Τα βάρη στα χαμηλά και μεσαία στρώματα και οι φοροελαφρύνσεις στις πολυεθνικές…
Του Γιώργου Ρακκά από την Ρήξη φ. 140
Μπορεί, σε ό,τι αφορά στο πολιτικό τους προφίλ, ο ένας να αυτοπαρουσιάζεται ως η απόλυτη αντίθεση του άλλου. Ο Τραμπ ως εκφραστής της αναδυόμενης δεξιάς δημαγωγίας και ο Μακρόν ως βαρόνος του φιλελευθερισμού. Η πολιτική τους, όμως, ιδίως σε καίρια ζητήματα, όπως αυτό της φορολογίας, είναι πανομοιότυπη!
Στις 14 Δεκεμβρίου 2017, ο Τομά Πικετί, γνωστός στην παγκόσμια κοινή γνώμη από τη συγγραφή της επιδραστικής μελέτης του, Το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα, έγραψε ένα άρθρο για τη Λε Μοντ Ντιπλοματίκ, στο οποίο ανέλυσε τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις που προώθησαν σε ΗΠΑ και Γαλλία οι Τραμπ-Μακρόν, για να καταλήξει σ’ ένα εξαιρετικά ανησυχητικό συμπέρασμα: Για πρώτη φορά, ίσως μετά τη… Γαλλική Επανάσταση, δύο από τις ισχυρότερες χώρες του δυτικού κόσμου φλερτάρουν με πολιτικές αντίστροφα προοδευτικής φορολογίας. Δηλαδή, ενός συστήματος που κατανέμει εξόχως άδικα τα φορολογικά βάρη στους μεσαίους και τους χαμηλότερους, επιφυλάσσοντας απίστευτες φοροελαφρύνσεις για τους υπερπλούσιους και τις πολυεθνικές.
Πίσω από αυτές τις πολιτικές κρύβεται μια τεράστια αρνητική αναδιανομή του πλούτου. Το επιχείρημα των κυβερνώντων, λέει ο Πικετί, υπέρ των άδικων πολιτικών, θεωρείται σήμερα ακλόνητο: Οι φοροελαφρύνσεις είναι το μοναδικό εργαλείο που κατέχουν εθνικά κράτη ώστε να κρατήσουν στα όριά τους αυτές τις πολυεθνικές, τις επενδύσεις τους και τις θέσεις εργασίας που δημιουργούν. Κατά συνέπεια είναι «υποχρεωμένοι», λένε, να υποχωρήσουν.
Ιδού, λοιπόν, πόσο «προοδευτική» είναι η παγκοσμιοποίηση και πόσο «εξισωτικοί» είναι οι μηχανισμοί της παγκόσμιας οικονομίας: Παρέχουν στις πολυεθνικές το απόλυτο επιχείρημα εκβιασμού έναντι των κυρίαρχων κρατών, το γεγονός ότι πλέον μπορούν να διαφεύγουν πάντοτε της δικαιοδοσίας τους.
Πριν από δεκαοχτώ χρόνια, και ενώ ιδίως στην Ευρώπη ανερχόταν το κίνημα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση με τη Γένοβα και τα Κοινωνικά Φόρουμ, η κυκλοφορία ενός βιβλίου θα διασπείρει ορισμένες αυταπάτες που θα παίξουν μάλλον καθοριστικό ρόλο στην εξουδετέρωσή του: Ήταν η Αυτοκρατορία του μετανοημένου Τόνι Νέγκρι, και του συνεργάτη του Μάικλ Χαρτ, η οποία χαιρετίστηκε και προωθήθηκε από όλα τα μεγάλα μέσα του κατεστημένου. Διόλου τυχαίο, καθώς το βιβλίο επικαιροποιούσε μια εκ πρώτης όψεως ελκυστική, μα ολότελα καταστροφική αυταπάτη: Η διεθνοποίηση του κεφαλαίου συγκροτεί έναν ενιαίο χώρο, την Αυτοκρατορία, οι εθνικοί διαχωρισμοί των κοινωνιών αίρονται και οι τάξεις τείνουν να γίνουν παγκόσμιες μέσω της ομογενοποίησης των οικονομικών-κοινωνικών συνθηκών.
Η παγκοσμιοποίηση, έλεγε ο Νέγκρι –και στο Κοινωνικό Φόρουμ της Θεσσαλονίκης το 2003, που είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε την τοξική του προπαγάνδα– πέρα από πλούτη αμύθητα για το κεφάλαιο, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάδυση ενός παγκόσμιου αντικαπιταλιστικού κινήματος που θα συντίθεται από την πολλαπλότητα του «πλήθους» –που στη σκέψη του λειτουργούσε απλώς ως άθροισμα κοινωνικών υποκειμένων, διάφορων τύπων εργαζόμενων, ανέργων μεταναστών, πολιτισμικών μειονοτήτων όπως εκείνων του φύλου κ.ο.κ. Η παγκόσμια δυναμική αυτού του αθροίσματος δύναται, εφόσον το πλήθος κινητοποιηθεί, να μεταβάλει το πρόσημο της παγκοσμιοποίησης, δημιουργώντας επιτέλους τις προϋποθέσεις για την έξοδο από τον καπιταλισμό.
Είκοσι χρόνια μετά, οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις των Τραμπ – Μακρόν αποδεικνύουν περίτρανα ότι η περισπούδαστη ανάλυση του Νέγκρι, που έβριθε αυτής της τόσο χαρακτηριστικής μπερδεμένης ιδιόγλωσσας την οποία ο ίδιος επιτηδευμένα χρησιμοποιεί ώστε να περνιέται για ιδιοφυία, αποδεικνύεται μια ακατάσχετη μπουρδολογία: Είναι η ενοποίηση του κεφαλαίου και όχι των αντικαπιταλιστών που μεταβάλλει ακόμα και τους εσωτερικούς ταξικούς συσχετισμούς στο εσωτερικό της κάθε κοινωνίας σε τέτοιο βαθμό, ώστε να τείνει να μεταβληθεί και ο χαρακτήρας του ίδιου του κράτους σε κατευθύνσεις που αναιρούν τα… κεκτημένα ακόμα και αυτής της Γαλλικής Επανάστασης!
Υ.Γ.: Κι όμως, η νέγκρικη μπουρδολογία λειτουργεί ακόμα μέσα σε πολιτικούς χώρους της αριστεράς και του α/α χώρου…