Ένα σενάριο εξαιρετικά πιθανό
Του Μάικλ Ρούμπιν*, δημοσιεύθηκε στην Washington Examiner στις 18/04/2023.
Οι εκλογές στην Τουρκία απέχουν λιγότερο από ένα μήνα. Οι δημοσκοπήσεις ποικίλλουν, αλλά πολλές δείχνουν ότι ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος κυριαρχεί στη χώρα εδώ και δύο δεκαετίες, θα χάσει. Ωστόσο, οι πιθανότητες να παραιτηθεί ο Ερντογάν είναι μηδενικές ή προσεγγίζουν το μηδέν. Ο Ερντογάν πιστεύει για τον εαυτό του, κυριολεκτικά, ότι εκτελεί μια θεϊκή αποστολή. «Είμαι ο υπηρέτης της σαρίας [του ισλαμικού νόμου]», δήλωσε κάποτε. Η εξουσία τον έχει μεταβάλει σε αλαζόνα, και η ιδεολογία έχει παραμορφώσει τη σκέψη του. Η ιδέα ότι κοινοί άνθρωποι, τους οποίους θεωρεί υποτελείς του, θα μπορούσαν να τον εκδιώξουν μέσα από δημοκρατικές εκλογές, του είναι αδιανόητη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Δύση πρέπει να είναι προετοιμασμένες.
Σκεφτείτε το εξής σενάριο: Είτε κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας του πρώτου γύρου στις 14 Μαΐου είτε, αν κανένας υποψήφιος δεν ξεπεράσει το 50%, κατά τη διάρκεια ενός δεύτερου γύρου στις 28 Μαΐου, ο υποψήφιος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου καταφέρνει να αποσπάσει μια οριακή νίκη.
Οι αναλυτές εξηγούν πώς, παρά την εκστρατεία του Ερντογάν για την απόσπαση ψήφων, ο πληθωρισμός και η οικονομική κακοδιαχείριση οδήγησαν πολλούς από την συντηρητική επιχειρηματική κοινότητα να τον εγκαταλείψουν. Ο Κιλιτσντάρογλου μπορεί να μην είναι χαρισματικός, αλλά μετά από δεκαετίες διακυβέρνησης Ερντογάν, οι Τούρκοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το κοινότυπο μπορεί να είναι και καλό. Έτσι, η υποστήριξη προς τους ήσσονες υποψηφίους φυλλορρόησε. Ενώ οι Κούρδοι είναι συνήθως εχθρικοί προς το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα λόγω της ιστορικής του συνενοχής στην καταπίεσή τους, κράτησαν τη μύτη τους και θα ψηφίσουν τον Κιλιτσντάρογλου. Ο θυμός και η αηδία των Κούρδων για την επίθεση του Ερντογάν εναντίον των ομοεθνών τους στη Συρία, υπερίσχυσε της αντιπάθειάς τους προς το CHP. Το γεγονός ότι ο φυλακισμένος Κούρδος πολιτικός Σελαχατίν Ντεμιρτάς δήλωσε ότι υπάρχει ελπίδα για μια ολοκληρωμένη ειρήνη σε μια Τουρκία μετά τον Ερντογάν, ώθησε και άλλους αμφιταλαντευόμενους στο στρατόπεδο του Κιλιτσντάρογλου.
Τα μεσάνυχτα, ωστόσο, καθώς Τούρκοι από το Ντιγιάρμπακιρ έως την Κωνσταντινούπολη ξεχύνονται στους δρόμους για να γιορτάσουν τη νέα ευκαιρία που δίνεται στη δημοκρατία, ο Ερντογάν εμφανίζεται στην τηλεόραση για να ισχυριστεί την δική του νίκη. Οι εκλογικοί αντιπρόσωποι που καταμέτρησαν τις ψήφους, λέει, ήταν οπαδοί του αντίπαλου θεολόγου, Φετουλάχ Γκιουλέν. Στις 7 το πρωί της επόμενης ημέρας, τρεις εκλογικοί αντιπρόσωποι εμφανίζονται στην τηλεόραση με χειροπέδες και με φόντο την τουρκική σημαία, ομολογώντας την ενοχή τους.
Αργότερα την ίδια ημέρα, τα τουρκικά κρατικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν ειδήσεις για τηλεφωνήματα ή δηλώσεις των ηγετών της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και του Πακιστάν που συγχαίρουν τον Ερντογάν για την επανεκλογή του. Η Ευρώπη σιωπά, με εξαίρεση τον Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, ο οποίος επίσης συγχαίρει τον Ερντογάν.
Στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης, διαδηλώσεις ξεσπούν στην πλατεία Ταξίμ, σε απόσταση αναπνοής από το σημείο όπου πριν από μια δεκαετία ξέσπασαν οι διαδηλώσεις του πάρκου Γκεζί. Ορισμένοι διαδηλωτές ανεμίζουν τουρκικές σημαίες και πορτρέτα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Άλλοι ανεμίζουν σημαίες του ουράνιου τόξου και κρατούν φωτογραφίες του Κιλιτσντάρογλου. Στα σοκάκια, κατά μήκος της πλατείας, συγκεντρώνονται δυνάμεις των ΜΑΤ. Σύντομα, τα δακρυγόνα κατακλύζουν την περιοχή. Οι τουρίστες μπορούν να τα εισπνέουν ακόμη από τις όχθες του Βοσπόρου.
Η σιωπή των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον εξοργίζει τον Ερντογάν. Υποστηρικτές του αλλά και υποκινούμενοι συγκεντρώνονται έξω από το προξενείο των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη, και την τους στην Άγκυρα. Φήμες διαδίδονται μέσω των φίλα προσκείμενων στον Ερντογάν ΜΜΕ, και των λογαριασμών στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ότι Αμερικανοί στρατιωτικοί της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ ενεπλάκησαν στη χειραγώγηση των αποτελεσμάτων. Σύντομα πλήθος κόσμου περικυκλώνει τη βάση, απαιτώντας αίμα. Λίγο έξω από την Κωνσταντινούπολη, κάποιος ζωγραφίζει μια μεγάλη κόκκινη ημισέληνο στην ελληνορθόδοξη ιερατική σχολή της Χάλκης. Μέσα σε μια εβδομάδα, οι δυνάμεις ασφαλείας συλλαμβάνουν τον Κιλιτσντάρογλου και φυλακίζουν τους δημάρχους της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας με ψευδείς κατηγορίες για συμμετοχή σε αυτό που ο Ερντογάν αρχίζει και αποκαλεί ως πραξικόπημα του 2023.
Καθώς ο Ερντογάν κρατιέται στην εξουσία, αρχίζουν να παρατηρούνται ρωγμές. Η Γερμανία, πάντα φοβούμενη ότι ο Ερντογάν θα μπορούσε να υποκινήσει την τουρκική διασπορά σε βίαιες αντιδράσεις, εξουσιοδοτεί μυστικά τον πρεσβευτή της να συναντήσει τους υπουργούς του Ερντογάν, αν όχι δημοσίως και τον ίδιον. Στην Ουάσιγκτον, πολλοί διαμορφωτές της εξωτερικής πολιτικής αρνούνται να πάρουν σαφή θέση από φόβο μήπως χάσουν την πρόσβασή τους στην Τουρκία. Ένα πάνελ του Ινστιτούτου Hudson ισχυρίζεται πως ο Ερντογάν μπορεί να έχει και δίκιο και, ανεξαρτήτως αυτού, η Τουρκία είναι πολύ σημαντική για το ΝΑΤΟ ώστε να θυσιαστεί εξαιτίας των αμφιλεγόμενων αποτελεσμάτων μιας εκλογικής αναμέτρησης.
Ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν εκφράζει σοβαρή ανησυχία για την αξιοπιστία των εκλογών και ζητά την απελευθέρωση του Κιλιτσντάρογλου από τη φυλακή, οι φωτογράφοι καταγράφουν το στιγμιότυπο ενός χαμογελαστού Τζο Μπάιντεν που συνομιλεί με τον Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο του 2023 στο Βίλνιους της Λιθουανίας.
Ας επιστρέψουμε όμως στο παρόν: Η Τουρκία δεν είναι δημοκρατία και ο Ερντογάν δεν είναι δημοκράτης. Θα προσπαθήσει να αλλοιώσει το εκλογικό αποτέλεσμα, και να μετατρέψει μια ήττα σε νίκη. Το ερώτημα για τον Λευκό Οίκο είναι αν είναι προετοιμασμένος για κάτι τέτοιο.
* Ο Michael Rubin είναι συνεργάτης του Washington Examiner στο Beltway Confidential και ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Institute.
Μετάφραση Γιώργος Ρακκάς
