Τάσος Χατζηαναστασίου
Οι εκπαιδευτικοί απεργούμε σήμερα. Κύριο αίτημα η αντίθεση στην αξιολόγηση των σχολείων και η διαμαρτυρία μας για την προσφυγή της Υπουργού στη δικαιοσύνη προκειμένου να «σπάσει» η απεργία-αποχή σε οποιαδήποτε μορφή αξιολόγησης. Σε μία μετωπική σύγκρουση είθισται να μην ακούγονται οι μετριοπαθέστερες φωνές και να επικρατεί η πόλωση και η απολυτότητα της κάθε πλευράς, η βεβαιότητα για το δίκιο του αγώνα από τη μια και η βεβαιότητα με αρκετή δόση αδιαλλαξίας για την επιβολή των σωστών μέτρων από την άλλη.
Ας μου επιτραπεί μια διαφορετική προσέγγιση. Δεν έχω μιλήσει ως τώρα δημόσια, τόσο γιατί σε συνθήκες πόλωσης είναι δύσκολο να αποφύγεις την παρεξήγηση της τοποθέτησής σου, όσο και γιατί έχοντας θητεύσει επί σειρά ετών στον καθηγητικό συνδικαλισμό, δε θέλησα να επηρεάσω, κι ας φαίνεται αυτό αλαζονικό, (ωστόσο, δεν έχει περάσει πολύς καιρός που συγκέντρωνα τις περισσότερες ψήφους για το σωματείο μας στον νομό μου ενώ σε εκλογές για το κεντρικό υπηρεσιακό συμβούλιο, ήμουν στις πρώτες θέσεις πανελλαδικά με το σχήμα των ανεξάρτητων) συναδέλφους, που με εμπιστεύονται και με ακούν, αλλά να ακούσουν και να κρίνουν όσα έχει να πει η Ομοσπονδία.
Ε, λοιπόν, συνάδελφοί μου, τα επιχειρήματα κατά της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας δεν είναι πειστικά. Κι αυτό γιατί δεν αφορούν τον ίδιο τον νόμο, αλλά τις προθέσεις, την «κρυφή ατζέντα» που εμείς θεωρούμε ότι οπωσδήποτε έχουν η υπουργός μας και η κυβέρνηση: να κλείσει σχολικές μονάδες. Θα ήταν ίσως περισσότερο πειστικά, εάν αντί για δίκην προθέσεων, είχαμε δεδομένα κι εάν επιτέλους, καταθέταμε με ειλικρίνεια μία πρόταση. Τώρα όμως λέμε ότι δε θέλουμε αυτήν την αξιολόγηση, χωρίς να αποκαλύπτουμε ποια είναι αυτή που θέλουμε. Η κρυψίνοια και η υπεκφυγή όμως δεν μπορεί να χαρακτηρίζουν δασκάλους. Το σωστό θα ήταν να πούμε: ορίστε το 95% της συνέλευσης προέδρων είναι αντίθετο στην αξιολόγηση, αυτές είναι οι προτάσεις μας και πρέπει να μας ακούσετε γιατί στην πράξη αυτές θα εφαρμόσουμε. Αν πάλι, όλοι συμφωνούμε ότι αναλαμβάνουμε έναν επιπλέον φόρτο εξωδιδακτικής εργασίας, να διεκδικήσουμε μείωση ωραρίου ή αύξηση αποδοχών, πρόσληψη γραμματέων κτλ. Αλλά να αρνούμαστε ν’ αναλάβουμε την ευθύνη της αξιολόγησης του έργου μας, δεν μας τιμά. Ξέρω ότι πολλοί είναι εναντίον κάθε μορφής αξιολόγησης, αλλά δεν με αφορά τη γνώμη τους γιατί είναι υποκριτική: και οι ίδιοι αξιολογούν και τα σχολεία και τους δασκάλους των παιδιών τους, και τους γιατρούς των δημοσίων νοσοκομείων και κάθε υπηρεσία με την οποία έρχονται σε επαφή και το προσωπικό της. Αφήνω δε την ασυνέπεια όσων είναι μεν κατά της αξιολόγησης αλλά ζητούν να αξιολογηθούν για μία θέση ευθύνης. Το ότι επειδή έτσι γίνεται στην Αγγλία και τη Σουηδία, όπου τιμωρούνται αντί να ενισχύονται τα σχολεία που εμφανίζουν ελλείψεις κτλ, είναι ένας αυθαίρετος αναλογικός συλλογισμός. Γιατί αξιολόγηση διενεργείται χρόνια τώρα και στην Κύπρο, χωρίς να κλείνουν σχολεία. Για να μη μιλήσουμε για τον Καναδά, που επίσης ανήκει στον αγγλοσαξονικό κόσμο, όπου τα σχολεία που υστερούν σε οποιονδήποτε τομέα, ενισχύονται.
