από το Άρδην τ. 45, Ιανουάριος 2004
Janet Biehl-Peter Staudenmaier
ΟΙΚΟΦΑΣΙΣΜΟΣ, ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Εκδόσεις «Ισνάφι»
Ιωάννινα 2003 Γνωρίζατε πως ο Άντολφ Χίτλερ ήταν χορτοφάγος και οικολόγος, πως η θεωρία της φυλετικής καθαρότητας των ναζί εμφανιζόταν να στηρίζεται σε μια φυσιολατρική-οικολογική αντίληψη και πως οι βιολογικές και οργανικές καλλιέργειες σε σχετικά μεγάλη έκταση εισήχθησαν από το ναζιστικό καθεστώς; Οι Janet Biehl -Peter Staudenmaier στο βιβλίο Οικοφασισμός, μαθήματα από την γερμανική εμπειρία, δίνουν μια συνοπτική αλλά άκρως ενδιαφέρουσα εικόνα των «οικολογικών» διαστάσεων του ναζισμού, επισημαίνοντας πως η αποσύνδεση του οικολογικού ζητήματος από τις υπόλοιπες διαστάσεις της πραγματικότητας -την κοινωνική, την ταξική, κλπ-μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον οικοφασισμό, αν διασυνδεθεί μόνο με την εθνική διάσταση. Ή όπως συμβαίνει σήμερα, με ένα μεγάλο κομμάτι των κυβερνητικών «Πρασίνων», με την αποδοχή της παγκοσμιοποίησης. Όπως αδιάκοπα επαναλαμβάνουμε στο «Άρδην», μόνο η διασύνδεση ανάμεσα στην οικολογική την κοινωνική-ταξική και την εθνική/εδαφικοποιητική διάσταση, μπορεί να διασφαλίσει μια ισορροπημένη αντίληψη. Όσο και εάν οι συγγραφείς του βιβλίου, υποτιμούν με τη σειρά τους, την εδαφικοποιητική διάσταση, το βιβλίο παραμένει χρήσιμο και ενδιαφέρον για τις πληροφορίες του.
Γ. Κ.
Κωνσταντίνος Μπλάθρας
ΦΩΤΑ ΗΧΟΣ ΠΑΜΕ Δέκα Σκηνοθέτες μιλούν Ντίνος Δημόπουλος, Βασίλης Γεωργιάδης, Αλέξης Δαμιανός, Δήμος Θέος, Σταύρος Τσιώλης, Βασίλης Βαφέας, Λευτέρης Ξαν-θόπουλος, Αριστόδημος Αβδελιώδης, Σωτήρης Γκορίτσας, Περικλής Χούρσογλου ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙ-ΚΕΛΙΔΗΣ
Εκδόσεις Μαΐστρος Αθήνα 2003 0 Ν. Φενέκ Μικελίδης γράφει στον πρόλογο του βιβλίου:
«0 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ είναι ένας, μας λέει στην εισαγωγή του ο Κωνσταντίνος Μπλάθρας. Δεν υπάρχει Παλιός και Νέος ελληνικός κινηματογράφος. Και σίγουρα έχει δίκιο. Αν μάλιστα διαβάσει κανείς με προσοχή τις συνεντεύξεις με τους έλληνες σκηνοθέτες στο βιβλίο αυτό, θα καταλάβει τη συνέχεια που υπάρχει ανάμεσα στον ελληνικό κινηματογράφο των δεκαετιών του ’50 και ’60 και εκείνον που άρχισε να αναπτύσσεται στις αρχές της δεκαετίας του ’70 κι’ ύστερα. Βέβαια, ο ελληνικός κινηματογράφος έχει αναπτυχθεί από τότε, έχει στραφεί σε θέματα που η εποχή του Εμφυλίου και το παρακράτος της Δεξιάς δεν επέτρεπαν, έχει -για να πούμε το σωστό- ενηλικιωθεί, όπως και άλλες εθνικές κινηματογραφίες, για να φτάσει στο σημερινό του πρόσωπο. 0 Ντίνος Δημόπουλος προαναγγέλλει τον Σωτήρη Γκορίτσα και τον Περικλή Χούρσογλου, όπως ο Βασίλης Γεωργιάδης προαναγγέλλει τον Δημοσθένη και τον Λευτέρη Ξανθόπουλο, ή ο Σταύρος Τσιώλης τον Βασίλη Βαφέα και τον Δήμο Αβδελιώδη.
