Χάρτης του κρατικού πρακτορείου Anadolu για τους τουρκικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς στη Συρία και το Ιράκ στις 25 Απριλίου 2017.
Η Τουρκία σχεδιάζει να συνεχίσει τις αεροπορικές επιδρομές στο Ιράκ και στη Συρία;
Οι πρόσφατες βομβιστικές επιθέσεις της Τουρκίας, που τις συνδέει με τους Κούρδους τρομοκράτες, δίνουν στη Ρωσία και στις Ηνωμένες Πολιτείες μια άλλη αφορμή για να συμφωνήσουν.
Συγγραφέας: Metin Gurcan, μετάφραση: Νίκος Κελέρμενος 28/4/ 2017
Οι αεροπορικές επιδρομές σε κουρδικές περιοχές της Συρίας και του Ιράκ από την Τουρκία προκάλεσαν τον προβληματισμό πολλών ανά την υφήλιο. Και τους ηγέτες του κόσμου να αναρωτιούνται εάν θα υπάρξουν περισσότερα πλήγματα, και εάν γίνει αυτό πώς θα αποκλιμακωθεί η κατάσταση. Το άρθρο αυτό θα επικεντρωθεί στις προοπτικές της Άγκυρας και της Μόσχας, τους στρατηγικούς υπολογισμούς της Άγκυρας πίσω από τις επιθέσεις, και τη θέση της Μόσχας στα γεγονότα. Αποτελεί συνέχεια της ανάλυσης του Amberin Zaman (25/4/2017), που αντικατοπτρίζει τις απόψεις των Ηνωμένων Πολιτειών, του Κουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος (PYD) και της Βαγδάτης.
Στις αρχές Απριλίου, οι τουρκικές αεροπορικές δυνάμεις πραγματοποίησαν ταυτόχρονες αεροπορικές επιθέσεις στην περιοχή Σιντζάρ του Ιράκ και στο όρος Καρατσόκ, κοντά στη βόρεια Συριακή πόλη Μαλικίγια. Τριάντα αεροσκάφη F-16 που απογειώθηκαν από την αεροπορική βάση Μαλάτυα έριξαν βόμβες 2.000 λιβρών καθοδηγούμενες με λέιζερ GBU 10 Paveway II, εναντίον δυνάμεων των Μονάδων Αντίστασης Γιαζίντι Σιντζάρ (YBS) στο Σιντζάρ, και έπληξαν εγκαταστάσεις επιχειρησιακών κέντρων, τον ραδιοφωνικό σταθμό σύνδεσης και το κέντρο μέσων επικοινωνίας-ενημέρωσης στη βόρεια Συρία, που ανήκει στις Μονάδες Προστασίας του Κουρδικού Λαού (YPG). Το YPG συνδέεται με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (PKK), που η Τουρκία θεωρεί τρομοκρατική ομάδα.
Αναμφιβόλως, η κατάσταση στο πεδίον της Β. Συρίας έχει αναθερμανθεί. Πρέπει να σημειώσουμε τις σοβαρές συγκρούσεις μεταξύ YPG και Τουρκικού στρατού στις περιοχές Ταλ Ριφάτ, Ταλ Τζιμπρίν, Καρί Μπαμπά, Ντερμπισί, και Μαρανέζ, επίσης υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία πλήττει συνεχώς περιοχές σε όλη την έκταση των συνόρων με οβίδες 155 mm. Στις 26 Απριλίου, μαχητές του YPG έριξαν τέσσερις φορές αντιαρματικούς πυραύλους και αρκετούς όλμους κατά θέσεων και συνοριακών φυλακίων του τουρκικού στρατού στο Χατάϋ, το Κιλίς και το Μαρντίν. Δύο τούρκοι στρατιώτες τραυματίστηκαν, ενώ δύο τουρκικά τανκ και άλλα οχήματα καταστράφηκαν. Αυτές οι συγκρούσεις προκαλούν μεγάλη ανησυχία, καθώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε γενικευμένες μάχες με ευρύτερες επιπτώσεις.
Η επίθεση της 25ης Απριλίου ήταν η πρώτη ταυτόχρονη, συντονισμένη, μεγάλη αεροπορική επιχείρηση της Τουρκίας εναντίον στόχων που συνδέονται με το ΡΚΚ σε Ιράκ και Συρία. Κατά την ανακοίνωση της επιχείρησης, οι αξιωματούχοι της Άγκυρας δεν αισθάνθηκαν την ανάγκη να κατηγορήσουν κάποια επίθεση της άλλης πλευράς ως πρόσχημα. Η πρώτη δήλωση του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Χουλουσί Ακάρ ήταν σαφής: «Οι επιχειρήσεις θα συνεχιστούν για όσο διάστημα υφίσταται η απειλή. Εκτιμούμε την κατάσταση και θα αποφασίσουμε ανάλογα».
