Οι τριγμοί στην τουρκική οικονομία προκαλούν φόβους στην ελληνική

Σε δορυφορική τροχιά η ελληνική οικονομία

Του Γιάννη Ξένου από τη Ρήξη φ. 100

Οι τριγμοί στην τουρκική οικονομία, που από το καλοκαίρι δονούν την γείτονα, έγιναν πιο έντονοι τις τελευταίες εβδομάδες λόγω της ενδοϊσλαμικής σύγκρουσης Ερντογάν-Γκιουλέν. Το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης έπεσε κατά 21% τον περασμένο Δεκέμβριο, διευρύνοντας τις απώλειες για το 2013, στο 32%. Η τουρκική λίρα διολισθαίνει συνεχώς, η Τουρκία χρειάζεται να δανείζεται όλο και περισσότερα για να καλύπτει το εμπορικό της έλλειμμα (51,9 δισ. δολ. το δεκάμηνο του 2013 από 39,5 δισ. το 2012), επίσης υπάρχει ο φόβος ότι αν η FED αυξήσει τα επιτόκια, όπως αναμένεται, η Τουρκία, όπως και άλλες αναδυόμενες οικονομίες, θα δανείζονται με χειρότερους όρους. Η τουρκική οικονομία δεν τρέχει πια με ρυθμούς ανάπτυξης του 8% και του 9%, καθώς φέτος υπολογίζεται από την Ντόιτσεμπανκ ότι θα είναι της τάξης του 3,4%. Εντούτοις, οι τουρκικές εξαγωγές εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 7,9% (για να έχουμε μέτρο σύγκρισης οι ελληνικές εξαγωγές τον περασμένο Οκτώβριο μειώθηκαν κατά 12,2%) και ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών θα πέσει στο 3,3% από 7,2%. Η ίδια πηγή εκτιμά ότι βραχυπρόθεσμα η Τουρκία θα δυσκολευτεί, αλλά σε δεκαπέντε χρόνια θα καταστεί η 13η οικονομία παγκοσμίως, πάνω από χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και ο Καναδάς.
Συνεπώς, η τουρκική οικονομία μπορεί για ένα διάστημα να δυσκολευτεί λόγω πολιτικών ανωμαλιών όμως, καθώς στη δωδεκαετία του Ερντογάν πέρασε σε άλλο επίπεδο, δεν σημαίνει κιόλας ότι διαλύεται ή σκάει η τουρκική φούσκα, όπως σπεύδουν διάφοροι στην Ελλάδα να συμπεράνουν.
Αυτή όμως που πραγματικά την έχει ανησυχήσει η πολιτική κρίση στην Τουρκία είναι η ελληνική αστική τάξη! Και αυτό για δύο λόγους:
Πρώτον, η Τουρκία είναι πρώτη στη λίστα των χωρών όπου κατευθύνονται οι ασθμαίνουσες ελληνικές εξαγωγές. Στα χρόνια της κρίσης εκτοπίστηκαν από τις πρώτες θέσεις χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία και πέρασε μπροστά η Τουρκία. Το εννεάμηνο του 2013, το ύψος των εξαγωγών προς την Τουρκία σκαρφάλωσε στα 2,4 δισ. ευρώ, με δεύτερη την Ιταλία με 1,9 δισ. και τρίτη τη Γερμανία με 1,3 δισ. Το 71,5% των ελληνικών εξαγωγών στην Τουρκία είναι ορυκτά-λάδια-καύσιμα (εξαιτίας του μεγάλου ενεργειακού ελλείμματος της Τουρκίας) και υπολογίζεται ότι το 5% έως 10% της παραγωγής των ελληνικών διυλιστηρίων κατευθύνεται στην Τουρκία∙ ακολουθεί το βαμβάκι με 7,3%, που απορροφάται από τη μεταποίηση της Τουρκίας. Πριν έντεκα χρόνια, οι ελληνικές εξαγωγές στην Τουρκία ήταν μόλις 369 εκατ. ευρώ. Για να δούμε από την άλλη πόσο …σημαντική είναι η ελληνική οικονομία για την Τουρκία, οι ελληνικές εξαγωγές στην γείτονα αντιπροσωπεύουν περίπου το 1% των τουρκικών εισαγωγών! Για παράδειγμα, οι τουρκικές εξαγωγές στην Ελλάδα το 2012 ήταν της τάξης του 1 δισ. και αφορούσαν μέταλλα, ανταλλακτικά αυτοκινήτων, είδη ένδυσης κ.ά.