Ενα βιβλίο στο οποίο να μιλάνε οι άνθρωποι που κάνουν τον κινηματογράφο είναι πάντα αναγκαίο, και πιστεύω ότι χρειάζονται κι άλλα τέτοια βιβλία. Πέρα από τις ίδιες τις ταινίες και τις κριτικές αναλύσεις που γράφονται γι’ αυτές, ο άνθρωπος που αγαπά τον κινηματογράφο έχει πολλά να μάθει από τους ίδιους τους εργάτες που φτιάχνουν τις ταινίες: για τους στόχους τους, τις σκέψεις τους, τα διάφορα προβλήματα στα γυρίσματα, που συχνά καθορίζουν και το αποτέλεσμα και τα οποία βοηθούν στο να έχει κανείς μια πιο σφαιρική εικόνα της ταινίας, πράγμα που σίγουρα θα συμβάλει σε μια καλύτερη αντίληψη και απόλαυση της.»
J. – Μ. Balencie & Α. De La Grange
ΕΞΕΓΕΡΜΕΝΟΙ ΚΟΣΜΟΙ ΑΜΕΡΙΚΗ. ΕΓΓΥΣ ΚΑΙ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ, ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΜΑΓΚΡΕΜΠ
Εκδόσεις Τυπωθήτω -Γιώργος Δαρδάνος, 506 σελ., Αθήνα 2003 Γιατί εξεγείρονται οι άνθρω-βον, Πού, πότε και ποιοι κινούν τα νήματα των επαναστάσεων, των εξεγέρσεων, των «τρομοκρατικών» χτυπημάτων; Ποιοι είναι οι Πρωταγωνιστές της ιστορίας των όπλων, των κινημάτων και των ξεσηκωμένων ανθρώπων απανταχού της γης;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα απαντά το έργο-εγκυκλοπαίδεια Εξεγερμένοι κόσμοι, στις σελίδες του οποίου συμπεριλαμβάνονται όλα τα στοιχεία που συνθέτουν την ιστορία των εξεγέρσεων και των, οσοδήποτε μικρών ακόμη, κινημάτων του πλανήτη.
Στον πρώτο τόμο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τυπωθήτω – ΓίώργοςΔαρδα-νός, σε μετάφραση Μ. Μολαφέκα και με την επιμέλεια του Βαγγέλη Πισσία -ενός ανθρώπου που έχει γνωρίσει από κοντά πολλές από τις «εστίες φωτιάς» του πλανήτη-, εξετάζονται μία προς μία όλες οι χώρες της Βόρειας, της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής (Μεξικό, Γουατεμάλα, Ελ Σαλβαδόρ, Ονδούρα, Νικαράγουα, Παναμάς, Κολομβία, Περού, Εκουαδόρ, Βολιβία, Χιλή, Αργεντινή, Βραζιλία, Σουρινάμ, Βενεζουέλα, Αϊτή, Κούβα, ΗΠΑ), καθώς και όλες οι χώρες και οι περιοχές της Εγγύς & Μέσης Ανατολής και του Μαγκρέμπ (Μαρόκο, Δυτική Σαχάρα, Αλγερία. Τυνησία, Λιβύη, Αίγυπτος, Ισραήλ, Παλαιστινιακά Εδάφη, Λίβανος, Συρία, Ιορδανία, Τουρκία. «Κουρδικό Ζήτημα», Ιράκ, Ιράν, Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, Κατάρ, Κουβέιτ, Υεμένη, Ομάν, Υπερεθνικό Ισλάμ…).
Ο Έλληνας αναγνώστης, για πρώτη φορά, έχει συγκεντρωμένα με πάσα λεπτομέρεια όλα τα στοιχεία που αφορούν τις εξεγέρσεις των λαϊκών (και όχι πάντα…) κινημάτων στις προαναφερθείσες περιοχές, με ιστορικές αναδρομές που θέλουν να φωτίσουν τις αιτίες και τα πραγματικά αίτια που τις προκαλούν.
