Η ραδιογραφία μιας ανάδυσης

Στο α­νά χεί­ρας τεύ­χος του Άρ­δην ε­πι­χει­ρού­με μια πρώ­τη ρα­διο­γρα­φί­α της σύγ­χρο­νης λα­ϊ­κι­στι­κής δε­ξιάς στη Δυ­τι­κή Ευ­ρώ­πη (με ε­πί μέ­ρους πα­ρεκ­βά­σεις για τις Η­ΠΑ, το Ισ­ρα­ήλ, τη Ρω­σί­α). Οι α­να­φο­ρές στην ελ­λη­νι­κή ά­κρα δε­ξιά (βλέ­πε το κεί­με­νο του Με­λέ­τη Με­λε­τό­που­λου) α­φο­ρούν κυ­ρί­ως την ι­στο­ρί­α της, δε­δο­μέ­νου ό­τι, με το σύγ­χρο­νο ελ­λη­νι­κό α­κρο­δε­ξιό φαι­νό­με­νο, θα α­σχο­λη­θού­με δια μα­κρών σε ει­δι­κό α­φιέ­ρω­μα. Ο Α­λέ­κος Α­λα­βά­νος, σε έ­να πε­ριε­κτι­κό και ση­μα­ντι­κό άρ­θρο, α­πο­πει­ρά­ται να ε­πι­ση­μά­νει τα αί­τια της α­νό­δου της α­κρο­δε­ξιάς, ε­πι­μέ­νο­ντας στην α­νά­γκη να προ­σεγ­γι­στούν τα πραγ­μα­τι­κά ζη­τή­μα­τα στα ο­ποί­α ε­δρά­ζε­ται η ά­νο­δός της. Ό­πως χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά το­νί­ζει: “η α­ρι­στε­ρά ο­φεί­λει να στα­μα­τή­σει ά­με­σα να σνο­μπά­ρει και να υ­πο­τι­μά αυ­τούς τους βα­θειούς δε­σμούς που συν­δέ­ουν τον κα­θέ­να με την πα­τρί­δα, τον τό­πο, την κοι­νό­τη­τα, τις ρί­ζες του. Ό­χι μό­νο στην Ελ­λά­δα, αλ­λά στις πε­ρισ­σό­τε­ρες ευ­ρω­πα­ϊ­κές χώ­ρες, το α­πό­θε­μα κύ­ρους και γο­η­τεί­ας της α­ρι­στε­ράς συν­δέ­ε­ται και με τον πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρό­λο της στους ε­θνι­κούς α­γώ­νες. Οι και­ροί βέ­βαια αλ­λά­ζουν, χω­ρίς ρί­ζες ό­μως κα­νέ­να φυ­τό δεν μπο­ρεί να στα­θεί. Στην πα­τρι­δο­κα­πη­λεί­α της α­κρο­δε­ξιάς δεν α­πα­ντά κα­νείς με έ­ναν α­πρό­σω­πο, θο­λό, ο­μο­γε­νο­ποι­η­μέ­νο κο­σμο­πο­λι­τι­σμό made in USA ή  made in EU, που σω­στά γί­νε­ται α­ντι­λη­πτός ως α­πει­λη­τι­κός α­πό με­γά­λα τμή­μα­τα της κοι­νω­νί­ας.” Ο Νηλ Ά­στσερ­σον στην «Προ­ει­δο­ποι­η­τι­κή βο­λή», με α­φε­τη­ρί­α το φαι­νό­με­νο Φόρ­του­ιν, α­να­λύ­ει την ι­διαί­τε­ρη και συ­χνά α­ντι­φα­τι­κή ι­δε­ο­λο­γί­α της νέ­ας δε­ξιάς. Διό­τι, πράγ­μα­τι, ο Φόρ­του­ιν συν­δυά­ζο­ντας την ι­σλα­μο­φο­βί­α με τον  α­κραί­ο φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό –α­πε­λευ­θέ­ρω­ση των ναρ­κω­τι­κών, πε­ριο­ρι­σμός της φο­ρο­λο­γί­ας– προ­σπα­θεί να συ­γκρο­τή­σει έ­να ι­δε­ο­λο­γι­κό σχή­μα ό­που η α­κρο­δε­ξιά, πέ­ρα α­πό την κα­τα­σταλ­τι­κή πο­λι­τι­κή έ­να­ντι της λα­θρο­με­τα­νά­στευ­σης, υ­πο­στη­ρί­ζει τον ταυ­τό­χρο­νο πε­ριο­ρι­σμό της κρα­τι­κής πα­ρέμ­βα­σης και της φο­ρο­λο­γί­ας. Πρό­κει­ται δη­λα­δή για μια α­κρο­δε­ξιά της ε­πο­χής του νε­ο-φι­λευ­θε­ρι­σμού και ό­χι του με­σο­πο­λέ­μου, ό­ταν η έμφαση δινόταν πα­ντού στην κρα­τι­κή πα­ρέμ­βα­ση (Ρού­ζβελ­τ, Σο­βιε­τι­κά πε­ντά­χρο­να, Ι­τα­λι­κός και γερ­μα­νι­κός φα­σι­σμός).
