Ιρανοί διαδηλωτές έκαψαν την πρεσβεία της Σ. Αραβίας στην Τεχεράνη ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την δολοφονία του σιιίτη κληρικού Νίμρ αλ-Νίμρ
Του Μπρούς Ρίντελ, από το al-monitor.com. 4/01/2016
Η εκτέλεση των 47 ατόμων που φέρονται ως τρομοκράτες, στις 2 Ιανουαρίου 2016 στην Σαουδική Αραβία, και η συνακόλουθη διάρρηξη των σχέσεων με το Ιράν, δεικνύουν την εντεινόμενη, βαθιά ανησυχία του οίκου των Σαούντ για την σταθερότητα στο βασίλειό τους. Οι μαζικές εκτελέσεις είναι μια προειδοποίηση ότι διαφωνίες δεν θα γίνουν ανεκτές, ειδικότερα από αντιπολιτευόμενες φωνές οι οποίες στηρίζονται από το Ιράν.
Το βασίλειο αντιμετωπίζει μια δυνητικά σφοδρότατη θύελλα συρρικνούμενων πετρελαϊκών εσόδων, ένα ανοιχτό μέτωπο στην Υεμένη, τρομοκρατικών απειλών από διάφορες κατευθύνσεις, και έναν διαρκώς κλιμακούμενο ανταγωνισμό με τον περιφερειακό αντίζηλό του, το Ιράν. Η πιο σοβαρή απειλή είναι η οικονομική. Το Σαουδικό κοινωνικό κράτος -που παρέχει επιδόματα για την υγεία και την κατοικία, φτηνή βενζίνη και δωρεάν εκπαίδευση- έχει ήδη ψαλιδιστεί εξαιτίας του μεγάλου ελλείμματος μεταξύ των πετρελαϊκών εσόδων και των κρατικών δαπανών. Το έλλειμμα του προηγούμενου χρόνου άγγιξε τα 98 δισ.$ και τα συναλλαγματικά αποθέματα έπεσαν από τα 728 δισ.$ σε λιγότερα από 640 δισ.$. Με το ιρανικό πετρέλαιο να επιστρέφει στις αγορές, τα έσοδα των Σαουδαράβων μπορούν να μειωθούν ακόμα ταχύτερα απ’ ό,τι προβλέπεται για τον προϋπολογισμό του 2016.
Η πλειοψηφία των εκτελεσθέντων (43) ήταν μέλη της Αλ Κάιντα που συνελήφθησαν πριν από μια δεκαετία κατά την διάρκεια μιας εκστρατείας για την ανατροπή της Μοναρχίας που διέταξε το 2003 ο Οσάμα Μπιν Λάντεν. Πριν από τις εκτελέσεις, το υπουργείο εσωτερικών των Σαουδαράβων, στο οποίο ηγείται ο πρίγκηπας του θρόνου Μοχάμμεντ Μπιν Ναγιέφ, πραγματοποίησε μια εκτεταμένη καμπάνια δημοσίων σχέσεων για να υπενθυμίσει στους Σαουδάραβες και στους υπολοίπους την αιματηρή μάχη με την Αλ Κάιντα, πριν από 10 χρόνια. Μεγάλος όγκος υλικού, που περιελάμβανε βίντεο, έγγραφα και οπλισμό αποχαρακτηρίστηκε για να συμβάλει στην εξήγηση της απειλής.
Ασφαλώς, η Αλ Κάιντα παραμένει και σήμερα μεγάλη απειλή. Το παράρτημα της οργάνωσης στην Υεμένη, Αλ Κάιντα της Αραβικής Χερσονήσου (AQAP), έχει ισχυροποιηθεί αισθητά κατά την διάρκεια του τελευταίου χρόνου εξαιτίας της κατάρρευσης του νόμου και της τάξης στην Υεμένη. Η AQAP ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της επαρχίας Hadramaut στον Νότο, και έχει εκτεταμένη παρουσία πέριξ και μέσα στο Άντεν. Σχεδόν ένα χρόνο μετά την διεξαγωγή της επίθεσης στο Σαρλί Εμπντό, στο Παρίσι, η AQAP είναι ισχυρότερη όσο ποτέ.
Το Ισλαμικό Κράτος επίσης στοχοποίησε το Βασίλειο και το γειτονικό Κουβέιτ το 2015. Μόλις πριν ένα μήνα, ο Αμπού Μπακρ αλ-Μπακταντί, που έχει κηρύξει τον εαυτό του Χαλίφη του ISIS, κάλεσε για την ανατροπή των Σαούντ, υποστηρίζοντας ότι βρίσκονται σε μυστική συμμαχία με το Ισραήλ. Απαντώντας, ο Σεΐχης Αμπντούλ Αζίζ αλ-Σεΐχ, ο μεγάλος μουφτής των Σαουδαράβων, απέρριψε τους ισχυρισμούς του Μπαγκντάντι ως ψεύδη. Ο 72χρονος μουφτής είπε: «Στην πραγματικότητα, το Νταές [σ.τ.μ. Συμμορία στα Αραβικά] είναι μέρος του Ισραηλινού στρατού», χρησιμοποιώντας την αραβική υποτιμητική ονομασία για το ISIS.