Η αδήλωτη πρόθεση της Άγκυρας φαίνεται ότι δημιουργεί καταστάσεις επί του πεδίου, για να διερευνήσει τις προθέσεις και τη σοβαρότητα των ΗΠΑ στη συνεργασία της με τις κουρδικές ένοπλες ομάδες που συνδέονται με το ΡΚΚ στη Β. Συρία και το Ιράκ. Η Άγκυρα θέλησε επίσης να βολιδοσκοπήσει την κατάσταση με τις Ηνωμένες Πολιτείες στην πορεία προς την πολυαναμενόμενη συνάντηση της 16ης Μαΐου μεταξύ των Προέδρων Τραμπ και Ερντογάν. Η Τουρκία θα αποφασίσει τι θέλει απ’ τη συνάντηση αυτή βάσει της αντιδράσεως των ΗΠΑ στις τουρκικές αεροπορικές επιθέσεις.
Το επίσημο ανακοινωθέν της τουρκικής ανώτατης διοίκησης υπογράμμισε ότι οι ομάδες που συνδέονται με το ΡΚΚ στο Ιράκ και στη Συρία έχουν εισάγει λαθραίως προηγμένα οπλικά συστήματα (όπως αντιαρματικοί πύραυλοι και εξελιγμένοι φορητοί πύραυλοι), επίσης σημαντικές ποσότητες στρατιωτικού τύπου εκρηκτικών. Οι Τούρκοι έχει παρατηρήσει την αυξανόμενη χρήση τέτοιου υλικού σε επιθέσεις εντός των συνόρων τους. Τούρκοι στρατιωτικοί παίρνουν στα σοβαρά ισχυρισμούς του PKK πως συνεργαζόμενες με αυτό ομάδες της Β. Συρίας ανατίναξαν το κτίριο της αστυνομίας του Ντιγιαρμπακίρ, σκάβοντας σήραγγα υπ’ αυτό και βάζοντας εκρηκτικά. Αξιωματούχοι πιστεύουν ότι αυτές πέρασαν λαθραία τα 700 κιλά εκρηκτικών τύπου TNT που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση της 11ης Απριλίου.
Οι αεροπορικές επιθέσεις της Τουρκίας στις 25 Απριλίου συνοδεύτηκαν από μια καλά οργανωμένη, εντατική προσπάθεια προβολής και δημόσιων σχέσεων, σχεδιασμένη για εσωτερική κατανάλωση. Τα τουρκικά ΜΜΕ κατακλύστηκαν με φωτογραφίες του Χ. Ακάρ και του διοικητή της αεροπορικής δύναμης Αμπιντίν Ουνάλ στην έδρα των επιχειρήσεων, να κατευθύνουν τις επιθέσεις, και από τις φωτογραφίες που λάμβαναν τα F-16 κατά την επίθεση. Το κοινό πληροφορείτο ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ανακάμπτουν από την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, και όλα βαίνουν καλώς στο ανασυγκροτημένο τουρκικό τομέα ασφαλείας. Θα συνεχίσουν αυτές οι επιχειρήσεις; Η απάντηση θα καθοριστεί από τις αντιδράσεις των ΗΠΑ και έπειτα της Ρωσίας. Είχα γράψει πριν ότι δεν περίμενα μια τουρκική επιχείρηση εδάφους στο Σιντζάρ δυτικά του ποταμού Ευφράτη, όπου η Ρωσία έχει αεροπορική υπεροχή, ή ανατολικά του ποταμού, όπου οι ΗΠΑ ελέγχουν τον εναέριο χώρο. Αλλά είχα σημειώσει ότι ήταν δυνατή μια τουρκική επιχείρηση εδάφους με ή χωρίς συμμετοχή συμμαχικών δυνάμεων κούρδων Πετσμεργκά, στις ορεινές περιοχές Αβασίν-Μπασιγιάν, Ζαπ και Χακούρκ, κατά μήκος των συνόρων Τουρκίας – Ιράκ, λόγω του σχετικώς μικρού ενδιαφέροντος των ΗΠΑ και της Ρωσίας γι’ αυτές τις περιοχές.