Γιατί δεν υιοθετούμε επιτέλους μία περισσότερο δημιουργική στάση, όπως ταιριάζει σε δασκάλους; Να μετατρέψουμε την αξιολόγηση σε ευκαιρία να αναδειχθούν τα προβλήματα της εκπαίδευσης και οι ελλείψεις των σχολείων και να θέσουμε το υπουργείο ενώπιον των ευθυνών του. Να πούμε ότι δε θέλουμε το αγγλικό, αλλά το καναδικό μοντέλο. Αξιολογήστε τα σχολεία, αλλά τηρήστε τις δεσμεύσεις για βελτίωσή τους. Μην τολμήστε να εφαρμόστε τη λογική: «πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι».
Μπορεί όλα αυτά να τα σκέφτομαι γιατί δεν έχω την ευφυΐα της συνδικαλιστικής μας ηγεσίας ή γιατί έχω γίνει συντηρητικός και θεωρώ το κλείσιμο των σχολείων μία ιδιαίτερα αρνητική συνθήκη ή τέλος, γιατί όντως είμαι αφελής και ευκολόπιστος. Δεν διεκδικώ το αλάθητο. Όσο όμως διαβάζω και τον νόμο και την υπουργική απόφαση, αλλά και τα επιχειρήματα του κλάδου μας, στο ίδιο καταλήγω. Βλέπω εξάλλου ότι η σύγκρουση έχει ήδη πάρει κι έναν χαρακτήρα προσωπικής αντιπαράθεσης όπου απέναντι στην εμμονή και τον αυταρχισμό της Υπουργού, ο κλάδος αντιδρά περισσότερο με το θυμικό και λιγότερο με τη λογική. Κι αυτό επίσης θεωρώ ότι είναι εσφαλμένο και αδιέξοδο. Η αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας έχει ήδη αποτύχει, γιατί απλούστατα ο κλάδος δεν την πιστεύει, δεν τη θέλει και δε θα την εφαρμόσει. Η συνέχιση της σύγκρουσης σ’ ένα ζήτημα, ήδη λυμένο δεν ωφελεί κανέναν και ιδιαίτερα την Παιδεία. Θα τελειώσω την προσωπική μου κατάθεση, με μία αναφορά στην τακτική της Ομοσπονδίας μας. Σήμερα κάναμε μία μέρα απεργία. Δείξαμε την ενότητα του κλάδου και μπράβο μας. Έστω και με μισή καρδιά, απεργήσαμε και οι πιο επιφυλακτικοί. Τώρα είναι η ώρα της διαπραγμάτευσης. Η Υπουργός να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να εφαρμόσει έναν νόμο που απαιτεί τη συνεργασία των καθηγητών χωρίς τη θέλησή τους και η Ομοσπονδία να μάθει επιτέλους να σταματά τους αγώνες που ξεκινά με αξιοπρέπεια και όχι όπως το 2013 που η απεργία διαρκείας τελείωσε άδοξα. Γιατί η συνέχιση της αδιαλλαξίας και η άρνηση οποιουδήποτε συμβιβασμού εκεί θα μας οδηγήσει και πάλι. Εκτός εάν πιστεύει κανείς ότι ο κλάδος είναι πρόθυμος να προχωρήσει με τα σημερινά ποσοστά σε απεργία διαρκείας. Παρότι θεωρώ εσφαλμένη την τακτική του κλάδου, δεν τον θέλω στα γόνατα, ήμουν, είμαι και θα είμαι σαρξ εκ της σαρκός του και τον πονάω.
1 ΣΧΟΛΙΟ
Αγαπητέ συνάδελφε, είμαι ένας απλός εκπαιδευτικός και το θέμα, για εμάς τους απλούς εκπαιδευτικούς, δεν είναι η άρνησή μας στην αξιολόγηση αλλά ο προβληματισμός μας και η ανησυχία μας για το πού οδηγεί ο συγκεκριμένος νόμος έτσι όπως είναι δομημένος και όπως καλούμαστε να τον εφαρμόσουμε.
