Αρχική » Ανατολική Μεσόγειος και Ισραηλινή Στρατηγική

Ανατολική Μεσόγειος και Ισραηλινή Στρατηγική

από Άρδην - Ρήξη

Ποια είναι η ατζέντα για την Ανατολική Μεσόγειο


[σχόλιο ardin-rixi.gr]: Αναδημοσιεύουμε αυτό το άρθρο γνώμης που προέρχεται από την Τζερούσαλεμ Πόστ, το οποίο είναι ενδεικτικό του κλίματος και των προσανατολισμών που κυριαρχούν στην ισραηλινή δημόσια συζήτηση περί των ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής, ιδίως σε ό,τι αφορά στην Ανατολική Μεσόγειο. Φαίνεται πως η σημασία που αυτή τη στιγμή δίνει το Ισραήλ στη σύμπραξη Αθήνας-Ιερουσαλήμ-Λευκωσίας, με την προσθήκη της Αιγύπτου, των ΗΑΕ, ακόμα και της Ινδίας, δεν έχει γίνει ευρύτερα αντιληπτή και κατανοητή στην Ελλάδα. 


Του Εφραίμ Ιμπάρ, δημοσιεύθηκε στην Τζερούσαλεμ Πόστ, 5 Ιουλίου 2022

Τα τελευταία χρόνια, η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν αναβαθμίσει σημαντικά τις πολιτικές, ενεργειακές και στρατιωτικές τους σχέσεις. Οι πολιτικές ηγεσίες των χωρών συναντώνται τακτικά. Συντονίζουν τις ενεργειακές τους πολιτικές, ιδίως όσον αφορά τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, ίδρυσαν το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF), στο οποίο συμμετέχουν η Αίγυπτος, η Ιταλία, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ). Αυτό έγινε μια περιφερειακή πλατφόρμα συνεργασίας για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη Μεσόγειο.

Επιπλέον, τα τρία κράτη διεξάγουν διάφορες στρατιωτικές ασκήσεις ακονίζοντας τις ικανότητές τους. Πρόσθετες συνεργασίες σε άλλους τομείς εδραιώνουν αυτή την ευθυγράμμιση, η οποία έχει πολιτική και στρατηγική σημασία. Για παράδειγμα, συνέβαλε στην αλλαγή πολιτικής της Τουρκίας έναντι των Συμφωνιών του Αβραάμ και του Ισραήλ.

Για να ενισχυθεί η στρατηγική σημασία της εταιρικής σχέσης Αθήνας-Ιερουσαλήμ-Λευκωσίας, απαιτείται μια πιο συμπαγής κοινή ατζέντα εξωτερικής πολιτικής. Το πρώτο σημείο της ατζέντας είναι ο καλύτερος συντονισμός στην Ουάσιγκτον για την ευαισθητοποίηση των Ηνωμένων Πολιτειών στις περιφερειακές πραγματικότητες, καθώς αυτές δεν φαίνεται να έχουν μια συνεκτική πολιτική απέναντι στην περιοχή αυτή.

Η Ουάσιγκτον έχει εμμονή με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην προσέγγισή της προς την Αίγυπτο, το σημαντικότερο αραβικό κράτος. Στη Λιβύη, κλίνει προς τα ισλαμιστικά στοιχεία. Το αποκορύφωμα της κοντόφθαλμης στρατηγικής της σκέψης ήταν η ακύρωση της υποστήριξής της στον αγωγό EastMed (για υποτιθέμενους περιβαλλοντικούς λόγους), που σχεδιαζόταν για να φέρει ενέργεια στην Ευρώπη, λίγες εβδομάδες πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, απόφαση που παρατείνει την ενεργειακή κρίση.

Η παρούσα αμερικανική κυβέρνηση χρειάζεται καλύτερες προσεγγίσεις για την ευρύτερη περιοχή. Καθώς οι ΗΠΑ στρέφουν την προσοχή τους στην Κίνα για ευνόητους λόγους, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα λάβει ακόμη λιγότερη αμερικανική προσοχή. Ωστόσο, η άνοδος των ενεργειακών τιμών θα μπορούσε να επιβραδύνει την αμερικανική αποχώρηση από την ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Η επιβράδυνση αυτή θα πρέπει να αξιοποιηθεί ώστε οι ΗΠΑ να αξιολογήσουν καλύτερα την αξία και την σημασία της τριμερούς συνεργασίας μεταξύ Ισραήλ-Αθήνας και Λευκωσίας. Η επικείμενη επίσκεψη του Προέδρου Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ, είναι μια ευκαιρία να κατανοήσει και να στηρίξει περισσότερο η Αμερική την συνεργασία αυτήν στην Ανατολική Μεσόγειο

Προσέγγιση με την Αίγυπτο, όχι με την Τουρκία

Το δεύτερο σημείο της κοινής ατζέντας αφορά την Αίγυπτο, μέλος του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και αντίπαλο δέος της Τουρκίας, ιστορικά. Επιπλέον, η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν αναβαθμίσει τις στρατιωτικές σχέσεις τους με την Αίγυπτο, μπροστά σε κοινές απειλές ασφαλείας και για να βοηθήσουν στην υπεράσπιση των συμφερόντων τους στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ωστόσο, η Αίγυπτος είναι απρόθυμη να ενταχθεί στη συστράτευση των Ελλήνων με το Ισραήλ, παρά τη σημαντική βελτίωση των σχέσεων Καΐρου-Ιερουσαλήμ. Απαιτούνται προσπάθειες για την ενσωμάτωση της Αιγύπτου στη σύμπραξη μας. Η συμμετοχή της Αιγύπτου θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα επωφελής για τα τέσσερα κράτη.

