Του Andreas Kluth από το capital.gr
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν είναι κατεστραμμένο εμπόρευμα. Μπορεί να επέζησε από την ανταρσία αυτού του σαββατοκύριακου από πλευράς του Γεβγκένι Πριγκόζιν και της ομάδας μισθοφόρων της Wagner. Αντιδρώντας με τον τρόπο που το έκανε, ωστόσο, ο Πούτιν όχι μόνο αδυνάτισε τον εαυτό του, αλλά φύτεψε την ιδέα της ανικανότητάς του στο μυαλό των Ρώσων και του υπόλοιπου κόσμου.
Φυσικά ο Πούτιν έπρεπε να παρουσιαστεί και να πει κάτι στο έθνος καθώς οι μισθοφόροι του Πριγκόζιν κατελάμβαναν τη νότια ρωσική πόλη Ροστόφ και άρχιζαν να κινούνται βόρεια προς τη Μόσχα. Τι ακριβώς όμως; Οι στασιαστές “πρόδιδαν” το έθνος στον αγώνα του ενάντια στους “νεοναζί” και τη Δύση, υποστήριξε ο Πούτιν, χωρίς ιδιαίτερη ένταση. Αυτό ήταν το ελάχιστο αναμενόμενο. Τα λάθη ακολούθησαν.
Παραλληλισμοί
Το πρώτο ήταν το να συγκρίνει την απόπειρα πραξικοπήματος του Πριγκόζιν με την ανταρσία των Ρώσων στρατιωτών στις αρχές του 1917. Αυτό δημιούργησε τρεις παραλληλισμούς στα μυαλά των Ρώσων που θα είναι δύσκολο να διαγραφούν. Πρώτον, υπάρχει ένας αδύναμος και αντιδημοφιλής Τσάρος – ο Νικόλαος Β’, που αργότερα εκτελέστηκε μαζί με την οικογένειά του και, περίπου εκατό χρόνια μετά, ο ίδιος ο Πούτιν. Δεύτερον, υπάρχει ένας πόλεμος σε εξέλιξη τον οποίο χάνει η Ρωσία – ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος τότε, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σήμερα. Τρίτον, σύντομα θα υπάρξει επανάσταση και εμφύλιος πόλεμος, οπότε αρχίστε να σκέφτεστε με ποια πλευρά θα ταχθείτε.
Το δεύτερο λάθος ήταν ακόμη πιο σοβαρό. Ο Πούτιν δεσμεύθηκε ότι η απάντησή του “θα είναι σκληρή”. Οι στασιαστές “αναπόφευκτα θα τιμωρηθούν”, είπε. Οι προδότες “θα λογοδοτήσουν”.
Μέσω αυτής της “μάτσο” γλώσσας διοχέτευε την παλιά του περσόνα του ισχυρού αυταρχικού ηγέτη, ξεχνώντας να κάνει μια παύση και να σκεφτεί αν έχει ακόμη τη δύναμη να φέρει εις πέρας τις διακηρύξεις του. Προφανώς, του πέρασε από το μυαλό να μην κινηθεί έτσι, γι’ αυτό και αποφάσισε να δεχτεί μια συμφωνία με τη μεσολάβηση του Λευκορώσου προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο. Αφήνει τον Πριγκόζιν και πιθανώς μερικούς από τους μισθοφόρους του να μετακομίσουν στη Λευκορωσία, ενώ η Ρωσία αποσύρει επισήμως όλες τις κατηγορίες εναντίον του. Η σκληρή τιμωρία θα έμοιαζε κάπως διαφορετική.
Η επέμβαση του Λουκασένκο έκανε την απώλεια κύρους του Πούτιν ακόμη πιο ταπεινωτική. Τα τελευταία χρόνια, ο δικτάτορας στη Μόσχα ήταν εκείνος που έπρεπε πολλές φορές να σώζει εκείνον στο Μινσκ από τις επαναστατικές ενέργειες των υπηκόων του. Στις συναντήσεις τους, ο Πούτιν φρόντιζε πάντα να επιδεικνύει μια γλώσσα σώματος η οποία έκανε τον σωματικά πανύψηλο Λουκασένκο να μοιάζει με τσιράκι του Κρεμλίνου. Πλέον, οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί.
