Χαλκιδική: Βιομηχανικός σκουπιδοτενεκές

705

του Δ. Λουζικιώτη

Αποχαρακτηρισμό της περιοχής από μεταλλευτική και ανάπτυξη που θα στηρίζεται στην αποκατάσταση, προτείνουν οι κάτοικοι της Χαλκιδικής Στις αρχές Μαρτίου, εκδόθηκε απόφαση του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) όπου εισηγείται να μην γίνει αποδεκτή η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και να μην προχωρήσει η αδειοδότηση του έργου των νέων μεταλλευτικών δραστηριοτήτων και της μεταλλουργίας χρυσού.

Επίσης τον Απρίλιο, η Διοικούσα Επιτροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος / ΤΚΜ, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «μια τέτοιου μεγέθους επένδυση, πρέπει να ικανοποιεί μια σειρά κριτηρίων, μεταξύ των οποίων κυρίαρχα και αδιαπραγμάτευτα είναι η προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων και η αειφορία» και προτείνεται «η μη έγκριση της ΜΠΕ για την αδειοδότηση της επένδυσης».

Παράλληλα συνεχίζοται αδιάλειπτα οι εκδηλώσεις ενημέρωσης και διαμαρτυρίας από το Συντονιστικό φορέων και συλλόγων της Χαλκιδικής και από τις επιτροπές αγώνα που το συγκροτούν, σε Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική και αλλού, ενώ πρωτοφανές σε μαζικότητα συλλαλητήριο γίνεται στις 13 Μαρτίου στην Ιερισσό Χαλκιδικής, παρουσία 5.000 περίπου κόσμου.

Οι φορείς αντιτίθενται επίσης σθεναρά στην παραπληροφόρηση που ασκείται από την κυβέρνηση, την εταιρεία και τα ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης, με πρόσχημα ότι «ο ορυκτός πλούτος και ο χρυσός θα σώσει τη χώρα απ’ την οικονομική καταστροφή», κάτι το οποίο χρησιμοποιείται ως δόλωμα σε αδαείς, αφού το κράτος δεν έχει κανένα δικαίωμα επί της εκμετάλλευσης σύμφωνα με τον χουντικό Μεταλλευτικό Κώδικα.

Μικρό ιστορικό

Στις 12 Δεκεμβρίου 2003, το ελληνικό δημόσιο αγοράζει τα μεταλλεία του Στρατονικού Όρους (πρώην Μεταλλεία Κασσάνδρας) από την TVX Hellas έναντι 11 εκατ. ευρώ. Την ίδια μέρα, τα μεταλλεία, μαζί με άλλα 70 περιουσιακά στοιχεία, μεταπωλούνται από το ελληνικό δημόσιο στην εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ» Α.Ε. με την ίδια τιμή, ενώ δεν πραγματοποιήθηκε δημόσιος διαγωνισμός, όπως προβλέπεται από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Μετά από 6 μήνες, η αγοραία αξία των στοιχείων ενεργητικού των μεταλλείων εκτιμήθηκε στα 408 εκατ. ευρώ (37 φορές παραπάνω). Παράλληλα, η συμφωνία μεταβίβασης (Ν. 3220/2004) προέβλεπε την αμνήστευση της εταιρεία. Η υπόθεση της μεταβίβασης οδήγησε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς θεωρήθηκε παράνομη κρατική ενίσχυση. Τον Φεβρουάριο του 2011, η επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ» Α.Ε. έλαβε παράνομη κρατική ενίσχυση, την οποία η Ελλάδα οφείλει να ανακτήσει, μαζί με τους τόκους.

Στη σύμβαση της μεταβίβασης περιλαμβάνονται 317.000 στρέμματα μεταλλευτικών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την ανατολική Χαλκιδική, το ενεργό μεταλλείο των «Μαύρων Πετρών» Στρατονίκης που παράγει ψευδάργυρο, μόλυβδο και άργυρο (Zn, Pb, Ag), το μεταλλείο και το εργοστάσιο εμπλουτισμού στην Ολυμπιάδα, ανενεργό εξορυκτικά από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του ’90, το εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Στρατώνι, με τις λιμενικές εγκαταστάσεις. Ακόμα, τις εγκαταστάσεις στο Μαντέμ Λάκκο, σπίτια, κτήρια και εκτάσεις γης σε Στρατώνι, Στρατονίκη, Ολυμπιάδα και αλλού. Μαζί με όλα αυτά η εταιρεία «αγόρασε» και στοκαρισμένο αρσενοπυρίτη που περιείχε χρυσό, αξίας 40 εκ. δολαρίων τον οποίο πούλησε.

