954 
αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα του Βήματος
Το νέο τρομοκρατικό μακελειό στη Γαλλία δεν εξέπληξε τον Ζιλ Κεπέλ, καθηγητή στο Ινστιτούτο Πολιτικών Μελετών του Παρισιού, εξειδικευμένο αναλυτή του Ισλάμ και του σύγχρονου αραβικού κόσμου. Στο νέο του βιβλίο που πρόκειται να κυκλοφορήσει στις αρχές του 2016, ο ίδιος ακτινογραφεί λανθάνουσες διεργασίες της δεκαετίας 2005-2015 και αναδεικνύει το (επαρκώς σύνθετο και ρευστό) κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο δρα ό,τι ο ίδιος αποκαλεί «τρίτη γενιά της τζιχάντ» μετά τη δεύτερη (Αλ Κάιντα, Μπιν Λάντεν) και την πρώτη (οι μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν εναντίον των Ρώσων).
Ο Ζιλ Κεπέλ, μιλώντας αποκλειστικά στο «Βήμα», εξήγησε ότι τα χτυπήματα τόσο στο «Charlie Hebdo» (τον περασμένο Ιανουάριο) όσο και στο Bataclan και αλλού τις προάλλες «εγγράφονται επί της ουσίας στην ίδια διαδικασία». Και αυτό γιατί «η τρίτη γενιά της τζιχάντ (σ.σ.: ιερός πόλεμος) θεωρεί ότι η Ευρώπη είναι το λεπτό υπογάστριο της Δύσης και πρέπει να χτυπηθεί αυτή πρώτα. Η τρίτη γενιά της τζιχάντ εφαρμόζει μια νέα στρατηγική, έχοντας αλλάξει ταυτοχρόνως και την παγκόσμια προοπτική της. Πολλοί θεωρούν ότι η 11η Σεπτεμβρίου 2001 απεδείχθη ένα λάθος (παρά την εκτεταμένη δημοσιότητα) επειδή από τη μια δεν κινητοποίησε τις μουσουλμανικές μάζες και από την άλλη έδωσε τη δυνατότητα στον πρόεδρο Τζορτζ Μπους να κηρύξει τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, κάτι που εν τέλει έπληξε σοβαρότατα την Αλ Κάιντα. Η στρατηγική της τρίτης γενιάς διαφέρει: εφαρμόζει μια τζιχάντ όχι από τα πάνω προς τα κάτω αλλά από τα κάτω προς τα πάνω. Ο βασικός παράγοντας της υλοποίησης αυτού του σχεδίου είναι η επιστράτευση νεαρών από χώρες της Δύσης (είτε αραβομουσουλμανικής καταγωγής, είτε άλλους που ασπάζονται το ριζοσπαστικό Ισλάμ), οι οποίοι έχουν μεγαλώσει στην Ευρώπη, έχουν ευρωπαϊκά διαβατήρια και μιλούν τις διαφορετικές γλώσσες: αυτοί πρέπει να πραγματοποιούν τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη. Γιατί; Γιατί αυτό θα πολώσει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και θα τις αναγκάσει να αντιδράσουν άσχημα προς τους υπόλοιπους μουσουλμάνους. Η τρίτη γενιά της τζιχάντ υποδαυλίζει συνειδητά τη βία, θέλει να δει επιθέσεις λ.χ. σε τζαμιά, λιντσαρίσματα, θέλει να δει την κλιμάκωση μιας “ανταποδοτικής” βίας με απώτατη κατάληξη τον εμφύλιο πόλεμο που θα διαρρήξει από τα μέσα τη δομή των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Αυτό επιδιώκουν και στη Γαλλία. Ετσι σκέφτονται: στη συνέχεια η Δύση θα αφανιστεί και θα κυριαρχήσει στον κόσμο το Χαλιφάτο. Για να τα πετύχουν όλα αυτά πρέπει να καταφέρουν δύο πράγματα: να τρομοκρατήσουν πλήρως τον “εχθρό” και να κινητοποιήσουν τους συμπαθούντες».