Πόσον καιρό μπορεί κάποιος από αυτούς τους δύο ισχυρούς αυταρχικούς – ή, μάλλον, ανίσχυρους – ηγέτες να διατηρήσει ακόμη την εξουσία;
Τίποτα δεν τελείωσε
Η πραγματικότητα – όπως όλοι γνωρίζουν όχι μόνο στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, αλλά και στο Πεκίνο, το Κίεβο, την Ουάσιγκτον και παντού αλλού – είναι ότι, ενώ οι πυροβολισμοί μπορεί να αποφεύχθηκαν το Σάββατο, τίποτε απολύτως δεν έχει επιλυθεί. Ο Πριγκόζιν, ο οποίος διευθύνει έναν ιδιωτικό στρατό που σκοτώνει και ακρωτηριάζει έναντι χρημάτων από την Αφρική μέχρι τη Συρία και την Ουκρανία, δεν είναι ο τύπος που αποσύρεται και πηγαίνει να παίξει Μπίνγκο. Με κάτι θα καταπιαστεί σύντομα.
Ο Πριγκόζιν έριξε ακόμη μια βόμβα μολότοφ στο αφήγημα του Πούτιν. Στο μπαράζ των βίντεο του Telegram τα οποία δημοσίευε εν όψει της κατάληψης του Ροστόφ, το αφεντικό της Wagner κατέστρεψε επιπόλαια και βέβηλα όλη την προπαγανδιστική αφήγηση την οποία πουλούσε ο Πούτιν στον πληθυσμό του. Σε αυτήν την ανεστραμμένη πραγματικότητα, θυμηθείτε, η Ρωσία δεν είναι ο επιτιθέμενος αλλά το θύμα, που αμύνεται ενάντια στους ναζί σατανιστές στην Ουκρανία και στους “χειριστές” τους του ΝΑΤΟ από τη Δύση. Στην πραγματικότητα, είπε ο Πριγκόζιν, αυτή η ιστορία είναι εντελώς ανύπαρκτη και η “λεγόμενη ειδική στρατιωτική επιχείρηση ξεκίνησε για εντελώς διαφορετικούς λόγους”, κυρίως για λεηλασία. Από τότε, πρόσθεσε, έχει μετατραπεί σε μια “τερατώδη παράσταση ντροπής” που διευθύνεται από “ψυχικά άρρωστα αποβράσματα”.
Αυτή η εικόνα δεν προκαλεί σοκ σε κανένα διαυγές άτομο, στη Ρωσία ή οπουδήποτε αλλού. Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο να ακούς τα παραπάνω από κάποιον ο οποίος μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ως ο πιο ικανός (ή ο μόνος ικανός) πολέμαρχος της Ρωσίας σε αυτό το σόου ντροπής. Η προπαγάνδα του Κρεμλίνου δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια.
Συνταξιοδότηση
Με όλους αυτούς τους τρόπους, ο Πούτιν συνεχίζει, δεκαέξι μήνες μετά την απρόκλητη εισβολή του στην Ουκρανία, να είναι το αντίθετο από τον Ουκρανό ομόλογο και συνονόματό του, Βολόντιμιρ Ζελένσκι. Εκεί που ο Πούτιν διαδίδει ψέματα, ο Ζελένσκι επενδύει στην αλήθεια, όπου είναι δυνατόν (μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για πόλεμο). Εκεί που ο άνδρας στη Μόσχα αποδεικνύεται κατά βάθος δειλός, εκείνος στο Κίεβο έχει ανακαλύψει τον εσωτερικό του ήρωα.
“Χρειάζομαι πυρομαχικά, όχι έξοδο κινδύνου”, αντέδρασε ο Ζελένσκι όταν οι Αμερικανοί, τις πρώτες πρωινές ώρες της ρωσικής επίθεσης εναντίον της Ουκρανίας, προσφέρθηκαν να τον απομακρύνουν από τη χώρα. Καθώς οι πολεμιστές του Πριγκόζιν έστρεφαν τα όπλα τους προς τη Μόσχα, το Twitter γύρισε αυτό το μιμίδιο ανάποδα και το απέδωσε στον Πούτιν: “Χρειάζομαι μια έξοδο κινδύνου, όχι πυρομαχικά”. Είτε με έτσι είτε αλλιώς, ο συγκεκριμένος επίδοξος Τσάρος φαίνεται πια ένα μεγάλο βήμα πιο κοντά στη συνταξιοδότηση.