Ε­ξάλ­λου ε­πι­ση­μαί­νε­ται μια ση­μα­ντι­κή δια­φο­ρο­ποί­η­ση α­νά­με­σα στα α­κρο­δε­ξιά σχή­μα­τα. Στη Βό­ρεια Ευ­ρώ­πη –και κατ’ ε­ξο­χήν στη Σκαν­δι­να­βί­α (Δα­νί­α, Νορ­βη­γί­α)– και την Ελ­βε­τί­α, η α­κρο­δε­ξιά εί­ναι πε­ρισ­σό­τε­ρο ξε­νο­φο­βι­κό φαι­νό­με­νο των με­σαί­ων και α­νώ­τε­ρων στρω­μά­των, που ε­πι­κε­ντρώ­νουν στη μεί­ω­ση της φο­ρο­λο­γί­ας και το λι­γό­τε­ρο κρά­τος. Το Ε­θνι­κό Μέ­τω­πο και το Βλά­αμ­ς Μπλοκ στο Βέλ­γιο εί­ναι πο­λύ πε­ρισ­σό­τε­ρο “προ­λε­τα­ρια­κά” και μι­κρο­α­στι­κά στην κοι­νω­νι­κή τους σύν­θε­ση και το πρό­γραμ­μά τους έ­χει ε­ξε­λι­χθεί προς “κοι­νω­νιο­κε­ντρι­κό­τε­ρα” χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά [ό­πως ε­πι­ση­μαί­νει ο συν­δι­κα­λι­στής Ζακ Μπρε­ϊ­τεν­στά­ιν στο άρ­θρο του για την “Κοι­νω­νι­κή στρο­φή του Ε­θνι­κού Με­τώ­που”, με­τά τις με­γά­λες α­περ­γί­ες του 1995 στη Γαλ­λί­α, και η ’Ιν­γκρι­ντ Γκαρ­λά­ντερ στην κα­τα­πλη­κτι­κή α­νά­λυ­σή της για το Βλά­αμ­ς Μπλοκ, “Κο­σμο­πο­λί­τι­κη Αμ­βέρ­σα, Φαιά Αμ­βέρ­σα”]. Στην Αυ­στρί­α, το κόμ­μα του Χά­ι­ντερ πε­ρι­λαμ­βά­νει μια ι­σχυ­ρή προ­λε­τα­ρια­κή συ­νι­στώ­σα (που φαί­νε­ται και α­πό τους πί­να­κες των ε­κλο­γι­κών α­πο­τε­λε­σμά­των που πα­ρα­θέ­του­με), με κέ­ντρο τη Βιέν­νη, και μια συ­νι­στώ­σα με­σο­στρω­μα­τι­κή, α­πό τις πλού­σιες του­ρι­στι­κές πε­ριο­χές, με ε­νο­ποι­η­τι­κό στοι­χεί­ο την ξε­νο­φο­βί­α. Ο Ζαν Υβ Κα­μί, στο κεί­με­νο “Η Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Ά­κρα Δε­ξιά”, κα­τα­γρά­φει τα δια­φο­ρε­τι­κά κύ­μα­τα α­νά­πτυ­ξης της α­κρο­δε­ξιάς στην Ευ­ρώ­πη: Έ­να πρώ­το κύ­μα ή­ταν η α­κρο­δε­ξιά στις υ­πό εκ­βιο­μη­χά­νι­ση χώ­ρες με πα­ρα­δο­σια­κά συ­ντη­ρη­τι­κά ή πα­λαιο-φα­σι­στι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά: η δι­κτα­το­ρί­α των συ­νταγ­μα­ταρ­χών, ο Φράν­κο και ο Σα­λα­ζάρ στην Ι­σπα­νί­α και την Πορ­το­γα­λί­α, το ΜSI στην Ι­τα­λί­α, στις δε­κα­ε­τί­ες 1969-1970. Εν συ­νε­χεί­α α­κο­λου­θεί η Γαλ­λί­α και το Βέλ­γιο και τέ­λος το τρί­το κύ­μα, η Ολ­λαν­δί­α, η Σκαν­δι­να­βί­α, η Ελ­βε­τί­α, η Αυ­στρί­α. Έ­τσι το φαι­νό­με­νο γε­νι­κεύ­ε­ται και με­ταλ­λάσ­σε­ται. Δεν πρό­κει­ται πλέ­ον για την πα­ρα­δο­σια­κή Α­κρο­δε­ξιά, αλ­λά για τη σύγ­χρο­νη και μο­ντέρ­να τύ­που Φόρ­του­ιν.
