του Θανάση Τζιούμπα
Στις 15 Δεκεμβρίου 2023 μιλώντας στη Βουλή, κατά τη συζήτηση για την κύρωση του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2024, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας μεταξύ άλλων ανέφερε: «προχθές κήρυξα έκπτωτα τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, για παραγγελία πυρομαχικών, η οποία είχε δοθεί το 2006 και είχε δοθεί σωρεία παρατάσεων και μου ζητήθηκε και άλλη παράταση».
Τι είναι όμως τα ΕΑΣ; Η εταιρεία Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) είναι όμιλος εταιρειών που ιδρύθηκε το 2004 με τη συγχώνευση της ΠΥΡΚΑΛ και της ΕΒΟ.
Τα ΕΑΣ ανήκουν στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, έχουν την μορφή ΑΒΕΕ και το Διοικητικό τους Συμβούλιο διορίζεται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας. Το παρόν ΔΣ έχει διοριστεί από το 2019 με 5ετή θητεία.
Το Δημόσιο είναι ο κύριος μέτοχος και άρα έχει την ευθύνη για την λειτουργία των ΕΑΣ. Το Δημόσιο αντί να συμπεριφερθεί ως ο κύριος μέτοχος και να φροντίσει να μπει μια τάξη στο μαγαζί, “τιμωρεί” τον εαυτό του κυρύσσοντας έκπτωτη την μοναδική και κρατική βιομηχανία πυρομαχικών της χώρας!
Άραγε υπάρχει συσχέτιση με μία άλλη απόφαση;
Ένα joint venture ανάμεσα στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) και τη σλοβακική, ημικρατική βιομηχανία MSM EXPORT, θα περάσει η παραγωγή πυρομαχικών της Ελλάδας. Στο νέο σχήμα τα ΕΑΣ θα έχουν το 51% και η MSM το 49%, όμως η ελληνική εταιρεία θα ορίζει δύο από τα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου και η σλοβακική τα τρία, άρα θα έχει το managment. Έτσι τελειώνει το εργοστάσιο της εταιρείας στον Υμηττό, αφού δεν λαμβάνεται υπόψη στον σχεδιασμό για το A.S.A.P. (ευρωπαϊκή δράση για την υποστήριξη της παραγωγής πυρομαχικών) τη δυνατότητα των Ε.Α.Σ. για παραγωγή μεταλλικών μερών μεσαίων και μεγάλων διαμετρημάτων και δεν εντάσσεται στον σχεδιασμό η πλήρης μετεγκατάσταση των γραμμών παραγωγής. Το εργοστάσιο στο Λαύριο θα ελέγχεται πλέον από το κοινοπρακτικό σχήμα, όπου τον έλεγχο της διοίκησης θα έχει η εταιρεία από τη Σλοβακία. Όσον αφορά την ευρωπαϊκή πρόταση για παροχή χρηματοδότησης 60 – 80 εκατ. ευρώ στα ΕΑΣ, προκειμένου να αυξήσουν την παραγωγική δυναμικότητα, αυτή όπως όλα δείχνουν δεν θα αξιοποιηθεί. Και αυτό γιατί, παρότι είναι απολύτως αναγκαία για την Ουκρανία τα βλήματα πυροβολικού 155 mm, τα οποία και παρήγαγε το εργοστάσιο των ΕΑΣ στον Υμηττό, τώρα με την κοινοπραξία θα τα παράγει η σλοβακική εταιρεία και στην Ελλάδα θα γίνεται μόνο η γόμωση στο εργοστάσιο του Λαυρίου.
Η γόμωση αντιστοιχεί περίπου στο 30% της αξίας του πυρομαχικού, ενώ η κατασκευή των μεταλλικών μερών στο 70%, κάτι που σημαίνει ότι το κύριο όφελος από τη συνεργασία θα έχειMSM EXPORT. Αν είχε ενταχθεί η εταιρεία στην ευρωπαϊκή δράση για την υποστήριξη της παραγωγής πυρομαχικών, η αγορά μιας πρέσας κωνικοποίησης, κόστους 1,5 έως 2 εκατ. ευρώ, προς αντικατάσταση της παλιάς, που είναι αναγκαία για την παραγωγή μεταλλικών μερών πυρομαχικών μεγάλων διαμετρημάτων, θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή μεταλλικών μερών στο εργοστάσιο του Υμηττού, το οποίο βέβαια προορίζεται για… πάρκο των Δημοσίων Υπηρεσιών.
Τέλος αξίζει να αναφερθεί ότι παρόμοια μεταχείριση δεν επιφυλάχθηκε για την γερμανική KMW, που όφειλε να παραδώσει στον Ελληνικό Στρατό πιστοποιημένα πυρομαχικά πυροβολικού μακρού βεληνεκούς τον Οκτώβριο του 2005, για τα οβιδοβόλα PzH-2000GR αλλά επίσης δεν έχει παραδώσει. Αυτή γλυτώνει με ένα απλό πρόστιμο, παρά τις εισηγήσεις της Κεντρικής Γνωμοδοτικής Επιτροπής Προμηθειών (αρμόδιο όργανο της ΓΔΑΕΕ), που την 1/11/2022 εισηγήθηκε ομόφωνα την κήρυξη της ως εκπτώτου.
Ελλάς το μεγαλείο σου!
