του Τάσου Φιλανιώτη, από το Άρδην τ. 1 Μάρτιος 1996
Θανάσης Βέγγος: Ἡ Ελλάδα πεθαίνει (από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου “Το βλέμμα του Οδυσσέα”).
Darco Macura: Ποιοί είναι Σέρβοι σήµερα; Δεν υπάρχουν Σέρβοι (από μία συζήτηση µε τον Σέρβο μουσικό για τη σηµερινή κατάσταση στη χώρα του).
Από το 1922 χαι µετά παρακολουθεί κανείς µε δέος ένα πανάρχαιο έθνος, το ελληνικό, να αργοπεθαίνει. Η εδαφική και πληθυσμιακή του συρρίκνωση αποτελούν τις πιο οφθαλµοφανείς και µετρήσιµες πλευρές αυτής της τραγικῆς πραγματικότητας Ἡ µόνη δυνατότητα χάραξης µιάς άλλης πορείας, αυτής που ανέδειξε το επαναστατικό περιεχόµενο της εθνικής αντίστασης, δε στάθηκε δυνατό να ανατρέψει την πορεία αυτή για λόγους που ίσως αναλύσουμε µια άλλη φορά.
Οι αθέατες πλευρές αυτής τῆς διαδικασίας του θνήσκειν ως χώρα, οικονομικές, πολιτικές, ηθικές, ιδεολογικές πολιτιστικές κ.λπ, απλώς αποτελούν έως τώρα και θα αποτελούν και στο μέλλον ενδιαφέροντα θέµατα για επιστηµονικές εργασίες, διατριβές κ.λπ. όπως ακριβώς συμβαίνει άλλωστε και µε το δοξασµένο παρελθόν αυτού του συλλογικού υποκειμένου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης και το παρόν αυτού του εθνικού υπολείµµατος όπως αντανακλάται για παράδειγµα στην πολιτική διαχείριση των εθνικών λεγόμενων θεμάτων απὀ τη σηµερινή εξουσία. Γίνεται δηλαδή ολοένα και περισσότερο φανερό ότι η εξωτερική πολιτική αυτής της χώρας, µε εξαίρεση ίσως το Μακεδονικό, εξακολουθεί να χαράσσεται σύμφωνα µε τη μεταπολεμική παράδοση της συμμόρφωσης µε τας υποδείξεις των ΗΠΑ και των άλλων δυτικών συμμάχων.
Αυτές οι απαισιόδοξες διαπιστώσεις δεν γίνονται για πρώτη φορά. Το καινούργιο στην ιστορία εἶναι ότι σήµερα αναφαίνεται ένα ἀλλο. αδελφό έθνος που ακολουθεί µία αντίστοιχη πορεία. Μόνο που αυτό έχει προχωρήσει ακόµη περισσότερο σε µία νέα αυτοεθνοκτόνα πρακτική ενσωματώνοντας, όπως σε σύγχρονο καταναλωτικό προϊόν του τύπου δύο σ’ ένα, τη στιγµή της εθνικής εξόρµησης για τη Μεγάλη Ἰδέα και την απαρχή της εθνικής συρρίκνωσης και πολιτιστικής αλλοτρίωσης. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από
την αρχή.
Είναι κοινό μυστικό ότι το µεταπολιτευτικό κράτος στηρίχτηκε στον ενταφιασµό της υπόθεσης της απελευθέρωσης της Κύπρου και την εν γένει αποεθνικοποίηση της εσωτερικής, και εξωτερικής πολιτικής σε Ελλάδα και Κύπρο. Ως εθνική στρατηγική της περιόδου έχει αναδειχθεί η άνευ όρων πρόσδεση της χώρας στο άρµα τῆς (δυτικής) Ευρώπης, της ΕΟΚ αρχικά, της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη συγέχεια. Ἡ. αντίστοιχη κυρίαρχη ιδεολογία που επιβλήθηκε ήταν αυτή του δήθεν εξευρωπαϊσμού µε κύρια συνθήµατα την ανάπτυξη, την πρόοδο, τον εκσυγχρονισμό. Από την άλλη, οποιεσδήποτε αναφορές στην έννοια του έθνους, της πατρίδας, της θρησκείας, κ.λπ χρεώνονταν ασυζητητί στην άκρα δεξιά. Έτσι η εγκατάλειψη της Κύπρου, των βορειοηπειρωτών και τῆς Θράκης στη μοίρα τους, απέκτησαν και την ιδεολογική τους δικαίωση. Ἡ δε Τουρκία αναβαθµίζει τις σχέσεις της µε
την Ευρώπη µέσα από τη συμφωνία της τελωνειακής ένωσης, ενώ ταυτόχρονα απειλεί την Ἑλλάδα µε πόλεμο εάν η τελευταία επεκτείνει -όπως δικαιούται- τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια. Κι όµως η Ελλάδα µε τις παραινέσεις των Αμερικάνων είναι. έτοιμη να αρχίσει συνομιλίες με την Τουρκία για το πρόβλημα του Αιγαίου, όπως χαρακτηρίζονται οι τουρχικές διεκδικήσεις.
Θεωρούσαμε λοιπόν ὡς τώρα ότι η Ελλάδα κατέχει το παγκόσμιο προνόμιο της εθνικής αφασίας και του πρωτόγνωρου αυτού εθνικού μαζοχισμού. Γι᾽ αυτό και θαυμάζαµε λαούς όπως οι Κούρδοι και οι Σέρβοι, µε όλες τις επιφυλάξεις που είχαμε για τους δεύτερους, που υπερασπίζονται την εθνική τους αξιοπρέπεια απέναντι στους Τούρκους, τους δυτικούς ιµπεριαλιστές και τον πανισλαμισµὀ. Ε λοιπόν, πέσαµε έξω, η Σερβία σήµερα θυμίζει τραγικά την Ελλάδα της Μεταπολίτευσης και η αδιαφορία των Σέρβων του Βελιγραδίου για τους οµοεθνείς τους της Κράινα και της Βοσνίας, θυμίζει την αντίστοιχη δυσφορία και συγκατάβαση µε την οποία αντιμετώπιζε και εξακολουθεί ν᾿ αντιμετωπίζει µεγάλο µέρος της ελληνικής, και δη της αθηναϊκής, κοινωνίας τους Κυπρίους, τους βορειοηπειρώτες, τους Ρωσοπόντιους