Βέ­βαια πα­ρα­μέ­νει πά­ντα το αί­νιγ­μα της Γερ­μα­νί­ας και της Αγ­γλί­ας.  Τη γερ­μα­νι­κή πε­ρί­πτω­ση ε­πι­χει­ρεί να διε­ρευ­νή­σει ο Βα­σί­λης Στο­ϊ­λό­που­λος, με α­φε­τη­ρί­α την ε­κλο­γι­κή ε­πι­τυ­χί­α του Ρό­ναλ­ντ Σιλ­λ, στο Αμ­βούρ­γο, ο ο­ποί­ος κέρ­δι­σε το 20% των ψή­φων στις πε­ρυ­σι­νές το­πι­κές ε­κλο­γές. Η προ­ο­πτι­κή α­νό­δου της Δε­ξιάς, με η­γέ­τη τον Στό­ι­μπερ, και η με­τα­κί­νη­ση ό­λων των πο­λι­τι­κών κομ­μά­των, α­κό­μα και των Φι­λε­λεύ­θε­ρων και των Σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τών, προς τις θέ­σεις του Σιλ­λ, α­πέ­τρε­ψε για την ώ­ρα την παν­γερ­μα­νι­κή εμ­φά­νι­σή του στις προ­σε­χείς ε­κλο­γές. Ό­σο για την Αγ­γλί­α, ο γνω­στός δη­μο­σιο­γρά­φος και συγ­γρα­φέ­ας Τζωρ­τζ Μόν­μπιοτ ε­ξε­τά­ζει τις τά­σεις ε­νί­σχυ­σης της ά­κρας δε­ξιάς στις το­πι­κές ε­κλο­γές. Στο Ισ­ρα­ήλ, ο Ά­βι­γντορ Λί­μπερ­μαν, που δια­κη­ρύσ­σει α­νοι­κτά την α­νά­γκη εκ­δί­ω­ξης των Πα­λαι­στι­νί­ων α­πό το Ι­σα­ρήλ και τα κα­τε­χό­με­να, α­πο­τε­λεί έ­ναν α­πό τους προ­νο­μια­κούς συμ­μά­χους του Σα­ρόν, και εκ­φέ­ρει α­νοι­κτά και α­νεν­δοί­α­στα αυ­τά που θέ­λει να υ­λο­ποι­ή­σει ο τε­λευ­ταί­ος. Ό­σο για τη Ρω­σί­α, πρό­κει­ται α­κό­μα για βί­αιες ο­μά­δες χού­λι­γκαν και σκίν­χε­ντ νε­ο­να­ζί.