Τι προβλέπει το λεγόμενο «Επενδυτικό Σχέδιο»

Σχεδιάζονται δραστηριότητες σε ολόκληρη τη βορειοανατολική Χαλκιδική. Προβλέπεται μεταλλουργία χρυσού και εργοστασίου παραγωγής θειικού οξέος (H2SO4). Η εταιρεία θέλει να παράξει χρυσό (Au), χαλκό (Cu), άργυρο (Ag), μόλυβδο (Pb), ψευδάργυρο (Zn) και θειικό οξύ (H2SO4). Για την απόλειψη του χρυσού προτείνει μια νέα μέθοδο, αυτήν της «ακαριαίας τήξης» (Flash Smelting, που έχει εφαρμοσθεί πιλοτικά και όχι παραγωγικά από ξένη εταιρεία για τον διαχωρισμό του χρυσού). Όμως με την καύση θα παράγονται μια τεράστια ποικιλία αερίων και σωματιδιακών επικίνδυνων και επιβαρυντικών χημικών ενώσεων, τις οποίες υπόσχεται ότι -με μαγικό τρόπο- θα εξαφανίσει. Ως προς τα υπόλοιπα μέταλλα προτείνει μεθόδους υδατικής οξείδωσης με χρήση διαφόρων χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του κυανίου (π.χ. ως χημική ένωση NaCN), δημιουργώντας έτσι την υποψία ότι εντέλει θα γίνει χρήση κυανίου και για την ανάκτηση του χρυσού, υπό το πρόσχημα χρήσης του στον διαχωρισμό των άλλων μετάλλων.

Η εταιρεία υπόσχεται συστηματικά χιλιάδες άμεσες και έμμεσες επιπλέον θέσεις εργασίας από αυτές που διαθέτει ως τώρα και τις διαφημίζει καθημερινά. Στην πραγματικότητα -με βάση την ανάλυση των οικονομικών στοιχείων που εμφανίζονται στη ΜΠΕ- οι χιλιάδες θέσεις εργασίας δεν προκύπτουν από πουθενά!!!

Στην ουσία, κυβέρνηση και εταιρείες προωθούν ένα ζοφερό μέλλον για τη Χαλκιδική προς όφελος των λίγων, με επιθυμία να τη μετατρέψουν στον βιομηχανικό σκουπιδοτενεκέ των Βαλκανίων.

Μακροχρόνιες αντιδράσεις

Οι κάτοικοι, εδώ και πολλά χρόνια, είναι ενάντιοι σε νέες μεταλλευτικές δραστηριότητες και μεταλλουργίες χρυσού, αφού έχουν αντιληφθεί πως το μόνο κέρδος που προκύπτει στον τόπο -εκτός από τα ελάχιστα μεροκάματα- είναι τεράστια άλυτα οικολογικά προβλήματα, με καταστροφή των δασών, αποστράγγιση του νερού, μόλυνση της θάλασσας και του αέρα, με τη δημιουργία τεράστιων λιμνών τοξικών τελμάτων και τη μετατροπή της περιοχής σε χώρο βαριάς βιομηχανίας. Μια κατάσταση που αποβαίνει με μαθηματική ακρίβεια εις βάρος όσων ασχολούνται με άλλες οικονομικές δραστηριότητες, οι οποίοι είναι και η συντριπτική πλειοψηφία.

Εναλλακτικά προτείνουν τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής από μεταλλευτική και ανάπτυξη που θα στηρίζεται στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος από τη μακραίωνη δραστηριότητα των μεταλλείων (γεγονός που θα αποροφήσει και τους σημερινους μεταλλωρύχους για αρκετές δεκαετίες). Ακόμα, μικρές παραγωγικές μονάδες που θα στηρίζονται στην αειφορία με βάση την κτηνοτροφία, τα παράγωγα του δάσους και της θάλασσας, τον ήπιο τουρισμό και την εκμετάλλευση της πολιτιστικής ιστορίας της περιοχής, ως πατρίδας του Αριστοτέλη και της φυσικης πύλης για το Άγιον Όρος.

Ρήξη τ. 75