Δεύτερον, είναι η τύχη των ελληνικών επενδύσεων στην Τουρκία. Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Οικονομικών, οι ελληνικές επενδύσεις στην Τουρκία προσεγγίζουν τα 6,6 δισ. ευρώ (το 1998 οι ελληνικές επενδύσεις δεν ξεπερνούσαν τα 50 εκατ. δολ.). Περίπου 500 ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην γειτονική χώρα και τη μερίδα του λέοντος έχουν ο τραπεζικός, ο ενεργειακός και ο τομέας των τροφίμων. Στον τραπεζικό κλάδο δεσπόζει η Εθνική που έχει εξαγοράσει την τουρκική Finansbank.Αυτή τα προηγούμενα χρόνια ήταν το καμάρι της Εθνικής και τις απέφερε σίγουρα κέρδη. Αλλά μετά το κάζο που έπαθαν οι ελληνικές τράπεζες στην Ανατολική Ευρώπη, που εξαναγκάστηκαν να αποχωρήσουν, τώρα τα πράγματα σκουραίνουν και στην Τουρκία. Η χρηματιστηριακή αξία της Finansbank κάθε χρόνο περιορίζεται από τα 13,1 δισ. δολ. το 2010, στα 10,2 δισ. το 2011 και από εκεί 6,4 δισ. το 2012 και τα 3,2 δισ. που εκτιμήθηκε το 2013. Στον τραπεζικό κλάδο έχει μπει και η Γιούρομπανκ που το 2006 εξαγόρασε το 70% της τράπεζας Tekfenbank. Δραστηριοποιούνται ακόμα μεγάλες εταιρείες όπως η Αλουμίλ του Γιώργου Μυλωνά, που κλείνουν μονάδες στην Ελλάδα (τη ΒΑΛΒΕ στην Ξάνθη) και μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στις τουρκικές θυγατρικές τους. Η Ιντραλότ του Κόκκαλη, που κάνει χρυσές δουλειές στην Τουρκία στον τομέα κρατικών τυχερών παιχνιδιών (το 2010 έκανε τζίρο αξίας 1,89 δισ. δολ.). Η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά του Οδυσσέα Κυριακόπουλου με σημαντικές μονάδες εξόρυξης, ο Μυτιληναίος, που μέσω της ΜΕΤΚΑ έχει αναλάβει την κατασκευή σταθμού ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 870 MW και άλλοι πολλοί. Όλοι οι παραπάνω και πολλοί ακόμα που ο χώρος της εφημερίδας δεν μας επιτρέπει να αναφέρουμε, είναι χρυσοί χορηγοί του ελληνοτουρκικού φόρουμ που προσπαθεί να διευρύνει τη συνεργασία μεταξύ ελληνικής και τουρκικής οικονομίας και ανησυχούν σφόδρα για τις τύχες των επενδύσεων τους στην Τουρκία.
Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται μόλις οχτώ τουρκικές εταιρείες, με συνολικές επενδύσεις που μόλις φτάνουν τα 70 εκατ. ευρώ. Είναι η τράπεζα Ζιράτ στην Κομοτηνή για να βοηθά τους σχεδιασμούς του τουρκικού προξενείου στην Θράκη, η Ιστιμπάλ στα έπιπλα, μερικές εταιρείες στην ένδυση, τώρα που οι τουρκικές φίρμες σιγά σιγά κάνουν την εμφάνισή τους, και κάποιες ελληνικές μαρίνες που πωλήθηκαν σε Τούρκους επιχειρηματίες. Οι Τούρκοι επιχειρηματίες επενδύουν στη χώρα τους και σε άλλους πιο σημαντικούς προορισμούς. Άλλωστε, τα κεφάλαια που χρειάζονται για να διευρύνουν τις δουλειές τους, τους τα πήγαν μόνοι τους οι Έλληνες επιχειρηματίες. Τώρα που όλα πουλιούνται μισοτιμής στην Ελλάδα, οι Τούρκοι επιχειρηματίες έχουν αρχίσει να σκέφτονται και να επενδύσουν.
Η ελληνική αστική τάξη παραμένει δέσμια μιας παράδοσης, με διάρκεια μεγαλύτερη των δύο αιώνων, να ρίχνει το επενδυτικό της βάρος σε αγορές εκτός του ελληνικού κράτους (π.χ. η ελληνική παρουσία στην Κεντρική Ευρώπη, στην Οδησσό, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια και σε τόσες άλλες περιπτώσεις). Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το πλήρωσε ακριβά, αφού είδε περιουσίες που χρειάστηκαν χρόνια για να δημιουργηθούν να διαλύονται μέσα σε μια στιγμή. Τέτοιοι φόβοι ξυπνούν στην ερντογανική Τουρκία, οπότε και όλοι αυτοί προσεύχονται για την υγεία του «Σουλτάνου» και του καθεστώτος του, χωρίς να έχουν ποτέ ανησυχήσει στο ελάχιστο για τη χώρα τους. Ας πρόσεχαν!