Το τρίτο κοινό ζήτημα είναι η Τουρκία, μια αναθεωρητική δύναμη που εμφορείται από νεοθωμανικές και ισλαμικές παρορμήσεις. Έχει μετριάσει τη συμπεριφορά της για διάφορους λόγους, αλλά όσο ο πρόεδρος της είναι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν της, η έφεσή της στην ατασθαλία θα παραμένει μεγάλη.

Ωστόσο, η αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή και μια αποδυναμωμένη Ρωσία παρέχουν μεγαλύτερη ελευθερία δράσης στην Τουρκία και σε άλλες περιφερειακές δυνάμεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία που διατηρεί η θέση της Τουρκίας. Επιπλέον, οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να διστάζουν να πιέζουν την Άγκυρα, προκειμένου να αποφύγουν να σπρώξουν την Τουρκία στα χέρια της Ρωσίας. Αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τον τουρκικό τυχοδιωκτισμό. Η ανάσχεση της Τουρκίας θα συνεχίσει να αποτελεί σημαντική πρόκληση.

Ένα τέταρτο κοινό ζήτημα σχετίζεται με τη νέα τετράδα της Δυτικής Ασίας που αποτελείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ινδία, το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ). Το Νέο Δελχί προσπαθεί να οικοδομήσει μια εναλλακτική διάταξη στον Κινεζικό «νέο δρόμο του Μεταξιού», συνδέοντας την Ινδία με τη Μεσόγειο μέσω των ΗΑΕ και του Ισραήλ.

Ένα τέτοιο εγχείρημα θα κάνει τους συμμετέχοντες σε αυτό συμπαθείς στην Ουάσινγκτον. Το Ισραήλ, τα ΗΑΕ και τα ελληνικά κράτη θα πρέπει να προωθήσουν αυτή την εναλλακτική λύση. Επιπλέον, η δημιουργία αυτής της Τετράδας θα ενισχύσει τις Συμφωνίες του Αβραάμ, οι οποίες είναι πρόσφατες και εύθραυστες. Οι άνθρωποι στον Κόλπο δεν έχουν, ακόμη, εσωτερικεύσει τα εγγενή πλεονεκτήματα της αναγνώρισης του Ισραήλ, του εβραϊκού κράτους. Επιπλέον, οι Συμφωνίες του Αβραάμ εξαρτώνται από την εκπλήρωση της προσδοκίας του Ισραήλ ότι θα τερματίσει την ιρανική απειλή.

Η Ουκρανία μας υπενθύμισε ότι ο πόλεμος εξακολουθεί να αποτελεί πολιτική επιλογή ακόμη και στην Ευρώπη. Η Ανατολική Μεσόγειος και η Μέση Ανατολή είναι περιοχές γεμάτες συγκρούσεις, που έχουν μεγαλύτερη έφεση στον πόλεμο από την Ευρώπη.

Δυστυχώς, το διεθνές δίκαιο και οι εγγυήσεις έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές στην αποτροπή της επιθετικότητας των αρπακτικών κρατών. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη για όσους αντιλαμβάνονται την αιώνια χαοτική φύση του διεθνούς συστήματος, όπου δεν υπάρχει διεθνής αστυνόμος για τη διατήρηση του νόμου και της τάξης.

Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη που ανήκουν στην σύμπραξη Αθήνας-Ιερουσαλήμ-Λευκωσίας πρέπει να προετοιμάζονται για πόλεμο χωρίς αυταπάτες. Ενώ οι σχέσεις στο πλαίσιο της σύμπραξής μας πρέπει να αναβαθμιστούν, αξίζει να θυμόμαστε ότι δεν πρόκειται για μια συμμαχία. Το Ισραήλ πρέπει να λειτουργεί και ως μοντέλο, και το δόγμα αυτοδυναμίας του μπορεί να γίνει πρότυπο προς μίμηση. Κάθε κράτος πρέπει να επενδύσει στη δική του άμυνα, και να ενισχύσει τις στρατιωτικές του αποτρεπτικές δυνατότητες. Η αδυναμία διευκολύνει πάντοτε την επιθετικότητα.

Η εφαρμογή αυτής της ατζέντας αποτελεί επιτακτική ανάγκη εθνικής ασφάλειας για την σύμπραξή μας, και οι ΗΠΑ οφείλουν να την προωθήσουν ενεργά. Επιπλέον, η σύμπραξη αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει πυλώνα σταθερότητας σε μια χαοτική γειτονιά. Η Αθήνα και η Ιερουσαλήμ, συμβολίζουν τα δύο ιδρυτικά θεμέλια του δυτικού πολιτισμού, και τώρα, οφείλουν να δείξουν τον δρόμο στον υπόλοιπο κόσμο.

Ο συγγραφέας είναι πρόεδρος του Ινστιτούτου Στρατηγικής και Ασφάλειας της Ιερουσαλήμ (JISS).

ΣΧΕΤΙΚΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