Ο Σεΐχης είναι άμεσος απόγονος του Μοχάμεντ ίμπν Άμπντ αλ-Ουαχάμπ, που ίδρυσε το Ουαχαμπίτικο Ισλάμ τον 18ο αιώνα. Η δυναστεία των Σεΐχ, είναι το θεολογικό αντίστοιχο του Οίκου των Σαούντ. Ο Αμπντούλ Αζίζ διορίστηκε Μεγάλος Μουφτής το 1999 από τον Βασιλιά Φάχντ, και απολαμβάνει μεγάλες εξουσίες. Ο Αζίζ επιδοκίμασε τις εκτελέσεις.
Τέσσερις από τους εκτελεσθέντες ήταν Σαουδάραβες σιίτες που κατηγορήθηκαν ότι υποκινούν την βία στις ανατολικές επαρχίες του Βασιλείου. Η δολοφονία του δημοφιλή σιίτη κληρικού Νίμρ αλ-Νίμρ πυροδότησε διαδηλώσεις στο Ιράν, το Ιράκ, τον Λίβανο, το Μπαχρέιν, το Πακιστάν, την Υεμένη και τις Ανατολικές Επαρχίες του Βασιλείου. Οι Σαουδάραβες δεν προέβαλαν τόσο ισχυρές κατηγορίες για τους σιίτες αντιπολιτευόμενους, όπως έκαναν ενάντια στην Αλ Κάιντα.
Ο 55χρονος Νίμρ, σπούδασε στο Ιράν και την Συρία πριν να επιστρέψει στο Βασίλειο το 1994, όπου και εξελίχθηκε σε ανοιχτό αντίπαλο του πατέρα του πρίγκηπα του Θρόνου, Πρίγκηπα Ναγιέφ. Η μεγαλύτερη αμαρτία του, σύμφωνα με τους Σαούντ, ήταν ότι υποστήριζε την απόσχιση της Ανατολικής Επαρχίας, για την συγκρότηση ενός κράτους σιιτικής πλειοψηφίας.
Η Ανατολική Επαρχία, που λέγεται και αλ-Χάσα, είναι έδρα των πετρελαϊκών κοιτασμάτων του Βασιλείου, και αποτελούσε συστατικό μέρος της Σαουδικής Αραβίας πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα χωριστό σιιτικό κράτος θα αποτελούσε μια θανάσιμη απειλή στο Βασίλειο, και στον σύμμαχό του Μπαχρέιν, όπου τα σαουδαραβικά στρατεύματα στηρίζουν την μοναρχία της σουνίτικης μειοψηφίας, από το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης το 2011.
Ένας Σαουδάραβας σιίτης κρατούμενος που δεν εκτελέστηκε είναι ο Αχμέντ Ιμπραήμ αλ-Μουγκασίλ, απήχθη το προηγούμενο καλοκαίρι από την Βηρυτό. Ο Μουγκασίλ ήταν ο ιθύνων νους των επιθέσεων που πραγματοποιήθηκαν το 1995 εναντίον προσωπικού της αμερικανικής αεροπορίας στο Κομπάρ της Ανατολικής Επαρχίας, που κόστισε την ζωή σε 19 και τραυμάτισε 372 Αμερικάνους. Ο Μουγκασίλ είναι ηγετικό στέλεχος της Σαουδικής πτέρυγας της Χεζμπολλάχ, που συνδέεται στενά με τις ιρανικές μυστικές υπηρεσίες, καθώς και την λιβανέζικη Χεμπολλάχ. Από την στιγμή που συνελήφθη, έχει υποβληθεί σε εκτεταμένες ανακρίσεις.
Το Ιράν, έχει ήδη υποσχεθεί εκδίκηση για την δολοφονία του Νίμρ και των συνεργατών του. Το παράρτημα της Σαουδικής πρεσβείας στην Τεχεράνη λεηλατήθηκε από το πλήθος, στις 2 Ιανουαρίου 2016. Οι αντάρτες Χούθι στην Υεμένη επίσης υποσχέθηκαν αντίποινα για τον χαμό των σιιτών αδερφών τους. Αν οι Σαουδάραβες επιλέξουν την κλιμάκωση, ο Μουγκασίλ θα εξαναγκαστεί σε ‘εξομολόγηση’ για το παρελθόν του, πριν εκτελεστεί. Η μεγάλη γνώση που έχει για τα δίκτυα των ιρανικών μυστικών υπηρεσιών στον Κόλπο, είναι το μόνο που συγκρατεί προς το παρόν τον διάδοχο του Θρόνου.
