διαπράττουν εκείνοι που ζουν για να κατέχουν ή για να κερδίζουν, αντί να ζουν μόνο για να ζουν, όπως το πουλί τραγουδά χωρίς να ξέρει ότι τραγουδά κι όπως παίζει το παιδί χωρίς να ξέρει ότι παίζει.
σε καμιά χώρα δεν θα φυλακίζονται οι νέοι που δεν θέλουν να υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία, αλλά εκείνοι που θέλουν οπωσδήποτε να την υπηρετήσουν.
οι οικονομολόγοι δεν θα αποκαλούν “επίπεδο ζωής” το επίπεδο κατανάλωσης ούτε “ποιότητα ζωής” την ποσότητα των πραγμάτων.
οι μάγειροι δεν θα πιστεύουν ότι στους αστακούς αρέσει πολύ να ψήνονται ζωντανοί.
οι ιστορικοί δεν θα πιστεύουν ότι στις χώρες αρέσει πολύ να κατακτώνται.
οι πολιτικοί δεν θα πιστεύουν ότι στους φτωχούς αρέσει να τρώνε υποσχέσεις.
η σοβαροφάνεια θα πάψει να πιστεύει πως είναι αρετή και κανείς δεν θα παίρνει στα σοβαρά όποιον δεν είναι ικανός να γελάει με τον εαυτό του.
ο θάνατος και το χρήμα θα χάσουν τις μαγικές τους δυνάμεις και ούτε η αποδημία εις Κύριον ούτε η περιουσία δεν θα μπορούν να μετατρέψουν ένα κάθαρμα σε αξιότιμο κύριο.
κανείς δεν θα θεωρείται ήρωας ή βλάκας επειδή έκανε εκείνο που πίστευε σωστό αντί γι αυτό που τον βόλευε.
ο κόσμος δεν θα πολεμά τους φτωχούς αλλά τη φτώχεια και η πολεμική βιομηχανία θα αναγκαστεί να κηρύξει πτώχευση.
το φαγητό δεν θα είναι εμπόρευμα, ούτε η επικοινωνία εμπόριο, γιατί*® φαγητό και η επικοινωνία είναι ανθρώπινα δικαιώματα.
κανείς δεν θα πεθαίνει από πείνα γιατί κανείς δεν θα πεθαίνει από πολυφαγία
τα παιδιά του δρόμου δεν θα έχουν μεταχείριση σκουπιδιών γιατί δεν θα υπάρχουν παιδιά του δρόμου.
τα πλούσια παιδιά δεν θα τα μεταχειρίζονται σαν να ήταν λεφτά, γιατί δεν θα υπάρχουν πλούσια παιδιά.
η μόρφωση δεν θα είναι προνόμιο εκείνων που μπορούν να την πληρώσουν.
η αστυνομία δεν θα είναι η κατάρα εκείνων που δεν μπορούν να την εξαγοράσουν.
η δικαιοσύνη και η ελευθερία, σιαμαίες αδελφές καταδικασμένες να ζουν χωριστά, θα ξαναενωθούν.
μια γυναίκα, μαύρη, θα γίνει πρόεδρος της Βραζιλίας και άλλη μια γυναίκα, μαύρη, θα γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ Μια ινδιάνα θα κυβερνάει τη Γουατεμάλα και άλλη μια ινδιάνα το Περού.
στην Αργεντινή, οι “τρελές της Πλατείας του Μάη” θα γίνουν παράδειγμα διανοητικής υγείας, γιατί αυτές αρνήθηκαν να ξεχάσουν σε καιρούς υποχρεωτικής αμνησίας.
η Αγία Μητέρα Εκκλησία θα διορθώσει τα λάθη του Μωσαϊκού Νόμου και η έκτη εντολή θα διατάζει να χαιρόμαστε το σώμα μας.
η εκκλησία θα εκδώσει επίσης μια νέα εντολή που την ξέχασε ο Θεός: “αγάπα τη φύση, της οποίας αποτελείς μέρος”.
θα αναδασωθούν οι έρημοι του κόσμου και της ψυχής.
Θα είμαστε συμπατριώτες και συνομήλικοι με όλους εκείνους που επιθυμούν την ομορφιά και τη δικαιοσύνη, όπου και αν έχουν γεννηθεί, ανεξάρτητα από τα σύνορα του χάρτη ή του χρόνου.
η τελειότητα θα εξακολουθήσει να είναι το βαρετό προνόμιο των Θεων. Όμως σ’ αυτόν τον ασυναρτητο γαμημένο κόσμο, καθε νύχτα θα τη ζούμε σα να vαι η τελευταία και κάθε μέρα σα να ‘ναι η πρώτη.
Μετάφραση-Παρουσίαση Στέλιος Γαβριηλίδης