Όμως, αν κατάλαβα καλά, λέτε ότι δεν μπορούμε να στηρίξουμε με συγκεκριμένα δεδομένα τα περί «κρυφής ατζέντας» για κλείσιμο και συγχωνεύσεις σχολείων και άρα να μην τα επικαλούμαστε και ότι αποτελεί αυθαίρετο αναλογικό συλλογισμό ότι αυτό που επιβάλλουν παραπέμπει στο δοκιμασμένο (και αποδοκιμασμένο) «τιμωριτικό» αγγλοσαξονικό μοντέλο και άρα να μην τον λάβουμε υπόψιν.
Τότε γιατί ανησυχούμε; Γιατί προβληματιζόμαστε; Θεωρείτε ότι η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στην απεργία ταυτίζονται με τις θέσεις της συνδικαλιστικής μας ηγεσίας; Κάθε άλλο. Όλοι βλέπουμε το έλλειμμα σε θετικές αντι-προτάσεις. Νομίζω όμως, ότι όσο καλοπροαίρετα και αν προσεγγίσει κανείς το συγκεκριμένο νόμο, εύκολα διαπιστώνει ότι κάτι δεν πάει καλά στα όσα προοιωνίζεται. Είναι ο τρόπος που επιχειρείται να επιβληθεί; Είναι η χρονική συγκυρία (εν μέσω covid και webex) που κατατέθηκε; Είναι οι υπερεξουσίες που αποκτά ο διευθυντής και η υποβάθμιση του συλλόγου; Είναι η εντολή για αναζήτηση χορηγών και χρηματοδοτών με ό,τι εξαρτήσεις και συναλλαγές μπορεί αυτό να συνεπάγεται; Είναι ο ανταγωνισμός που καλλιεργείται ανάμεσα στις σχολικές μονάδες και τους συναδέλφους στο κυνήγι μορίων; Είναι η αποθέωση του φαίνεσθαι, του θεαθείναι και των εντυπώσεων αντί της ουσίας; Ακόμη και οι συνάδελφοι της ΔΑΚΕ που θέλουν να υποστηρίξουν τις επιλογές του υπουργείου, διαπιστώνουν αποθέωση της γραφειοκρατίας και εργασιακή εξουθένωση των καθηγητών.
Αγαπητέ συνάδελφε, συμφωνώ μαζί σας ότι όταν ο αυταρχισμός και η εμμονή του υπουργείου αναμετράται με την αδιαλλαξία και την άρνηση των ομοσπονδιών το αποτέλεσμα είναι αδιέξοδο. Μακάρι να είχαμε διαμορφώσει μια θετική πρόταση για ένα δημόσιο σχολείο που θα επιτελεί τον ρόλο του για ουσιαστική παιδεία για όλα τα παιδιά. Που να μπορέσει να απαλλαγεί από τις όποιες αγκυλώσεις και δυσλειτουργίες του και να μην έχει να ζηλέψει τίποτα από το ιδιωτικό. Πώς όμως θα διαμορφωθεί μια τέτοια πρόταση; Εσείς αλήθεια προκρίνετε το καναδικό μοντέλο σαν βάση συζήτησης; Θεωρείτε ότι μπορεί να προσαρμοστεί στα ελληνικά δεδομένα; Θα ήταν σκόπιμο νομίζω και ως «Άρδην» να επιχειρηθεί η διαμόρφωση μιας τέτοιας πρότασης.
Όμως μέχρι τότε, ας μην επαναλαμβάνουμε πως το πρόβλημα είναι ότι οι εκπαιδευτικοί αρνούνται την αξιολόγηση, γιατί έτσι κρύβουμε την ουσία της αντίθεσης και απλά συμμετέχουμε στο παιχνίδι του κοινωνικού αυτοματισμού που απαξιώνει τους εκπαιδευτικούς Γι αυτή τη δουλειά άλλωστε είναι πολύ καταλληλότεροι άλλοι όπως ο κ. Βερέμης που πανηγυρίζει* για την ανταπόκριση των πρώτων 6.227 σχολείων σε σύνολο 14.000 μονάδων που κατέθεσαν φακέλους αξιολόγησης και που όπως αφήνει να εννοηθεί οσονούπω θα υποκύψουν και οι υπόλοιποι. Και όλα αυτά για το καλό του δημόσιου σχολείου…
Υ.Γ.
Χθες έγινε μία από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις εκπαιδευτικών των τελευταίων χρόνων. Δεν υπήρξε η παραμικρή αναφορά στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά sites που συνήθως δεν παραλείπουν να αναφέρουν πολύ υποδεέστερης σημασίας γεγονότα…
*https://www.liberal.gr/news/oi-kleftarmatoloi-tis-axiologisis/407459