Ο Ζιλ Κεπέλ σκιαγράφησε ακολούθως μια κρίσιμη διαφορά που σχετίζεται με τις πρόσφατες εξελίξεις. «Το πρόβλημα είναι ότι η επίθεση στο “Charlie Hebdo” ήταν, ως έναν βαθμό, “επιτυχημένη”. Τι εννοώ: τότε στοχοποίησαν (και σκότωσαν) ανθρώπους που μπορούσαν να θεωρηθούν “εχθροί” του Ισλάμ, τους “ασεβείς” και “ισλαμόφοβους” σκιτσογράφους και δημοσιογράφους του “Charlie Hebdo”, τους “αποστάτες” στο πρόσωπο των μουσουλμανικής καταγωγής γάλλων αστυνομικών αλλά και τους Εβραίους (στο Hyper Cacher). Στις μαζικές διαδηλώσεις που ακολούθησαν με βασικό σύνθημα “Je suis Charlie”(είμαι Σαρλί) αρθρώθηκε και ο αντίλογος, αυτοί που έλεγαν “Je ne suis pas Charlie”(δεν είμαι Σαρλί), γιατί δεν συμφωνούσαν λ.χ. με τα σκίτσα του Προφήτη κ.τ.λ. Αυτό όμως που συνέβη τις προάλλες είναι πολύ πιο περίπλοκο. Σκότωσαν πολύ περισσότερους ανθρώπους στο Bataclan και σκότωσαν αδιακρίτως. Σκότωσαν ανθρώπους που αντιπροσώπευαν σε μεγάλο βαθμό τον πληθυσμό του Παρισιού, νέους ανθρώπους και εργαζομένους που διασκέδαζαν, αλλά και νέους μουσουλμάνους που ζούσαν στην περιοχή επειδή είναι φθηνή. Παραδόξως δεν κατάφεραν να σκοτώσουν και πολλούς Εβραίους, αν και, σας διαβεβαιώ, το ήθελαν πολύ. Ξέρετε, μετά τις επιθέσεις του Ιανουαρίου, υπήρξε ένα μεγάλο κομμάτι ανθρώπων, λ.χ. στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που έλεγαν “μπράβο” στους δράστες. Σήμερα αυτό είναι πολύ δύσκολο να συμβεί. Οι μουσουλμάνοι της Γαλλίας είναι κυριολεκτικώς εμβρόντητοι, πολλοί έχουν μείνει άναυδοι. Γιατί; Γιατί δεν μπορούν με κανέναν τρόπο να ταυτιστούν με όλα αυτά, να αναγνωρίσουν τους εαυτούς τους σε αυτά. Αυτού του είδους η τρομοκρατική βία, δείχνει η ιστορία λ.χ. στη Βόρεια Αφρική, φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα» υπογράμμισε ο ίδιος.
Η τρίτη γενιά της τζιχάντ, που προέκυψε από την αποτυχία της δεύτερης, άρχισε να διαφαίνεται, σύμφωνα με τον Ζιλ Κεπέλ, από το 2005 (αυτή ήταν και η χρονιά της «εξέγερσης των προαστίων» στη Γαλλία) και καθοδηγήθηκε από τους δύο «Αμπού Μουσάμπ»: τον (νεκρό από το 2006) Αλ Ζαρκάουι στο Ιράκ (ένας από τους πρωτομάστορες αυτού που αργότερα θα γινόταν «Ισλαμικό Κράτος») και τον θεωρητικό Αλ Σούρι (εκ Συρίας) που ξέρει πολύ καλά την Ευρώπη. Ο τελευταίος προώθησε αυτό που στα αραβικά λέγεται «νιζάμ, λα τανζίμ» (σύστημα, όχι οργάνωση) και αποτελεί τη νέα στρατηγική: η Ευρώπη είναι ο στόχος των τζιχαντιστών και ταυτοχρόνως ο τόπος αναπαραγωγής τους. «Ολο αυτό πήρε μία δεκαετία να ωριμάσει. Στη Γαλλία ήμασταν απρόσβλητοι ως το 2012 επειδή οι μυστικές υπηρεσίες και η αστυνομία είχαν καταλάβει καλά τη δεύτερη γενιά και επενέβαιναν. Δεν μπόρεσαν όμως να διακρίνουν τη στροφή από τη δεύτερη στην τρίτη (που άρχισε με την περίπτωση του Μοχάμεντ Μερά)» ο οποίος όχι μόνο επιτέθηκε σε εβραϊκό σχολείο της Τουλούζης, αλλά το έκανε και μια μέρα σημαδιακή. «Πενήντα ακριβώς χρόνια μετά την επίσημη λήξη του πολέμου στην Αλγερία» τόνισε τον συμβολισμό ο Ζιλ Κεπέλ.
