του Βασίλη Στοϊλόπουλου
Η καθοριστική νίκη του «Κόκκινου Στρατού» στη «Μάχη του Βερολίνου» σηματοδότησε το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη πριν ακριβώς 75 χρόνια.
Άρχισε την 21η Απριλίου 1945, ανήμερα των 56ων γενεθλίων του Χίτλερ, και τέλειωσε στις 2 Μαΐου. Περίπου 1 εκατομμύριο Γερμανοί στρατιώτες (οι γερμανικές πηγές μιλούν μόνο για 250.000) βρέθηκαν αντιμέτωποι με 2,5 εκατομμύρια σοβιετικούς στρατιώτες εξοπλισμένους με 7.500 αεροπλάνα, 41.600 πυροβόλα όπλα και 6.250 άρματα μάχης.
Ο σοβιετικός στρατός διέθετε συντριπτική υπεροπλία, υψηλό ηθικό και καλή φυσική κατάσταση που βασίζονταν στη πίστη του στον «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο». Αντίθετα, το ηθικό των Γερμανών ήταν στο ναδίρ και η σωματική τους κατάσταση άσκημη, όπως και ο συνολικός εξοπλισμός τους.
Στην ερειπωμένη από τους προηγηθέντες βομβαρδισμούς γερμανική πρωτεύουσα υπήρχαν ακόμη 2, 8 εκατομμύρια άμαχοι, που αναζητούσαν προστασία στα υπόγεια των σπιτιών, καθώς και περίπου 800 χιλιάδες όμηροι ξένοι εργάτες που διέμεναν σε καταλύματα.
Μέχρι τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορούσαν εφημερίδες που προσπαθούσαν να ανυψώσουν το ηθικό των Βερολινέζων: «Θα αντέξουμε». Αν και ο πόλεμος είχε χαθεί από καιρό για τη Γερμανία η διαταγή του Χίτλερ ήταν «αντίσταση μέχρι τον τελευταίο άνδρα».
Παρότι η ναζιστική Γερμανία είχε μείνει πλέον χωρίς συμμάχους, στις τάξεις του γερμανικού στρατού στο Βερολίνο πολεμούσαν ακόμη εθελοντές από την 1η Μεραρχία των Λετονών SS, τη Μεραρχία „Nordland“, αποτελούμενη από Σουηδούς, Δανούς, Ολλανδούς και Νορβηγούς, τη γαλλική 33η Μεραρχία «Καρλομάγνος», καθώς και πολλοί Ισπανοί που μετά την αποχώρηση της ισπανικής «Γαλάζιας Μεραρχίας» από το Ανατολικό Μέτωπο το 1943 παρέμειναν οικειοθελώς στο γερμανικό στρατό.
Μαζί με τον Κόκκινο Στρατό πολέμησαν στη «Μάχη του Βερολίνου) και περίπου 200.000 Πολωνοί στρατιώτες (1η Πολωνική Στρατιά) εξοπλισμένοι από τους Σοβιετικούς που υπάγονταν στην προσωρινή κυβέρνηση της Πολωνίας.
Οι σοβιετικοί χρησιμοποίησαν και το αμερικανικό άρμα M4A2 Sherman, εκατοντάδες από τα οποία καταστράφηκαν στη διάρκεια των μαχών.
Παρότι μακριά από τη Βαλτική Θάλασσα στις επιχειρήσεις συμμετείχε και το σοβιετικό ναυτικό μεταφέροντας στρατιώτες και πυροβόλα όπλα μέσω του ποταμού Σπρεε.
Ήδη από την αρχή του 1945 το τέλος του Τρίτου Ράιχ ήταν πλέον κοντά. Ο Χίτλερ παρότι καταβεβλημένος απλά δεν ήθελε να το πιστέψει επιστρατεύοντας μέχρι τέλους ακόμα και εφήβους.
Ο σοβιετικός στρατός ήταν υπό την ηγεσία του στρατάρχη Ζούκωφ.
Οι εφεδρείες των Γερμανών αποτελούνταν από άτομα μεγάλης ηλικίας και τα οχυρωματικά τους έργα ανεπαρκέστατα.
Για την κατάληψη του Reichstag (Κοινοβούλιο) στις 30 Απριλίου και την ανύψωση της «Σημαίας της Νίκης» χρειάστηκε να γίνουν αρκετές πολύνεκρες προσπάθειες απέναντι στους Γάλλους της Μεραρχίας «Καρλομάγνος» που το υπεράσπιζαν. Την ίδια μέρα, μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά αυτοκτονούσε ο Αδόλφος Χίτλερ.
Η γνωστή φωτογραφία «Στο Reichstag του Βερολίνου, στις 2 Μαΐου 1945» του Jewgeni Chaldei δημιουργήθηκε αργότερα για τις ανάγκες της σοβιετικής προπαγάνδας.
Στη 10ήμερη Μάχη του Βερολίνου η Σοβιετικοί είχαν περίπου 80.000 νεκρούς στρατιώτες και 270.000 τραυματίες. Από την πλευρά των Γερμανών οι απώλειες ήταν περίπου 92.000 νεκροί και 200.000 τραυματίες, ενώ «κάποιες δεκάδες χιλιάδες» ήταν τα θύματα μεταξύ των αμάχων.
Περίπου 490.000 Γερμανοί στρατιώτες αιχμαλωτίστηκαν από τους Σοβιετικούς.
Γερμανοί στρατιώτες παραδίδουν τον εξοπλισμό τους.
Το Βερολίνο μετά την παράδοση είχε την εικόνα της απόλυτης καταστροφής.
Ο στρατάρχη Βίλχελμ Κάιτελ υπογράφει την συνθηκολόγηση άνευ όρων στις 8 Μαΐου 1945.
Ήταν η τρίτη φορά που Ρώσοι στρατιώτες καταλάμβαναν το Βερολίνο. Η πρώτη έγινε στη διάρκεια του «Επταετούς Πολέμου», το 1760 επί Μεγάλου Φρειδερίκου και η δεύτερη το 1813 στη διάρκεια των «Ναπολεόντειων Πολέμων».
Η «Ώρα Μηδέν» (Stunde Null) για την ηττημένη κατά κράτος Γερμανία μόλις ξεκινούσε. Πολλοί Γερμανοί όμως το είδαν και σαν «απελευθέρωση» (Befreihung).
Βίντεο (στα γερμανικά) για τη Μάχη του Βερολίνου:
