του Βασίλη Στοϊλόπουλου
Κατά ίδια δήλωση «πρώτα ζωγράφος και μετά ποιητής», και για τα δύο όμως παθιασμένος με τον υπερρεαλισμό και ταυτισμένος με την αναζήτηση της Ελληνικότητας της Γενιάς του ΄30. Διασώστης του ελληνικού εικαστικού πνεύματος στην εποχή του, ελληνοκεντρικός και μαζί οικουμενικός, που αντλεί τα θέματά του μέσα από όλον, τον τεράστιο πλούτο της ελληνικής φύσης, της ελληνικής παράδοσης, της ελληνικής ιστορικής διαχρονίας : αρχαιότητα, Βυζάντιο, Ελληνική Επανάσταση…… Όσο για την ελληνική γλώσσα, ο ίδιος δεν είχε καμία αμφιβολία πως «οι Άγγελοι στον παράδεισο ομιλούν ελληνικά».
Ακόμη, ήταν κι ένας υπερβατικός στοχαστής, ευθύς, ονειροπόλος και αντισυμβατικός, απείθαρχος σε κάθε λογής εξωτερικούς ιδεολογικούς περιορισμούς. Γι’ αυτό και συνηθισμένος, όσο ζούσε, «να τ΄ ακούει» γενικώς για την «ιδιόμορφη» Τέχνη του. «Νικόλαε Εγγονόπουλε, σε αυτόν τον κόσμο δύο είναι τα μεγαλύτερα και πιο πολύτιμα στοιχεία. Ο Έρωτας και το Σπαθί. Όλα τ΄ άλλα έρχονται κατόπιν και τελευταίο απ’ όλα η κριτική …», του έλεγε όμως συμπονετικά και παρηγορητικά ο «ομοϊδεάτης» του Ανδρέας Εμπειρίκος.
Ο Νίκος Εγγονόπουλος γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 21 Οκτωβρίου 1907 (πέθανε στις 31 Οκτωβρίου 1985). Παραμένει σχεδόν άγνωστος στα σχολικά βιβλία της ελληνικής εκπαίδευσης στη νέα εποχή. Κάποια ψήγματα μόνο, νομίζω, από το περίφημο, «πρωτεϊκό», «Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποίημα» ή έναν άλλο Ύμνο για την Ελευθερία. Άλλωστε, ποιος μιλά σήμερα για ελευθερία, πόσο μάλλον για αντιστασιακό πνεύμα.