Περιμένω ακόμη ότι αν οι ΗΠΑ και η Ρωσία αναγγείλουν μια απαγορευμένη ζώνη πτήσεων πάνω από τη Β. Συρία και το Σιντζάρ, και την επιβάλλουν με αεροπορικές περιπολίες, η Τουρκία θα συνεχίσει τα αεροπορικά πλήγματα κατά βασικών εγκαταστάσεων ομάδων που συνδέονται με το ΡΚΚ στη Συρία και το Ιράκ, μετά από βραχεία προειδοποίηση προς τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Σε αυτή την περίπτωση, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αεροπλάνα των ΗΠΑ να απογειώνονται από την αεροπορική βάση Ινσιρλίκ της Τουρκίας προσπαθώντας να αποτρέψουν την είσοδο τουρκικών αεροσκαφών στην εκτός-πτήσεων ζώνη. Εάν η εν λόγω ζώνη στη Συρία και το Ιράκ εφαρμοστεί και στα τουρκικά αεροπλάνα, μπορεί η Τουρκία να ανταποδώσει κλείνοντας τον εναέριο χώρο της στα αεροπλάνα του συνασπισμού; Αυτή είναι μια κρίσιμη ερώτηση.
Η αντίδραση της Ρωσίας στις τουρκικές αεροπορικές επιθέσεις ήταν ενδιαφέρουσα. Ο έμπειρος πολιτικός επιστήμων Κερίμ Χας του κρατικού πανεπιστημίου της Μόσχας δήλωσε στην αl-Monitor ότι η Ρωσία δεν βιάστηκε να εκφράσει την αντίδρασή της. «Ο πρώτος λόγος για την βραδεία αντίδραση ήταν η ρωσική προσδοκία για μεγαλύτερη ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ –Τουρκίας. Όταν ακούει κανείς τις δηλώσεις από Άγκυρα και Ουάσινγκτον, η Ρωσία δικαιώθηκε. Η επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ – Τουρκίας λόγω του YPG, που ενδεχομένως θα επετάχυνε την πιθανή έξοδο της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ, είναι στρατηγικό όφελος για τη Μόσχα. Ένα βραχυπρόθεσμο κέρδος μπορεί να φανεί όταν συναντηθούν ο Ερντογάν και ο Πούτιν στις 3 Μαΐου, ενισχύοντας την επιρροή της Ρωσίας στο Συριακό. Ο δεύτερος λόγος για την αργή αντίδραση της Ρωσίας: η Μόσχα ήθελε να αυξήσει την εξάρτηση του PYD/YPG από τη Ρωσία». Αυτό εξηγεί γιατί η πρώτη αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, δύο ημέρες μετά τις τουρκικές επιθέσεις, ήταν λεκτικά έντονη, αποκαλώντας τις ενέργειες «απαράδεκτες».
Ο Χας λέει ότι υπάρχουν δύο κρίσιμα σημεία στην ρωσική επίσημη αντίδραση: Το πρώτο είναι η κριτική στην Τουρκία για τη διεξαγωγή αεροπορικών επιθέσεων χωρίς την άδεια των κυρίαρχων κρατών του Ιράκ και της Συρίας. Το δεύτερο είναι ότι η Ρωσία θεωρεί πως οι δυνάμεις PYD/YPG «αγωνίζονται πραγματικά» κατά τρομοκρατικών οργανώσεων. Στην περίπτωση αυτή, η άποψη της Μόσχας για το PYD και το YPG συμπίπτει με εκείνη της Ουάσινγκτον. Η πρώτη ισχυρή υποστήριξη της Ρωσίας στις δυνάμεις των PYD/YPG τόσο ανοιχτά σε επίσημη δήλωση, θα μπορούσε να είναι ένα καλό μήνυμα ότι οι ομάδες αυτές μπορούν να υπολογίζουν σε μεγαλύτερη προστασία από τη Μόσχα. Ο Χας τόνισε την αυξημένη στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στο υπό το YPG Αφρίν, την κοινή στάση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας για να αποτρέψουν την επιθυμία της Τουρκίας να καταλάβει το ελεγχόμενο από τους Κούρδους Μανμπίζ, και τον τερματισμό από την Τουρκία της παρεμποδιζόμενης επιχείρησής της Ασπίδα του Ευφράτη. «Ακόμη και αν υπάρχουν αποκλίσεις σε άλλα θέματα, ΗΠΑ και Ρωσία κινούνται προς μια πολύ πιο συγκεκριμένη και σοβαρή σύγκλιση συμφερόντων. Κατέληξε ότι, η Ρωσία μπορεί να δώσει πράσινο φως στις προτάσεις για τη ζώνη απαγορευμένων πτήσεων υπεράνω της Β. Συρίας που απέρριπτε πριν».
Η Άγκυρα τώρα περιμένει την επόμενη κίνηση της Ουάσινγκτον ενώ η Ρωσία προετοιμάζεται για τη συνάντηση Πούτιν – Ερντογάν στις 3 Μαΐου, την οποία θα ακολουθήσει στις 16 Μαΐου η συνάντηση Tραμπ – Erdogan. Ο Μάιος προμηνύεται ζωηρός στο τρίγωνο Άγκυρα-Ουάσινγκτον-Μόσχα.
http://www.al- monitor.com
