του Δ. Μπαλτά, από το Άρδην τ. 61, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2006
Κατά μία ἄποψη, οἱ λέξεις ὑπάρχουν γιά νά ἐκφράζουν την ζῶσα πραγματικότητα καί δεν ἀποτελοῦν σύμβολα. Στήν καθημερινότητα τῶν ἀνθρώπων, λέξεις ὅπως εἰρήνη, ἀνθρωπισμός κ.ἄ. ἐπιβάλλεται νά ἀντιστοιχοῦν σέ πραγματικότητες τίς ὁποῖες ὅλοι κατανοοῦν καί ἀποδέχονται. Ἐάν οἱ λέξεις ἀλλάξουν περιεχόμενο, λογικῶς αὐτό θά πρέπει νά ὀφείλεται στήν κοινή συνείδηση λαῶν καί ἀνθρώπων καί ὄχι στό συμφέρον ἐκείνων πού χαράσσουν τήν διεθνῆ πολιτική. Στό παρόν θά γίνει ἀναφορά σ’ αὐτήν τήν σχέση τοῦ λόγου καί τῆς πράξεως, τῆς λέξεως καί τῆς πολιτικῆς.
Ἡ ἱστορική, ἀκόμη καί ἡ πρόσφατη, πραγματικότητα τῆς ἀναλήψεως στρατιωτικῆς δράσεως δείχνει τήν ἴδια λογική: ἡ διεθνής πολιτική ἐφαρμόζεται, ἤ καλύτερα ἐπιβάλλεται, ἀρχικά διά τῆς νοηματοδοτήσεως τῶν πραγμάτων καί ἔπειτα διά τῶν ὅπλων. Εἶναι εὐνόητο ὅτι ἰσχύει καί σήμερα ὁ λόγος τοῦ ἀρχαίου ἱστορικοῦ: «καί τήν εἰωθυῖαν ἀξίωσιν τῶν ὀνομάτων ἐς τά ἔργα ἀντήλλαξαν» (Θουκυδίδου Ἱστορίαι Γ΄, 82). Θά παραθέσω καί τήν μοναδική μετάφραση τοῦ Ἐ. Βενιζέλου: «καί κατήντησαν νά μεταβάλουν αὐθαιρέτως τήν καθιερωμένην σημασίαν τῶν λέξεων διά τῶν ὁποίων δηλοῦνται τά πράγματα». Προφανῶς ὁ λόγος ἔχει ἐπικαιρότητα, ἀφοῦ ὁ πόλεμος εἶναι διαρκής πραγματικότητα, ἀκόμη καί ὕστερα ἀπό τήν εἰρήνη (;) τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ἐάν ἑστιάσει κανείς τήν προσοχή στά γεγονότα τῆς τελευταίας δεκαετίας, θα διαπιστώσει, μεταξύ ἄλλων, ὅτι λέξεις ὅπως εἰρήνη, ἀνθρωπισμός, μειονότητες, ἄμαχος πληθυσμός, ἀμυντικός πόλεμος, ἀλλάζουν περιεχόμενο ἐν ὀνόματι τῆς «διεθνοῦς τάξεως» και τοῦ «διεθνοῦς συμφέροντος». Ἔτσι ἔχει χαθεῖ ἡ «εἰωθυῖα ἀξίωσις τῶν ὀνομάτων», ἀφοῦ πλέον αὐτά ἀντιστοιχοῦν σέ μία νέα πραγματικότητα. Μπορεῖ λ.χ. να δεῖ κανείς τό περιεχόμενο τῆς λέξης ἄμαχος στήν περίπτωση τῆς πρώην Γιουγκοσλαβίας καί στήν περίπτωση τοῦ Λιβάνου. Προφανῶς δέν ἀγνοεῖ κανείς οὔτε ἔχει προσωρινῶς λησμονήσει τί σημαίνει ἡ λ. ἄμαχος. Ὑποθετικῶς θά δεχθεῖ ὅτι ἔχουν ἀλλάξει τά συμφέροντα τῶν δυνάμεων πού καθορίζουν, ἔστω φαινομενικῶς, τά πράγματα σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο καί μάλιστα μέσα σέ λίγα χρόνια.
Ἐάν ὅμως οἱ ἀποκαλούμενοι «ἰσχυροί τῆς γῆς» νοηματοδοτοῦν τίς λέξεις ἀνάλογα μέ τήν πραγματικότητα πού κάθε φορά θέλουν νά ἐπιβάλουν στόν κόσμο, ἡ στάση τῶν λαῶν καί τῶν ἐθνῶν θά πρέπει νά προβάλει «τήν εἰωθυῖαν ἀξίωσιν τῶν ὀνομάτων», ἀποκλείοντας ἔτσι τήν αὐθαιρεσία τοῦ λόγου καί τῆς πράξεως.
Ἐπειδή ἡ λέξη ἀντιστοιχεῖ σέ κάποιο πρᾶγμα καί δέν ὑπάρχουν λέξεις χωρίς νά ἔχουν μία συγκεκριμένη ἀντιστοιχία μέ κάποιο πρᾶγμα, εἶναι σαφές ὅτι ἡ ἑνότητα λέξεως καί πράγματος, θεωρίας καί πράξεως, παρέχει ἀσφάλεια καί σταθερότητα στό πλαίσιο τῆς πολιτικῆς καί κυρίως πρός ὄφελος τῶν λαῶν. Μάλιστα θά ἦταν καί μία ἔντιμη συμπεριφορά τῶν ἡγετῶν πρός τούς λαούς πού τούς ἀναδεικνύουν.