………………………
Δημήτρης Κοομοπουλος
ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ (Ποιήματα) Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα 2003
Κυκλοφόρησε η νέα ποιητική συλλογή του Δημήτρη Κοσμό-πουλου με την τελευταία ποιητική δουλειά του, που έχει κερδίσει σε ωριμότητα και βάθος. Παραθέτουμε ένα από τα ποιήματα της συλλογής ΕΓΚΟΙΜΗΣΙΣ ΗΛΙΑ ΠΑΝΑΡΙ-ΤΗ ΣΤΡ(ΠΒ) II!
Δεν ξέρω σύνθημα και παρασύνθημα
Περιπολίες έρχονται από πέρα
περνάνε με κεριά οι προγονοί μου
σκοτάδι στο μέτωπο στα γυάλινα μάτια μου πάχνη
Είναι τα πριν και τα μετά κοπάδι στη βροχή συρματοπλέγματα μου γδέρνουν την ψυχή
Με χλαίνες γκρίζες κι άρβυλα σκισμένα
καπνίζουνε τσιγάρα « Εθνος
εξαιρετικά»
βεγγαλικά θυέλλης
Φορούνε ντρίλινα γιλέκα, κάπες
έχουν δίκαννα και γκράδες και λιτανεύουν τις φωτογραφίες
Δεν ξέρω σύνθημα και παρα-σύνθημα
Βαθιά στα παγωμένα μάτια μου
γυναίκες μαύρες με μαντήλια
ανεμίζουνε το κατευόδιο.
Χ
ΤΟ «ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΕΤΟΥΣΑΣ»
Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Δωρικός» Ημερολόγιο του 2004 με αποσπάσματα του Βιτσέντζου Κορνάρου. 0 Γρηγόρης Νιόλης είχε την επιμέλεια της έκδοσης και φιλοτέχνησε και τα χαρακτικά που τη συνοδεύουν. Στην εισαγωγή του γράφει: «Όταν μου ζητήθηκε να επιμεληθώ αυτό το ημερολόγιο προτίμησα κατ’ αρχήν να βουτήξω βαθιά μέσα στο χρόνο κι ύστερα καταπιάστηκα με τη βιβλιογραφία. Τότε που, παιδί έντεκα χρονών καλοκαίρι οτο Βάμο Χανίων, ρουφούσα κυριολεκτικά τον Ερωτόκριτο σε μια λαϊκή έκδοση που κυκλοφορούσε τότε σε πολλά αγροτικά σπίτια. (Πολλές φορές μάλιστα το διαβάζαμε δυνατά ή και το τραγουδούσαμε κιόλας για να τ’ ακούμε όλοι).
Ήταν για μένα η πρώτη επαφή με την καθαυτού λογοτεχνία. Μέχρι τότε, τέλη της δεκαετίας του ’50, διάβαζα «Κλασσικά Εικονογραφημένα», «Μικρό Ήρωα» και τα κειμενάκια του Αναγνωστικού. Αλλά ήταν και το πρώτο μου παραμύθι, γιατί τα «παραμύθια» με τα οποία μεγαλώναμε τότε ήτανε προπαντός οι νωπές σκληρές εμπειρίες της γερμανικής κατοχής.
Επίσης στα πανηγύρια τότε οι λυράρηδες ή οι βιολάτορες δεν ξεχνούσαν να τραγουδήσουν Ερωτόκριτο, όπως και στις βραδινές παρέες, τις αποσπερίδες, επίσης κι οι μανάδες μας την ωρα που καθάριζαν «φρέσκα φασολάκια στη δροσερήν αυλόπορτα».
Ακόμα, στο ραδιοφωνικό σταθμό των Χανίων, κάθε πρωί, αμέσως μετά τον εθνικό ύμνο, ένας γεροκρητικός τραγουδούσε αποσπάσματα σε συνέχειες, a capela. Νομίζω πως ήταν ένας λαϊκός άνθρωπος που παρασκεύαζε και πουλούσε παγωμένη «χαρουμπία» μ’ ένα καροτσάκι στα «σκαλάκια τσ’ Αγοράς», ονοματι Δασκαλάκης.»