Με­τά α­πό αυ­τή την πρώ­τη χαρ­το­γρά­φη­ση της ά­κρας δε­ξιάς, τα κεί­με­να προ­σπα­θούν να σκά­ψουν βα­θύ­τε­ρα. Η ά­νο­δος της α­κρο­δε­ξιάς δεν μπο­ρεί πα­ρά να συ­ναρ­τά­ται με ι­δε­ο­λο­γι­κά ρεύ­μα­τα και πα­ρα­δό­σεις που δια­περ­νούν την ευ­ρω­πα­ϊ­κή ι­στο­ρί­α. Ο Με­λέ­της Με­λε­τό­που­λος,  με την “Α­κρο­δε­ξιά στην Ελ­λά­δα και την Ευ­ρώ­πη”, και ο Σπύ­ρος Κου­τρού­λης, με την “Α­κρο­δε­ξιά και το ρό­λο της δια­νό­η­σης”, πα­ρου­σιά­ζουν τις ι­δε­ο­λο­γι­κές και δια­νο­η­τι­κές ρί­ζες του φα­σι­στι­κού φαι­νο­μέ­νου α­πό τον 19ο αιώ­να, α­πό την ε­πο­χή του Μπαρ­ρές, ό­σο και τις σύγ­χρο­νες α­πό­πει­ρες δια­νο­ου­μέ­νων ό­πως ο Α­λαίν ντε Μπε­νουά και η ορ­γά­νω­σή του η GRECE (αρ­χι­κά που σχη­μα­τί­ζουν τη λέ­ξη Ελ­λά­δα στα γαλ­λι­κά) να δια­μορ­φώ­σουν μια θε­ω­ρί­α της “Νέ­ας Δε­ξιάς”, ως εκ­φάν­σε­ως του α­ντι­δρα­στι­κού ρο­μα­ντι­σμού. Ο ση­μα­ντι­κός γαλ­λό­φω­νος συγ­γρα­φέ­ας Α­λαίν Μπιρ α­να­λύ­ει ει­δι­κό­τε­ρα τη γαλ­λι­κή Νέ­α Δε­ξιά και τον Αλ­αίν ντε Μπε­νουά στο άρ­θρο του για την “GRECE”, και την προ­σπά­θεια του τε­λευ­ταί­ου να εν­σω­μα­τώ­σει α­κό­μα και στοι­χεί­α του μαρ­ξι­σμού  και της ρι­ζο­σπα­στι­κής α­ντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής ι­δε­ο­λο­γί­ας στο νέ­ο δε­ξιό α­μάλ­γα­μα. Ο δη­μο­σιο­γρά­φος Ε­ρίκ Ντυ­πέν ε­ξε­τά­ζει τη στα­δια­κή και γε­νι­κευ­μέ­νη “Α­πο­προ­λε­τα­ριο­ποί­η­ση της Α­ρι­στε­ράς” στη Γαλ­λί­α ως προ­ϋ­πό­θε­ση για το ρί­ζω­μα του Ε­θνι­κού Με­τώ­που. Τέ­λος, ο Γιώρ­γος Ρακ­κάς συ­νο­ψί­ζει αυ­τήν την πε­ρι­διά­βα­ση στη “Νέ­α ταυ­τό­τη­τα της Α­κρο­δε­ξιάς” το­νί­ζο­ντας πως: “Θα πρέ­πει να μας γί­νει συ­νεί­δη­ση ό­τι το α­ντί­δο­το στον νε­ο­φα­σι­σμό δεν βρί­σκε­ται στην ε­πι­στρο­φή στα θε­μέ­λια της α­ρι­στε­ρής πα­ρά­δο­σης. Η προ­ο­πτι­κή του φο­ντα­με­ντα­λι­σμού, της ε­πι­στρο­φής στον σκλη­ρό πυ­ρή­να των κομ­μου­νι­στι­κών α­ξιών, θα ο­δη­γή­σει α­να­πό­φευ­κτα στην α­πο­μό­νω­ση της α­ρι­στε­ράς μέ­σα στο α­ντι­πα­γκο­σμιο­ποι­η­τι­κό μπλοκ και στην πα­ράλ­λη­λη ε­ξά­πλω­ση της α­κρο­δε­ξιάς”.
Και το α­φιέ­ρω­μα ο­λο­κλη­ρώ­νε­ται με δύ­ο χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά κεί­με­να της Νέ­ας Δε­ξιάς, του «Ε­λευ­θε­ρια­κού Ε­θνι­κο­σο­σια­λι­στι­κού Πρά­σι­νου Κόμ­μα­τος» (!) των Η­ΠΑ και την πα­ρου­σί­α­ση του ραπ συ­γκρο­τή­μα­τος Basic Celtos α­πό τη Γαλ­λί­α.