Του Γ. Καραμπελιά
Όπως τονίζουμε και στο κείμενο της Συντακτικής Επιτροπής του Άρδην για την πολιτική συγκυρία που δημοσιεύεται στο παρόν τεύχος: ‘η κατάκτηση της ανάθεσης των Ολυμπιακών του 2004 εμφανίστηκε από την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ ως αναβάθμιση της χώρας μέσα στα πλαίσια του υπάρχοντος «διεθνοποιημένου» περιβάλλοντος. Η στρατηγική Σημίτη, της παρασιτικής και απρόσκοπτης ένταξης της χώρας στο σημερινό διεθνές περιβάλλον, του λεγόμενου «εκσυγχρονισμού» και της απομάκρυνσης από την παπανδρεϊκή «τριτοκοσμική» παρένθεση φαίνεται να κερδίζει έδαφος. H σημερινή Ελλάδα γίνεται «και πάλι αποδεκτή από την διεθνή κοινότητα ως ισότιμο μέλος της», έστω και αδύναμο ή παρακατιανό.’ Πολλοί ανάμεσά μας ταλαντεύτηκαν. Γιατί είναι αλήθεια πως υπάρχουν και τα αντίθετα επιχειρήματα. Γιατί είναι αλήθεια πως οι Έλληνες μετά από τόσες ήττες, δυσκολίες και πικρίες κέρδισαν επί τέλους μια νίκη απέναντι στον «Νεμπιόλο», δηλαδή απέναντι στην αλαζονική Δυτική Ευρώπη, η οποία εν σώματι καταψήφισε την ελληνική υποψηφιότητα· γιατί είναι αλήθεια πως μας υποστήριξαν οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής·γιατί είναι αλήθεια πως οι μίζες δεν είναι το πρωτεύον και είναι αλήθεια πως πολλοί από τους εκστρατεύοντες κατά της ανάληψης προβάλλουν μια αντίληψη ψωροκώσταινας, της «πτωχής πλην εντίμου Ελλάδος». Γιατί είναι αλήθεια πως μια τέτοια διοργάνωση σηματοδοτεί μια «αποδοχή» της σημερινής Ελλάδας, της Ελλάδας του Σημίτη από τα ξένα μεγάλα κέντρα. Η εποχή της μόνιμης κατασυκοφάντησης της ελληνικής πολιτικής μοιάζει άραγε να τελειώνει;*
Αν τα πράγματα ήταν όντως έτσι, αν η Ελλάδα ήταν μια «Σκανδιναβική» χώρα, ή αν μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αποτρέψει ή να μετριάσει διεθνείς κινδύνους και απειλές, ίσως θα μπορούσαμε να αποδεχτούμε έστω με επιφυλάξεις την ανάληψη των Ολυμπιακών. ¨Όμως σκεφτήκαμε πολύ. «Βάλαμε κάτω» τα υπέρ και τα κατά και καταλήξαμε πως για μια ακόμα φορά θα πρέπει να πούμε ένα ακόμα ΟΧΙ.
Γιατί όσο η υπαρκτή παρασιτική «Ελλάδα» θα αναβαθμίζεται δήθεν στο υπάρχον διεθνές πλαίσιο, η Ελλάδα των ονείρων μας, η μη Αθηνοκεντρική, η μόνη πραγματικά ισχυρή θα πηγαίνει ένα βήμα πιο πίσω. Διότι δεν υπάρχουν μόνο οι μίζες και η περιβαλλοντική υποβάθμιση, δεν υπάρχει μόνο η ολοκλήρωση της τσιμεντοποίησης της Αττικής& δεν υπάρχει μόνο η άνοδος της τιμής της γης και της κατοικίας, που μέσα σε μια εβδομάδα μετά την αναγγελία της ανάληψης, έφτασε το 30%, δυσκολεύοντας ακόμα περισσότερο τα πράγματα για τα λαϊκά στρώματα& δεν υπάρχει μόνο η μεταφορά κάθε ψυχολογικής και οικονομική προσπάθειας του ελληνισμού στην κατεύθυνση του πρωταθλητισμού& δεν υπάρχει μόνο το πρόβλημα της επιβάρυνσης του προϋπολογισμού, αλλά το κυριότερο είναι η στρατηγική εγκατάλειψης της υπόλοιπης Ελλάδας και ενίσχυσης του Αθηνοκεντρισμού. Πάνω από 130.000 νέες απασχολήσεις στην Αθήνα, μεταφορά όλων των πόρων σε ένα τέρας που διαρκώς διευρύνεται, ουσιαστική εγκατάλειψη των έργων της περιφέρειας, νέο αδυνάτισμα των στρατηγικά ευαίσθητων περιοχών της Θράκης και του Αιγαίου και επίταση της ομφαλοσκόπησης των Αθηναϊκών ελίτ γύρω από τα προβλήματα της πρωτεύουσας και μόνο. Όσο για την αποτροπή του τουρκικού επεκτατισμού, όπως τονίζει ο Γεράσιμος Σκλαβούνος στο κείμενό του, που ακολουθεί, μάλλον το αντίθετο πρόκειται να συμβεί, δηλαδή η Ελλάδα θα πρέπει να εμφανίζεται ως το «καλό» παιδί για να μη χάσει τους Ολυμπιακούς.
Για να αποδεχτούμε, έστω και υπό όρους, την ανάληψη της Ολυμπιάδας, αυτές θα έπρεπε να σηματοδοτούν την ενίσχυση και όχι την αποδυνάμωση της περιφέρειας, θα έπρεπε να αποτελούν ένα μοχλό για τη μεταφορά πόρων έξω από την Αθήνα, θα έπρεπε για παράδειγμα να οργανωθούν στη Βόρειο Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν δυνατό κανείς, παλεύοντας ενάντια στις αρνητικές επιπτώσεις, να δεχτεί πως οι θετικές θα ήταν μεγαλύτερες, διότι θα αποδυνάμωναν το κράτος των Αθηνών, θα ενίσχυαν τον ελληνισμό, τη Μακεδονία, τη Βόρεια Ελλάδα, την περιφέρεια συνολικά.
Τα προβλήματα αυτά που μόνο ενδεικτικά καταγράφουμε εδώ δεν αποτελούν μια μορφή μεμψιμοιρίας ή διάθεση υποβάθμισης του αθλητισμού και της σημασίας του. Όμως η σημερινή υπερανάπτυξη ενός και μόνο τομέα στη χώρα μας, του εμπορευματικού πρωταθλητισμού, όταν συνδυάζεται με την οικονομική υπανάπτυξη, την αμυντική αποδυνάμωση, την ενίσχυση των περιφερειακών και κοινωνικών ανισοτήτων, όχι μόνο είναι αρνητικός ιδεολογικά, γιατί μεταβάλει την άθληση σε στόχο πλουτισμού, αλλά και δεν αρκεί για να καλύψει τα προβλήματα της χώρας. Ας αναλογιστούμε τι συνέβη στις αθλητικά «υπεραναπτυγμένες» χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως στην Ανατολική Γερμανία, μετά την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Κατέρρευσε και ο πρωταθλητισμός τους!
Την ίδια στιγμή το Σχέδιο Καποδίστριας θέλει υποτίθεται να αναδιοργανώσει την ελληνική περιφέρεια και να την κάνει ισχυρότερη! Και όμως το πράττει ένα ενισχυόμενο κράτος των Αθηνών, το πράττει αποσυνθέτοντας τη βούληση και το λόγο των τοπικών κοινωνιών, το πράττει μια «επικράτεια» που θέλει να ολοκληρώσει τον έλεγχο του κράτους των Αθηνών σε όλο το χώρο του ελλαδικού κράτους. Πάντως το βέβαιο είναι πως με την Ολυμπιάδα, κατ’ εξοχήν και με τον «Καποδίστρια» δευτερευόντως, τέθηκε, παρά την συνομωσία της σιωπής, μπροστά σε όλη την ελληνική κοινωνία το βασικό πρόβλημα, αντανάκλαση και συμπύκνωσή της, της παθογένειάς της, η χωροταξική ανισορροπία! Όπως τόνισε και ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης στη συζήτηση που οργάνωσε το Άρδην , στις 24 Σεπτεμβρίου, στην Αθήνα: αν τα Ίμια αποτέλεσαν την θρυαλλίδα που επέτρεψε να εκκινήσει ένας πανεθνικός προβληματισμός πάνω στα εθνικά ζητήματα και τη μοίρα του ελληνισμού, η ανάληψη της Ολυμπιάδας του 2004 μπορεί να αποτελέσει το σταθμό για την αντίστροφη μέτρηση του Αθηνοκεντρισμού, πάρα το ότι -ή ίσως ακριβώς γι’ αυτό- με αυτήν φθάνει στο απόγειό του!
Κατά συνέπεια το ανά χείρας αφιέρωμα του Άρδην, το θεωρούμε σημαντικό και σημαδιακό, τόσο ώστε να καθυστερήσουμε την ίδια την έκδοση του περιοδικού.
Όπως τονίζουμε και στο εισαγωγικό σημείωμα, εγκαινιάζουμε μια προσπάθεια μακράς πνοής, την προσπάθεια να φωτίσουμε το ζήτημα της σχέσης κέντρου-περιφέρειας ως το σημαντικότερου εσωτερικό ζήτημα της χώρας μας στην παρούσα συγκυρία, ζήτημα που μεταβάλλεται αυτόχρημα σε εθνικό θέμα. Σε μια σειρά από αφιερώματα που θα ακολουθήσουν θα ασχοληθούμε λεπτομερειακά και συστηματικά με τις περιφέρειες της Ελλάδας, την σχέση τους με το κέντρο, τα προβλήματά τους, την πολιτιστική τους δραστηριότητα. Και θα αρχίσουμε, όπως είναι αναμενόμενο, με την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, καθώς και με το Ανατολικό Αιγαίο. Σε όλη τη μακρά περίοδο που ακολουθεί σκοπεύουμε να αναδείξουμε την σημασία του χωροταξικού προβλήματος της χώρας, σε συνεργασία με όλες τις δυνάμεις -τοπικές ή πανεθνικές- που επισημαίνουν τη σημασία του θέματος. Καλούμε δε όλους τους αναγνώστες και τους συνεργάτες του περιοδικού να συμβάλλουν σε αυτή την προσπάθεια με όλα τα μέσα που διαθέτουν.
*Και όμως είδαμε με την πρόσφατη προβοκάτσια του Observer, πως οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες σε συνεργασία με τη ΜΙΤ και τις κυβερνήσεις της Δύσης -γιατί ο Observer δεν είναι ένα τυχαίο έντυπο- πως ακόμα και αυτό είναι αμφισβητούμενο και υπόκειται διαρκώς στην καλή θέληση των δυτικών και εξαρτάται από την «συνετή» συμπεριφορά της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας.